ངྷ་ས་དབུས་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་འཛིན་སྐྱོང་ཚན་པས། ཚོཊ་པ་དེའི་སྨན་པ་སྒེར་ངོས་ནས་ནད་པར་བརྟག་དཔྱད་དང་སྨན་སྤྲོད་པ། ཕྱི་རྒྱལ་དུ་སྨན་ཚོང་འགྲེམས་བྱེད་མཁན་རྣམས་བཀག་འགོག་དང་། གཞུང་འབྲེལ་ཐོག་ནད་པར་བརྟག་དཔྱད་གཏོང་མཁན་སྨན་པ་ ༡༢ དམིཊ་འཛུཊ་བྱས་ཡོད་འདུག
ཉེ་ལམ་ངྷ་ས་དབུས་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་འཛིན་སྐྱོང་སྡེ་ཚན་གྱིས་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་དཔལ་འབྱོར་ཉམ་ཆག་དང་འཛིན་སྐྱོང་འཐུས་ཤོར་དུ་མི་འགྲོ་བར་སྔར་ལས་ཚཊ་ཚུད་ཡོང་ཆེད། སྨན་རྩིས་ཁང་གི་སྨན་པ་ཚོས་སྒེར་ངོས་ནས་ནད་པར་བརྟག་དཔྱད་གཏོང་བ་དང་སྨན་སྤྲོད་པ། སྒེར་ངོས་ནས་ཕྱི་རྒྱལ་དུ་བསྐྱོད་དེ་སྨན་ཚོང་འགྲེམས་བྱེད་བཞིན་པའི་གནས་བབ་ཐོག་བཅོས་བསྒྱུར་བཏང་ཡོད་སྟབས། ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༧ ཉིན་འདི་གའི་གསར་འགོད་པས་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ཕུ་རི་ཚེ་རིང་བཀྲ་ཤིས་ལཊ་སུ་གནས་སྟངས་དེའི་ཐད་བཀའ་འདྲི་ཞུས་ཡོད།
དབུས་སྨན་རྩིས་ཁང་གིས་འགན་འཛིན་ཕུ་རི་ཚེ་རིང་བཀྲ་ཤིས་ལཊ་ཀྱིས་ངོ་སྤྲོད་གནང་དོན་ལྟར་ན། སྤྱིའི་ཆ་ནས་སྨན་རྩིས་ཁང་གིས་སྡེབ་སྦྱོར་བྱས་པའི་བོད་སྨན་གྱིས་ནད་པ་ཚོར་འདང་ངེས་ཤིག་དགོས་རུང་། སྨན་རྩིས་ཁང་གིས་བཙན་བྱོལ་ནང་གི་སྨན་ཁང་ཁག་ལ་ཆེས་མཐོའི་སྨན་པའི་ལྷན་ཚོཊ་ཀྱི་ངོས་སྦྱོར་ཡོད་ན། སོ་སོར་སྨན་སྣ་ཅི་དགོས་མངཊ་ཉོ་བྱ་ཆོག་པའི་ཐོབ་ཐང་སྤྲད་རྗེས། རྒྱ་བལ་ཁུལ་གྱི་སྨན་ཁང་རྣམས་སྨན་བཙོང་ས་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཏེ། སྔ་རྗེས་སུ་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་སྨན་པ་ཙམ་མིན་པར་སྒེར་གཉེར་སྨན་པ་ཚོས་ཀྱང་། སྨན་རྩིས་ཁང་ནས་སྨན་མང་པོ་ཉོས་ཏེ་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ཏུ་བསྐྱོད་པ་དང་། ཕྱི་རྒྱལ་དུ་ཟླ་ཕྱེད་རིང་ནད་པར་སྨན་སྤྲད་པའི་ཁེ་བཟང་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་ལོ་གཅིག་གི་ཡོང་འབབ་ལས་བརྒལ་ཡོད་སྟབས། སྨན་པ་སོ་སོར་སྒེར་ངོས་ནས་ཁེ་བཟང་ཆེན་པོ་ཡོད་ཀྱང་སྨན་རྩིས་གཞུང་གི་དཔལ་འབྱོར་དང་འཛིན་སྐྱོང་ཐོག་གྱོང་གུད་ཆེན་པོ་ཐེབས་ཡོད་འདུག་ལ། གཞིས་ཆཊ་ཁག་གི་སྨན་ཁང་དུ་སྨན་གྱིས་མ་འདང་བའི་དཀའ་ངལ་དང་། སྒེར་ངོས་ནས་རིན་ཆེན་རིལ་བུའི་ཚོང་རྒྱག་མཁན་ཇེ་མང་དུ་ཕྱིན་ཏེ་ནད་པ་ངོ་མ་ཚོར་སྨན་དུས་ཐོག་མ་རག་པར་དཀའ་ངལ་འཕྲད་ཀྱི་ཡོད་འདུག
དེ་བཞིན། སྨན་རྩིས་ཁང་གི་འབྲེལ་ཡོད་སྨན་པ་དང་ལས་བྱེད་ཁག་གི་ནང་། ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ཏུ་བོད་སྨན་དང་རིལ་ཆེན་རིལ་བུ་ཧ་ཅང་རྒྱུཊ་ཆེ་བ་དང་རྒྱ་གར་ནང་བོད་སྨན་གྱིས་མ་འདང་བའི་དཀའ་ངལ་འཕྲད་པ། སྨན་རྩིས་ཁང་གི་བོད་སྨན་གྱི་གོང་ཚད་སྒེར་གཉེར་སྨན་ཁང་གི་སྨན་ལས་གོང་ཚད་ཆུང་བ་བཅས་ཀྱིས། དེང་ཕྱིན་སྨན་རྩིས་ཁང་གིས་བོད་སྨན་དང་རིལ་ཆེན་རིལ་བུ་མང་པོ་བཟོས་ཏེ་རིན་གོང་མཐོ་བོའི་ཐོག་ཕྱིར་འཚོང་དགོས་པའི་བསམ་ཚུལ་འདོན་མཁན་ཡོད་ཀྱང་། རིན་ཆེན་རིལ་བུ་བཟོ་བར་རྩ་ཆེའི་སྨན་སྣ་དང་རིན་པོ་ཆེའི་རིཊ་སྣ་ཚོཊ་འདུ་དགོས་པར་མ་ཟད། རིལ་བུ་བཙོ་སྦྱང་བྱེད་པར་ཡང་དུས་ཡུན་རིང་པོ་འགོར་གྱི་ཡོད་འདུག་ལ། དེང་སྐབས་ཧོང་ཀོང་དང་ཨུ་རུ་སུའི་ནང་རིན་ཆེན་རིལ་བུའི་གོང་ཚད་ལྡབ་བཅུ་ཙམ་སྤར་ཏེ་ཚོང་འགྲེམས་བྱེད་མཁན་ཡོད་ཀྱང་། རིན་ཆེན་རིལ་བུ་ནི་ལས་སླ་པོར་བཙོ་སྦྱང་ཐུབ་པ་ཞིག་མིན་པའི་ཁར། སྨན་རྩིས་ཁང་གི་དམིཊ་ཡུལ་ཉམ་ཐག་དང་རྒན་འཁོཊ། གྲྭ་བཙུན་བཅས་ལ་སྨན་སྦྱིན་གཏོང་རྒྱུ་དེ་ཡིན་སྟབས། བོད་སྨན་དང་རིན་ཆེན་རིལ་བུའི་གོང་ཚད་སྔར་བཞིན་རང་སོར་འཇོག་རྒྱུ་ལས་གང་འདོད་དུ་སྤར་ཆོག་པ་ཞིག་རེད་མི་འདུག
སྐུ་ཞབས་ཚེ་རིང་བཀྲ་ཤིས་ལཊ་ཀྱིས་བརྗོད་ན། ཟླ་ཤས་གོང་ཁོང་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོཊ་སུ་གཟིཊ་སྐོར་སྐབས་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་ཡན་ལག་སྨན་ཁང་ཁག་ཅིག་ཏུ། བོད་སྨན་གྱིས་མ་འདང་བའི་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་འཕྲད་བཞིན་པར་མ་ཟད། སྨན་ཁང་ཁ་ཤས་ནང་སྨན་སྣ་རིཊ་ ༤ ནས་ ༥ རྩ་བ་ནས་མེད་མཁན་དེ་འདྲ་བྱུང་ཡོད་ཅིང་། དེའི་རྒྱུ་མཚན་ངྷ་ས་དབུས་སྨན་རྩིས་ཁང་གིས་ས་གནས་སྨན་ཁང་ཁག་ལ་སྨན་དུས་ཐོག་ཏུ་མ་བཏང་བ་དང། གཞིས་ཆཊ་ཁག་ཏུ་ནད་པ་མང་དྲཊ་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མ་ཡིན་པར། སྨན་རྩིས་ཁང་གི་སྨན་པ་དང་སྒེར་གཉེར་སྨན་པ་ཚོས་སྨན་ཁང་དུ་སྒེར་ངོས་ནས་བོད་སྨན་སྡེབ་ཉོ་བྱས་པར་བརྟེན་སྨན་གྱིས་མ་འདང་བ་ཞིག་ཡིན་འདུག
ཁོང་གིས་བརྗོད་དོན། “སྔོན་ཆད་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་ཞིང་གཤེཊ་དམ་པ་བླ་སྨན་གཉིས་འཚོ་བཞུཊ་སྐབས་སྨན་རྩིས་ཁང་དུ་བརྟག་དཔྱད་སྨན་པ་མ་གཏོཊ། སྨན་པ་ཡིན་ཚད་ཀྱིས་ནད་པར་སྨན་སྤྲོད་མི་ཆོག་པའི་འགྲོ་ལུཊ་ཤིག་བཟོས་ཡོད་པ་རེད། སྐབས་དེར་བླ་སྨན་གཉིས་དང་བརྟག་དཔྱད་སྨན་པ་ལས་གཞན་པའི་སྨན་པ་སུས་ཀྱང་ནད་པར་བལྟ་ཆོག་གི་ཡོད་པ་མ་རེད། ཉེ་ཆར་དབུས་སྨན་རྩིས་ཁང་འཛིན་སྐྱོང་གིས་འགྲོ་སྟངས་གསར་པ་ཞིག་བཟོས་ཏེ། ངྷ་ས་མེག་གྷན་དུ་བརྟག་དཔྱད་སྨན་པ་ ༤ དང་། གངས་སྐྱིད་དབུས་སྨན་རྩིས་ཁང་དུ་བརྟག་དཔྱད་སྨན་པ་ ༤ ། དེའི་ཐོག་སྐུ་བཅར་སྨན་པ་ ༤ བཅས་ཁྱོན་སྨན་པ་ ༡༢ ཙམ་གྱིས་ནད་པར་བརྟག་དཔྱད་གནང་དགོས་པ་བཟོས་ཡོད། མ་གཞི། སྨན་རྩིས་ཁང་གི་སྨན་སྦྱོར་སྡེ་ཚན་དང་ཉམས་ཞིབ་སྡེ་ཚན། མཐོ་སློབ་སྡེ་ཚན་བཅས་ཀྱི་ནང་སྨན་པ་ཡོད་ཀྱང་། ཁོང་ཚོས་གཞུང་འབྲེལ་ཐོག་ནད་པར་བརྟག་དཔྱད་བྱས་ཏེ་སྨན་སྤྲད་ཆོག་གི་ཡོད་པ་མ་རེད་ལ། སྨན་རྩིས་ཁང་ནས་སྨན་མང་པོ་ཉོས་ཏེ་ཕྱི་རྒྱལ་དུ་ཚོང་འགྲེམས་བྱ་ཆོག་གི་ཡོད་པ་མ་རེད། ”ཅེས་བརྗོད་སོང་།
དབུས་སྨན་རྩིས་ཁང་གིས་ངྷ་ས་དང་གདན་ས་ཁུལ་དུ་ཕེབས་མཁན་གསར་འབྱོར་བ་ཚོར་དམིཊ་ཏེ་རིན་ཆེན་རིལ་བུ་གང་འཚམ་གསོག་འཇོག་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། ཉེ་ལམ་ངྷ་སར་གནས་སྡོད་གསར་འབྱོར་བུད་མེད་ཅིག་གིས་རྒྱ་གར་དང་བལ་ཡུལ་བར་རིན་ཆེན་རིལ་བུའི་ཚོང་བརྒྱབ་ན། ཟླ་གཉིས་རིང་ཁེ་བཟང་ཧིན་སྒོར་ཁྲི་ ༢ རག་གི་ཡོད་སྐོར་བཤད་པ་དང་། དེ་བཞིན། བལ་ཡུལ་དང་རཱ་ཤི་ཡཱའི་རྒྱལ་ས་མོ་སི་ཁུ་ལའང་རིན་ཆེན་རིལ་བུ་འབོར་ཆེན་ཚོང་འགྲེམས་བྱེད་པ་དེ། རིན་ཆེན་རིལ་བུ་རྫུན་མ་ཡིན་པར་དོཊ་པ་ཆེན་པོ་ཡོད་སྟབས། གནད་དོན་དེ་དག་ཐད་སྨན་རྩིས་ཁང་གིས་གང་མགྱོཊ་ཞིབ་འཇུག་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་འདུག་ལ། དཀའ་སྡུག་གིས་མནར་བའི་ནད་པ་ཚོར་སྨན་དང་རིན་ཆེན་རིལ་བུ་དུས་ཐོག་ཏུ་རག་ཆེད། སྨན་རྩིས་ཁང་གི་ལས་མི་ཡོངས་ཀྱིས་སྨན་ཚོད་མེད་དུ་ཉོ་མི་ཆོག་པའི་སྒྲིག་གཞི་ཞིག་གསར་དུ་གཏན་འབེབས་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་འདུག
སྨན་རྩིས་ཁང་གི་འཛིན་སྐྱོང་ཚཊ་ཚུད་ཡོང་བ་དང་ལས་བྱེད་རྣམས་གཏན་སྡོད་བྱ་ཐུབ་ཆེད། དབུས་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་འཛིན་སྐྱོང་གིས་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་གཏན་འཇཊ་ལས་བྱེད་ཚོར་ཕོཊ་རིམ་སྤར་ཏེ། ད་ཆར་ལས་བྱེད་རེར་ཟླ་རེར་ཆ་སྙོམས་ཧིན་སྒོར་ ༢༠༠༠༠ ལྷག་ཐོབ་ཀྱི་ཡོད་ཅིང་། ཕོཊ་ཐོབ་ཀྱི་ཡོང་ཁུངས་གཙོ་བོ་ལྡི་ལིའི་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་བོད་སྨན་ཕྱིར་འཚོང་སྡེ་ཚན་དང་འགྲེམས་སྟོན། སྔོ་སྦྱོར་སྡེ་ཚན། བོད་སྨན་དང་སྐར་རྩིས་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པའི་ཞལ་འདེབས་མ་དངུལ་བཅས་ཡིན་འདུག
ངྷ་ས་དབུས་སྨན་རྩིས་ཁང་ནི་ ༡༩༦༢ ལོར་གསར་འཛུཊ་གནང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་ཚོཊ་པ་དེར་ཁྱོན་གཏན་འཇཊ་ལས་བྱེད་དང་གླ་བ་ ༦༠༠ ཙམ་ཡོད་པ་དང་། དབུས་སྨན་རྩིས་ཁང་ལ་སྡེ་ཚན་ཆེན་པོ་༡༦ ཙམ་ཡོད་ཅིང་། དེ་དག་ནི་ཆེས་མཐོའི་སྨན་པའི་ལྷན་ཚོཊ་དང་འཛིན་སྐྱོང་། མཐོ་སློབ། སྨན་སྦྱོར། སྐར་དཔྱད་རྩིས་རིག སྔོ་སྦྱོར། སྨན་རྫས། ཉམས་ཞིབ། དཔེ་དེབ་ཞིབ་འཇུག་ཁང་དང་པར་སྐྲུན་སྡེ་ཚན། དངུལ་རྩིས། ནང་ཞིབ། སྨན་མཛོད། ས་ཁང་། སྤྱི་ཐབ། འཆར་འགོད་བཅས་ཡིན་འདུག
གསར་འགོད་པ། དཔལ་ལྡན།
གསར་འགོད་པ་ལགས། གོང་འཁོད་ནང་སྨན་རྩིས་ཁང་ནས་ཉོས་ནས་ཕྱི་རྒྱལ་སྨན་བསྐོར་དུ་བསྐྱོད་ནས་ཟླ་ཕྱེད་ཀྱི་ཁེ་འབབས་ནི་སྨན་རྩིས་ཁང་ལོ་རེའི་ཡོང་འབབས་མང་བ་ཡོང་གི་ཡོད་བྲེས་འདུག་ན་དེ་ནི་བརྫུན་གཏམ་འུར་སྒྲོག་ཡིན་པས་དེ་ཚོར་ཡིད་ཟབ་དགོས་ལ་འགན་འཛིན་ཁོང་ནས་དེ་ལྟར་གསུངས་ཡོད་ཀྱི་མ་རེད། དེ་ཚོར་ཡིད་ཟབ་གནང་འགལ།
ད་ཙ་ཚོར་སྲིད་སྐྱོང་བླ་མེད་ཞིག་ཡོད་པས་ཆབ་སྲིད་གཡོ་འགུལ་འགྲོ་བཞིན་འདུག་དེ་ལས་སླ་བའི་བྱ་བ་ཞིབ་གཏན་ནས་མིན་དེ་བཞིན་སྨན་རྩིས་ཁང་ནང་དབུ་ཁྲིད་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་སླར་ཡང་བྱོན་པ་བསྔགས་བརྗོད་ཀྱི་ཡུལ་རེད། ད་སྨན་རྩིས་ཁང་ཡིན་ད་ཤུགས་བརྒྱབ་ཤོག་ཨང་ལམ་སྟོན་པ་འདི་ལྟ་བུ་རག་ལེ་མ་རེད་གལ་ཏེ་ཤ་ཚ་ཡོད་ན་དུས་ལ་བབས་ཤག། མེ་མཆོད་འབུལ་རྒྱུ་མ་བྱུང་ཡང་རིག་གཞུང་སྐྱོང་ཤོག་ཨང་།
ད་ཤུག་རྒྱོབ་ནས་བཀག་འགོག་བཟོས་མ་གཏོག་བོད་པ་ཁ་ཤས་ཡར་རྒྱས་ཆེན་པོ་འགྲོ་བཞིན་པ་རེད་འདུག་ད་ཐབས་ལམ་དེ་ངེས་པར་དུ་བཀག་འགོག་ཡག་ཡོ་མ་བྱས་ན་བོད་སྨན་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ལ་མང་པོ་སྐྱེལ་འདྲེན་བྱས་ནས་སྤོས་རྐུ་མས་ཁྱེར་ན་ལྷ་མདུན་ཟེར་བ་ལྟར་མ་ཡིན་སྤོས་རྐུ་མས་ཁྱེར་ན་སྒོར་ཆེད་དང་སྨན་ནད་གི་ཆེད་དུ་མ་ཡིན་པར་སྨན་སུ་ཡིས་འཚོང་ན་སྒོར་མོས་ཆེད་ཡིན་པས་གཞུང་གི་ཁེ་གཉེར་བ་ཚོར་ཟ་ཁ་བཀག་ན་དཔེ་བསག་ཡག་ཡོང།