དགེ་བཤེས་འོད་ཟེར་གྱིས་འཇར་མན་ནས།
འཛམ་གླིང་གོ་ལ་ཧྲིལ་པོ་འདིར་དང་པོ་རྒྱལ་པོའི་དུས་རབས་དང་། དེ་ནས་དམག་གི་དུས་རབས། ད་ལྟ་ཚོང་གི་དུས་རབས་ཤིག་ཏུ་བསླེབས་ཡོད། དེ་དང་བསྟུན་ཏེ་འཛམ་གླིང་གང་སར་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཁེ་སྤབས་ཆེ་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར་ཚོང་དོན་ལ་གཞོལ་མཁན་ལོ་རེ་ནས་ལོ་རེར་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། དེ་དག་གི་ཁྲོད་ནས་འཛམ་གླིང་ཡུལ་སྐོར་ལས་རིགས་ཀྱི་ཚོང་དོན་འཕེལ་ཚད་ཆེས་ཆེར་མགྱོག་ཅིང་། འཛམ་གླིང་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་སྟོབས་ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་རྒྱ་ནག་ལྟ་བུར་ཆ་བཞག་ན། (ཡུལ་སྐོར་བའི་ཚོང་གཉེར་འཕེལ་ཚད་འཕུར་མཆོངས་ལྟ་བུའི་མདུན་སྐྱོད) ཅེས་རྒྱ་གཞུང་གིས་རྟག་ཏུ་རྗོད་བཞིན་པ་ལྟར། དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་ཐོག་ནས་ཀྱང་དེ་ལྟར་དུ་གྲུབ་ཡོད།
དེ་ལྟ་བུའི་རྒྱ་ནག་སྟོབས་ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཡུལ་སྐོར་དཔལ་འབྱོར་ཡོང་ཁུང་གཙོ་བོ་ཞིག་ནི་བོད་དང་ནང་སོག ཞཱིན་ཅང་། ཡུན་ནན་སོགས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཁག་ནས་ཡོང་གི་ཡོད། རྒྱལ་ཁབ་འདྲ་མིན་ཁག་ནས་ཕེབས་པའི་ཡུལ་སྐོར་བའི་ཁྲོད་དུ་སྤྱིར་ཡུལ་སྐོར་ལྗོངས་རྒྱུ་བ་དང་། གནའ་ཤུལ་རྟོག་ཞིབ་པ། ཆབ་སྲིད་རྒྱུས་ལོན་བྱེད་མཁན་སོགས་རིགས་དུ་མ་ཞིག་ཀྱང་ཡོད། འདས་པའི་ལོ་ལྔ་ཚན་གཉིས་ནང་བོད་སྐྱོད་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་སྐོར་བ རྣམས་འདོད་བློ་ཁེངས་པ་ཞིག་གཏན་ནས་ཡོང་གི་མེད་པ་ནི། རྟག་ཏུ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རྒྱུན་ལྡན་ལས་བརྒལ་བའི་བསྒྲགས་གཏམ་དང་འཁྱོག་བཤད་ཁོ་ནའི་དབང་དུ་ཡུལ་སྐོར་བྱེད་དགོས་པ་དང་། བོད་ནང་གི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་དང་འདས་པའི་བྱུང་རབས་རྣམས་ཤེས་ཐབས་བྲལ་བ། ལྷག་དོན་དེང་གི་ཆར་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་སྐོར་བ་བོད་དུ་འགྲོ་སྐྱོད་ཐད་ཚོགས་ཆུང་བཟོས་ནས་མི་མང་མཉམ་དུ་འགྲོ་རྒྱུ་ལས་མི་གཅིག་གཉིས་བོད་དུ་བསྐྱོད་རྒྱུར་ཐོངས་མཆན་སྤྲོད་ཀྱི་མེད།
གང་ལྟར་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་སྐོར་བ་རྣམས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་རྒྱུས་ལོན་བྱེད་ཐུབ་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར་ཡུལ་སྐོར་བའི་འགྲོ་གྲོན་དེ་དག་རྒྱ་གཞུང་གི་ཡུལ་སྐོར་ཚོང་གཉེར་ལ་ཕན་ཐོགས་བྱུང་དང་འབྱུང་བཞིན་པ་རེད། དཔེར་ན་ནུབ་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ནས་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་བཟོས་ཏེ་བོད་དུ་ཉིན་བཅོ་ལྔའི་རིང་ཡུལ་སྐོར་དུ་འགྲོ་དགོས་ཚེ་མ་མཐར་ཡུ་སྒོར་སྟོང་ཕྲག་བཞི་ནས་ཡར་རྩིས་པ་ཞིག་གཏོང་དགོས། ཡུལ་སྒོར་སྟོང་ཕྲག་བཞི་ལྷག་གི་ཁེ་ཕན་དེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་དཔལ་འབྱོར་ལ་རོགས་རམས་བྱེད་པ་དང་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་སྟབས། དངོས་ཡོད་བོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་ལ་ཐུགས་ཁུར་གནང་མཁན་གྱི་ཕྱི་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་འདི་ཚོའི་ཐད་ལ་གཟིགས་སྟངས་འབྱུང་གི་ཡོད།
ངས་འདི་ནས་དཔེ་མཚོན་ཞིག་འདྲེན་གྱི་ཡིན། ནུབ་ཕྱོགས་འཇར་མན་ནི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ས་གནས་འབྲེལ་མཐུད་པ། ཡོ་སེབ་སི་མི་ཌ(Josef Schmid) ལགས་ཀྱིས་འདིའི་སྐོར་གཟིགས་སྟངས་གསུངས་བ།
“ ང་བོད་དུ་འགྲོ་འདོད་གཙོ་བོ་ནི་བོད་ཀྱི་རི་ཀླུང་དང་ལྗོངས་རྒྱུ་བྱ་ཆེད་མིན། ངའི་དམིགས་ཡུལ་གཙོ་བོ་ཞིག་ནི་བོད་དུ་ཕྱིན་ཏེ་བོད་གནས་རྟོག་ཞིབ་དང་རྒྱུས་ལོན་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཡིན། དེང་སྐབས་ང་ཚོས་བོད་ནང་གི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་དེ་དག་ཤེས་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད། རྒྱ་གཞུང་གིས་མི་གཅིག་གཉིས་ལ་ཕྱི་སྐྱོད་མཐོངས་ཆེན་སྤྲོད་ཀྱི་མེད་སྟབས། ཚོགས་ཆུང་བཟོས་ཏེ་མི་མང་པོ་མཉམ་དུ་འགྲོ་རྒྱུ་དེ་རེད། ཡིན་ནའང་ད་ལྟའི་ཆར་ང་ཚོས་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་པ་ཞིག་ནི་ཚོགས་ཆུང་བཟོས་ནས་བོད་དུ་བསྐྱོད་རྒྱུ་དེ་རྒྱ་གཞུང་གིས་གོ་སྒྲིག་བྱས་པའི་ཡུལ་སྐོར་སྣེ་ཤན་པའི་སྟངས་འཛིན་འོག་འགྲོ་དགོས་སྟབས། བོད་ཀྱི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་ཧ་གོ་ཐུབ་ཀྱི་ཁག་པོ་ཆགས་པ་རེད། དེ་བཞིན་ང་ཚོའི་མི་རེས་ཡུ་སྒོར་སྟོང་ཕྲག་བཞི་ལྷག་རེ་གཏོང་དགོས་པ་དེ་དག་ཕོན་ཆེན་པོ་ཞིག་མིན་ཡང་། དངུལ་དེ་དག་གི་ཁེ་ཕན་རྒྱ་གཞུང་གི་དཔལ་འབྱོར་ལ་རོགས་པ་བྱས་པ་དང་གཅིག་མཚུངས་རེད། དེས་ན་ང་ཚོས་རོགས་སྐྱོར་བྱ་ཡུལ་ནོར་བའི་ཉེན་ཁ་ཆེན་པོ་འདུག ངས་གནས་སྐབས་བོད་དུ་འགྲོ་རྒྱུ་ཕྱིར་འཐེན་བྱས་དོན་ནི་བོད་མི་རིགས་ལ་ཕན་པ་སྐར་མ་གང་མེད་པར་དོན་མེད་རྒྱ་གཞུང་ལ་ཡུ་སྒོར་སྟོང་ཕྲག་བཞི་ཡི་ཞལ་འདེབས་རྒྱག་འདོད་མེད་པ་འདི་ཡིན། ངས་དངུལ་དེ་དག་འཇར་མན་གྱི་བོད་རིགས་དང་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཆེད་བཏང་ན། བོད་མི་རིགས་ལ་ཕན་ཐོག་ཡོད་པ་ཞིག་རེད་དྲན་གྱི་འདུག ” སོགས་གསུངས།
དེ་དང་འདྲ་བར་ངས་ད་ལན་རྒྱུད་ལམ་འདི་ནས་རེ་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་ཞིག་ནི། ཕྱི་རྒྱལ་བོད་སྐྱོད་ཡུལ་སྐོར་བ་རྣམས་ཀྱིས་ངེས་པར་དུ་མཁྱེན་དགོས་པ་ཞིག་ནི། ཁྱེད་ཅག་བོད་དུ་བསྐྱོད་ཚེ་དངོས་ཡོད་བོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་རྒྱུས་ལོན་བྱ་མི་ཐུབ་པ་མ་ཟད། འཛམ་གླིང་འདིར་ཞི་བདེའི་དྲི་ཙམ་ཡང་མི་དྲོ་བའི་སྟོབས་ཆེན་དམར་པོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཞིག་ལ་དཔལ་འབྱོར་རོགས་རམས་བྱེད་པ་ཁོ་ན་ཙམ་ཡིན་པས་ཉེན་ཚབས་ཆེ་བའི་ནོར་འཁྲུལ་འདི་ལ་དགོངས་བཞེས་གནང་གལ་ཆེ་ཞེས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན
རེད་རེད་རྒན་ལྷ་མོ་སྐྱབས་ལགས། གཉེན་འཕྲད་ཀྱི་ཞོར་དུ་ལས་ཀ་ལས་ཐུབ་རྒྱུ་རེད་ཟེར་པ་དེ་ནི་རྒྱ་གར་དང་བོད་ཕྱི་ན་ཡོད་མཁན་ཚོས་ཚིག་རེད་མ་གཏོགས་དོན་དངོས་བོད་དུ་འགྲོ་མཁན་ཚོར་མཚོན་ན་དེ་ནི་རང་ཉིད་ཀྱི་འདེམས་ཀ་མ་རེད།
བོད་དུ་སྐྱོད་མཁན་ཚང་མས་གཉེན་འཕྲད་དང་ཞར་ཞོར་དུ་རང་གི་འོས་འགན་ཅུང་ཟད་རེ་བྱེད་ཐུབ་ངེས་ཡིན། ཡིན་ན་ཡང་དེ་དག་ཁུ་སིམ་སིམ་ངང་ནས་སྒྲུབ་དགོས། ཐ་ན་རང་གི་ནང་མི་གཉེན་ཉེ་ཚོར་བོད་དོན་གནས་བབ་དང་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུའི་དགོངས་དོན་གསལ་བོ་ཞིག་ངོ་སྤྲོད་ཐུབ་པ་དེ་ཙམ་ཡང་དགོས་ཕན་ཆེན་པོ་ཞིག་རེད།
ཁོ་བའི་བོད་དོན་ལ་ལྷག་བསམ་ཤུགས་ཆེན་ཡོད་པར་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་དང་། ཁོ་བར་སྒེར་གྱི་ཐུན་མིན་ལྟ་གྲུབ་ཡོད་པར་མ་ཟད་ལག་བསྟར་གནང་བར་གུས་བརྩི་ཞུ། འོན་ཀྱང་ནུབ་ཕྱོགས་པས། ཡུ་སྒོར་རྒྱ་ཡུལ་གཏོང་བས་བོད་ལ་ཕན་པ་ལས་གནོད་པ་གང་ཡང་མཐོང་གིན་མེད། དེའི་རྒྱུ་མཚན། རྒྱ་མིས་བོད་འདི་ཇི་ལྟ་བཟོ་བསམ་པའི་དམིགས་ཡུལ་དེ་དག སྣེ་ཤན་པའི་སྟང་འཛིན་འོག་བསྐྱོད་དགོས་པ་ཙམ་གྱིས་ངེས་པ་སྟེར་བས། ནུབ་ཕྱོགས་པ་ཙམ་མ་ཟད། ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཁྱམས་པ་ཡིན་ན་འདྲ། བོད་དོན་ཉུལ་ཞིབ་པ་ཡིན་ནའང་འདྲ། ལོ་རྒྱུས་ཉམས་ཞིབ་པ་ཡིན་ནའང་འདྲ། གང་མང་མང་ཞིག་བོད་དུ་བསྐྱོད་ཐུབ་ན། གཏམ་དཔེར་རྫུན་ཨབ་བྲ་གཉིས་དེ་རྔ་མ་ཐུང་། བདེན་ལུང་པ་གཉིས་དེ་ཕུ་ཐག་རིང་ཟེར་བ་ལྟར་། སྔ་ཕྱི་ཙམ་མ་གཏོགས་བརྫུན་རྐུབ་བརྡོལ་བ་ཐེ་ཚོམས་མེད་དོ