ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༡༦ ཉིན་ཨ་རིའི་ཕོ་བྲང་དཀར་པོའི་མགྲིན་ཚབ་པ་ལྕམ་ཝེ་ཁུ་ཊོ་རི་ཡཱ་ནོ་ལཎ་ཌི་ (Victoria Nuland) མཆོག་གིས། ཨ་རིའི་ཕོ་བྲང་དཀར་པོའི་ཉིན་རེའི་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་གི་སྐབས། ད་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༩ པའི་ནང་རྒྱ་ནག་ཏུ་རྟེན་གཞི་བྱས་ཡོད་པའི་ཨ་རིའི་གཞུང་ཚབ་ཆེན་མོ་སྐུ་ཞབས་གྷི་རེ་ལོ་ཁུ་ (Gary Locke) མཆོག བོད་ཀྱི་ཨ་མདོ་རྔ་བ་ཁུལ་དུ་འཚམས་གཟིགས་གནང་སྐོར་ཡོད་གསུངས་ཡོད་འདུག
གསར་འགོད་ལྷན་ཚོཊ་ཐོག་ཕོ་བྲང་དཀར་པོའི་མགྲིན་ཚབ་པ་ལྕམ་ཝེ་ཁུ་ཊོ་རི་ཡཱ་ནོ་ལཎ་ཌི་མཆོག་གིས། ཨ་རིའི་གཞུང་ཚབ་ཆེན་མོ་ཨ་མདོ་རྔ་བར་གཟིགས་སྐོར་གནང་དོན་ཐད་གསར་འགོད་པར་ལན་འདེབས་གནང་སྟེ། གཞུང་ཚབ་མཆོག་བོད་མདོ་སྨད་རྔ་བར་ཕེབས་པ་དེ། ཁོང་གིས་རྒྱ་ནག་ཁྲུང་ཆིན་དང་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་སོཊ་སུ་གཞུང་འབྲེལ་གཟིཊ་སྐོར་གྱི་ཆ་ཤས་ཤིག་རེད། ཐེངས་འདིའི་གཟིགས་སྐོར་སྐབས་གཞུང་ཚབ་མཆོག་བོད་རིཊ་གཙོ་བོར་གྱུར་བའི་ས་གནས་ཡུལ་མི་ཚོར་ཐུག་འཕྲད་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཁུལ་དེའི་གྲོང་ཁྱེར་དང་དགོན་པ་སོགས་ཀྱི་ནང་དུའང་ཆེད་ཕེབས་གནང་སྟེ། ས་གནས་བོད་རིཊ་མང་ཚོཊ་དང་གླེང་མོལ་བརྒྱུད་ཁོང་ཚོའི་གནས་སྟངས་དང་འཚོ་བའི་སྐོར་རྒྱུས་ལོན་གནང་ཡོད། ཨ་རིའི་གཞུང་གིས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་འཛིན་བཞིན་པའི་སྲིད་བྱུས་ཧ་ཅང་ཁ་གསལ་པོ་དང་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། གནས་སྟངས་དེ་ཁྱེད་ཚོས་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་རྒྱུའི་རེ་བ་ཡོད། བོད་ཀྱི་དཀའ་ངལ་སེལ་ཆེད་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མི་དང་ལྷན་དུ་གྲོས་མོལ་བྱ་རྒྱུར་ང་ཚོས་རྒྱབ་སྐྱོར་ཞུ་བཞིན་ཡོད། བོད་ནང་དུ་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གཏོང་མཁན་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་གནས་སྟངས་ཐོག་ང་ཚོར་སེམས་འཚབ་ཆེན་པོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཅེས་གསུངས་ཡོད་འདུག
གསར་འགོད་པས་མགྲིན་ཚབ་པར་གཞུང་ཚབ་ཆེན་མོ་མཆོག་ད་ལྟ་ཨ་རིའི་ནང་བཞུཊ་ཡོད་མེད་དང་ཁོང་གིས་རྔ་བའི་འཚམས་གཟིཊ་སྐོར་གྱི་ཉམས་མྱོང་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོཊ་འཐུས་མི་དང་། ཨ་རིར་གནས་སྡོད་བོད་མི་ཚོར་གསལ་བཤད་གནང་མིན་སྐོར་དྲིས་པར། ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སུ་ཞིག་རྒྱ་ནག་ཏུ་ཕེབས་སྐབས། རྒྱ་ནག་ཏུ་ཡོད་པའི་ཨ་རིའི་གཞུང་ཚབ་མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་བཞིན་ཡོད་ལ། དུས་རྒྱུན་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གནས་སྟངས་སྐོར་བགྲོ་གླེང་ཡོང་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཟད།གནད་དོན་དེའི་སྐོར་རྒྱ་གཞུང་དང་ཇི་ལྟར་གླེང་དགོས་མིན་སྐོར་གོ་བསྡུར་ཡོང་བཞིན་ཡོད་ཅེས་གསུངས་ཡོད་འདུག
ཡང་གསར་འགོད་པས་ཁོང་མོར་གཞུང་ཚབ་པ་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་དུ་ཉིན་གྲངས་ཇི་ཙམ་བཞུཊ་ཡོད་མེད་དང་། རྔ་བ་ཁུལ་དུ་འཚམས་གཟིགས་སྐབས་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁུལ་དེར་དམ་དྲག་ཆེན་པོ་བྱེད་བཞིན་པར་གཟིགས་ཚུལ་ཅི་ཡོད་སྐོར་དྲིས་པར། ཨ་རིའི་མགྲིན་ཚབ་པས་ལན་འདེབས་གནང་ཡང་གནང་མི་འདུག
གསར་འགོད་པ་དང་རྩོམ་སྒྲིག་པ་ཚོ་གུ་ཡངས་ལྟ་བུར་ཚོར་བས་དགའ་ཡོད། རྒྱུ་མཚན་གོང་དུ་རྔ་བ་དང་རྔ་པའི་ཁྱད་པར་ཐད་བསམ་འཆར་བཏོན་པར་ཨུ་ཚུགས་མ་བརྒྱབས་པར་ཐད་ཀར་བཅོས་ཡིན།
གསར་འགོད་པས་འདིར་གསར་འགྱུར་གལ་ཆེན་ཞིག་སྤེལ་བར་དགའ་བསུ་ཞུ། དེ་བཞིན་དྲ་གྲོགས་ཚོས་རང་རང་གི་ལྟ་ཚུལ་བརྗོད་པ་རང་དབང་རེད། འོན་ཀྱང་ད་ལྟའི་བོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་དང་ལྷག་པར་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ལ་གཞིག་ན་རྔ་བ་དང་རྔ་པ་བརྩད་ནས་འདུག་རན་མིན་པར་རང་དབང་དང་རང་བཙན་བརྩོད་དགོས་པའི་དུས་ལ་སླེབས་ཡོད། ད་དུང་བོད་ནང་གི་བདེ་སྡུག་དེ་ཇི་ལྟར་བྱས་ན་སེལ་ཐབས་དང་། ཁོ་ཚོའི་བསམ་དོན་གཙོ་བོ་ག་རེ་ཡིན་པའི་སྐོར་ལ་ཐུགས་སྣང་མཛོད།
ཨ་རིའི་གཞུང་ཚབ་ཆེན་པོ་བ་བོད་ནང་གཟིགས་སྐོར་དུ་ཕེབས་པར་དགའ་བསུ་དང་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་ཡིན་རྒྱུ་ཡིན།རྒྱུ་མཚན་ནི་བོད་ནང་གི་གནས་ཚུལ་ཁྱེད་ཀྱིས་གསལ་བོ་མཁྱེན་ཡོད་ངེས་རེད་ལ།ཁྱེད་ཀྱིས་གང་ཤེས་པ་དེ་དག་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་གཙོས་འབྲེལ་ཡོད་མི་སྣ་ལ་ཞུ་རྒྱུ་རེད།ཡིན་ན་ཡང་མཁྱེན་རྟོགས་ཡོད་ཙམ་གྱི་མི་ཕན་ཀི་ཡ།
གསར་འགོད་པ་དཔལ་ལྡན་ལགས། རྔ་པ་མ་རེད་རྔ་བ་རེད ཨོ་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་བཤད་ན་ ཨ་རིའི་གཞུང་ཚབ་མི་སྣ་ཨ་མདོ་རྔ་པ་ཟེར་པའི་ས་ཆ་གང་དུ་སོང་འདུག་གམ ཉེ་ལམ་དབྱིན་ཡིག་གི་གསར་ལམ་ཁ་ཤས་སུ རྒྱ་ནང་གི་ཨ་རིའི་གཞང་ཚབ་མི་སྣ་རེ་ཨ་མདོ་རྔ་བར་སོང་རབ་འདུག་མ་གཏོགས་རྔ་པ་ཟེར་པ་ཞིག་མ་གོ དཔལ་ལྡན་ལགས་ རྔ་བ་ཟེར་བ་ཡིད་མི་ཆེས་ན་སྔོན་ལ་རྔ་བ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་རེད་དམ་རྔ་པ་རེད་ལོ་རྒྱུས་ཁག་ཏུ་ཞིག་བལྟ་རོགས། གསར་འགོད་པ་ཡིན་ནའང་ལག་ཏུ་གང་ཡོང་གང་བྱུང་བྲིས་ན་འགྲིག་གི་མ་རེད། གསར་འགོད་པའི་འགན་འཁྲི་རྡོག་རུལ་མ་གཏོང་རོགས་ཞུ། རྔ་པ་དང་ཨ་པ་ (Ngaba & Aba ) དེ་ཚོ་རྒྱ་ནག་གི་ཚིག་ཅིག་ཡིན་པས་རྗེས་ཕྱོགས་གཟབ་གཟབ་བྱས་ན་བཟང་གི
གསར་འགོད་པ་དཔལ་ལྡན་ལགས་ཀྱིས་གསར་འགྱུར་བཀོད་པར་ཐུགས་རྗེ། འོན་ཀྱང་གསར་འགོད་པས་ཨ་མདོ་རྔ་པ་ཟེར་པ་རྦད་དེ་ནོར་རེད། ཨ་མདོ་རྔ་པ་ཟེར་པ་མ་རེད ཨ་མདོ་རྔ་བ་ཟེར་པ་རེད། གང་ཡིན་ན་རྔ་པ་དང་ཨའ་པ ( ngaba and Aba) ཟེར་བ་གཉིས་ནི་རྒྱ་ནག་གི་བཤད་སྟངས་ཞིག་ཡིན་པ་ལས་བོད་རང་གི་ལོ་རྒྱུས་དང་མདོ་སྨད་ལོ་རྒྱུས་གང་ལ་བལྟས་ནས་བཤད་པ་རྔ་པ་ཟེར་པ་ཞིག་གཏན་ནས་མེད། དཔལ་ལྡན་ལགས། སྐུ་ཉིད་ཡིད་མ་ཆས་ན་སྔོན་ལ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་ཀྱི་རྔ་བའི་སྐོར་ལ་ཞིག་བལྟས་ནས་རྔ་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ལ་གཟིགས་རོགས། སྤྱིར་འུ་ཚོའི་ལས་ཀ་ལས་སྟངས་དེ་འདྲ་ཞིོག་རེད་ ཧ་གོ་ལ་མ་གོ་བར་མིང་དང་ཐ་སྙད་ལ་དོ་སྣང་མེད་པས་གང་བྱུང་ལབ་ན་ཡག་པོ་མི་འདུག གང་ཡིན་ཟེར་ན བདག་གི་འཛིན་གྲོགས་ཕྱི་གླིང་པ་ཞིག་གིས་བདག་ལ་འདྲི་རྒྱུ་ ཨ་མདོ་ལ་རྔ་བ་དང་རྔ་པ་གཉིས་ཡོད་ས་རེད། གང་ཡིན་ཟེར་ན་གསར་ལམ་ཁག་ཏུ་ རྔ་བ་དང་རྔ་པ་ཟེར་མཁན་གཉིས་ཡོང་གིན་འདུག་ཟེར། བདག་གི་འགྲེལ་བརྗོད་ཅིག་བྱས་ཡོད་མོད། གསར་འགོད་པ་ཁ་ཤས་ཀྱིས་ཧ་གོ་ལ་མ་གོ་པར་གང་བྱུང་ལབ་ན ད་དེ་རིང་གི་ཚད་འདི་ལ་ལྷུང་འདུག རྔ་བ་ལ་རྔ་པ་དང་ ཡུལ་ཤུལ་ལ་ཡུལ་སྲོས་སོགས་ཧ་ཅང་མང་པས་གཟབ་གནད་བྱེད་རོགས་ཞུ་ཞུ།
ཨ་རིའི་གཞུང་ཚབ་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་དུ་འཚམས་གཟིགས་ལ་འཕེབ་ཏེ་བོད་ཀྱི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟང་ལ་རྟོགས་ཞིབ་བྱས་པའི་རྗེས་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་འགྱུར་བ་ཞིག་འགྲོ་བའི་རེ་བ་ཆེ།