༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་བོད་དུ་ཕེབས་པར་རམ་འདེགས་མཛོད།

རྭ་རྒྱ་བློ་དབང་།

 ཐོག་མར་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་སླད་དུ་ལུས་སྲོག་ལོངས་སྤྱོད་ཡོངས་སུ་བཏང་བའི་རྒྱལ་སྲས་དཔའ་བོ་དག་ལ་སྒོ་གསུམ་གུས་པའི་ངང་ནས་མྱ་ངན་ཞུ།

ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ཕྱི་ལྟས་ཤིག་སློག་ན། བཙན་པོའི་རྒྱལ་རབས་སིལ་བུར་འཐོར་བ་ནས་བཟུང་སྟེ་རང་རེའི་མི་རིགས་ལ་ཕངས་སེམས་འཆོར་འོས་ཀྱི་གོད་ཆག་ཆེན་པོ་ཞིག་བྱུང་བ་ནི། ཆིག་སྒྲིལ་གྱི་བསམ་བློ་སྟོར་སོང་བ་དེ་ཡིན་ལ། བོད་མིའི་ཆིག་སྒྲིལ་གྱི་བསམ་བློ་རིམ་གྱིས་ཡལ་བའི་ངལ་ཚུལ་དེ་མཐོང་ནས་ཕྱི་མི་བཙན་འཛུལ་བ་རབ་དང་རིམ་པས་གདུག་རྩུབ་ཀྱི་ལས་སྣ་ཚོགས་སྤྱད་ནས་རང་རེའི་མཐའ་མཚམས་ཁག་དབང་དུ་བསྡུས་པ་དང་། ཐ་ན་བོད་ཡུལ་ཧྲིལ་བོ་ཁམ་དུ་ཟ་བའི་སྦྱོར་བ་མང་དུ་བརྩམས་མྱོང་བ་རེད། དེ་དག་གི་ནང་ནས། སོག་པོ་དང་། མན་ཇུ། གོར་ཁ། དབྱིན་ཇི། རྒྱ་མི་བཅས་རིམ་བསྟུད་དུ་འོང་བའི་ནང་སྔ་མ་རྣམས་ལ་གང་ལ་ཇི་འོས་ཀྱི་ཐབས་ཤེས་སྣ་ཚོགས་སྤྱད་པ་དང་། དུས་དང་གནས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་ལ་བརྟེན་པའི་ཁ་གཏད་བཅལ་སྟབས་ང་ཚོ་ཧ་ཅང་ཉམ་ང་དགོས་པའི་གནས་སུ་ལྷུང་མ་མྱོང་། འོན་ཏེ་བཙན་འཛུལ་བ་སྔོན་མའི་ཤུགས་རྐྱེན་གྱི་ལྷག་མ་ཇི་སྲིད་དུ་གནས་བཞིན་པའི་ཁར། རྒྱ་མིའི་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་བསྐོར་བའི་སྲིད་ཇུས་སྐྱི་གཡའ་བ་འདིའི་འོག་ནས་རང་ཅག་ལ་ཐར་བའི་གོ་སྐབས་གཏན་ནས་བྲལ་བའི་གནས་སུ་སྐྱེལ་གྱི་འདུག་ནའང་།  ཅི་བྱ་གཏོད་བྲལ་གྱི་གནས་སྟངས་འདིའི་འོག་ནས་ཉི་མ་འཆར་ངེས་ཀྱི་རེ་བའི་སྐྱ་རེངས་གསལ་བོ་ཞིག་འཕྲོས་ཏེ་འོང་བཞིན་པ་ནི། ལོ་ངོ་བརྒྱད་བརྒྱ་ལྷག་ལ་བྱུང་མ་མྱོང་བའི་ཆིག་སྒྲིལ་གྱི་འདུ་ཤེས་དེ་རེད། 

སྤྱི་ལོ་ ༡༩༨༠ ཡས་མས་ནས་བྱུང་བའི་རྒྱ་གཞུང་གིས་སྲིད་ཇུས་ལྷུག་གཏོང་ངམ་ཕྱི་ཕྱོགས་སྒོ་འབྱེད་ཀྱི་ལམ་ལུགས་བྱུང་ནས་ལོ་ཤས་མ་འགོར་བར་ང་ཚོའི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་མི་རབས་གསར་པ་བྱུང་ཞིང་། སྐབས་དེ་དག་ཏུ་སྟོད་ནས་ཟིང་ལངས་བྱུང་ངམ། ཡང་ན། ལྷ་སའི་ཟིང་འཁྲུགས་སོགས་ཀྱི་མིང་སྐོར་ཞིག་ནས་རིམ་གྱིས་མཆེད་དེ་སྤྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོར་གངས་ལྗོངས་ཁྱོན་ཡོངས་སུ་བཙན་འཛུལ་བར་རྒོལ་བའི་ངོ་རྒོལ་གྱི་འདུ་ཤེས་གཏིང་ཟབ་ཏུ་སྨིན་པ་ཕྱིར་མངོན་པར་གྱུར་ལ། དེའི་སྔོན་ནས་བཟུང་བོད་མི་རྣམས་ལ་བོད་ཡིག་གི་དགོས་མཁོ་ཇེ་དྲག་ཏུ་གྱུར་ཅིང་། བོད་སྐད་ཀྱི་བརྗོད་པ་རྣམ་དག་ཅིག་དགོས་པའི་ངེས་ཟིན་ཀྱང་ས་ཁྱབ་རྡོ་ཁྱབ་ཏུ་གྱུར་ཟིན། དགུང་ལོ་བརྒྱད་ཅུར་སོན་པའི་རྒན་པོ་ནས་སེའུ་བརྗེ་མ་ཁད་ཀྱི་བྱིས་པ་ཡན་ཆོད་བོད་སྐད་གཙང་མ་དང་། བོད་ལུགས་དངོས་མ་དགོས་པའི་འདུ་ཤེས་ཇེ་དྲག་ཏུ་སོང་བ་འདིའི་འབྱུང་རྐྱེན་ནི་བཙན་འཛུལ་བས་བསམ་བཞིན་དུ་བསྐུལ་བའི་འཇིགས་སྣང་ལས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་ནའང་། མིའི་རིགས་ཀྱི་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ཁེ་དབང་དང། ཡོད་འོས་པའི་བདེན་པ་རྩ་བར་བཟུང་བའི་འདུ་ཤེས་དེ་ནི་ཆུ་བོ་རགས་ཀྱིས་ཁོག་དཀའ་བ་ལྟར། རིག་གནས་ཀྱི་དཔལ་ཡོན་དར་སྔ་ཞིང་། ལོ་རྒྱུས་དང་། རིགས་རྒྱུད། ས་ཁོངས་དང་བཅས་པར་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་བོད་མི་རིགས་ལྟ་བུར་མཚོན་ན་ཅེས་ཀྱང་འབྱུང་ངེས་པའི་དོན་དག་ཅིག་ཀྱང་རེད།

འོན་ཀྱང་། བཙན་པོའི་རྒྱལ་རབས་མཇུག་རྫོགས་པ་ནས་བཟུང་རྒྱུ་རྐྱེན་སྣ་མང་ལ་བརྟེན་བོད་མི་རིགས་དང་། བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཅེས་པའི་ལྟ་ཚུལ་འདི་ལ་ཉམ་ཆག་རིམ་བསྟུད་དུ་བྱུང་སྟེ་གསོ་དཀའ་བའི་ཚོད་དུ་ལྷུང་མོད།  སྟེས་དབང་སྟབས་འགྲིག་གམ་བོད་མི་རིགས་བསོད་ནམས་ཀྱི་མཐུ་མ་ཟད་པ་གང་ཡིན་ཀྱང་ཆོག་སྟེ། སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་རྒྱལ་དབང་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ་མཆོག་གི་མཁའ་ལས་ཡངས་པའི་ཐུགས་དགོངས་དང་། ཕུགས་རྒྱང་རིང་བའི་བླ་མེད་མཛད་པའི་བྱིན་མཐུ་ཉག་གཅིག་ལ་བརྟེན།  རང་རེའི་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ད་གཟོད་མི་རིགས་ཀྱི་མ་འོངས་པ་མཐོང་ཞིང་། རིག་གནས་ཀྱི་རིན་ཐང་ལ་ཡང་ངེས་པ་བརྟན་པོ་རྙེད་པར་གྱུར།  མདོར་དེད་ན།  བོད་ས་བོད་ཀྱི་ཡིན་པ་དང་། བོད་མི་བོད་ཡིན་པ།  བོད་བོད་ཡིན་བཞིན་དུ་འཕེལ་རྒྱས་སུ་འགྲོ་དགོས་པ་དང་། བོད་ནམ་ཡང་བོད་མིན་པ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་མི་རུང་བའི་ངེས་ཟིན་རྒྱ་ཁྱབ་ཏུ་འཕེལ་དང་འཕེལ་བཞིན་ཡོད་ལ། 

མི་རིགས་གཞན་གྱི་བཙན་གནོན་བརྙས་བཅོས་རིམ་བསྟུད་དུ་མྱོང་ཞིང་། གཅིག་སྒྲིལ་གྱི་སྟོབས་ཤུགས་འཛད་ལ་ཉེ་བའི་མི་རིགས་ཤིག་གི་འདུ་ཤེས་ཁྲོད་སླར་ཡང་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་ཆིག་སྒྲིལ་གྱི་འདུ་ཤེས་སྐྱེད་བསྲིང་བྱ་རྒྱུ་ནི་ལས་སླ་བོ་ཞིག་གཏན་ནས་མིན་ཏེ། ལོ་ངོ་འདི་སྙེད་རིང་གི་༸གོང་ས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱིས་ཁྱད་དུ་བསད་ཅིང་། གང་ལ་ཡང་ལྟོས་པ་མེད་པར་མི་རིགས་འདིའི་དོན་དུ་མྱོང་བའི་སྐུ་ངལ་ནི་དཔག་དཀའ་བ་ཞིག་ཡིན། ལོ་ངོ་དྲུག་ཅུའི་དཀའ་སྡུག་གི་བྱུང་བའི་ཁྲོད་ཆོས་སྲིད་ཀྱི་མངའ་ཐང་བླ་ན་མཐོ་བའི་བོད་ཀྱི་ཆེན་པོ་དག་གི་ཁྲོད་༸ཀུན་གཟིགས་པཎ་ཆེན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང་། མཁན་ཆེན་འཇིགས་མེད་ཕུན་ཚོགས། གུང་ཐང་བསྟན་པའི་དབང་ཕྱུག་སོགས་༸གོང་ས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་དབུ་འོག་དཔུང་འདེགས་ཀྱི་མཛད་བཟང་རྒྱུན་མུར་སྐྱོང་མཁན་མང་ཙམ་བྱུང་ན་ཡང་། རྟ་འཛོམས་ན་སྒ་མི་རྙེད་པའི་གནས་སྟངས་ཀྱང་མུ་མཐུད་དུ་གནས་ཡོད་ལ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སྤྱི་ལོ་༢༠༠༨ ལོ་མཚོན་དཔེར་གྱུར་པའི་ད་ལྟའི་བར་གྱི་ང་ཚོའི་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་ལ་བསུབ་དཀའ་བའི་སྟོང་ཆ་ཆེན་པོ་ཞིག་བཞག་ཡོད་མོད།

ཐེངས་འདིར་དཔལ་༸རྒྱལ་པ་ཀརྨ་པ་མཆོག་གིས་ད་ལྟའི་མི་རིགས་ཀྱི་བདག་དབང་འཐབ་རྩོད་དམ། བོད་རྒྱའི་དཀའ་རྙོག་ལ་ཐད་ཀར་རེ་འབོད་གནང་བ་དེས་བོད་མི་རིགས་ལ་བླ་ན་མཐོ་བའི་སྟོབས་ཤུགས་གསར་པ་ཞིག་སྣོན་པའི་མངོན་རྟགས་དང་བོད་མི་རབས་གསར་བའི་དམ་ཚིག་ཆིག་སྒྲིལ་གྱི་ལར་ཞེན་སྔར་ལས་ཀྱང་བརྟན་པའི་རྒྱུ་ཚོགས་འགྲུབ་པའི་རྟེན་འབྲེལ་དུ་སེམས་བཞིན་ཡོད།

 སྤྱིའི་ཆ་ནས་བཤད་ན། བཙན་བྱོལ་བོད་ཀྱི་སྒྲིག་འཛུགས་ཁྲོད་༸གོང་ས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་ལམ་སྟོན་སྐུལ་ལྕགས་ཆད་མེད་བསྩལ་བར་བརྟེན་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་ནས་བཟུང་སྟེ་ལས་ཁུངས་ཆེ་ཕྲ་དག་གི་འཛིན་སྐྱོང་དང་བཅས་པར་དམངས་གཙོའི་ལམ་སྲོལ་རྒྱུན་དུ་ཆགས་པ་དང་། མི་རབས་གསར་བའི་ཤེས་རིག་གི་བྱང་ཚད་ལྟོས་འཇོག་གིས་མཐོ་ཚད་དུ་སླེབས་པ། འཛམ་གླིང་སྟེང་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཉམ་ངའི་གནས་སྟངས་དང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བབ་ཇེ་གསལ་དུ་སོང་བ་སོགས་སྔར་རྗེས་དང་བསྡུར་ན་ཡག་ཐོག་ཡག་བརྩེགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་རེ་ཡང་མངོན་གྱི་འདུག་མོད། ད་ལྟའི་གནས་བབ་ནས་མ་འོངས་པར་བལྟས་ན། སྐད་ཡིག་རིག་གནས་དང་། རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག དཔལ་འབྱོར་གྱི་ཤུགས་རྐྱེན་གང་ལ་བསམ་ཀྱང་བོད་མི་རིགས་ལ་འཇིགས་སྣང་ཞིག་ལས་མཐོང་དཀོན་པའི་ཚོད་དུ་ལྷུང་ཡོད།

སྐབས་འདི་འདྲ་ལ། བོད་མི་སྤྱི་དང་ལྷག་པར་དུ་ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་ཚུལ་གྱི་འཕེལ་རྒྱས་འགན་དུ་བབས་པའི་དབུ་ཁྲིད་དག་ནི་བོད་མིའི་བདག་དབང་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་སྣེ་ཁྲིད་དུ་མི་བཞེངས་ཀ་མེད་ལགས་ཏེ། གཅིག་ན་རང་ཉིད་ཆེན་པོར་འོས་པའི་ཡོན་ཏན་མཐའ་དག་པ་རིག་གནས་འདི་དང་མི་རིགས་འདིའི་ཁྲོད་ནས་འོང་ཞིང་། གཉིས་ན་ད་ལྟའི་འཛམ་གླིང་ཡུལ་གྲུ་ཕལ་མོའི་ཆེའི་ནང་པའི་བསྟན་པ་ནི་གཟུགས་བརྙན་ཙམ་དུ་གནས་སྟབས།  ༸གོང་ས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་ཡང་ཡང་གསུངས་པ་ལྟར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་གནས་མིན་ནི་ཐད་ཀར་བོད་མི་རིགས་དང་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་གནས་མིན་ལ་ཐུག་འདུག་པས་སོ། །སྐད་ཆ་འདི་ལ་གཡོ་སྐོར་བསླུ་བྲིད་ཀྱི་ཆ་ཕྲ་མོ་ཙམ་ཡང་མ་མཆིས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། སྟོན་པའི་དམ་ཆོས་རྣམ་གཉིས་ཏེ། །ལུང་དང་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་འཛིན་བྱེད་པ་སྨྲ་བྱེད་པ། །སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཞེས་པ་ལྟར། ལུང་སྡེ་སྣོད་གསུམ་གྱི་འཆད་ཉན་དང་། ལམ་བསླབ་པ་གསུམ་གྱི་ཉམས་ལེན་ཟེར་བ་ཞིག་ཡོད་དགོས་ན་ནང་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཏུ་གྲགས་པའི་ཡུལ་གཞན་དག་ན་དམིགས་སུ་མ་མཆིས་སོ། །འདི་ནི་ཡུལ་དམ་པར་བརྙེས་པའི་ཁ་སྡིག་བསགས་པ་ཡང་མ་ལགས་ཏེ་མངོན་སུམ་དབང་པོའི་ཡུལ་དུ་ཤར་བའི་གནས་སྟངས་དངོས་ནི་དེ་འདྲ་ཞིག་རེད།   ད་ལྟ་བོད་མིའི་འདུ་ཤེས་ཁྲོད་ཀྱང་རྒྱ་ནག་དམར་ཕྱོགས་ཀྱི་རིག་གནས་གསར་གནས་བརྗེའི་ལྷག་རོ་དང་། ལོ་ངོ་དྲུག་ཅུའི་རིང་རྒྱ་གཞུང་གིས་བསམ་བཞིན་དུ་སྤེལ་བའི་མི་རིགས་གཞན་བསྒྱུར་གྱི་ཤུགས་རྐྱེན་གཏིང་ཟབ་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་པས་མི་ཚད། གྲངས་སྤུས་གཉིས་ཀའི་ཐད་ནས་མེ་ལྕེ་མཆེད་པའི་ཚོད་དུ་གནས་ཤིང་། མི་རབས་ཕྱི་མའི་སྨྲ་སྒོ་ནས་བོད་ཡིག་བོད་སྐད་ཙམ་ཡང་མིག་ནང་གི་ཚེར་མ་ལྟར་མྱུར་བ་ཉིད་དུ་དགོག་པའི་སྲིད་ཇུས་རྒྱུན་མཐུད་བཞིན་པ་དང་། བོད་ཀྱི་ས་རྡོ་རི་བྲག  ཆུ་བོ་ནགས་ཚལ། སྤང་ལྗོངས་དང་བཅས་པ་རྒྱ་མི་ཁེ་ལས་པ་ཚོའི་ཧམ་སེམས་ཀྱིས་གཏོར་ཅིང་བསྔོགས་ཏེ་གངས་རིའི་ཞིང་ཁམས་བྱེ་མར་བསྒྱུར་བཞིན་འདུག་པ་ནི་མཁྱེན་གསལ་ལྟར་ལགས་པས།  ད་ལྟ་མི་རིགས་འདིའི་མ་འོངས་པར་སྙིང་ནས་བཟོད་དཀའ་བའི་འབངས་མི་སྤྱི་དང་། ལྷག་པར་དུ་གཞིས་ཀྱི་ཨ་མདོ་རྔ་བ་དང་ཁམས་ཀྱི་དཔའ་བོ་ཚོས། བོད་ལ་རང་དབང་དགོས་པ་དང་། ༸གོང་ས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་བོད་དུ་ཕེབས་དགོས་པ་སོགས་ཀྱི་འབོད་སྒྲའི་ཁྲོད་ལུས་སྲོག་མེ་ལ་སྒྲོན་པ་དང་ཆུ་ལ་སྐུར་བ་སོགས་ཀྱི་ངོ་རྒོལ་འདི་དག་འབྱུང་གི་ཡོད་སྟབས། གངས་ཅན་ཁ་བ་རི་བའི་ཡ་ཐོད་ཀྱི་མིག་ལྟར་གཅེས་པའི་སྐྱེས་མཆོག་རྣམ་པས་དུས་དང་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་༸གོང་ས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་རླབས་ཆེན་མཛད་པའི་གདུགས་དཀར་སྲིད་མཐོར་འདེགས་པ་དང་། བོད་མི་རིགས་ཀྱི་འཕྲལ་ཕུགས་རེ་བའི་མངོན་འདོད་བསྒྲུབ་པར་སྐུ་དངོས་མ་དང་གསུང་དག་མའི་ཞལ་རླངས་རྗེན་པ་ཕྱུངས་ཏེ། གངས་ལྗོངས་ཁ་བའི་ཞིང་གི་དད་ལྡན་པ་ས་ཡ་དྲུག་པོའི་རེ་འདོད་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པའི་མ་འོངས་པའི་སླད་དུ་༸གོང་ས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་བོད་དུ་ཕེབས་པར་ཞི་རྒྱས་དབང་དྲག་གི་འཕྲིན་ལས་ཡོལ་བ་མེད་པར་སྐྱོང་བའི་དུས་ལ་བབས་འདུག་པར་སྙམས་ཏེ། བགྲང་བྱ་དྲུག་ཅུའི་རིང་བརྒྱུད་པའི་ཁ་འཐོར་དང་གཉའ་གནོན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཡ་ང་བ་དེ་དག་ད་དུང་ཡང་མཐོང་བ་མིག་གི་ཡུལ་ན་གསལ་གསལ་ཐང་ཐིང་དུ་གནས་ལ། གལ་ཏེ་འདི་མུས་ཀྱི་ངང་ལ་གནས་ཚེ། སླར་ཡང་མགོ་མཇུག་བྲལ་བའི་གནས་སྟངས་བསམ་མི་བཟོད་པ་ཞིག་ཀྱང་ང་ཚོའི་ཉེ་སར་བཅར་ཚར་འདུག་པས་རྒྱལ་བའི་བསྟན་པ་ཁུར་དུ་བཞེས་ཤིང་། དབང་དང་ཐོབ་ཀྱིས་མཐོ་བ་དག་གིས་མི་རིགས་འདིའི་ལས་དབང་གི་སྐྱི་གཡའ་ས་རུ་གཟིགས་ཏེ་ཅེས་ཀྱང་གཞིས་བྱེས་ལྷན་འཛོམས་ཀྱི་རེ་བ་མངོན་དུ་འགྱུར་བའི་འཕྲིན་ལས་སྐྱོང་བར་མཛོད་ཅིག་ཅེས་གསོལ་བ་འདེབས་པ་དང་། གཞིས་ནས་རང་ལུས་མེ་ལ་བསྒྲོན་པའི་དཔའ་བོ་ཚོའི་རེ་འབོད་ལྟར་འཛམ་གླིང་བོད་མི་ཡོད་དོ་ཅོག་གི་ལས་འགུལ་གྱི་ཁ་གཏོད་ས་དེ་ཡང་༸གོང་ས་ཐམས་མཁྱེན་པ་བོད་དུ་ཕེབས་དགོས་པའི་རེ་འདོད་འདི་ལ་བྱེད་དགོས་པར་འདོད་དོ། །