༄༅།། ཆིག་སྒྲིལ་དགོས་ན་ཞེན་ཁོག་བསལ་དགོས། ཞེན་ཁོག་ནི་ལྷག་བསམ་གྱི་འགལ་ཟླ་ཡིན།
དབྱར་ཁབ་ཀུན་བཟང་།
སྤྱི་བཤད།
དེང་སང་མང་པོ་ཞིག་གིས་ཞེན་ཁོག་ཅན་ཞིག་ཡིན་ན་མི་བུ་དེར་ལྷག་བསམ་ལྡན་པ་དང་། མི་གཞི་ཅན་ཞིག་ལ་ལྟ་བའི་ལྟ་ཚུལ་ལོག་པས་འཆམ་མཐུན་དང་དོན་སྙིང་རུལ་བཅུག་གི་ཡོད། དེས་རྐྱེན་པས་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དུ་ཞེན་ཁོག་ལ་དགའ་བའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་ཞེན་ཁོག་གི་སྟ་རེ་འཕྱར་ཏེ་ཁྱོད་ཤི་ང་གསོན་གྱི་འཐབ་རྩོད་དང་། དགྲ་འདུལ་གཉེན་སྐྱོང་གི་བྱ་བས་མི་རིགས་དང་མི་རིགས་བར། ཆོལ་ཁ་དང་ཆོས་ལུགས་བར། གཉེན་ཉེ་དང་མཛའ་བཤེས་བར། གྲོགས་དང་གྲོགས་ཕ་བུའི་བར་གྱི་འགལ་ཟླ་ཞིག་རང་བཞིན་གྱིས་སློང་གི་ཡོད་ལ། ཤུགས་རྐྱེན་ངན་པ་དེས། མི་རིགས་ཀྱི་རྩ་དོན་དང་། ཆོས་ལུགས་ཀྱི་མཐུན་སྒྲིལ་སོགས་གཏོར་བརླགས་གཏོང་གི་ཡོད། ལྟ་ཚུལ་དེ་གཡག་རྒྱུག་ལ་དགའ་བའི་ཆུ་སྣ་གར་འཁྲིད་ཚོ། ལམ་ནོར་དུ་འཁྲིད་པའི་ནག་ཉེས་ཤིག་ཡིན་པས་ངས་འདིར་ཞེན་ཁོག་དང་ལྷག་བསམ་གཉིས་གཅིག་ཏུ་གནས་ཐབས་མེད་པའི་འགལ་ཟླ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་པ་བརྗོད་འདོད་བྱུང་།
ཐོག་མའི་རེ་བསྐུལ།
མི་ལ་ལས་ཞེན་ཁོག་མེད་ན་ཕྱུགས་དང་འདྲ་བོ་རེད་ཅེས་རྩོམ་ཡིག་ཐར་ཐོར་རེ་སྤེལ་བའང་མཐོང་སོང་། ཞེན་ཁོག་མེད་ས་ནས་མི་གཞིའི་རྒྱུད་གཤིས་དེ་ཕྱུགས་དང་འདྲ་སོང་ན་སྡུག་རྒྱུ་ཞིག་མི་འདུག་ལ། ལྷག་བསམ་དང་ཞེན་ཁོག་གི་ཁྱད་པར་མ་ཤེས་པའི་གྲུ་ཁ་ན་ཀླད་མཁྲེགས་ཅན་གྱི་མཐོ་དམན་དྲག་ཞན་མང་ཚོད་རེད། རྒྱུ་མཚན་དང་གནས་ལུགས་འཚོལ་བའི་ཤེས་ཡོན་ཅན་གྱི་མིང་འཛིན་པའི་ནང་དུའང་ཞེན་ཁོག་ནད་ཀྱིས་ཟིན་ཏེ་རང་ཉིད་ཀྱི་བློ་རྩལ་མུན་ཁུང་དུ་བརྫངས་བ་མང་བས། ཐོག་མ་ཉིད་ནས་ཞེན་ཁོག་གི་དུག་ནད་སེལ་བའི་སྨན་སྤྱད་རིམ་གྲོ་གང་ཐུབ་མཛད་རོགས་ཞེས་ནན་གྱིས་བསྐུལ་བ་ཡིན།
ཞེན་ཁོག་གི་ངོ་བོ་དང་ཕན་ནུས་ཀྱི་བྱེད་ལས།
ཞེན་ཁོག་ནི་རང་ལྟ་མཆོག་འཛིན་དང་ཆགས་སྡང་ནུས་ཤུགས་ཅན་གྱི་སེམས་བྱུང་ཞིག་རེད་ལ། གཏི་མུག་གི་མུན་པ་རུ་འཐིམ་པས་སྡང་ཞེན་ཆེས་ཆེ་བ་ཞིག་རེད། བྱེད་ལས་ནི་རྣམ་དཔྱོད་ཀྱི་ཤེས་རབ་དང་། བློ་རིགས་རྟོག་ཞིབ་སྒོ་མོ་ཡོངས་སུ་བསྡམས་ཤིང་། དེས་རྐྱེན་པས་རྒྱུ་མཚན་དང་གནས་ལུགས་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་ཏེ་སྒེར་གཅོད་ཀྱི་རང་གཤིས་ཟབ་མོས། སྲོལ་རྒྱུན་དང་ལྟ་བ། ཆ་ལུགས་དང་། གོམ་གཤིས་སོགས་ལ་ཡིན་མིན་གྱི་བསམ་གཞིག་མ་དགོས་པར་སྡིག་པ་མིག་གཙུམས་བྱེད་ཕོད་པའི་གླེན་པ་གླེན་ནག་ཅིག་ཏུ་ཆགས་ཡོད། ཞེན་ཁོག་གིས་རང་ཉིད་ཀྱི་བསམ་བློ་ལ་གུ་ཡངས་མི་སྦྱིན་པས། འཕེལ་རྒྱས་དང་གསར་གཏོད་ཀྱི་རྒྱུ་ལམ་བཀག་ཅིང་། སྒོ་ཀུན་ནས་རང་ཉིད་ཆེས་རྗེས་ལུས་སུ་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད། ཆོས་པ་ཚོས་ཆོས་འཆད་པའི་ཚེ་གནས་ལུགས་ཡོད་པའི་ཟོལ་འདྲ་ཞིག་དང་། སྲིད་དོན་པ་ཚོས་ཆབ་སྲིད་བཤད་པའི་སྐབས་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་པའི་ཁུལ་འདྲ་ཞིག་བཤད་མོད། དོན་དངོས་ཞེན་ཁོག་གིས་བཟི་ཡོད་ན་འབབ་ས་རང་ཕྱོགས་དང་། རང་འདོད་ཁོ་ནའི་ཐོག་ཏུ་ལྷུང་བ་ལས་གཟུར་བཤད་ཀྱི་སྐད་ཆ་ཏིལ་འབྲུ་ཙམ་ཞིག་མེད་ལ། རིག་ལྡན་པ་ཞིག་དང་། གཟུར་གནས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་གང་ཟག་དེའི་ཁ་ནས་ཐིལ་བའི་དྲི་མ་ཡོད་ཚད་ནང་སྙིང་རུལ་བའི་ཞེན་ཁོག་གི་དྲི་མ་ལས་གཞན་གང་ཡང་མི་ཚོར།
འུ་ཚོས་འདས་དོན་ཕྱི་འདང་བརྒྱབ་ཅིང་། ད་ལྟའི་གནས་བབ་ལ་བསམ་གཞིག་བྱས་ན། ས་སྐྱ་དང་ཕག་གྲུ། གཙང་པ་གདན་རབས་ནས་དགེ་ཕྱོགས་བར་ཞེན་ཁོག་རྦ་རླབས་བཞིན་འཕྱུར་ཞིང་ཆུ་བོ་བཞིན་རྒྱས་ཏེ་ཁྱོད་ཤི་ང་གསོན་གྱི་འཐབ་རྩོད་དྲག་པོས་དགྲ་འདུལ་གཉེན་སྐྱོང་གི་བྱ་བས་ཆོས་ལུགས་དང་ཆོས་ལུགས་བར། ཆོལ་ཁ་དང་ཆོལ་ཁའི་བར། ཆབ་སྲིད་དང་ཆབ་སྲིད་བར་ཡིད་སྐྱོ་བ་ཞིག་བཟོས་པ་མ་ཡིན་ནམ། འདི་ཚོ་རེ་རེ་གནས་བཤད་ན་ཉོག་བཤད་ལས་མི་འདུག་པས་བློ་མིག་ཡོད་ན་སྔོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཁུངས་ལྡན་དང་། ད་ལྟའི་གནས་བབ་རྟོག་ཞིབ་གྱིས་དང་བདེ་བླག་ཏུ་ཤེས་ཐུབ།
ད་ལྟའི་དུས་འདིའང་ཕ་མ་གཅིག་གི་བུ་ཕྲུག་ལྟ་བུའི་སྟོན་པ་གཅིག་གི་རྗེས་འཇུག་སྟེ། ས་དགེ་བཀའ་རྙིང་སོགས་ཆོས་ལུགས་ནང་ཕན་ཚུན་ཁྱེད་སྡུག་ང་དགའི་ཆགས་སྡང་མང་ཚད་རེ་ལ། ལྷག་པར་དུ་ཞྭ་དམར་དང་སི་ཏུ་བར་དང་། ས་སྐྱ་དང་ངོར་པའི་བར། སེ་ར་འབྲས་སྤུངས་བར། དཀར་མ་དང་གཏེར་མ་བར་ལྟ་བུར་ཞེན་ཁོག་དང་ཕྱོགས་ལྷུང་གིས་འགྲན་རྩོད་བྱེད་པའི་གླང་རྒན་གྱི་རང་གཟུགས་ངོམ་པའི་ཀླད་མཁྲེགས་ཅན་གྱི་བླུན་པོ་ཆུ་སྣ་གར་འཁྲིད་མི་ཉུང་བ་ཞིག་འདུག་ལ།
དེ་བཞིན་དུ་ཆོལ་གསུམ་ནང་ཕན་ཚུན་ཙམ་དུ་མ་ཟད་ཁམས་པ་ཁམས་པའི་བར་དང་། ཨ་མདོ་དང་ཨ་མདོའི་བར། དབུས་གཙང་དང་དབུས་གཙང་བར་ཞེན་ཁོག་མ་རུང་པ་དེས། ཉམ་ང་བའི་འགག་འཕྲང་ཅན་འདིར་རྩ་དོན་དང་འགན་འཁྲིར་རིང་དུ་དོར་བ་ནི། གཞུང་དམངས་གཉིས་ན་ས་ཁྱབ་རྡོ་ཁྱབ་རེད་འདུག་པས་ངོ་མ་བསམ་བློ་ཅན་ཞིག་ཡིན་ན་ཡིད་སྐྱོ་དགོས་པ་ཤིག་མ་ཡིན་ནམ།
ལྷག་བསམ་གྱི་ངོ་བོ་དང་དེ་ཡི་ཕན་ནུས་ཀྱི་བྱེད་ལས།
ལྷག་བསམ་ནི་དེ་ལས་ཟློག་ཏེ་གཞན་ཕན་གྱི་བསམ་བློ་དྲང་ཚུགས་ཅན་གྱི་སེམས་བྱུང་ཞིག་རེད། རྒྱུ་མཚན་དང་གནས་ལུགས་ཀྱི་རྗེས་འགྲོ་ཞིང་། གཞན་གྱིས་བསམ་འཆར་ཉན་འཇོག་ཐུབ་པའི་བློ་རྩ་བརྟན་པོ་འཆང་བའི་གུ་ཡངས་ཅན་ཞིག་ཡིན་པས། ཆོས་སྐད་ཐོག་ནས་བཤད་ན་ལྷག་བསམ་ནི་རིན་ཐང་བྲལ་བའི་དངོས་པོ་ཞིག་ཡིན་པ་སྟེ། ཟླ་བ་གྲགས་པས་ནམ་མཁའ་ལྡིང་གི་ཕྲུ་གུ་སྐྱེས་ནས་རིང་པོ་མ་ལོན་ཡང་། དེར་མིག་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡོད་པ་དེ་འདྲ་བྱ་ཚོགས་གཞན་སུ་ཞིག་ལའང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་དཔེ་རུ་སྦྱར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་དང་པོ་བ་ཡིན་ཡང་། ལྷག་པའི་བསམ་པའི་མིག་གི་ཡོན་ཏན་དེ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བཤད་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་རེད།
བྱེད་ལས་ནི་རྩ་དོན་དང་དགོས་མཁོ་ཆེ་སའི་གནད་དོན་དག་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་ཞིང་། ལྷག་པར་དུ་ཉམ་ཆུང་ནུས་མེད་ཚོར་བསམ་གཞིག་གིས་ཡ་རབས་དམ་པའི་སྤྱོད་པར། འགན་འཁྲིའི་རྒྱས་བཏབ་སྟེ་རང་གཅེས་འཛིན་གྱི་ནུས་ཤུགས་ཆུང་དུ་བཏང་བའི་སྒོ་ནས་གཞན་ཕན་གྱི་དོན་དུ་དཀའ་ངལ་ཁྱད་དུ་བསད་ཐུབ་པའི་སྙིང་སྟོབས་ཅན་གྱི་བྱེད་ལས་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན་པས། ལྷག་བསམ་ཡོད་ན་རང་ཉིད་གང་ཞིག་གི་གནས་ལ་འགན་འཁྲི་ཁྱེར་ན་ཡང་། བློ་རྒྱ་དཀྱེལ་ཡངས་ཀྱི་ལྟ་ཚུལ་ཡོད་པ་དང་། མི་གཞི་དྲང་ཚུགས་ཀྱི་རྒྱུད་གཤིས་ལྡན་པ། དཀར་ནག་དབྱེ་འབྱེད་ཀྱི་བློ་མིག་ཡོད་པ་དང་། དཀའ་ངལ་ཁྱད་བསད་ཀྱི་བཟོད་སྒོམ་ནུས་པ་ཞིག་ཡིན་པས། ཆོས་ལུགས་དང་མི་རིགས། དགོན་སྡེ་དང་སློབ་གྲྭ། ཚོགས་སྡེ་དང་ཚོགས་པ་ཁག་གི་ཆེད་དུ་ཅི་ཞིག་དོན་དུ་བཟོད་སྒོམ་བྱེད་དགོས་ན་ཡང་། གཞན་ལ་ཕོག་ཐུག་མི་འགྲོ་བ་དང་། རང་ཉིད་ཀྱི་འགན་འཁྲི་མ་དོར་བའི་སྒོ་ནས་ཆིག་སྒྲིལ་གྱི་ནུས་པ་འདེབས་ཀྱིན་ཡོད་ལ། ཤེས་ཡོན་སྣ་གཅིག་ལས་མེད་ནའང་ཡང་དག་པར་ལོངས་སྤྱོད་ཐུབ་པ་ཞིག་རེད། གལ་ཏེ་ཤེས་ཡོན་ཞིག་ཡོད་ཀྱང་ལྷག་བསམ་གྱིས་ཕོངས་ཡོད་ན་སྤྱི་ཚོགས་ལམ་ལོག་དང་། སྙོག་ཟིང་ཅན་དུ་འཁྲིད་བ་ལས་གང་ཡང་མེད་པས། རྒྱལ་བའི་དབང་པོས།“ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཟེར་བ་དེས་ཕོངས་བསྡད་ཡོད་ན་ཤེས་བྱ་ཡོན་ཏན་ག་ཚོད་ཡོད་ན་ཡང་ཧ་ལས་རྒྱུ་གང་ཡང་མེད”ཅེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་ལས་མ་འདས་སོང་བ་རེད།
ས་སྒང་འཇིག་རྟེན་འདིའི་ཁྲོད་དུ་འུ་ཚོ་ཞེན་ཁོག་གི་ཕྱུག་པོ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཆགས་ཡོད་པས་ཨང་རིམ་ཞིག་བགྲང་ན་དང་པོར་སླེབས་ཚད་རེད། དེའི་དབང་གིས་རང་ཚུན་པའི་ཕལ་ཆེར་ལྷག་བསམ་གྱི་ཕོངས་ཡོད་པས། རྒྱལ་བའི་དབང་པོས“དེང་སང་ག་རེ་ཕོངས་འདུག་ཟེར་ན། ང་ཚོར་གོ་ལག་ཆས་ཕོངས་མི་འདུག རྒྱུ་དངོས་པོས་ཕོངས་མི་འདུག དཀའ་སྤྱོད་ཀྱིས་ཕོངས་མི་འདུག ཤེས་ཡོན་གྱིས་ཕོངས་མི་འདུག ལྷག་བསམ་གྱིས་ཕོངས་འདུག’’ཟེར་བ་འདིས་ཁ་གསལ་གཏིང་ གསལ་ཞིག་བྱེད་འདུག་ལ་ལྷག་པར་དུ་ཞེན་ཁོག་དང་ལྷག་བསམ་གཉིས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གནས་ ཐབས་མེད་པ་ཞིག་གསལ་པོར་བསྟན་འདུག འདི་ནས་ཀློག་པ་པོས་ངེས་དགོས་པ་ཞིག་ནི་ལྟ་ཚུལ་ལག་ལེན་གཉིས་ཁྱད་པར་ཕྱེ་རྒྱུ་ གལ་ཆེ་སྟེ། ངས་འདི་ནས་བཤད་པ་ནི་རང་ཉིད་ཀྱིས་ལྟ་ཚུལ་ཞིག་ཡིན་པ་ལས། རང་ཉིད་ལ་ལྷག་བསམ་ཡོད་པ་དང་། འཇོན་ཐང་ལྡན་པའི་ལག་སྟབས་བྱེད་པོ་ཞིག་ཡིན་པར་མཚོན་དོན་གཏན་ནས་མིན་པས། གོ་བ་སྒྲ་ལོག་གིས་དཔྱད་བརྗོད་མ་འཚོལ་བར་རང་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བའི་ཁྱད་སོ་ལས་བརྩམས་ ཏེ། རྟོག་ཞིབ་ནན་མོ་ཞིག་གིས་དོན་སྙིང་ཡོད་མེད་ལྟ་རྒྱུ་གཙོ་བོ་ཡིན།
མཐའ་མཇུག
ཐོག་མ་ཉིད་ནས་མིའི་རང་བཞིན་ནམ་མཁའ་རུ་གཡའ་དག་པ་ལྟ་བུའི་རང་ཆས་སུ་ཡོད་པ་སུ་ཡང་མེད་ནའང་། མི་ལ་ཡོད་པའི་འཚོལ་བཤེར་གྱི་ཀླད་པ་འདི་རང་དབང་གི་ངང་ནས་ལོངས་སུ་སྤྱོད་ཆོག་པ་དང་འགྲོ་བ་གཞན་དང་མི་འདྲ་བའི་འཁོར་སྐྱོད་ཀྱི་མ་ལག་ཞིག་བསྐྲུན་ཡོད་པ་འདི་ཆོས་རྗེ་ས་པཎ་གྱིས། བླུན་པོ་རང་གི་རྗེས་སུ་མི་འགྲོ་ན་ཡང་རང་ཉིད་བླུན་པོའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ནི་རིག་ལྡན་མཁས་པའི་སྲོག་ལ་བབ་ཀྱང་འཛེམ་དགོས་པའི་བསླབ་བྱ་གནད་བསྡུས་ཤིག་ཡོད་པ་བཞིན། བྱ་དངོས་གང་ཞིག་ཡིན་ཡང་ཕན་ནུས་ཡོད་མེད་ལ་བརྟག་དགོས་པ་དང་། ལྷག་པར་འགྲོ་བ་མི་རིགས་འདི་ཕན་ཚུན་ལྟོས་བཅས་ལས་གྲུབ་པ་ཡིན་པས་ལྟོས་བཅས་ཀྱི་ཐོག་ནས་འཕེལ་རྒྱས་དང་བདེ་སྐྱིད་བསྐྲུན་དགོས་ན་ཐོག་མ་ཉིད་ནས་འགལ་ཟླ་སེལ་དགོས་པས། ཞེན་ཁོག་ནི་འགལ་ཟླའི་ཕུང་པོ་བསོག་མཁན་ཞིག་དང་། འཆམ་མཐུན་གྱི་རྩ་བ་གཏོར་མཁན་ཞིག་ཡིན་པས་འདི་ཉིད་མ་ཟློག་བར་དུ་ཆོས་ལུགས་དང་མི་རིགས་གཅིག་སྒྲིལ་ཡོང་བར་རྒྱང་ཐག་རིང་འདུག་པ་དེས་ན་ཡོད་ཚད་ཀྱིས་གནད་འདི་བསམ་གཞིག་ནན་མོ་བྱེད་རྒྱུའི་མཐའ་མཇུག་འདི་རེ་ལ་སྐུལ་བ་ཡིན།
༢༠༡༢ ། ༡༢ ། ༨།
ཁྱེད་ཀྱིས་བཤད་པར་ལྟར་རྒྱ་ནག་དམར་པོའི་སྲིད་གཞུང་གི་དཔོན་རིགས་ལྟ་བུར་མཚོན་ན་རང་མི་རིགས་ཀྱི་ལྟ་བ་དང་འདུ་ཤེས་སོགས་ཡོད་པའི་ཐོག་ཏུ་ཞེན་ཁོག་གི་སྡང་མིག་བགྲོད་དེ་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་བོད་ལྟ་བུ་ལ་བརྙས་བཅོས་དང་། མཐོང་ཆུང་། ཁྱད་གསོད་བྱས་པ་དེ་དག་ནི་ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་ཞེན་ཁོག་ཡིན་པས། དེ་ནི་དྲང་བདེན་དང་མི་མཐུན་པ་ཞིག་ཡིན་པར་ཇེ་གསལ་འགྲོ་བཞིན་པར་ལྟར་རེད། དེ་ལས་གཞན་ནི་རྒྱ་ནག་མི་སེར་དང་བོད་རིགས་བར་འགལ་ཟླ་ཡོང་མི་རུང་བར་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་རྟག་ཏུ་གསུང་བཞིན་པ་ལྟར་མི་རིགས་བར་གྱི་འགལ་ཟླ་སེལ་དགོས་པ་ནི་ཞེན་ཁོག་མེད་པའི་ཐོག་ཏུ་དྲང་པོ་དྲང་བཞག་གི་ལམ་ནས་རྒྱུ་དགོས་མིན་འགྲོ་དྲན། ད་་་མང་པོ་མི་ཤེས་དཔེར་མཚོན་ན་དེང་སང་རྒྱ་མི་རིགས་ཤེས་ལྡན་པ་མང་པོས་བོད་ལ་བདེན་པའི་རྒྱབ་ལང་བྱེད་མཁན་ཡོད་པ་ཡིན་ནའང་། དེ་དག་ལ་རང་མི་རིགས་ཀྱི་ལྟ་བ་དང་འདུ་ཤེས་སོགས་མེད་པ་ག་ལ་ཡིན་དྲན།
དབྱར་ཁབ་ཀུན་བཟང་ལགས་ནས་ལྗགས་ལན་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ། འོན་ཀྱང་མི་རིགས་ཀྱི་ལྟ་བ་དང་མི་རིགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཡོད་བཞིན་དུ་མི་རིགས་གཞན་ལ་སྡང་སེམས་སོགས་མི་སྐྱེ་བར་གཞན་གྱི་ལེགས་ཆར་ལེགས་ཆ་ཉིད་དུ་མཐོང་ནས་གནས་ལུགས་དང་རྒྱུ་མཚན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་ཐུབ་པ་མྱོང་གྲུབ་ཡིན་པ་བཟང་མོད་ཀྱང་། སྐབས་རེ་མི་རིགས་ཕན་ཚུན་དབར་འགལ་འདུ་རང་བཞིན་ཅན་དུ་གྱུར་ནས་མི་རིགས་གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་བརྙས་བཅོས་དང་མཐོང་ཆུང་ཁྱད་གསོད་སོགས་མདོར་ན་དམར་གསོད་དང་བཙོན་འཇུག་མི་ཆོས་ལས་འདས་མནར་གཅོད་བཏང་བ་དཔེར་ན། རྒྱ་མི་རིགས་ཀྱི་མི་རིགས་ཆེན་པོའི་རིང་ལུགས་ཀྱི་ལྟ་གྲུབ་འོག་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་བོད་མི་རིགས་ལ་འཛིན་པའི་སྲིད་ཇུས་དང་འཆར་གཞི་ལག་བསྟར་རང་བཞིན་ལྡན་པ་དེས། བོད་མི་རིགས་ཀྱི་སེམས་ཁམས་ལ་རྨ་ཁ་ཆེན་པོ་ཞིག་བཟོས་དང་བཟོ་བཞིན་པ་དེས་རང་བཞིན་གྱིས་རང་མི་རིགས་ལ་གདུང་ཞེན་ཟབ་ཏུ་འགྲོ་བ་དང་ལ་རྒྱ་དང་ལྟ་བ་ཤུགས་ཆེ་རུ་སོང་ནས་རྒྱ་མི་རིགས་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་སྡང་སེམས་དང་འཁོན་འཛིན་སྐྱེ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ལ་སོང་ཙང་། དེ་ཞེན་ཁོག་དང་ཕྱོགས་ལྷུངས་སུ་མི་འགྲོ་བའི་ངེས་པ་མེད་པས་དེ་ལ་གདོང་ལེན་ཇི་ལྟར་བྱེད་དགོས་སམ། ཡང་གཅིག་མིན་ན་རང་ཉིད་ཡོད་ཚད་བློས་གཏོང་བྱེད་དགོས་པ་མིན་ནམ། ཡང་གཅིག་མིན་ན་རང་མི་རིགས་དོན་དུ་གཞན་མི་རིགས་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པའི་འདུ་ཤེས་རྣལ་མ་ཞིག་སྐྱེ་དགོས་པ་མིན་ནམ། དེའི་ཐད་སྐུ་ཉིད་ལ་དགོངས་ཚུལ་ག་རེ་ཡོད་དམ།
གྲོགས་གསེར་འབྲུག་སྡེར་ལྔ་ལགས་ལ་ཞུ་རྒྱུ།
གོང་བཀོད་ལུང་གི་གོ་བབ་ས་པཎ་ལེགས་བཤད་ནང་དུ་ཡོད་ཀྱང་ཁོ་བོའི་བཤད་སྟངས་ཀུན་ཉིད་ནས་གསུངས་པ་ལྟར་དགེ་ཆོས་ལུང་ཚིག་ལ་འགྲེལ་ཆགས་པས་དེ་ལྟར་དུ་ཡིན་ཆོག
ཀུན་ཉིད་ཀྱིས་དྲི་བ་གལ་ཆེ་ཞིག་ཀྱང་བཀོད་འདུག་པས། ཁོ་བས་བསམ་ན་མི་རིགས་ཀྱི་ལྟ་བ་དང་། ལ་རྒྱ། འདུ་ཤེས་སོགས་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་ངས་གོང་དུ་བཤད་པའི་ཞེན་ཁོག་གི་ངོ་བོ་དེ་དག་ལྡན་པའི་ངེས་པ་མི་འདུག་སྙམ་ཏེ། དཔེར་ན་རང་མི་རིགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང་ལྟ་བ་ཡོད་བཞིན་དུ་མི་རིགས་གཞན་ལ་སྡང་སེམས་སོགས་མི་སྐྱེ་བ་གཞན་གྱི་ལེགས་ཆར་ལེགས་ཆ་ཉིད་དུ་མཐོང་ཏེ་གནས་ལུགས་དང་རྒྱུ་མཚན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་ཐུབ་པ་མྱོང་བས་གྲུབ་ཀྱི་འདུག་དྲན།
དྲ་གྲོགས་མང་པོ་ཞིག་གིས་བསམ་འཆར་བསྐྱུར་བ་བཀའ་དྲིན་ཆེ།
ཁ་ཤས་ཤིག་གིས་ཞེན་ཁོག་སྤངས་རྗེས་དགྲ་བཅོམ་ཐོབ་དགོས་པ་སོགས་ཀྱི་ཆོས་སྐད་འདྲ་བརྒྱབ་འདུག་མོད།
ཞེན་ཁོག་ངོ་གཏི་མུག་ཡིན་པར་བཤད་མ་དགོས་ཀྱང་ཞེན་ཁོག་མེད་པ་ཙམ་གྱིས་གཏི་མུག་མེད་ག་ལ་དགོས། གཏི་མུག་ནི་ཞེན་ཁོག་ཙམ་དུ་མ་ཟད་སེམས་བྱུང་རྨོངས་པ་ཀུན་ལ་ཁྱབ་ཡོད་པས། བསམ་གཞིག་ནན་མོར་འགན་འཁྲིའི་རྒྱས་བཏབ་ཀྱི་སྐད་ཆ་རེ་བཤད་ཐུབ་ན་བཟང་ཞེས་རྒྱུ་དང་། ཡང་ཞེན་ཁོག་མེད་ན་མི་བུའི་སྒལ་ཚིལ་མེད་འགྲོ་བའི་སེམས་ཕྲལ་ཡོད་ན། འགྲམ་པ་སྐྱོར་སླར་བསམ་བློ་ཞིག་གཏོང་དང་། ཞེན་ཁོག་མེད་ས་ནས་མི་བུའི་སྒལ་མེད་སོང་ན་ཡག་རྒྱུ་ལས་སྡུག་རྒྱུ་ཞིག་གང་ཡང་མི་འདུག ཞེས་སླར་ཡང་ཞུ་འདོད་བྱུང་།
དྲ་གྲོགས་དབྱར་ཁབ་ཀུན་བཟང་གིས་བཤད་པ་འདི་དོན་ལ་གནས་མིན་ཇི་ལྟར་ཡང་། བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཆེད་དུ་ཚང་མས་ལྷག་གསམ་རྣམ་དག་ཡོང་ཐབས་དང་། མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ཡོང་ཐབས་ལ་ཐུགས་བསམ་བཞེས་པ་ཙམ་གྱིས་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞུ་བཞིན་ཡོད།
ང་ཚོའི་གཞོན་སྐྱེས་དང་ཟིན་བྲིས་པ་མང་པོ་ཞིག་མིས་ཅི་བཤད་ལྟ་བ་ལས་དོན་དངོས་མི་རིགས་ལ་བསམ་གཞིག་བྱེད་མཁན་ཆེས་ཉུང་ཉུང་རེད་འདུག།
ཆོས་ཕྱོགས་ནས་བཤད་ན་ཞེན་ཁོག་ཟེར་བ་དེ་དུག་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་བཤད་པ་དང་། ཆབ་སྲིད་ཐོག་ནས་བཤད་ན་མི་ཞ་ཞེན་ཁོག་མེད་ན་མའོ་ཙེ་ཏུང་གིས་བཤད་པ་ལྟར་མི་ལ་བླ་སྲོག་མེད་པ་དང་འདྲ་པོ་རེད།
གང་ལྟར་ཡང་རྒྱལ་གཅེས་དང་། རྒྱལ་ཞེན། མི་རིགས་ཀྱི་ལ་རྒྱ་སོགས་དགོས།
ཞེན་ཁོག་མ་བསལ་བར་དུ་ཅིག་སྒྲིལ་ཡོང་ཐབས་མེད་པ་དང་ཞེན་ཁོག་གི་ངོ་བོ་ནི་གཏི་མུག་གི་རང་བཞིན་ཅན་ཞིག་ཡིན་པ་བདེན་ཚེ། གཏི་མུག་ནི་སངས་རྒྱས་པའི་གཞུང་ལུགས་ལྟར་ན་དགྲ་བཅོམ་གྱི་གོ་འཕང་མ་ཐོབ་པར་དུ་མེད་པ་བཟོ་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པར་གསུངས་ཡོད་པར་བཤད་པས་དགྲ་བཅོམ་གྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཤིག་མ་ཡིན་ཕྱིན་ཅིག་སྒྲིལ་གྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཤིག་ཡོང་བའི་རེ་བ་ཁྱོན་ནས་མེད་པ་འདྲ། ངས་ལྟོས་ན་དགྲ་བཅོམ་གྱི་གོ་འཕང་མ་ཐོབ་པའི་ང་དང་འདྲ་བའི་མི་ཕལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཞེན་ཁོག་མེད་པ་བཟོ་བའི་འབད་པ་བྱེད་པ་ལས་སོ་སོས་ཞེན་ཁོག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་ནང་བཞིན་གཞན་གྱི་ཞེན་ཁོག་ལའང་ངེས་ལེན་གྱི་གྲ་སྒྲིག་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ཅིག་སྒྲིལ་གྱི་ཐབས་ལམ་ཞིག་ཡིན་པར་བསམ་གྱི་ཡོད།ང་ལ་ཞེན་ཁོག་བྱེད་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་ལྟར་ཁྱོད་ལའང་ཞེན་ཁོག་བྱེད་པའི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་ལ་ཁོ་ལའང་དེ་དང་གཅིག་མཚུངས་པས་ཡིན།
ཞེན་ཁོག་མེད་པའི་མི་བུ་ལ་སྒལ་ཚིལ་ཚིག་མེད་་་་་་་ཟེར་རོ།།
ཞེན་ཁོག་མེད་པའི་མི་ཞིག་འཛམ་གླིང་འདིར་མེད་པས། མི་སྲིད་པ་ཞིག་སྲིད་མདོག་གིས་ཚིག་ཤོམ་འདྲ་བཤད། གནས་ལུགས་ངོ་མ་ག་ལ་རྟོགས། རང་དུས་སྤྱི་ཚོགས་འདིའི་འགྲོ སྟངས་སྡོད་སྟངས་ལའང་རྨོངས་འཐཔམ་ཚོས་བསྟོད་པ་རེ་བྱས། ་་་་་་་རྫོགས
གྲོགས་པོ་ལགས་ཀྱིས་གསུངས་བར་དངོས་ཡོད་དང་བདེན་ལུགས་མཐུན་ཆེ་ཀི་མོད། གཞན་ཕན་དང་བྱམས་བརྩེ་ལ་ཡང་ཐུགས་མི་མཉེས་བ་དང་གཏིང་ནས་ཁྲོས་བའི་མི་བུ་སྐོར་ཞིག་ལ་དངོས་ལུགས་འདི་ར་སྤྲོད་དཀའ་སེ་རེད། ཁྱོས་བཤད་པ་དང་མཚུངས་སྤྱི་ལ་ཕན་པ་དང་མང་ལ་ཁེ་ཆེ་བའི་དངོས་ལུགས་ཤིག་བརྗོད་ན་དོན་སྙིང་མི་འཛིན་པ་དང་། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་གཞན་ལ་ངན་སྒྲོག་དང་སྡིག་དམོད་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་སྦོམ་བཤད་དང་། སྤྱི་སྒེར་གང་རུང་ཞིག་དམིགས་དབེན་དུ་བཟུང་ནས་གདུག་རྩུབ་ཆེ་བའི་རྫིག་གཏམ་དང་རྩོམ་ཡིག་ཞིག་བྲིས་དུས། དེ་ལ་མི་མང་ཆེ་བ་ཞིག་གིས་རིན་ཐང་ཆེ་བ་དང་གནས་ལུགས་ལྡན་པ། ད་དུང་སྤྱི་ཚོགས་ལ་འགན་ཁུར་བའི་སྐད་ཆ་དང་རྩོམ་མཆོག་ཞིག་ཏུ་རྩིས་བཞིན་འདུག་པའི་ཚོར་སྣང་ཞིག་ངང་གིས་ཡོང་བ་བཞིན་དངོས་ཡོད་ལ་ཡང་དེ་ལྟར་གནས་འདུག དེར་བརྟེན་གྲོགས་པོས་བཤད་པ་དག་གིས་ཕན་དཀའ་མོ་རེད། ཡིན་ཡང་མི་དྲང་མོ་དང་ཁེངས་དྲག་གི་ར་བཟི་མེད་མཁན་ཞིག་ཡིན་ན་ཕན་ཀི་རེད།
རྩོམ་པ་པོས་གསུང་པ་ཧ་ཅང་བདེན། ད་ལྟ་ང་ཚོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཕུང་བ་དང་། སྤྱི་ཚོགས་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་བའི་འགོག་རྐྱེན་གཙོ་བོ་ནི་ཞེན་ཁོག་ལྐུགས་པ་དེས་བཟོས་པ་རེད།
རེད་ཡ། ཞེན་ཁོག་སྐམ་པོས་ཕྱོགས་ལྷུངས་ཀྱི་མི་ཤེལ་སྟུག་པོ་གྱོན་པའི་གང་ཟག་དེ་ལ་གནས་ལུགས་ཀྱི་བདེན་པ་དམར་རྗེན་དུ་བསྟན་ཡང་མཐོང་འདོད་མེད་པ་དང་བལྟ་འདོད་མེད་པ་ནི་ཁོ་ཚོའི་རང་གཤིས་སུ་གྲུབ་ཙང་ཆོ་ལོ་འདི་སྤྲད་ན་ཡང་ལེན་འདོད་ཡོད་རྒྱུ་མ་རེད་འདོད།
དེ་ནས་དྲི་བ་ཞིག་འདྲི་འདོད་པ་ནི། མི་རིགས་ཀྱི་ལྟ་བ་དང་མི་རིགས་ཀྱི་ལ་རྒྱ། མི་རིགས་ཀྱི་གདུང་ཞེན། མི་རིགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས། མི་རིགས་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་ལ་སོགས་པ་དེ་ཚོ་ཞེན་ཁོག་དང་ཕྱོགས་ལྷུང་ཅན་འགྱུར་གྱི་ཡོད་དམ་མེད་ལྗགས་ལན་ཞིག་གནང་རྒྱུའི་རེ་བ་ཆེ།
མཐའ་མཇུག་གི་ལེའུའི་ནང་།
མཁས་པ་རང་གི་རྗེས་སུ་མི་འབྲངས་ཡང་།
རང་ཉིད་བླུན་པོའི་རྗེས་སུ་མི་འབྲང་བ།
འདི་ནི་མཁས་པའི་དམ་ཚིག་དང་པོ་སྟེ།
སྲོག་ལ་བབས་ཀྱང་འབད་པས་བསྲུང་བར་བགྱིས།།
འདི་ས་པཎ་གྱི་གསུང་མ་རེད་དགེ་ཆོས་ཀྱི་གསུང་ཡིན་སྙམ།
ད་ཕལ་ཆེར་མགོ་ནག་བོད་མི་ཡོངས་འཇིག་རྟེན་གྱི་བྱ་བ་ལ་ཡོལ་ནས་ནགས་སུ་སོང་ན་ཞེན་ཁོག་བྱ་རྒྱུའི་ཡུལ་མེད་པས་དེ་ལྟར་བྱས་མ་ལེགས་སམ། གཞན་ཞེན་ཁོག་མེན་འཇིག་རྟེན་གྱི་བྱ་བར་སྙིང་པོ་མེད།