སྐལ་བཟང་རྒྱ་མཚོ།
ཉེ་ཆར་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཡིད་སྐྱོ་བའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་གོ་རྒྱུ་ཡོད་པ་ནི་ ༧ གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་ཐུགས་ཕམ་བྱུང་བ་དེ་རེད། གུ་རུ་རིན་པོ་ཆེ་ཡིས་ “བོད་ལ་དྲིན་ཆེན་བྱས་ཀྱང་དྲིན་མི་གོ” ཅེས་སྡོམ་ཚིག་ཅིག་བཀོད་ཡོད་པ་དེར་བློ་གཟུ་བོར་གནས་པའི་བོད་མི་ཚོས་ངེས་པར་དུ་བསམ་གཞིག་ནན་གྱིས་བའི་དུས་སུ་སླེབས་འདུག་སྙམ། བོད་པ་རྣམ་དག་ཅིག་ཡིན་ཚེ་༧གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དྲིན་རྗེས་སུ་དྲན་དགོས་ངེས་ཤིག་ཡིན་ཞེས་ངས་སྤོབས་པའི་བཤད་སྙིང་འདོད། ཕྲན་གྱིས་བོད་པ་ཡིན་པར་ཁས་ཆེ་པ་ཚོས་རྒྱལ་བའི་བཀའ་དྲིན་རྗེས་སུ་དྲན་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་འགའ་དོན་ཚན་ ༡༡ དུ་བསྡུས་ཏེ་གླེང་རྒྱུ་ཡིན།
༼ ༡ ༽༡༩༥༠ ལོར་སྟག་བྲག་རིན་པོ་ཆེ་ཡིས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་རྩིས་སྤྲོད་གནང་། ཀུན་གྱིས་མཁྱེན་གསལ་ལྟར་སྐབས་དེའི་བོད་གཞུང་ནི་ཁ་ཐོར་དགུ་ཐོར་དང་། འཆི་གསོན་ཉག་ཕྲ་བའི་གནས་སྟངས་འོག་ལྷག་ཡོད། གནས་སྟངས་འདིའི་འོག་ནས་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་བོད་པའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐུགས་འགན་བཞེས་དགོས་བྱུང་ཡོད་ལ། སྐབས་དེར་གོང་ས་མཆོག་དགུང་ལོ་བཅུ་དྲུག་ལ་སོན་ཙམ་ཡིན། ༡༩༥༩ ལོའི་སྔ་རོལ་གྱི་བོད་སྤྱི་ཚོགས་དེ་སྐུ་དྲག་རིང་ལུགས་དང་ས་བདག་རིང་ལུགས་རེད་ཅེས་བརྗོད་ཆོག་ལ། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་འཁུར་དུ་བཞེས་ཏེ་ཅུང་མ་འགོར་བར། བོད་སྤྱི་ཚོགས་རྙིང་པའི་ནང་གི་བྱ་སྤྱོད་མང་པོ་ཞིག་བཅོས་བསྒྱུར་དགོས་པར་གཟིགས་ཏེ། འཐུས་མི་ ༥༠ ལས་གྲུབ་པའི་བསྒྱུར་བཅོས་ཚོགས་པ་ཞིག་དང་རྒྱུན་ལས་ཚོགས་ཆུང་གསར་དུ་བཙུགས། ཚོགས་པ་དེའི་དམིགས་ཡུལ་མདོ་བསྡུས་ཏེ་བཤད་ན། བོད་སྤྱི་ཚོགས་རྙིང་པ་ལེགས་བཅོས་བཏང་སྟེ་དེང་རབས་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་དམངས་གཙོའི་སྤྱི་ཚོགས་གསར་བསྐྲུན་གནང་རྒྱུ་དེ་རེད།
༼༢༽ ༡༩༥༩ ལོར་༧གོང་ས་མཆོག་བོད་ནས་རྒྱ་གར་ནང་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་འབྱོར་རྗེས། སློབ་གྲྭ་གསར་འཛུགས་དང་སེ་འབྲས་དགེ་གསུམ་གཙོས་དགོན་པ་གྲྭ་ཚང་གསར་རྒྱག བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གསར་འཛུགས་སོགས་སྔར་བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་དང་རིག་གཞུང་སོགས་ཉམས་རྒུད་དུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་སླར་གསོ་མཛད་ཡོད།
༼༣༽ སྔོན་མ་ཡིན་ན་བོད་ནང་ཆོས་ལུགས་ཁག་གི་དབུ་ཁྲིད་ཚོ་ཕན་ཚུན་བར་འཁོན་འཛིན་དང་ཞེན་ཁོག་འཐེན་འཁྱེར་ཤུགས་ཆེན་ཡོད་མོད། ༧གོང་ས་མཆོག་རྒྱ་གར་ལ་ཞབས་ཀྱིས་བཅག་རྗེས་ཆོས་བརྒྱུད་ནང་ཁུལ་གྱི་འགལ་ཟླ་ཡོངས་རྫོགས་མེད་པ་བཟོས་ཏེ། བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཆོས་ལུགས་ནི་དཔལ་ནཱ་ལེན་དྲ་ནས་བོད་ལ་དར་བའི་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་ཤིག་དང་། ཆོས་བརྒྱུད་ཁག་གི་དབུ་འཁྲིད་ཚོ་ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་རྗེས་འབྲང་པ་ཡིན་པ་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་པའི་ངོས་འཛིན་གསལ་བཤད་ཡང་ཡང་གནང་ཡོད། ལྷག་པར་དུ་དགོན་སྡེ་ཁག་ཚང་མའི་ནང་ཚད་མ་རིག་པ་དང་དེང་གི་ཚན་རིག་སློབ་སྦྱོང་བྱ་དགོས་པའི་ལམ་སྟོན་གནང་།
༧གོང་ས་མཆོག་ནས་གསར་གཏོད་ཀྱི་སྒོ་ནས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཆོས་ལུགས་དབྱེ་བ་གསུམ་བགོས་ཏེ། དང་པོ། ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་དང་། གཉིས་པ། ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་ལྟ་གྲུབ། གསུམ་པ། ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་ཚན་རིག་བཅས་རེད། ༧གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དྲིན་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཆོས་ལུགས་འདི་ཨེ་ཤི་ཡཱའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གཙོས་ནུབ་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཕལ་ཆེ་བའི་ནང་དར་ཁྱབ་ཆེན་པོ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། དེང་སང་ཚན་རིག་པ་དང་ནུབ་ཕྱོགས་སེམས་ཁམས་རིག་པ་སྨྲ་པ་ཚོས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཆོས་ལུགས་བརྒྱུད་དེ་ང་ཚོ་འགྲོ་བ་མིའི་ཀུན་སྤྱོད་དང་སེམས་ཁམས་རིག་པའི་སྐོར་ཞིབ་འཇུག་བྱས་དང་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ལ། ༧གོང་ས་མཆོག་སྒེར་གྱིས་ལོ་མང་རིང་འཛམ་གླིང་གི་མཚན་རིག་པ་གྲགས་ཅན་ཚོ་དང་སེམས་དང་ཚེ་སྲོག་སྐོར་ལ་བགྲོ་གླིང་གནང་སྟེ་བོད་ཀྱི་ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་ཚན་རིག་འཛམ་གླིང་ཡོངས་ལ་ཁྱབ་ཡོད།
༼༤༽༧གོང་ས་མཆོག་གིས་བཀའ་དྲིན་ཁོ་ནར་བརྟེན་ཏེ་བོད་མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་མཐུན་སྒྲིལ་གོང་བུ་གཅིག་གྱུར་ཆགས་ཡོད། སྔོན་ཆད་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་བོད་པ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་གིས་ང་བོད་པ་ཡིན་ཟེར་རྒྱུར་ཡང་ངོ་གནོང་བའི་གནས་ཚུལ་ཡོད་ཀྱང་། དེང་སང་བོད་གཞིས་བྱེས་གཉིས་ཀ་ནས་བོད་པ་ཚོས་ལུང་ཚན་གྱི་འདུ་ཤེས་ལས་བརྒལ་ཏེ། ང་ཚོའི་བོད་དང་ང་རང་བོད་ཡིན་ཞེས་ཞེས་སྤོབས་པ་གཟེངས་སུ་བཏེགས་ཏེ་རྗོད་ཀྱི་ཡོད། འདི་ནི་༧གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དྲིན་ཁོ་ན་ལས་གཞན་སུ་གང་གི་བྱས་རྗེས་ལ་བགྲང་ས་མེད།
༼༥༽རྒྱ་ནག་དབུས་སྲིད་གཞུང་གིས་བོད་ཐོག་སྲིད་ཇུས་འདྲ་མིན་སྤེལ་ཏེ་མཐར་གཏུགས་ན་བོད་ཡུལ་རྒྱ་ཡུལ་དུ་སྒྱུར་གྱིན་ཡོད། ད་ལྟའི་བོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་ནི་ཆེས་འཇིགས་སུ་རུང་བ་དང་། ཆེས་ཡ་ང་བ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད། ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་འདིའི་འོག་ནས་མགྱོགས་མྱུར་ངང་བོད་སྐྱོབ་ཐབས་བྱ་རྒྱུ་ནི་ང་ཚོ་མི་རེ་ངོ་རེའི་ཕྲག་ཏུ་བབས་པའི་འོས་འགན་ཉག་ཅིག་ཆགས་ཡོད། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་འདི་ལས་སྐྱོབ་ཐབས་སུ་བོད་རྒྱ་གཉིས་ཀར་ཕན་པའི་དབུ་མའི་ལམ་གསར་བཏོད་མཛད། དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལ་རྒྱ་ནག་སྐམ་ས་ཆེན་མོའི་རྒྱ་རིགས་གཙོས་འཛམ་གླིང་ཡུལ་གྲུ་གང་སར་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་དང་གནང་བཞིན་ཡོད།
༼༦༽འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་དམངས་གཙོའི་ལོ་རྒྱུས་འཕེལ་རིམ་ལ་ཕྱིར་མིག་བལྟས་ན། མི་རྣམས་ཀྱིས་སོ་སོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་གཞུང་དམངས་གཙོར་བསྒྱུར་ཆེད་ནང་ཁུལ་དམག་འཁྲུག་དང་མི་གསོད་ཁྲག་སྦྱོར། རང་ཉིད་ཀྱི་གཅེས་པའི་ལུས་སྲོག་ཚུན་བློས་གཏོང་གནང་ཡོད་ཀྱང་། ང་ཚོ་བོད་ཀྱི་དམངས་གཙོའི་འཕེལ་རིམ་ནི་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ཐད་ཀར་བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་ལ་གསོལ་རས་སུ་བསྩལ་པ་ཞིག་རེད།
༼༧༽བོད་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ནི་འཚེ་མེད་ཞི་བ་ཡིན། འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལྟ་གྲུབ་ཟེར་བ་འདི་བདག་ཅག་གི་སྟོན་པས་ལོ་ངོ་ ༢༦༠༠ གོང་ལ་གསུངས་པ་ཞིག་རེད། ༧གོང་ས་མཆོག་ནས་བོད་མི་ཚོར་བོད་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་བྱེད་པར་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ཐབས་ལམ་ལ་བརྟེན་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཡང་ཡང་གནང་བར་བརྟེན། ༡༩༨༩ ལོར་ནོ་བྷེལ་ཞི་བདེ་གོ་སྒྲིག་ཚོགས་ཆུང་གིས་༧གོས་ས་མཆོག་ལ་ཞི་བདེ་གཟེངས་རྟགས་ཕུལ་ཡོད། འདི་ནི་རྒྱལ་དབང་རིམ་བྱོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ནང་སྔར་བྱུང་མ་མྱོང་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དན་རྟགས་གལ་འགངས་ཆེན་པོ་ཞིག་དང་། མ་འོངས་པའི་བོད་པའི་མི་རབས་ནས་མི་རབས་ཀྱི་གཟི་བརྗིད་དང་སྤོབས་པ་རེད། དེ་བཞིན་དུ་ ༢༠༠༨ ལོར་ཨ་རི་གྲོས་ཚོགས་ནས་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་གསེར་གྱི་རྟགས་མ་ཕུལ་ཏེ། བོད་མི་ཚོའི་སེམས་ཁུངས་ན་ང་ཚོ་བོད་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་ཅེས་དགའ་དད་སྤྲོ་གསུམ་གྱིས་ཁེངས་ཡོད།
༼༨༽བོད་མི་ཚོ་དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་པའི་ནང་པ་བྱེད་དགོས་པ་དང་། གངས་ཅན་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེང་དུས་ཤེས་ཡོན་དང་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གཉིས་ལ་སློབ་སྦྱོང་བྱས་ཏེ་སོ་སོའི་རྒྱལ་ཁབ་གཙོས་འཛམ་གླིང་སྤྱི་ལ་ཞབས་འདེགས་བསྒྲུབ་ཐུབ་ན་དེ་ནི་དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་པའི་ནང་པ་རེད་ཅེས་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ནན་གྱིས་གསུངས་ཏེ། དགོན་པ་གྲྭ་ཚང་ཁག་ཚང་མའི་ནང་ཚན་རིག་གི་སློབ་སྦྱོང་སྲོལ་གཏོད་གནང་།
༼༩༽༢༠༡༡ ལོར་༧གོང་ས་མཆོག་བོད་པའི་ཆབ་སྲིད་ལས་བགྲེས་ཡོལ་ཆ་ཚང་གནང་སྟེ། བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་མཚན་བྱང་ཡང་བཅོས་བསྒྱུར་གནང་། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་མིང་ཚབ་ཏུ་༼ གངས་ལྗོངས་རང་དབང་དམངས་གཙོའི་སྒྲིག་འཛུགས༽ ཞེས་པ་དང་། བཀའ་བློན་ཁྲི་བའི་མིང་ཚབ་ཏུ་༼ སྲིད་སྐྱོང་བ ༽ ཞེས་མཚན་བསྩལ་ཡོད་ཀྱང་། ངོ་མཚར་བ་དང་ཡ་མཚན་པ་ཞིག་ལ། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་གཙོ་བྱས་ཏེ་གནད་ཡོད་མི་སྣ་ཁག་ཅིག་གིས་དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཟེར་བའི་མིང་གཞན་ཞིག་བཏགས་པ་དང་། སྲིད་སྐྱོང་བ་ལ་ད་དུང་བཀའ་བློན་ཁྲི་བ་ཅེས་འབོད་ཀྱིན་ཡོད།
༼༡༠༽༧གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་ཚེའི་ནང་ལྷག་བསམ་གྱིས་བཅིངས་བའི་འགན་ཁུར་གསུམ་ཡོད་དེ། དང་པོ། འགྲོ་བ་མིའི་རིན་ཐང་དང་བཟང་སྤྱོད་ཁྱབ་སྤེལ་བྱ་རྒྱུ། གཉིས་པ། འཛམ་གླིང་གི་ཆོས་ལུག་ཁག་ཕན་ཚུན་བར་འབྲེལ་ལམ་ཇེ་ལེགས་སུ་གཏོང་རྒྱུ། ཆོས་ལུགས་ཁག་ལ་ལྟ་བ་དང་གྲུབ་མཐའ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་ཀྱང་། གཞི་རྩའི་བྱམས་པ་དང་བརྩེ་བ། བཟོད་སྒོམ། ཆོག་ཤེས། ཚུལ་ཁྲིམས་བཅས་ཆོས་ལུགས་ཚང་མའི་ནང་ཡོད་པ་གཅིག་མཚུངས་ཡིན། གསུམ་པ། བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ལ་ཐུགས་ཁུར་དང་། དྲག་ཤུཊ་ཆེ་བའི་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་བྱུས་འོག་ནས་འཚོ་བཞིན་པའི་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་རང་དབང་གི་མགྲིན་ཚབ་པ་ཞིག་གནང་རྒྱུ་བཅས་རེད།
༼༡༡༽སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདེ་བ་འདོད་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་མི་འདོད་པ་གཅིག་མཚུངས་ཡིན། དེར་བརྟེན། འཛམ་གླིང་ཞི་བདེ་དང་། འགྲོ་བ་མི་རྣམས་བདེ་སྐྱིད་སྐྲུན་པ་ལ་༧གོང་ས་མཆོག་ནས་འཇིག་རྟེན་ཀུན་ཁྱབ་ཀྱི་འགན་ཁུར་ཞེས་པ་འཛམ་གླིང་ཡོངས་ལ་གསལ་བོར་བསྒྲགས། ༧གོང་ས་མཆོག་ནི་བོད་མིའི་དབུ་འཁྲིད་ཙམ་མ་ཡིན་པར་འཛམ་གླིང་སྤྱི་ལ་དབང་བའི་ཞི་བདེ་དབུ་འཁྲིད་ཅིག་ཆགས་ཡོད། ལྷག་པར་དུ་འཛམ་གླིང་ནང་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་དབུ་འཁྲིད་གཅིག་པུ་དེ་ཡིན་སྟབས། ང་ཚོ་བོད་མིའི་དབུ་འཁྲིད་ཅེས་བརྗོད་ཚེ་དགེ་སྐྱོན་གཉིས་ལས་སྐྱོན་གྱི་ཆ་ཆེ་བར་མཐོང་གི་ཡོད། བོད་སྤྱི་བོ་གནམ་བསྟན་ཡོངས་ཀྱིས་མཁྱེན་དགོས་པ་ཞིག་ལ། དགོས་པ་རྒྱུ་མཚན་ལྡོག་དུ་མེད་པ་ཞིག་གི་དབང་གིས་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ངམ་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་བླ་བྲང་གི་མཚན་བྱང་བརྗེ་བསྒྱུར་གནང་པ་མ་གཏོགས་བོད་གཞུང་བསྡུ་གསོག་བརྒྱབ་སྟེ་སྒམ་ནང་བཅུག་ནས་ཟྭ་བརྒྱབ་པ་ཞིག་གང་དུའང་མེད། མདོར་ན་༧གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གིས་བོད་མི་རྣམས་བྱ་མའི་བྱ་ཕྲུག་རུམ་རུམ་བྱས་པ་ལྟར་དགུང་ལོ་ ༡༦ ནས་ད་ལྟའི་བར་བྱམས་དང་བརྩེ་བའི་བསྐྱངས་དང་སྐྱོང་བཞིན་པའི་བཀའ་དྲིན་ལ་བསམ་ཤེས་ཀྱིས་བོད་ལ་དྲིན་ཆེན་བྱས་པ་དྲིན་དུ་གོ་བར་བགྱིས་ཤིག།།
ལས་མེད་ཀྱི་དྲྭ་གྲོགས་འདི་ཚོ། ཕྱོགས་རིས་ཀྱི་དྲྭ་གྲོགས་འདི་ཚོ། ཀླད་མེད་ཀྱི་དྲྭ་གྲོགས་འདི་ཚོ། ཕུང་དཀྲུག་གི་དྲྭ་གྲོགས་འདི་ཚོ། དོན་མེད་བན་བོན་གྱི་རྙོག་ཁྲ་མི་བཟོ་བར་ལོ་རྒྱུས་དང་ཁུངས་ལུང་བཤད་རྒྱུ་ཡོད་ན། སྨྱུག་གུའི་རལ་གྲི་འཕྱར་རྒྱུ་ཡོད་ན། དཔའ་དང་དཔུང་པ་ངོམས་རྒྱུ་ཡོད་ན། བདེན་དོན་རྩོད་རྒྱུ་ཡོད་ན། གཞིས་ལུས་རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་གིས་རེ་འདུན་སྒྲུབས་ཤིག བོད་ལ་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་ཉི་མ་ཤར་བ་གྱིས་ཤིག གཞིས་གྱེས་ལྷན་དུ་འཛོམས་ཐུབ་པར་གྱིས་ཤིག དེ་མིན་ཁ་སྟོང་པས་དཀྲུགས་ཤིང་ཞེ་ཅིག་གི་བོན་པོ་དང་བོན་པོ་ཟེར་ནས་མ་བཤད་ན་བཟང་གི བོན་པོར་འཕྱ་རྒྱུ་མང་དྲགས་ན། བོད་རིགས་ཡོད་དོ་ཅོག་གི་ཕ་མེ་ཡང་མེ་ཐམས་ཅད་བོན་པོ་ཡིན་པས་རང་མགོ་ཆུ་འདྲེན་ལས་མེད་པས་དེ་དོན་ཡིད་གཟབ་བྱོས།
ཏཱ་ར་ནཱ་ཐཱས་རྒྱ་གར་གྱི་ལོ་རྒྱུས་གང་ལ་དཔེ་བྱས་ནས་པད་འབྱུང་གི་ལོ་རྒྱུས་བྲིས་པ་རེད། སིག་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བླ་མ་གུ་རུ་ནཱ་ཎག་གི་ལོ་རྒྱུས་དེ་ཚོ་མ་དྲངས་ཨང་། རྫུན་འདིའི་སྔ་མ་གནའ་ནས་བུད་ཚར་བ་རེད། ཧ་ཧ་ཧ།
བཀྲ་ཤིས་ཟེར་བ་ཀྱེ། ཁྱོད་ཀྱིས་ང་བོན་པོའི་གྲས་སུ་བཙུད་པ་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། བོན་པོ་ཟེར་བ་དེ་བོནད་པ་གཙང་མ་རེད། ང་བོད་པ་གཙང་མ་ཞིག་བྱེད་རྒྱུར་ཤིན་ཏུ་དགའ། ཞིབ་འཇུག་གི་ཐོག་ནས་བཤད་ན་གུ་རུ་རིན་པོ་ཆེས་བོད་རྒྱལ་གྱི་བཙུན་མོ་འཕྲོག་ཡོད་མེད་དང་གསེར་ཁྱེར་ཡོད་མེད་བཤད་ཁག་པོ་རེད། གང་ཡིན་ཟེར་ན་གུ་རུ་རིན་པོ་ཆེ་ཟེར་བ་ཞིག་ཡོད་མེད་ཀྱང་ཐེ་ཚོམ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པས་སོ། དེ་ཐད་ནས་ངས་ཁྱོད་ལ་མི་འདྲི། དེ་ཚོ་གང་ཡིན་རུང་འདས་ཟིན་པ་རེད། ང་དང་ཁྱོད། ད་དུང་ཁོང་། ངེད་ཚོ་ཚང་མར་དགོས་མཁོ་ཆེ་བ་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་བོད་ས་བོད་ཀྱི་རྐང་པས་གནོན་ཐུབ་པ་ཞིག་དང་། བོད་སྲིད་བོད་ཀྱི་དཔོན་པོས་སྐྱོང་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡོང་རྒྱུ་དེ་རེད། དེ་ལྟར་བྱེད་ཐུབ་མཁན་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་གུ་རུ་རིན་པོ་ཆེ་རེད་ཅེས་འབུམ་ཚོགས་མང་པོ་བཏང་སོང་། སྐུ་འདྲ་མང་པོ་བཞེངས་སོང་། ཁོང་གིས་ཀྱང་བོད་པ་ཚོར་གཉན་འཕྲང་གི་དུས་སུ་མགོན་དཔུང་དུ་ཡོང་གི་ཡིན་ཟེར་ནས་ཁས་ལེན་བྱས་པ་རེད། ཁོང་གི་སྐུ་ལ་འདས་འཁྲུངས་ནི་མེད། ད་ག་དུས་ཡོང་གི་རེད། དེར་ལན་ཞིག་འདེབས་རོགས། ངས་ཁོང་ལ་འབུལ་བ་འགའ་ཞིག་གྲ་སྒྲིག་བྱེད་དགོས། སྐུ་མཁྱེན། གསལ་པོ་ཞིག་གསུངས་རོགས།
བོན་པོ་ཚོས་ལོ་རྒྱུས་ཁུངས་ལུང་མེད་འའདྲ་བཟོས་ན་སྡོད་སྡོད་ལོ། བོན་པོ་ཚོས་ཞིང་ཞུང་་གི་སྒྲུང་འདྲ་བཟོས་ནས་སྡོད་སྡོད་ལོ། ཁྱེད་ཚོས་ནང་ཆོས་རྐུན་མ་བྱེད་ས་ནི་བན་དེ་པད་མ་འབྱུང་གནསཀྱི་ཆོས་ལུགས་རེད་ཀོ་ ད་བྱས་ན་ཁྱེད་ཚོ་བན་དེ་ཡོད་ཚད་ཞེ་སྡང་བྱས་པ་དོན་མེད་རེད།
གུ་རུའི་མཛད་རྣམ་ཁུངས་དག་ཤོས་ཏ་ར་ནཱ་ཐས་བྲིས་པ་དེ་རེད་དེ་ནི་རྒྱ་གར་ཡིག་ཆ་ལ་གཞི་བཅོལ་ཡོད་ལ་མཁས་པ་ཚོས་ཁས་ལེན་བྱེད་ས་དེ་རེད། ཡེ་ཤེས་མཚོ་རྒྱལ་པོའི་རྒྱལ་པོའི་བཙུན་མོ་མིན་པ་ཧ་ཅང་ཁ་གསལ་བོ་ཡོད་རེད་ལོ་ལོ།
བཀྲ་ཤིས་ཟེར་བ་ཀྱེ། ངས་བོན་དང་བན་གྱི་འགལ་ཟླ་རྩོད་ཀྱིན་མེད། ངས་བོནད་དང་བོན་གྱི་སྐྱིད་སྡུག་གླེང་གི་ཡོད། ངས་བོད་དང་གུ་རུའི་དམ་ཚིགས་གླེང་གི་ཡོད། ངས་གསེར་དང་གཡོ་སྒྱུའི་འབྲེལ་བ་གླེང་གི་ཡོད། ངས་གཡེམ་དང་རྐུ་ཡི་ནག་ཉེས་གླེང་གི་ཡོད། ངས་གུ་རུའི་ཁ་ཆེམས་ནན་གྱིས་དྲན་གི་ཡོད། ངས་པདྨ་འབྱུང་གནས་ཕེབས་སྒུག་ཞུས་བསྡད་ཡོད། ངས་རྒྱ་འདྲེ་འདུལ་བའི་བླ་རྒོད་འབོད་ཀྱིན་ཡོད། ངས་གསེར་རྡོག་བཏེགས་ནས་གྲུབ་ཆེན་འབོད་ཀྱིན་ཡོད། ངས་མཛེས་མ་བཤམས་ནས་མོན་རྒན་འབོད་ཀྱིན་ཡོད།
བཀྲ་ཤིས་ཟེར་བ་ཀྱེ། ང་བོནད་ཕྲུག་ཡིན། ཤ་གསེང་རུས་གསེང་ན་བོནད་ཀྱི་རྩམ་འདྲི་འཐུལ་བའི་བོནད་ཕྲུག་ཅིག་ཡིན། དེ་ཁྱོད་ནོར་མི་འདུག བཀའ་དྲིན་ཆེ། ཁྱོད་ཀྱི་ཕ་མྱེས་ཡང་མྱེས་ཚོ་ཡང་ང་དང་གཅིག་མཚུངས་རེད།
སློབ་དཔོན་རིན་པོ་ཆེས་བོད་རྒྱལ་གྱི་བཙུན་མོ་འཕྲོག་པ་མ་རེད་ཅེས་ཇོ་ནང་ཏཱ ར་ནཱ་ཐཱ་རྒྱབ་དཔུང་དུ་འཁྲིད་ཡོང་བ་དེར་འཇིགས་ཆེ་རུ་འགྲོ་རྒྱུ་ཅང་མི་འདུག་སྟེ། ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་ཀུན་གྱིས་ཚད་ཐུབ་དུ་འཛིན་པའི་སྦ་བཞེད་དང་ལྡེའུ་ཆོས་འབྱུང་སོགས་ལ་ལྟོས་དང་། རིགས་པའི་རྗེས་འབྲང་གི་མིག་ཟུང་ཡོད་ན་ཤུགས་ལས་གོ་བ་ལོན་ངེས། དེའི་ཐད་ནས་ཁྱོད་ལ་མང་པོ་མི་བཤད། ད་འོ་ན་བོད་དུས་ལོག། བོད་སྐེ་རྒྱ་ཡིས་བཅད། བོད་ས་ཁྲག་གིས་བརྫིས། བོད་བོད་ན་སྡོད་དུ་མ་བཅུག ཡ་ང་ལ་སྐྱི་འཇིགས་པའི་སྐབས་འདི་འདྲ་ཞིག་ལ་གུ་རུ་ཁོང་གང་དུ་བཞུགས་འདུག་གམ། ཡོང་རྒྱུ་ཡིན་ཟེར་བ་རྫུན་འེ་རེད། སྐབས་འདི་འདྲ་ཞིག་ལ་མ་ཡོང་ན་འདི་ལས་སྡུག་པའི་དུས་ཤིག་བོད་ལ་ཚེས་རྒྱུ་འེ་ཡོད། མདོར་བསྡུས་ན་གུ་རུ་བོད་སྐྱོབས་པར་ག་དུས་ཕེབས་ཀྱི་རེད། དེར་ལན་ཅིག་རྒྱག་རོགས། རྣལ་འབྱོར་བ་ཁོང་གསེར་ལ་ཧ་ཅང་ཐུགས་མཉེས་པས་ངས་ཁོང་ལ་གསེར་རྡོག་ཅིག་འབུལ་རྒྱུ་ཡིན།
བོད་ལ་དྲིན་ཆེན་བྱས་ཀྱང་དྲིན་མི་གོ །
བོད་བློན་གདུག་རྩུབ་ཅན་གྱི་གཤིས་ཀ་རེད། །
སློབ་དཔོན་དྲིན་པོ་ཆེས། “བོད་ལ་དྲིན་ཆེན་བྱས་ཀྱང་དྲིན་མི་གོ”
ཀརྡོ་རབ་འབྱམས་པས། “བོད་བློན་གདུག་རྩུབ་ཅན་གྱི་གཤིས་ཀ་རེད།”
སྣང་རྒྱལ་ཤེར་དགེ་ཟེར་བས་རྫུན་བཤད་འདུག གུ་རུས་བོད་ཀྱི་བཙུན་མོ་ཕྲོག་མེད་ཡེ་ཤེས་མཚོ་རྒྱལ་རྒྱལ་པོ་བཙུན་མོ་རེད་དེ་ཤེས་འདོད་ན་ཏ་ར་ནཱ་ཐས་བྲིས་པའི་གུ་རུའི་རྣམ་ཐར་ཡིད་ཆེས་གསུམ་ལྡན་ནང་ན་ཡོད་པས་དེར་ལྟོས། ཟངས་མདོག་དཔལ་རི་མ་མཐོང་ན་་་ཞིང་ཁམས་ཐ་དད་པ་རེད། བོན་པོ་ཚོས་འོལ་མོ་ལུང་ནང་ནས་གཤེན་རབ་སྐྱེས་རབས་བཤད་པ་འདྲ་བོ་མེད། སྣང་རྒྱལ་ཁྱོད་བོན་ཕྲུག་ཅིག་རེད་པཱ།
མཁས་པའི་ཁ་ཡི་ལེགས་བཤད་རེད།
སྙིགས་མ་ལྔ་བདོའི་དུས་འདིར་སངས་རྒྱས་ལའང་བློ་ཕམ་བྱུང་གི་ཡོད་པ་རེད་ཟེར། སྔོན་མ་སྟོན་པ་ཐུགས་རྗེ་ཅན་གྱིས་བསྲེག་བཅད་བརྡར་གསུམ་གནང་ཆོག་ཅེས་རྗེས་འཇུག་པར་བཀས་བཅད་ཡོད་པ་རེད། སྐད་ཆ་འདི་རིགས་ཀྱིས་དད་པ་མཚོན་གྱི་ཡོད་དམ་ཞབས་ནས་འཐེན་གྱི་ཡོད་མེད་ལོ་རྒྱུས་ཀྱིས་ཁ་གྲགས་ཡོང་གི་རེད། ངོ་མ་ཁྱད་མཚར་མ་རེད་པས།
གོང་ས་མཆོག་གིས་རང་ཉིད་ཀྱི་བླ་བྲང་གི་མིང་བརྗེ་བསྒྱུར་བྱས་པ་རེད་ཟེར། གོང་དུ་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་མིང་ཚབ་དུ་གངས་ལྗོངས་རང་དབང་དམངས་གཙོའི་སྒྲིགས་འཛུགས་ཅེས་བསྩལ་ཞེས་པ་དེ་མིན་ན་ད་ལྟ་གོང་ས་མཆོག་གི་བླ་བྲང་གི་མིང་གསར་བ་དེ་གང་རེད། སྔར་གྱི་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་བླ་བྲང་དང་དེའི་མིང་ལ་གངས་ལྗོངས་རང་དབང་དམངས་གཙོའི་བསྒྲིགས་འཛུགས་ཅེས་བསྩལ་ད་ལྟའི་དམངས་གཙོའི་བསྒྲིགས་འཛུགས་འདི་རྒྱལ་བ་རིན་པོའི་བྲང་རེད་ཟེར་གྱི་ཡིན་ནམ།
ཡག་པོ་བྲིས་འདུག
བོད་ལ་དྲིན་ཅན་བྱས་ཀྱང་དྲིན་མི་གོ་ཟེར་བ་འདི་དངོས་ཡོད་རེད། ༧གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དགོངས་མ་སྒྲུབ་པར། བཀའ་དགོངས་ཁ་ལ་ཁྱེར་ཏེ་ནང་ཁུལ་དཀྲིག བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཚོས་ཉིན་མཚན་མེད་པར་བོད་ནང་གི་དཀའ་ངལ་འཛམ་གླིང་མི་མང་ལ་ཤེས་རྟོགས་ཆེད་དཀའ་ལས་ག་ཚོད་བརྒྱབ་ཀྱང་། ཁོང་ཚོར་ཁ་རྡུང་དང་། སྔོན་མ་མདོ་ཁམས་ཀྱི་དྭངས་བླངས་དམག་མིས་དཀའ་ལས་ག་ཚོད་བརྒྱབ་ཀྱང་། ཁོང་ཚོར་དགྲ་ལྟར་འཛིན། ཕྱིར་ཕུད་བཏང་། བོད་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་ཡིན་ཟེར་མཁན་ཁག་ཅིག་གིས་མི་མང་ལ་འདི་ལྟར་སྣེ་ཁྲིད་རྒྱུ་ཡིན་ནམ།
ང་ནི། ད་ལྟའི་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་དང་། ད་ལྟའི་བཙན་བྱོལ་སྒྲིག་འཛུགས་དང་། ད་ལྟའི་སྲོད་སྐྱོང་བློ་སེང་ལགས་ལ་གུ་རྩི་བྱེད་ཐུབ་མཁན་དེ་ལ། བོད་མི་ལ་རྒྱ་ཅན་རེད། ཅེས་ཟེར་འདོད།
གཞན་པ་རང་རིགས་བོད་མི་ནང་ལ་རང་བཙན་ལེན་མདོག་གིས་༸གོང་མཆོག་ལ་ཟུར་ཟ། སྒྲིག་འཛུགས་ལ་ཕྱ་དམོད་དང་། སྲིད་སྐྱོང་ལ་དམའ་འབེབས་བྱེད་མཁན་དེ་ཚོ་རང་གི་ལག་པའི་ཕྱི་ནང་མི་ཤེས་པའི་མི་ངན་ཡིན་པ་ཡང་ཤེས་པར་གྱི་ཤིག །
རྒྱལ་བ་ཡིད་བཞིན་ནོར་བའི་བཀའ་དྲིན་མི་སེམས་མཁན་བོད་མི་ཉུང་ཤོས་རེད། བོད་པ་སྤྱི་ཡོངས་ནས་ཁོང་གི་བཀའ་དྲིན་དང་། ཁོང་གི་མཛད་རྗེས་ལ་ཡི་རང་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ཡོད་པ་རེད།
ཡང་བོད་པ་རེ་གཉིས་ལ་དུས་ནམ་ཀུན་དུ་རྒྱལ་བ་རིན་པའི་ཆེ་ལས་དཀའ་དྲིན་ཆེ་བ་ཞིག་དང་། སྙིང་ཉེ་བ་ཞིག་མེད་ནའང་སྐད་ཆ་འཆད་སྟངས་ནོར་ནས། སྐྱོན་ཆ་རེ་འགྲོ་བཞིན་པ་ནི་རྒྱུན་ལྡན་རེད། དེ་དག་གི་ལྷག་བསམ་ལ་སྐྱོན་མེད་ཀྱང་འཆད་སྟངས་ནོར་བ་རེད་ཟེར་རྒྱུ་ལས་མི་འདུག།
དེང་སང་ཞིག་ལ་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུས་ཐུགས་ཕམ་བྱུང་བའི་དགོངས་ཚུལ་ཞིག་གསུངས་པ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་ནས། ཚོགས་པ་དང་མི་སྒེར་མང་པོ་ཞིག་གིས་དཔྱད་ཞིབ་དང་། འདོར་ལེན་གང་ཡོང་མེད་པའི་ཐོག་ནས། ཐོ་བ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཁུར་ནས་ཐད་ཀར་ཐད་ཀར་ཚོགས་པ་ག་གེ་མོ་ཞིག་གི་མགོ་བོ་རྡུང་བར་བྱེད་པ་ནི་ཡག་རྟགས་ཤིག་དང་། བཟང་རྟགས་ཤིག་ཡིན་པ་གཏན་ནས་མི་འདོད།
མཐར་གཏུགས་ནས་བཤད་ན། ང་ཚོ་ཚང་མས་མཛུབ་མོ་ཕར་ལ་གཏད་པ་ལས་རང་ཉིད་ལ་ཚུར་གཏད་དེ་བསམ་གཞིག་ནན་མོ་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད་སྙམ། མཛུབ་མོ་ཕར་གཏུགས་ནས་འཆད་མཁན་བོད་པ་ཚང་ལ་མང་ཚོད་ལས་ཉུང་ཚོད་མེད་རེད།
རྒྱལ་བཀའ་དྲིན་ཤེས་པར་བྱ་རྒྱུ་ནི་རང་རང་སོ་སོ་ལ་བབ་ཡོད་པ་ཞིག་རེད་ལ། རྒྱལ་བའི་དགོངས་གཞི་དགོངས་པ་གང་ཡིན་ངོ་ཤེས་བ་ཞིག་དང་། ཧ་གོ་བ་ཞིག་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེ་བ་ལས། རྒྱལ་བའི་དགོངས་གཞི་ཞེས་རང་ཉིད་ཕུགས་ཀྱི་དོན་འགྲུབ་ཆེད་བེད་སྤྱོད་བཏང་ན། རྒྱལ་བའི་ཐུགས་ལ་ཕན་པ་ལས་གནོད་པ་ཆེ་བར་འདོད།
སློབ་དཔོན་དྲིན་པོ་ཆེས། “བོད་ལ་དྲིན་ཆེན་བྱས་ཀྱང་དྲིན་མི་གོ” ཟེར་ས་དེ། སྣང་རྒྱལ་ཤེར་དགེ་ཁྱོད་འདྲ་བ་ལ་གསུངས་པ་དེ་རིང་གཞི་ནས་ངེས་པ་རྙེད་བྱུང་ངོ་། ཧ་ཧ།
དྲྭ་གྲོགས་ལགས་གསུང་ཆེ་ན་༧གོང་ས་ལྔ་པ་ཆེན་པོའི་གསུང་ཇི་བཞིན་འགྲོ་ཉེན་འདུག་པས་གཟབ་འཚལ། དེ་ཡང་། སློབ་མས་བརྩམས་པའི་བླ་མའི་རྣམ་ཐར་ནི། རང་བསྟོད་ཆེ་བས་བླ་མ་ཟོག་པོར་བསྒྱུར།
ཁ་བྱང་མཐོང་བས་ཀློག་འདོད་མེད་པར་བྱས་སོང་། གུ་རུས་བོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་བསླུས། གུ་རུས་བོད་ཀྱི་བཙུན་མོ་འཕྲོག གུ་རུས་བོད་ཀྱི་གསེར་རྡོག་ཁྱེར། ད་དུང་བཀའ་དྲིན་མི་ཤེས་ཟེར། སྙིང་རྗེ། ད་དུང་འགྲོ་ཁར་ནམ་ཞིག་བོད་ལ་དུས་ངན་ཚེས་དུས་ལྷོ་ནུབ་སྲིན་པོའི་ཡུལ་ནས་བོད་སྐྱོབས་པར་ཡོང་རྒྱུ་ཡིན་ཟེར། ད་གང་ན་འདུག བོད་བརླགས་སོང་། གུ་རུ་ཟེར་བ་ཞིག་གང་ན་འདུག ལྷོ་ནུབ་སྲིན་པོའི་ཡུལ་ནས་སུ་ཞིག་སླེབས་སོང་།
ཉེ་ཆར་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཡིད་སྐྱོ་བའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་གོ་རྒྱུ་ཡོད་པ་ནི་ ༧ གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་ཐུགས་ཕམ་བྱུང་བ་དེ་རེད། གུ་རུ་རིན་པོ་ཆེ་ཡིས་ “བོད་ལ་དྲིན་ཆེན་བྱས་ཀྱང་དྲིན་མི་གོ” ཅེས་སྡོམ་ཚིག་ཅིག་བཀོད་ཡོད་པ་དེར་བློ་གཟུ་བོར་གནས་པའི་བོད་མི་ཚོས་ངེས་པར་དུ་བསམ་གཞིག་ནན་གྱིས་བའི་དུས་སུ་སླེབས་འདུག་སྙམ། ་་་ཟེར།
༸གོང་ས་མཆོག་གིས་འདི་ལྟར་གསུངས་འདུག་་་་་ང་ཤ་སུ་ལ་ཚ་ཟེར་ན་ བོད་པ་ཚོར་ཚ་དགོས་ཀྱི་རེད་དེ་ ཤ་ཚ་སའི་ཡུལ་དེ་ཚོས་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་བསམ་བློ་དེ་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད་ཅེ་གསུངས་འདུག བཀའ་སློབ་དེ་སྔོན་མ་ཞིག་ནས་གསུང་པ་ཞིག་ཡིན་ཡང་ ད་དུང་བོད་པ་འདི་ཚོས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་བཞེད་དགོངས་ཤེས་ཀྱི་མི་འདུག་ ཨ་ཁ་སྙིང་རྗེའོ།