དེ་རིང་གངས་སྐྱིད་དུ་འཛམ་གླིང་གཉད་ནད་རེག་དུག་ཉིན་མོ་སྲུང་གཙི་དང་འབྲེལ་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ངོ་སྤྲོད་གནང་བ་ལྟར་ན། ད་ཆར་བཙན་བྱོལ་བོད་མའི་གཞིས་ཆགས་ཁག་ཚང་མའི་ནང་གཉན་ནད་རེག་དུག་གི་ནད་གཞི་ཁྱབ་བརྡལ་དུ་འགྲོ་ཉེན་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད་འདུག
དེ་རིང་ཞོགས་པ་ཆུ་ཚོད་ ༩།༣༠ སྟེང་གངས་སྐྱིད་བཀའ་ཤག་ཚོམས་ཆེན་དུ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་གོ་སྒྲིག་འོག འཛམ་གླིང་གཉན་ནད་རེག་དུག་གི་ཉིན་མོ་སྲུང་གཙི་དང་སྦྲགས། ཟླ་བ་འདི་ཧྲིལ་བོར་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་གཉད་ནད་རེག་དུག་སྐོར་ལ་གོ་རྟོགས་སྤེལ་རྒྱུའི་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་བསྐྱངས་སོང་ལ། དེ་དང་མཉམ་དུ་གཉན་དན་རེག་དུག་སྐོར་གྱི་གློག་བརྙན་ཐུང་ངུ་ཞིག་ཀྱང་སྦྱན་འབུལ་ཞུས་སོང་།
སྐབས་དེར་འཕྲོད་བསྟེན་དྲུང་ཆེ་ཤོ་ཟུར་བསོད་ནམས་ཆོས་འཕེལ་ལགས་ཀྱིས་ངོ་སྤྲོད་གནང་དོན་ལྟར་ན། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ད་སྔ་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་པ་གཉན་ནད་རེག་དུག་ཕོག་མཁན་ ༡༣༠ ལྷག་བྱུང་ཡོད་ཅིང་། གཉན་ནད་ཀྱིས་འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་པ་ ༦༠ ཙམ་ཡོད་པ་ལས། བརྒྱ་ཆ་ ༨༠ ཙམ་ལུས་འབྲེལ་བྱས་པ་བརྒྱུད་ཕོག་ཡོད་སྐོར། ད་ཆར་བོད་མི་འདུས་སྡོད་གཞིས་ཆགས་ཁག་ཚང་མའི་ནང་གཉན་ནད་རེག་དུག་ཁྱབ་ཡོད་སྐོར་སོགས་གསུངས་སོང་།
འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཡིག་ཐོག་གི་གསར་འགོད་བསྒྲགས་གཏམ་ནང་བཀོད་པ་ལྟར་ན། གཉན་ནད་རེག་དུག་ཟེར་བ་དེ་ ༡༩༨༡ ལོར་ཐོག་མར་ངོ་འཕྲོད་དེ་ནད་གཞི་དེར་ཨེཌས་(HIV/AIDS) ཞེས་མིང་བཏགས་ཡོད་པ་དང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ནད་གཞི་དེར་ཡོངས་གྲགས་གཉན་ནད་རེག་དུག་ཅེས་འབོད་ཀྱི་ཡོད་འདུག
བཙན་བྱོལ་བོད་མི་རྣམས་གང་སར་ཁ་འཐོར་ཡོད་པ་དང་། ཚོང་ལས་འདུ་འགོད་ཆེད་ས་གནས་གང་སར་འགྲུལ་བཞུད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་བཅས་ལ་བརྟེན། ནད་གཞི་དེ་ཕོག་ཉེན་ཆེན་པོ་ཡོད་པ། གཉན་ནད་ཀྱི་ནད་འབུ་ཕོག་ཀྱང་རྒྱུན་རིང་པོར་ནད་རྟགས་མངོན་གྱི་མེད་སྟབས། སྣང་མེད་དང་ཁུ་སིམ་སིམ་ངང་ནད་ཚ་ཁྱབ་བརྡལ་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་བཅས་ལ་བརྟེན། བོད་མི་ཚོས་དུས་ནས་དུས་སུ་བརྟག་དཔྱད་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཉེན་སྲུང་མེད་པར་ལུས་འབྲེལ་དང་། ཕན་ཚུན་ཁྲག་སྤྲོད་རེས། སྨན་ཁབ་མཉམ་སྤྱོད་སོགས་ལ་ཡིད་གཟབ་བྱ་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་གནང་འདུག
གཉན་ནད་ཕོག་པ་ཤེས་འཕྲད་སྨན་སྦྱོར་དུས་ལྟར་བྱས་ན་ནད་ཚ་ཇེ་སྡུག་ཏུ་མི་འགྲོ་བ་མ་ཟད། རྒྱུན་ལྡན་གྱི་མི་ལྟར་འཚོ་གནས་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་གཉན་ནད་ཕོག་མཁན་ཚོར་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱིས་མཐོང་ཆུང་ཁྱད་གསོད་མི་བྱེད་པར་བྱམས་བརྩེ་ལྟ་སྐྱོང་བྱ་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་སོགས་གནང་འདུག
མཇུག་ཏུ་དྲུང་ཆེ་མཆོག་གིས། གཉན་ནད་རེག་དུག་གིས་རྐྱེན་པའི་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་པའི་མི་འབོར་ནི་འཛམ་གླིང་དམག་ཆེན་གཉིས་པའི་ཁྲོད་རྐྱེན་འདས་སུ་གྱུར་པ་ལས་ཀྱང་མང་པ་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། མི་རྣམས་ཀྱིས་དོ་སྣང་བྱེད་ཀྱི་མེད་པར་ནད་ཚ་དེས་ཁུ་སིམ་སིམ་ངང་མིའི་ཚེ་སྲོག་འཕྲོག་བཞིན་ཡོད་པ། གནས་ཡུལ་རྒྱ་གར་ནི་འཛམ་གླིང་གི་གཉན་ནད་རེག་དུག་དར་ཁྱབ་ཆེ་ཤོས་གསུམ་པ་དེ་ཆགས་ཡོད་སྟབས། བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཚོར་དམིགས་བསལ་ཉེན་ཚབས་ཆགས་ཡོད་སྐོར། བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ད་སྔ་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་པའི་ཁྲོད་གཉན་ནད་རེག་དུག་ཕོག་མཁན་ ༡༣༠ ལྷག་བྱུང་ཡོད་ཅིང་། གཉན་ནད་ཀྱིས་འདས་གྲོངས་ཕྱིན་པ་ ༦༠ ཙམ་ཡོད་པ་ལས། བརྒྱ་ཆ་ ༨༠ ཙམ་ལུས་འབྲེལ་བྱས་པ་བརྒྱུད་ཕོག་ཡོད་ཚུལ། ད་ཆར་བོད་མི་འདུས་སྡོད་གཞིས་ཆགས་ཁག་ཚང་མའི་ནང་གཉན་ནད་རེག་དུག་ཁྱབ་ཡོད་སྐོར་སོགས་གསུངས་སོང་།
གཞན། དེ་རིང་གི་གཉན་ནད་རེག་དུག་ཉིན་མོ་སྲུང་གཙིའི་ཆེད་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ངོས་ནས། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གཏན་སློབ་ཆེ་ཁག་ནང་འཛམ་གླིང་གཉན་ནད་རེག་དུག་ཉིན་མོའི་བརྗོད་གཞི་དང་འབྲེལ་བའི་རྩོམ་ཡིག་འགྲན་བསྡུར་ཞིག་ཀྱང་གོ་སྒྲིག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་འདུག
དེ་རིང་ཞོགས་པའི་ཆུ་ཚོད་ ༡༠ ནས་ངྷ་ས་འདམ་ཀ་ཚོགས་པ་དང་ས་གནས་གཞོན་ནུ། ས་གནས་བུད་མེད། བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པ་བཅས་མཉམ་འབྲེལ་ཐོག མེག་གྷན་རླངས་འཁོར་འབབ་ཚིགས་སུ་འཛམ་གླིང་གཉན་ནད་རེག་དུག་ཉིན་མོ་སྲུང་གཙི་དང་སྦྲགས། མང་ཚོགས་ལ་གཉན་ནད་རེག་དུག་སྐོར་གྱི་ཡིག་ཆ་འགྲེམས་སྤེལ་གནང་ཡོད་པ་དང་། ཉིན་རྒྱབ་ཆུ་ཚོད་ ༣ ནས་མེག་གྷན་བོད་ཁྱིམ་ཉིན་སློབ་ཏུ་གཉན་ནད་སྐོར་གྱི་གློག་བརྙན་ཁག་ཅིག་ཀྱང་གཟིགས་འབུལ་ཞུ་འཆར་ཡོད་འདུག
༢༠༡༡ ལོའི་འཛམ་གླིང་འཕྲོད་བསྟེན་ལྷན་ཁང་གི་སྙན་ཐོ་ལྟར་ན། ༡༩༨༡ ནས་ ༢༠༠༧ བར་འཛམ་གླིང་ནང་མི་ས་ཡ་ ༢༥ ལྷག་གཉན་ནད་རེག་དུག་གིས་འདས་གྲོངས་ཕྱིན་ཡོད་ཅིང་། ད་ལྟ་མི་ས་ཡ་ ༣༤ ཙམ་ལ་གཉན་ནད་རེག་དུག་གི་ནད་འབུ་ཕོག་ཡོད་འདུག ༢༠༡༡ ལོ་གཅིག་པོར་གཉན་ནད་རེག་དུག་གིས་གྲོངས་པ་མི་ས་ཡ་ ༡།༧ ཙམ་ཆགས་ཡོད་འདུག
གསར་འགོད་པ། བནྡེ་སྐྱབས།
སྦེང་ལོར་དང་ལྡི་ལི་སོགས་ཀྱི་བོད་རིགས་མཐོ་རིམ་སློབ་མ་དང་། འཚོང་རྒྱག་མཁན་བོད་མི་ཚོའི་ནང་དུ་རེག་དུག་ནད་ཚ་ཅན་མང་པོ་འཐོན་བཞིན་ཡོད་པ་གོ་སོང་། ད་ཚང་མས་ཡིད་གཟབ་གནང་ཚད་རེད།
ད་རིང་གནས་ཚུལ་འབྱོར་དོན་ལྟར་ད་ལྟ་བོད་ནང་གཉན་ནད་རེག་དུག་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་པ་རེད་ཤག། དེ་ཡང་གྲོང་གསེབ་བུ་མོ་སློབ་གྲྭ་མཐར་མ་གསོན་པ་རྣམས་རྒྱ་ཡི་མགྲོན་ཁང་ནང་ལས་གཡོག་རྒྱུགས་ནས་དངུལ་བབས་གསོག་ཁུལ་བྱེད་པ་དང་འགྲུལ་པ་ལུས་འབྲེལ་གྱིས་ནད་གྲོང་གསེབ་ཏུ་ཁྱབ་བཞིན་པ་རེད་ཤག་དེར་བརྟེན་ད་རེ་བོད་མིའི་བསྒྲིག་འཛུགས་ལ་རེ་འདོད་སྙིང་ནས་ཞུ་རྒྱུ་ལ་བྱ་བ་འདི་ལ་དམིགས་ནས་སྐྱོབ་ཐབས་ཀྱི་འབད་བརྩོན་གནང་རོགས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།།། ས་གནས་ལྷ་ས་དང་། གཞི་རྩེ་ས་ཁུལ། བལ་བོད་ས་མཚམས་འགྲམ་སོགས་འགྲུལ་ལམ་ཡོད་སར་རྒྱ་དང་། བོད་པ་གཉིས་གཉེར་བཞིན་པས་ནང་མ་ཁང་དང་། མགྲོན་ཁང་ནང་ཁྱབ་བཞིན་འདུག་པས་དུས་རྟག་ཏུ་ཐུགས་གནང་གི་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་སུ་སྐྱོབ་ཐབས་དགོས་པ་འདུག་ཞེས་འབོད་པ་ཞུ་ཡི་འདུག་ངས་ཚབ་བྱས་འདིར་མཆན་སྤེལ་ལོ།།།།
ད་སྐྱོབ་ཤོག།།།།།
གཉན་སྲིན་རེག་དུག་འདི་བལ་ཡུལ་ནང་ཁ་ཁུ་སིམ་སིམ་གྱིས་ཁྱབ་བཞིན་པའི་གོ་གནས་འདུག་བོད་ཚང་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་འགུལ་པ་དེར་གོ་རྟོགས་གང་དགའ་སྤེལ་དགོས་ལ་འདི་ཉེན་ཁ་ཆེན་པོ་རེད། བལ་ཡུལ་དང་། དེ་ནས་རྡ་ས། གཞིས་ཆགས་ཁག། སོགས་ལ་ཡོད་པས་ན་གཞོན་རྣམས་གཟབ་དགོས་པའི་དུས་ལ་བབ་ཤག།།།།
AIDS = སྲིན་འཕྲུགས་འགོས་ནད། HIV = སྲིན་འཕྲུགས་ནུས་འཇོམས། ཞེས་བཏགས་ན་ག་འདྲ་འདུག་གམ།
ལོ་འགའ་ཤས་གོང་ནས་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་གཉན་ནད་རེག་འདུག་འགོས་ཡོད་པ་མི་སུམ་བརྒྱ་ལྷག་ཅིག་ཡོད་པ་གསར་ལམ་དུ་ཐོན་ཡོད་པ་རེད། ངས་ཉེ་ལམ་གོ་ཐོས་ལྟར་ན་རྒྱ་གར་ལྷོ་སྦེང་ལོར་གྲོང་ཁྱེར་གཅིག་པོར་བོད་མི་གཉད་ནད་རེག་དུག་གི་ནད་ཚ་ཕོག་ཡོད་མཁན་བརྒྱ་ཁ་གང་ཚུལ་ཐོས་སོང་།