ངྷ་ས་དབུས་སྨན་རྩིས་མཐོ་སློབ་ཁང་གིས་ད་བར་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་ཀྱི་སློབ་ཕྲུག་ ༢༠ དང་། ཨུ་རུ་སུའི་རྒྱལ་ས་མེག་སི་ཁོ་དང་ཐུ་ཝ་དང་ཁལ་མུག བྷི་རེ་ཡཱ་ཐི སོག་པོ། ཉི་ཧོང་། ཨ རི། ཀོ་རི་ཡ་བཅས་ཀྱི་སློབ་ཕྲུག་ ༢༣ ཙམ་ལ་བོད་ཀྱི་སྨན་རྩིས་སློབ་སྦྱོང་གི་མཐུན་རྐྱེན་སྤྲད་ཡོད་འདུག
ངྷ་ས་དབུས་སྨན་རྩིས་མཐོ་སློབ་ཁང་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༡ ལོར་གསར་དུ་བཙུགས་པ་ཞིག་ཡིན་འདུག་ལ། ད་བར་སྨན་རྩིས་མཐོ་སློབ་ཁང་གི་སྨན་གྱི་སྡེ་ཚན་ནང་། ཁྱོན་སློབ་ཕྲུག་ ༤༠༧ ཙམ་འཛུལ་ཞུཊ་བྱས་ཡོད་པའི་ཁྲོད་སློབ་ཐོན་སྨན་རམས་པ་ ༢༨༨ ཡོད་པ་དང་། རྩིས་ཀྱི་སློབ་མ་ ༨༢ ཙམ་འཛུལ་ཞུཊ་བྱས་ཡོད་པའི་ཁྲོད་སློབ་ཐོན་རྩིས་རམས་པ་ ༥༢ བྱུང་ཡོད་ཅིང་། དེ་དག་ཁྲོད་ཧི་མ་ལ་ཡའི་སྨན་རམས་པ་ ༡༦ དང་། ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ནས་སྨན་རམས་པ་ ༡༡ བཅས་སློབ་ཐོན་བྱུང་ཡོད་འདུག ད་ཆར་སྨན་རྩིས་མཐོ་སློབ་ནང་དགེ་ལས་ ༡༩ དང་། སྨན་གྱི་སློབ་ཕྲུག་ ༥༩ ། རྩིས་ཀྱི་སློབ་མ་ ༨ བཅས་ཡོད་པའི་ཁྲོད། ཨ་རི་བ་ ༡ དང་ར་ཤི་ཡའི་འོག་ཡོད་པའི་སོགས་རིགས་ ༣ ། ཀོ་རི་ཡ་ ༡ ། ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་ཀྱི་སློབ་མ་ ༤ བཅས་ཡོད་འདུག
སྨན་རྩིས་མཐོ་སློབ་ཁང་གིས་དུས་ཡུན་ལོ་བཞིའམ་ལྔ་རེའི་མཚམས་སུ་སྨན་རྩིས་སློབ་མ་ཐེངས་རེ་བསྡུ་བཞིན་ཡོད་ཅིང་། ཡིག་རྒྱུཊ་ནང་ཞུཊ་མཁན་ཚོར་ཁྱད་མེད་དུ་འཛིན་རིམ་ ༡༢ ཀྱི་ཤེས་ཚད་ཐོག་སུམ་ཅུ་པ་དང་རྟགས་འཇུག སྤྱིར་བཏང་གི་ཤེས་བྱ། རྩོམ་ཡིག དབྱིན་ཡིག ངག་རྩལ་བཅས་ཀྱི་ཡིག་རྒྱུཊ་གཏོང་བཞིན་ཡོད་ལ། ཚན་རིག་སློབ་སྦྱོང་བྱས་མྱོང་མཁན་གྱི་སློབ་མ་ཚོར་བརྒྱ་ཆ་ ༥ དམིགས་བསལ་ཁ་སྣོན་དང་། སྤྱིའི་སྐར་གྲངས་བརྒྱ་ཆ་ ༥༠ ལོན་མཁན་དག་བང་རིམ་བཞིན་རྩེ་ཏོག་གིས་འདེམས་སྒྲུག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་འདུག སློབ་མ་བསྡུ་ཐེངས་རེར་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་སུ་ས་མིག་ ༢༠ ཙམ་དང་། ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་ལ་དང་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ལ་ས་མིག་ ༣ ། སྨན་རྩིས་ཁང་གི་ལས་བྱེད་ལ་ས་མིག་ ༢ བཅས་དང་། ཡིག་རྒྱུཊ་ཁོངས་ཚུད་མཁན་སློབ་ཕྲུག་ཚོར་ཟླ་རེར་སློབ་ཡོན་ཧིན་སྒོར་ ༣༠༠༠ ཙམ་སློབ་ཡོན་བསྡུ་བཞིན་ཡོད་ལ། དབུལ་ཕོངས་སློབ་མ་རེ་ཟུང་ལ་སློབ་ཡོན་རིན་མེད་ཐོག་འབུལ་བཞིན་ཡོད་འདུག
ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༤ ཉིན་འདི་གའི་གསར་འགོད་པ་ངྷ་ས་དབུས་སྨན་རྩིས་མཐོ་སློབ་ཁང་དུ་བསྐྱོད་དེ། མཐོ་སློབ་དེར་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་བཞིན་པའི་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་གི་སློབ་ཕྲུག་དང་། ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་ནས་ཕེབས་པའི་སློབ་ཕྲུག་ཚོར་བོད་སྨན་ཐོག་དོ་སྣང་ཇི་ལྟར་སླེབས་མིན་སྐོར་རྒྱུས་ལོན་བྱས་ཡོད། འཛིན་རིམ་དང་པོའི་ནང་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་བཞིན་པའི་བུ་མོ་ཨིན་གྷ་ལགས་ནི། ཕ་ཡུལ་རཱ་ཤི་ཡ་ནས་ཡིན་ཞིང་། རྒྱ་གར་དུ་མ་ཡོང་སྔོན་ལ་རཱ་ཤི་ཡཱི་རྒྱལ་ས་མེག་སི་ཁོའི་ (Russian economic university) དཔལ་འབྱོར་སློབ་ཆེན་ནང་འཛིན་སྐྱོང་རིག་པའི་རམ་འབྱམས་ཐོན་ཡོད་འདུག ཁོང་མོས་ནུབ་ཕྱོཊ་པའི་སྨན་གཞུང་དུ། མིའི་ལུས་སེམས་གཉིས་ཀ་ལོཊ་སུ་བཞག་ཡོད་ཀྱང་། དོན་དངོས་ཐོག་མིའི་ལུས་སེམས་གཉིས་ལ་དམིཊ་བསལ་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་དང་། བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པ་དེས་མིའི་ལུས་སེམས་གཉིས་ཀར་སྨན་བཅོས་བྱེད་ཐུབ་པ་དེ་ཡ་མཚན་ཅན་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ཁོ་མོས་བོད་སྨན་སྦྱངས་ཏེ་མ་འོངས་པར་བོད་ལུཊ་གསོ་རིག་གི་སྨན་པ་ཞིག་བྱ་འདོད་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་སོང་།
བོད་སྨན་སློབ་སྦྱོང་བྱ་རྒྱུར་དཀའ་ངལ་ཡོད་མེད་དྲིས་པར། “ང་རང་དང་ཐོག་རྒྱ་གར་དུ་འབྱོར་སྐབས་བོད་སྐད་བོད་ཡིག་གང་ཡང་ཤེས་ཀྱི་མེད་ཀྱང་།བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་དང་སྨན་རྩིས་ཁང་དུ་ལོ་ཤས་རིང་བོད་ཡིག་སྦྱངས་ཏེ་གང་འཚམ་ཡར་རྒྱས་ཕྱིན་སོང་། ཡིན་ནའང་། བོད་ཡིག་དང་རཱ་ཤི་ཡའི་བརྡ་སྤྲོད་ཀྱི་འགྲོ་སྟངས་མི་འདྲ་བ་དང་བསམ་བློ་གཏོང་ཕྱོགས་མི་འདྲ་བའི་དབང་གིས་བོད་སྨན་སྦྱང་རྒྱུར་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་འཕྲད་ཀྱི་འདུག བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་སློབ་ཚན་རྣམས་ཧ་ཅང་གོ་ཁག་པོ་ཡིན་པའི་ཐོག་བློར་འཛིན་བྱ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་དུས། དུས་རྒྱུན་ཚིག་མཛོད་འདྲ་མིན་བཀླགས་ཏེ་གཞན་ལ་སྐད་ཆ་འདྲི་དགོས་ཀྱི་འདུག བོད་ཡིག་བོད་སྐད་ཡག་པོ་ཤེས་མཁན་ཞིག་ཡིན་ན། བོད་ལུཊ་སྨན་པ་བྱ་རྒྱུ་དེ་ལས་སླ་པོ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག” ཅེས་བརྗོད།
སློབ་མཐར་ཕྱིན་ན་ག་རེ་གནང་རྩིས་ཡོད་མེད་དྲིས་པར། “མ་འོངས་པར་སློབ་གྲྭ་འཐོན་ན་ལོ་གཅིག་རིང་སྨན་རྩིས་ཁང་ནས་ཉམས་མྱོང་བསགས་རྗེས། ཕྱིར་རཱ་ཤི་ཡར་ལོག་སྟེ་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་ཡན་ལག་སྨན་ཁང་ཞིག་འཛུཊ་ཐུབ་ན་བསམ་བསྡད་ཡོད། རཱ་ཤི་ཡའི་མང་ཚོགས་ནང་བོད་སྨན་ལ་དད་པ་དང་ཡིད་ཆེས་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་རེད་ལ། ད་ལྟའི་ཆར་རཱ་ཤི་ཡའི་མངའ་ཁོངས་ནང་བོད་ལུཊ་སྨན་པ་རེ་ཟུང་མ་གཏོགས་ཡོད་པ་མ་རེད” ཅེས་བརྗོད།
འཛིན་རིམ་དང་པོའི་ནང་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་བཞིན་པའི་ཨ་རིའི་སློབ་ཕྲུག་བུ་མོ་དེ་ནི། ཨ་རིའི་ཨེ་མོ་རེ་མཐོ་སློབ་ཀྱི་སྐྱེས་དངོས་མི་རྒྱུད་རིག་པའི་( Biological anthropology)འབུམ་རམས་པ་ཡིན་འདུག ཁོ་མོས་ “བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་དོན་གཙོ་བོ། ཕྱི་ལུཊ་སྨན་ནང་མིའི་ལུས་པོའི་ན་ཚ་མ་གཏོཊ་སེམས་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་ཐོག་དོ་སྣང་བྱེད་ཀྱི་མེད་ཀྱང་། བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པས་མིའི་སྐྲན་ནད་དང་ནད་རྙིང་། སེམས་ནད། གྲིབ་ནད། འབྱུང་བོ་དང་གདོན་རིགས་སོགས་ལ་ཕན་གྱི་ཡོད་པ་དང་། ངས་ཨ་རིའི་ཨེ་མོ་རེ་མཐོ་སློབ་ཏུ་སྦྱངས་བའི་སྐྱེས་དངོས་དང་དངོས་ཁམས་སོགས་དང་བོད་སྨན་འབྲེལ་བ་ཆེན་པོ་འདུག ངའི་ཨ་ཕ་རུས་ཀོག་སྨན་པ་ཞིག་ཡིན། ཁོང་གོས་ཕྱི་ལུཊ་སྨན་པས་ཧ་མ་གོ་བའི་ན་ཚ་མང་པོ་ཡོད་པ་རེད། བོད་སྨན་སྦྱང་ཐུབ་ན་ཡག་པོ་འདུག་ཟེར་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་སྟབས། ང་རང་བོད་ལུཊ་སྨན་པ་ཞིག་བྱ་རྒྱུའི་ཐག་གཅོད་བྱས་པ་ཡིན” ཅེས་བརྗོད།
བོད་སྨན་སྦྱང་རྒྱུར་དཀའ་ངལ་ཡོད་མེད་དྲིས་པར།“ ང་རང་གིས་ ༢༠༠༡ ལོར་ལྷ་ས་བོད་ལྗོངས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོར་བོད་ཡིག་བོད་སྐད་སྦྱངས་བ་ཡིན་ལ། ན་ནིང་སཱ་རཱ་དང་མཚན་ཉིད་གྲྭ་ཚང་དུ་ཟླ་དྲུག་རིང་བོད་ཡིག་སྦྱངས་པ་ཡིན། བོད་པའི་སློབ་ཚན་ཁྲིད་སྟངས་དེར་གོམས་གཤིས་རྩ་བ་ནས་འཇགས་ཀྱི་མི་འདུག” ཅེས་བརྗོད་སོང་།
མ་འོངས་པར་ག་རེ་གནང་རྩིས་ཡོད་མེད་དྲིས་པར། “ད་སྔ་སློབ་གྲྭ་མཐར་ཕྱིན་རྒྱུར་དུས་ཚོད་མང་པོ་ཡོད་ཀྱང་། སློབ་མཐར་ཕྱིན་ན་ཨ་རིར་ལོག་རྒྱུ་ཡིན། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དཀའ་ངལ་མ་འཕྲད་ན་ཨ་མདོ་ཟི་ལིང་ཨ་རུ་རཱ་སྨན་ཁང་དང་ལྷ་སའི་སྨན་རྩིས་ཁང་ལ་མཉམ་འབྲེལ་བྱས་ཏེ། བོད་སྨན་དང་ཕྱི་ལུཊ་སྨན་པའི་ལེཊ་ཆ་སྤེལ་རེས་ཀྱི་ལས་འཆར་ཞིག་གཏོང་ཐུབ་ན་བསམ་ཡོད། མ་གཞི། ཨ་རིར་བོད་སྨན་ཁང་ཞིག་འཛུཊ་དགོས་བསམས་ཀྱང་།བོད་སྨན་ལ་ཨ་རིའི་གཞུང་གི་ཁྲིམས་ཐོག་ནས་ངོས་ལེན་ཐོབ་མེད་སྟབས། ལག་བསྟར་ཐུབ་པ་ཁག་པོ་རེད།ཨ་རིའི་མངའ་སྡེ་སོ་སོའི་ཁྲིམས་ལུཊ་མི་འདྲ་བ་ཡིན་དུས། ཁཱ་ལི་ཧྥོར་ནི་ཡཱ་དང་སེན་ཧྥ་རན་སེ་སི་ཁོ། ཧཱ་ཝར་ཌི། ཨེ་མོ་རེ། ཝེ་སི་ཁིན་སི་སོཊ་གྲོང་ཁྱེར་ཁག་ཏུ་བོད་སྨན་བེད་སྤྱོད་གཏོང་ཆོག་གི་ཡོད་པ་ཙམ་ལས། ནེའུ་ཡོག་གཙོས་ས་ཁུལ་མང་པོ་ཞིག་གི་ནང་བོད་སྨན་འཚོང་འགྲེམས་བྱ་ཆོག་གི་མ་རེད། ངས་ཤེས་ཚོད་ལ་ཨ་རིའི་མང་ཚོགས་ཁྲོད་བོད་སྨན་ལ་དགའ་མོས་བྱེད་མཁན་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་འདུག” ཅེས་བརྗོད་སོང་།
འཛིན་རིམ་ ༥ པར་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་བཞིན་པའི་གྲྭ་ཨཱ་ཡན་ལགས་ནི། རཱ་ཤི་ཡའི་ཐུ་ཝ་མངའ་སྡེའི་སོག་རིགས་ཤིག་ཡིན་འདུག་ལ། ཁོང་རྒྱ་གར་དུ་མ་ཡོང་གོང་ས་གནས་སློབ་གྲྭ་( konderveyskayhigh school) ནང་འཛིན་རིམ་ ༡༢ ཐོན་ཡོད་འདུག ཁོང་གིས་བོད་སྨན་གྱིས་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ལ་དབྱེ་བ་མེད་པར་ཕན་ཐོགས་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། སྔོན་ཆད་སོ་སོར་ཕོ་བའི་ནད་གཞི་ཕོག་སྐབས་བོད་སྨན་བཟས་ཏེ་དྲག་སྐྱེད་བྱུང་བ་ཡིན་སྟབས། བོད་ལུཊ་སྨན་པ་བྱ་རྒྱུའི་འདུན་པ་དྲག་པོ་སྐྱེས་སོང་ཟེར། བོད་སྨན་སྦྱང་རྒྱུར་དཀའ་ངལ་ཡོད་མེད་དྲིས་པར། “ང་རང་རྒྱ་གར་དུ་ཐོག་མར་འབྱོར་སྐབས། གྲྭ་པ་བྱས་ཏེ་འབྲས་སྤུངས་སྒོ་མང་གྲྭ་ཚང་དུ་ལོ་ ༤ རིང་བོད་ཡིག་དང་ནང་ཆོས་སྦྱངས་པ་ཡིན། ༢༠༠༧ ལོར་ཡིག་རྒྱུཊ་ལམ་ནས་སྨན་རྩིས་ཁང་དུ་ཞུཊ་པ་རེད། ལོ་རིམ་དང་པོ་དང་གཉིས་པའི་སྐབས་བོད་ཡིག་ཡག་པོ་མ་ཤེས་པའི་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་འཕྲད་སོང་། བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པ་ནི་རིག་གནས་ཆེ་བ་ལྔའི་ཡ་གྱལ་ཡིན་སྟབས། ཧ་ཅང་གོ་ཁག་པོ་དང་གཏིང་ཟབ་པོ་ཞེ་དྲག་རེད། དེའི་ཐོག་སྨན་གཞུང་གི་རྩ་བ་དང་འགྲེལ་བ་རྣམས་ངག་སྐྱོར་གཏོང་དགོས་དུས་དཀའ་ངལ་ཡང་ཡང་འཕྲད་ཀྱི་འདུག ད་ལྟ་སྔོན་མ་དང་བསྡུར་ན་ཡར་རྒྱས་ཕྲན་བུ་ཕྱིན་ཡོད་ཀྱང་། ད་དུང་ཡང་སྨན་གཞུང་གི་གོ་བ་ཆ་ཚང་ལོན་མ་ཐུབ་པའི་དཀའ་ངལ་འདུག” ཅེས་བརྗོད་སོང་། མ་འོངས་པར་ག་རེ་གནང་རྩིས་ཡོད་མེད་དྲིས་པར། “སློབ་མཐར་ཕྱིན་ན། ང་རང་ཕ་ཡུལ་ཐུ་ཝའི་བརྩེ་ཆེན་གླིང་དགོན་པར་ཕྱིར་ལོག་སྟེ་དེ་གར་བོད་ལུཊ་སྨན་པ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན། ཐུ་ཝ་མང་ཚོགས་ནང་བོད་སྨན་ལ་དད་པ་དང་ཡིད་ཆེས་ཆེན་པོ་རེད་ལ། ས་གནས་མང་ཚོགས་ནང་སྨན་རྩིས་ཁང་ནས་ནང་འདྲེན་ཞུས་པའི་ཕོ་བ་དང་མཆིན་པའི་གཉན་ཚད་ཀྱི་སྨན་ཟ་མཁན་མང་པོ་ཡོད། རཱ་ཤི་ཡའི་གཞུང་གིས་བོད་སྨན་ལ་ཁྲིམས་མཐུན་ངོས་ལེན་མེད་ཀྱང་། ཐུ་ཝ་མང་ཚོགས་ཀྱིས་བོད་སྨན་ནི་སོ་སོའི་ཕ་མེས་ནས་བརྒྱུད་པའི་སྨན་ཡིན་ཟེར་ནས་བེད་སྤྱོད་གཏོང་བཞིན་འདུག” ཅེས་བརྗོད་སོང་།
འཛིན་རིམ་ ༥ པར་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་བཞིན་པའི་ཨོ་ཤེ་ཝཱ་ཏོ་ཧྲི་ལཊ་ནི། རཱ་ཤི་ཡའི་ཁཱལ་མུག་སྤྱི་མཐུན་ནས་ཡིན་པའི་སོག་རིཊ་ཤིག་ཡིན་པ་དང་། ཁོང་རང་ལོ་ ༨ སོན་མ་ཐག་ནས་རྒྱ་གར་དུ་སློབ་སྦྱོང་ལ་ཡོང་བ་ཞིག་འདུག ཁོང་གིས་ཕ་ཡུལ་དུ་སྔོན་མ་ནས་བོད་སྨན་བེད་སྤྱོད་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། བོད་སྨན་ནི་རང་གི་ཕ་མེས་ཀྱི་སྨན་ལ་ངོས་འཛིན་བྱས་ཏེ་བརྩི་མཐོང་ཆེན་པོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ལ། ཆུང་དུས་ཁོང་ལ་ནད་གཞི་ལྕི་མོ་ཞིག་ཕོག་སྐབས། བོད་སྨན་ཟོས་ཏེ་དྲག་སྐྱེད་བྱུང་བས་བོད་སྨན་ལ་སྔར་ལས་ཡིད་ཆེས་སྐྱེས་སོང་ཟེར། བོད་སྨན་སྦྱང་རྒྱུར་དཀའ་ངལ་ཡོད་མེད་དྲིས་པར། “ང་རང་ ༡༩༩༣ ལོར་རྒྱ་གར་དུ་ཐོག་མར་འབྱོར་བ་ཡིན། སྐབས་དེར། ཏེ་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་ང་ཚོ་ཁལ་མུག་ནས་ཡིན་པའི་བྱིས་པ་ ༥ རྒྱ་གར་དུ་ཁྲིད་ཡོང་སྟེ་ངྷ་སྟེང་བོད་ཁྱིམ་དུ་སློབ་འཇུག་བྱས་ཀྱང་། རོགས་པ་ཚོ་རྒྱུ་མཚན་འདྲ་མིན་གྱི་ཐོག་ནས་ཕྱིར་ཕ་ཡུལ་དུ་ལོག་པ་རེད། ང་རང་ངྷ་སྟེང་བོད་ཁྱིམ་དུ་འཛིན་རིམ་བཅུ་གཉིས་བར་ཕྱིན་རྗེས་སྨན་རྩིས་མཐོ་སློབ་ཏུ་འཛུལ་བ་ཡིན། གསོ་བ་རིག་པ་དེ་རིག་གནས་ཆེ་བའི་གྲས་ཡིན་དུས། གཞུང་གི་གོ་བ་ཏག་ཏག་ལེན་མ་ཐུབ་པའི་དཀའ་ངལ་དང་གཞུང་གི་རྩ་བ་བློར་འཛིན་དགོས་པ་བཅས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་འཕྲད་སོང” ཅེས་བརྗོད་བྱུང་།
མ་འོངས་པ་ག་རེ་གནང་རྩིས་ཡོད་མེད་དྲིས་པར། “ད་ལོར་སློབ་མཐར་ཕྱིན་རྗེས་ཏེ་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་དགོངས་གཞི་ལྟར་ཕ་ཡུལ་དུ་ལོག་སྟེ་སྨན་པ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན། ཁལ་མུག་ནང་བོད་སྨན་ཁང་ཚང་མ་དགོན་པའི་སྟངས་འཛིན་འོག་ཡོད་པ་རེད། ད་ཆར་སྨན་རྩིས་ཁང་ནས་ཐོན་པའི་ངའི་ངོ་ཤེས་སྨན་པ་ཞིག་གིས་མང་ཚོགས་ལ་སྨན་བཅོས་བྱེད་ཀྱི་འདུག་ཀྱང་། བོད་སྨན་མང་ཆེ་བ་ངྷ་ས་སྨན་རྩིས་ཁང་ནས་འཁྱེར་ཡོང་བ་རྐྱང་རེད” ཅེས་བརྗོད་བྱུང་།
འཛིན་རིམ་ ༥ པར་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་བཞིན་པའི་འཕྲིན་ལས་རྣམ་རྒྱལ་ལཊ་ནི་ལ་དྭགས་ནས་ཡིན་ཞིང་། ཆུང་དུས་ནས་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་སློབ་སྦྱོང་གནང་ཡོད་འདུག ཁོང་གིས་ “བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པ་འགྲོ་བ་མིའི་རིཊ་ཚང་མར་ཕན་ཐོགས་པ་ཞིག་དང་། ཁོང་གི་པ་ལཊ་ཀྱང་བོད་ལུཊ་སྨན་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། ཆུང་དུས་ནས་བོད་སྨན་ལ་བག་ཆགས་ཆེན་པོ་ཡོད་ ” ཟེར། བོད་སྨན་སྦྱང་རྒྱུར་དཀའ་ངལ་ཡོད་མེད་དྲིས་པར། ངས་འཛིན་རིམ་ ༡ ཉནས་ ༡༢ བར་ལ་དྭཊ་བོད་ཁྱིམ་དང་མཱ་སུ་རི་གཏན་སློབ། དེ་ནས་སཱ་རཱ་མཐོ་སློབ་བཅས་སུ་སློབ་སྦྱོང་བྱས་པ་ཡིན། སྨན་རྩིས་མཐོ་སློབ་ནང་བོད་ཡིག་ཐོག་དམིཊ་བསལ་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་འཕྲད་མ་སོང་། དཀའ་ངལ་གཅིག་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་མ་འདང་བ་དང་གཞུང་གི་གོ་བ་ཆ་ཚང་ལེན་མ་ཐུབ་པའི་དཀའ་ངལ་དེ་རེད།བོད་སྨན་སྦྱོང་མཁན་ཞིག་ལ་མཚོན་ན། བརྩོན་འགྲུས་ནི་ཆ་རྐྱེན་དང་པོ་དེ་རེད” ཅེས་བརྗོད་བྱུང་།
མ་འོངས་པར་ག་རེ་གནང་རྩིས་ཡོད་མེད་དྲིས་པར། “སློབ་གྲྭ་མཐར་ཕྱིན་རྗེས་ཐོག་མར་སྨན་རྩིས་ཁང་དུ་ལོ་ཤས་རིང་སྨན་པ་རྒན་པ་ཚོའི་མདུན་ནས་ལམ་སྟོན་ཞུས་ཏེ་ཉམས་མྱོང་བསགས་རྗེས་ལ་དྭགས་སུ་ལོག་དགོས་བསམ་ཡོད། ད་ཆར་ལ་དྭགས་ནང་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་ཡན་ལག་སྨན་ཁང་ ༢ དང་། སྨན་རྩིས་མཐོ་སློབ་ནས་ཐོན་པའི་སྨན་པ་ ༡༠ གྲངས་ཤིག་གིས་ལས་ཀ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད” ཅེས་བརྗོད་སོང་།
གསར་འགོད་པ། དཔལ་ལྡན།
༼ གོང་གི་གསར་འགྱུར་འདི་བོད་ཀྱི་དུས་བབ་ཚགས་པར་ལས་འདིར་བཀོད། ༽