གྲྭ་བཙུན་ཉུང་དྲགས་འདུག་ཟེར།

ད་ལྟ་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་དང་སི་ཁྲོན་མཚོ་སྔོན་བཅས་སུ་ཁྱོན་བསྡོམས་ཆོས་ལུགས་བྱ་འགུལ་སྤེལ་སའི་དགོན་སྡེ་ ༣༢༣༠ ཡོད་པ་དང་། དེའི་ནང་གྲྭ་བཙུན་གྲངས་ ༡༥༨༥༠༠ ཙམ་ལས་མེད་ཅིང་། དགོན་སྡེ་ལ་ལར་གཞུང་གི་ཚད་གཞི་ལས་བརྒལ་ཡོད། སེ་ར་དགོན་པར་གྲྭ་བའི་གྲངས་ཚད་ ༦༠༠ ཡིན་ཡང་། ད་ལྟ་གྲྭ་བ་ ༦༢༠ ཡོད་པས་ཚད་གཞི་ལས་བརྒལ་ཡོད་པ་དང་། ས་སྐྱ་དགོན་པར་གྲྭ་བའི་གྲངས་ཚད་ ༡༢༠ ཡིན་ཡང་། ད་ལྟ་གྲྭ་བ་ ༡༣༠ ཡོད་པས་ཚད་གཞི་ལས་བརྒལ་འདུག་ཟེར།

ཟླ་འདིའི་ཚེས་ ༣ ཉིན་རྒྱ་ནག་པེ་ཅིན་དུ་རྒྱལ་ཡོངས་སྲིད་གྲོས་ཀྱི་ཚོགས་འདུ་དང་། ཚེས་ ༥ ཉིན་རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་ཚོགས་མགོ་བརྩམས་པ་དང་བསྟུན་ཏེ། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ངོས་འཛིན་བྱས་པའི་པཎ་ཆེན་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་པས། བོད་ནང་གི་དགོན་སྡེ་ཁག་ཏུ་གྲྭ་བཙུན་ཉུང་དྲགས་པའི་གནས་སྟངས་སྐོར་ལ་དོན་ཚན་ ༣ ཅན་གྱི་བསམ་འཆར་ཞིག་བཏོན་ཡོད་པ་ཧྲིལ་བོ་གཤམ་དུ་བཀོད་ཡོད།

༼ གུས་པར་འོས་པའི་ཡུས་ཀྲུའུ་ཞི་དང་དབུ་ཁྲིད་རྣམ་པ། ཨུ་ཡོན་རྣམ་པ། ཀུན་གྱིས་མཁྱེན་གསལ་ལྟར། ཉེ་བའི་ལོ་འདི་དག་གི་རིང་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་གནས་བབ་ཡུན་རིང་ལ་དུས་བདེ་ཞོལ་འཇགས་ཡིན་པ་དང་། དམངས་ཀྱི་འཚོ་བ་སྔར་བས་འབྱོར་ཕྱུག་ལྡན་ལ། དཔལ་འབྱོར་འཛུགས་སྐྲུན་འཕེལ་རྒྱས་སྲ་བརྟན་ཡོང་ཡོད་པ་དང་ལས་རིགས་སོ་སོར་ཡར་རྒྱས་བླ་ལྷག་བྱུང་ཡོད་པའི་བསྐལ་བ་བཟང་བོ་བྱུང་ཡོད། ཏང་གི་མི་རིགས་སྲིད་ཇུས་དང་ཆོས་ལུགས་སྲིད་ཇུས་བཟང་བོའི་གཟི་འོད་འོག རིགས་སོ་སོའི་མང་ཚོགས་ཀྱིས་ཆོས་ལུགས་དད་མོས་རང་དབང་གི་ཁེ་དབང་སྤྱོད་གང་ལེགས་དང་། སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་རྒྱ་ཆེར་ཐོབ་ཤིང་། ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཆོ་གའམ་བྱེད་སྒོ་སོགས་ཀྱང་བདེ་ལེགས་ངང་སྤེལ་ཐུབ་ཡོད་པ་འདི་དག་ཡོད་ཚད་ལ་དགེ་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཤིང་། སྲིད་གསུམ་དགྱེས་བར་བྱེད་པའི་གྲུབ་འབྲས་དང་ཡར་རྒྱས་འདི་དག་ནི། ཏིང་ཞའོ་ཕེང་གི་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་དང་མཚོན་བྱེད་གསུམ་གྱི་དགོངས་པ་གལ་ཆེན། ཚན་རིག་གི་འཕེལ་རྒྱས་ལྟ་བ། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞིས་ཅིན་ཕིང་གི་མུ་འབྲེལ་གསུང་བཤད་གལ་ཆེན་གྱི་མཛུབ་སྟོན་འོག་མངོན་འགྱུར་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་ལ།”རྒྱལ་ཁབ་སྐྱོང་ན་སྔོན་དུ་མཐའ་མཚམས་སྐྱོང་། མཐའ་མཚམས་སྐྱོང་བར་སྔོན་ལ་བོད་བདེར་འགོད”པའི་འཐབ་ཇུས་གལ་ཆེན་དང”ཧུར་ཐག་གིས་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་རྒྱུན་མཐུད་གཏན་འཇགས་དང་ཡུན་རིང་གཏན་འཇགས། ཁྱོན་ཡོངས་གཏན་འཇགས་བཅས་མངོན་འགྱུར་ཡོང་བ།” “བོད་ལྗོངས་ཀྱི་དུས་བདེ་ཞོལ་འཇགས་དང་མཐའ་མཚམས་བདེ་འཇགས་ཡོང་བར་འགན་ལེན་བྱེད་པ།”ཀྲུའུ་ཞི་ཡུས་ཀྲེང་ཧྲེང་གིས”ཁྲིམས་ལྟར་བོད་སྐྱོང་དང་རྒྱུན་རིང་བོད་འཛུགས། མི་སེམས་བརྩོན་ལེན། རྨང་གཞི་སྲ་བརྟན”བཅས་ ཀྱི་མཛུབ་སྟོན་གྱི་བླང་བྱ་དང་། ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་ལས་རིགས་སོ་སོ་དང་རིགས་སོ་སོའི་མི་དམངས་ཀྱིས་ཐུན་མོང་འབད་ བརྩོན་འོག་གྲུབ་འབྲས་གཡུར་དུ་ཟ་བ་བླངས་པ་རེད། དེ་བས་ང་རང་ནས་འདི་དག་ཡོད་ཚད་ལ་ལྷག་བསམ་ཟོལ་མེད་ཀྱི་ཁེངས་སེམས་དང་ཡིད་ཆེས་སྐྱེས་བཞིན་ཡོད།

བོད་ལྗོངས་ཀྱི་ལོ་འདི་འགའི་རིང་གི་ཡར་ཐོན་དང་འཕེལ་རྒྱས་ནང་བཞིན། བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཆོས་ལུགས་ལའང་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། ༢༠༠༠ ལོ་ནས་ད་བར་དུ། ཀྲུང་དབྱང་གིས་སྔ་གཞུག་ཏུ་མ་དངུལ་དུང་ཕྱུར ༢༠.༤ བཏང་ནས་གོ་རིམ་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་རིག་དངོས་རྩ་ཆེའི་སྲུང་སྐྱོབ་དང་ཞིག་གསོའི་ ལས་གཞི་མང་པོ་ལག་བསྟར་བྱས་པ་དང་། དེའི་ཁྲོད་དུ་ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལ་དང་ནོར་བུ་གླིང་ག ས་སྐྱ་དགོན་པ་གསུམ་གྱི་རིག་དངོས་རྩ་ཆེའི་སྲུང་སྐྱོབ་དང་ཞིག་གསོའི་ལས་གཞིར་མ་དངུལ་དུང་ཕྱུར་ ༣.༨ བཏང་ཡོད། དེ་དག་ཆ་ཚང་གིས་ཀྲུང་དབྱང་གིས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ལ་ཐུགས་ཁུར་ཟབ་བཞེས་གནང་ གིན་ཡོད་པ་མཚོན་ཐུབ། དགོན་པའི་དོ་དམ་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གསར་འཛུགས་གནང་པ་དང་བསྟུན། དེས་ཅི་ཐུབ་གང་ཐུབ་ཀྱིས་དགོན་པ་དང་སྲིད་གཞུང་བར་ལ་འབྲེལ་ཟམ་གྱི་ནུས་པ་འདོན་ པ་དང་། དགོན་པར་བདག་གཉེར་བྱེད་པ་སྔར་བས་ཇེ་བཟང་དུ་གཏོང་པ། དགོན་པའི་གནད་དོན་སོགས་ཐག་གཅོད་ཡག་པོ་བྱེད་པ། ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་དགོན་པ་དང་དགོན་པའི་གྲྭ་བཙུན་ཁག་ལ་འཕྲད་པའི་དཀའ་ངལ་སེལ་བ། འཚོ་བའི་ཆ་རྐྱེན་ཞན་པའི་གྲྭ་བཙུན་ལ་རོགས་སྐྱོར་དང་མཐའ་འཁོབ་ཡུལ་དགེར་གནས་པའི་དགོན་སྡེར་ལམ་དང་ཟམ་པ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པ་སོགས་དོན་བཟང་མང་པོ་བསྒྲུབས་ཡོད་པ་དེ་དག་ནི་རྒྱ་ཆེ་བའི་གྲྭ་བཙུན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་སུ་རྡོ་ལ་རི་མོ་བརྐོས་པ་ལྟར་བཟུང་ཡོད།

ཀྲུའུ་ཞི་ཡུས་ཀྲེང་ཧྲེང་གིས་ཁ་སང་གི་སྙན་ཞུའི་ཁྲོད་དུ་གསུངས་པ་ལྟར། ཀྲུང་གོའི་ཆོས་ལུགས་ཞི་བདེ་ཨུ་ཡོན་ཚོགས་པས་མུ་མཐུད་དུ་སྟེགས་བུའི་ཁྱད་འཕགས་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་གང་ལེགས་བྱེད་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་པ་དང་། བོད་དང་ཡུ་གུར་ལ་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་སོགས་ལ་ཁ་གཏད་ནས་ལས་དོན་སྒྲུབ་དགོས་ལ། ཆོས་ལུགས་དང་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་གཉིས་མཐུན་སྦྱོར་ཡོང་དགོས་པར་མཛུབ་སྟོན་གནང་། ཡུས་ཀྲུའུ་ཞིའི་ཆོས་ལུགས་སྐོར་གྱི་གསུངས་བཤད་འདིས་ཆོས་ལུགས་སྡེ་ཁག་ལ་རེ་འདུན་གསལ་བོར་བསྟན་པ་ཞིག་རེད། ང་རང་ཉིད་ཀྱིས་བསམ་ན་ཡང་། བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱིས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་དང་སྤྱི་ཚོགས་འཆམ་མཐུན་ཞི་འཇགས་ཡོང་བའི་བྱ་བཞག་ཁྲོད་ནུས་པ་ཆེན་པོ་འདོན་ཐུབ་པ་རེད། ཕྱོགས་གཅིག་ནས། ང་རང་གི་ངོས་ནས་ཡར་ཐོན་དང་འཕེལ་རྒྱས་དེ་དག་དང་། ཡུས་ཀྲུའུ་ཞིའི་ཆོས་ལུགས་ལས་དོན་ལ་ཐུགས་ཁུར་དང་མཐོང་ཆེན་གནང་བཞིན་པར་དགའ་ སྤྲོ་ཚད་མེད་སྐྱེས་བཞིན་ཡོད་ལ། དེ་དང་མཉམ་དུ། ངས་ཀྱང་རྗེས་སུ་ང་ཚོས་མཉམ་འཇོག་གནང་དགོས་པའི་གནས་དོན་ཁ་ཤས་བཤད་དགོས་ བྱུང་། གལ་སྲིད་གནད་དོན་འདི་དག་ཐག་གཅོད་ཡག་པོ་མ་ཐུབ་ན། རྗེས་སུ་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཆོས་ལུགས་དེ་ཡར་རྒྱས་གོང་འཕེལ་འགྲོ་བའི་འགོག་ རྐྱེན་དུ་འགྱུར་ངེས་རེད་སྙམ།

ངས་བསམ་ན་གནད་དོན་ཀུན་ལས་འབུར་དུ་ཐོན་པ་ནི། ད་ལྟའི་གྲྭ་བཙུན་གྱི་གྲངས་ཀས་ནང་བསྟན་ཆོས་ལུགས་ཉིན་རེ་བཞིན་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་ བའི་རེ་འདུན་དང་མངས་ཚོགས་ཀྱི་དད་མོས་དགོས་མཁོ་སྐོང་མི་ཐུབ་པ་དང་། ད་དུང་ཐད་ཀར་དུ་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་སྐྱེད་སྲིང་བྱེད་པར་ ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ངེས།

ལས་སླ་མོའི་སྒོ་ནས་བཤད་ན་ད་ལྟའི་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་དགོན་སྡེ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ལ་གྲྭ་ བཙུན་གྱིས་མི་འདང་བ་དང་། ནང་བསྟན་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་རྒྱུད་འཛིན་ཀྱི་རེ་བ་དང་། དམངས་ཚོགས་ཀྱི་དད་མོས་དགོས་མཁོ་སྐོང་ཐུབ་པར་ད་དུང་བར་ཐག་ངེས་ཅན་ཞིག་ཡོད་པ་ རེད། གནད་དོན་འདི་དག་ངས་ནི་བྱེ་བྲག་གིས་ཕྱོགས་གང་དག་ནས་མཚོན་ཡོད་པ་དང་། དེའི་འབྱུང་རྐྱེན་གང་ཡིན་པ། དེར་ཐབས་ལམ་གང་འདྲ་ཞིག་སྤྱོད་དགོས་པ་སོགས་ཕྱོགས་གསུམ་ཀྱི་སྒོ་ནས་རང་གི་ལྟ་ བ་འདོན་རྒྱུ་ཡིན་ལ། འདིར་བཞུགས་ཀྱི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཆོས་ལུགས་སྡེ་ཁག་གི་ཨུ་ཡོན་རྣམ་པས་ཁ་ གསབ་གནང་བའི་རེ་བ་ཡོད།

དང་པོ། གྲྭ་བཙུན་ཚོའི་ཕྲག་ཏུ་བབས་པའི་ལས་འགན་ཧ་ཅང་ལྕི་བ།

༡༽ ནང་ཆོས་བརྒྱུད་འཛིན།

བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་བརྒྱུད་འཛིན་བྱེད་པར་དང་པོ་ཆོས་ལུགས་སྲོལ་རྒྱུན་ལ་བརྟེན་དགོས་པ་དང་གཉིས་པ་ནི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་འཚམ་དགོས་པ་ཡིན། དུས་བསྟུན་མདུན་སྐྱོད་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་དགོངས་པ་དང་ཆོས་ཁྲིམས་ལ་གསལ་འགྲེལ་བྱེད་དགོས། བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱིས་རྒྱལ་གཅེས་ཆོས་གཅེས་དང་། རྒྱལ་སྲུང་དམངས་ཕན་གྱི་ཆེད་དུ་གཟི་བརྗིད་ལྡན་པའི་དམ་ཚིག་འཛིན་པ་དང་། མདོ་སྔགས་ཟུང་འབྲེལ་དང་ལྟ་སྒོམ་མཉམ་འཛིན་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་དགོངས་པའི་ཁྱད་ཆོས་དང་། ཆོས་སྤེལ་འགྲོ་ཕན་དང་འགྲོ་དོན་དགེ་བསམ་གྱིས་བརྩེ་སེམས་ཆེན་པོ་བཅིངས་དགོས། བཤད་ན་སླ་ཡང་དེ་གཏིང་ཟབ་ཀྱིས་སྦྱངས་ཏེ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པར་བྱེད་པ་ལ་དུས་ཚོད་ འབོར་ཆེན་དགོས་པ་རེད། རྒྱལ་བའི་བཀའ་ལ་ནན་ཏན་གྱིས་སློབ་སྦྱོང་མ་བྱས་པའམ་ནང་བསྟན་ལ་གཏིང་ཟབ་པའི་གོ་ བ་མ་ལོན་པར། དུས་བསྟུན་མདུན་སྐྱོད་ཀྱིས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་དགོངས་པ་དང་ཆོས་ཁྲིམས་ལ་གསལ་འགྲེལ་ བྱེད་པ་ནི་ཉིན་མོའི་སྐར་མ་བཞིན་ནོ།། གལ་ཏེ་ནང་བསྟན་གྱི་གཞུང་ལ་གོ་བ་བླངས་པ་མ་འདང་ན་རང་སྟེང་གི་ཁྱད་ཆོས་དེ་གཏིང་ ཟབ་ཀྱིས་དད་ལྡན་མང་ཚོགས་ལ་སྤེལ་ཐབས་མེད་ཅིང་། ཏང་གི་མི་རིགས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་་སྲིད་ཇུས་བརྒྱུད་སྒྲོག་བྱས་ཏེ་རྒྱ་ཆེ་བའི་མང་ ཚོགས་ལ་སྣ་མང་སྲིད་ཇུས་ལ་ཡང་དག་པའི་གོ་བ་ལེན་དུ་འཇུག་ཐབས་མེད། སྤྱི་ཚོགས་འཆམ་མཐུན་བརྟན་འཇགས་ཀྱི་གནས་བབ་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱས་ཏེ་རྒྱ་ཆེ་པའི་ དད་ལྡན་མང་ཚོགས་ལ་ཧུར་ཐག་གིས་ནུས་པ་གང་ལེགས་འདོན་དུའང་འཇུག་ཐབས་མེད།

༢༽ དགོན་པ། ལྷ་ཁང་། རིག་དངོས་ཀྱི་བདག་གཉེར་དང་སྲུང་སྐྱོབ།

དགོན་པར་རིག་དངོས་མང་ཞིང་རིན་ཐང་རྩ་ཆེ་བ་ནི་ཞིབ་བཤད་བྱེད་མི་དགོས་པ་ཞིག་རེད་ལ། འདིའི་ཐད་ཀྱི་ཉིན་རྒྱུན་གྱི་ལས་ཀ་ཧ་ཅང་མང་ལ་དཀའ་ཚེགས་ཤིན་ཏུ་ཆེ།

༣༽ རྒྱ་ཆེའི་མི་དམངས་མང་ཚོགས་ལ་ཆོས་སྦྱིན་གནང་དགོས་པ།

བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ནི་བོད་རིགས་མང་ཚོགས་མང་ཆེ་བའི་དད་མོས་བྱེད་སའི་ཆོས་ལུགས་ཡིན་ཞིང་། ལོ་ངོ་དུ་མའི་རིང་ནས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ག་ས་གང་དུ་ཁྱབ་བརྡལ་བྱུང་ཡོད་པ་རེད། དེ་བས་མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་དུ་མི་མང་དག་ཅིག་གི་སྐྱེ་རྒ་ན་འཆི་དང་དུས་ཆེན་གཏོང་པའམ་གཉེན་སྒྲིག་པ། ཕྱུགས་འཚོ་ཞིང་འདེབས་སོགས་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དོན་དག་མང་པོ་ཞིག་གི་སྐབས་གྲྭ་བ་ཁྱིམ་དུ་ཡོང་ནས་ཆོས་ལུགས་ཞབས་འདེགས་ཡུལ་སྲོལ་ལྟར་འདོན་སྤྲོད་བྱེད་དགོས་ཀྱི་ཡོད། དེར་སྲོལ་རྒྱུན་དུ་ཆོས་ཀྱི་ཆོ་ག་སྒྲུབ་པ་ཟེར་གྱི་ཡོད། མི་དམངས་མང་ཚོགས་ལ་ཆོས་ཀྱི་ཆོ་ག་སྒྲུབ་པའི་རེ་བ་ཆེན་པོ་འདུག འོན་ཀྱང་དགོན་པ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་གི་གྲྭ་བའི་མི་གྲངས་ཉུང་རྐྱེན་རེ་བ་འདི་དག་སྐོང་མི་ཐུབ་པར་ཆགས་འདུག ཁག་ཅིག་གིས་ས་ཐག་རིང་ལ་སོང་ནས་གྲྭ་བ་ཁྱིམ་དུ་ཞུས་ནའང་ལམ་བར་ཧ་ཅང་བདེ་བོ་མེད་པས་མང་ཚོགས་ལ་དཀའ་ཁག་བཟོས་ཡོད། ཡང་ཁག་ཅིག་ཞིང་དང་རྫོང་བརྒལ་ཏེ་གྲྭ་བ་ཞུ་བར་མང་ཚོགས་ལ་ལམ་མི་བདེ་བའི་དཀའ་ཁག་ཡོད་པ་མ་ཟད། གྲྭ་བ་ཞིང་དང་རྫོང་བརྒལ་བར་ལག་རྟགས་ཚང་དགོས་པས་སྐབས་རེར་དུས་ཚོད་དལ་འགོར་བྱེད་ཅིང་སྐབས་རེར་ཐག་ཉེའི་དགོན་པ་དང་རྒྱང་རིང་གི་དགོན་པའི་གྲུབ་མཐའ་མི་གཅིག་པས་ཐག་རིང་དུ་སོང་ནས་གྲྭ་བ་བསུ་བར་གྲུབ་མཐའི་རྙོག་དྲ་བསླང་ཡོང་གི་ཡོད།

སྤྱིའི་ཆ་ནས་གྲྭ་བ་ནི་དམིགས་བསལ་གྱི་ཆེད་ལས་རང་བཞིན་གྱི་ཚོགས་པ་ཞིག་ཡིན་པས། གྲྭ་བ་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ནས་གསོ་སྐྱོང་བྱས་ཏེ་མ་མཐའ་ཡང་དད་ལྡན་པའི་རྩ་བའི་དད་འདུན་སྐོང་ཐུབ་ཅིང་ཆོས་ལུགས་བརྒྱུད་འཛིན་པ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་བར་ལོ་ངོ་དུ་མའི་དུས་ཚོད་དགོས་ཀྱི་ཡོད།

གཉིས་པ། གྲྭ་བཙུན་གྱི་མི་གྲངས་ཉུང་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན།

དགོན་པར་གྲྭ་བའི་མི་འདང་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ནི་ཕྱོགས་མང་དག་ཅིག་ཡོད་ཅིང་ས་གནས་སོ་སོ་དང་དགོན་པ་སོ་སོའི་གནས་ཚུལ་མི་གཅིག་པའི་དབང་གིས་སྤྱིའི་ཆ་ནས་རྒྱུ་རྐྱེན་འདི་དག་ཡིན་ཏེ།

༼གཅིག༽ སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཕེལ་རྒྱས་དང་བསྟུན་ནས་ན་གཞོན་རྣམས་ཀྱིས་བྱ་བ་ཏན་ཏན་སྒྲུབ་ཐུབ་པས་སྔོན་གྱི་གྲྭ་བ་བྱེད་པའི་བསྡུར་ཚད་ལས་ཉུང་དུ་ཕྱིན་པ་དང་། སྤྱི་ཚོགས་སྟེང་གི་འགུགས་ཤུགས་སྣ་མང་བས་གྲྭ་བ་ལ་ལ་གྲྭ་ལོག་ཀྱང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོའི་དགོན་པ་ལ་ཆ་མཚོན་ནས་བཤད་ན་ལོ་རེར་གྲྭ་བ་བྱེད་མཁན་མི་ཉི་ཤུའི་གཡས་གཡོན་ཙམ་དང་གྲྭ་ལོག་བྱེད་མཁན་ཡང་མི་ཉི་ཤུའི་གཡས་གཡོན་ཡོད། བལྟས་ཡོང་ན་ཕལ་ཆེར་མི་གྲངས་བར་ཆད་མེད་ནའང་། འོན་ཀྱང་གྲྭ་ལོག་མང་ཤས་ནི་ལོ་དུ་མར་གསོ་སྐྱོང་བྱས་པ་བརྒྱུད་དེ་བྱ་བ་དང་དུ་ལེན་ཐུབ་མཁན་ཡིན་ལ་གསར་དུ་འོངས་པ་ནི་ད་རུང་ལོ་འགའི་སློབ་སྦྱོང་བརྒྱུད་ད་གཟོད་བྱ་བ་འགན་དུ་ལེན་ཐུབ་པ་ཡིན། ལོ་ན་རྒས་པའི་གྲྭ་བ་ལ་ལ་ཞིག་འཆི་སྲིད་པ་དང་སྐབས་རེར་མི་རྣམས་ལ་ཧ་ཅང་ཡིད་སྐྱོ་བའི་སྣང་བ་སྦྱིན་པ་ནི་གསོ་སྐྱོང་ཡུན་རིང་ལ་བྱས་ཏེ་ནང་བསྟན་གྱི་ཤེས་བྱ་ཅུང་ཙམ་ཤེས་རྗེས་གྲྭ་ལོག་བྱས་ནས་དགོན་པའི་གྱོང་གུད་དུ་གྱུར་བ་དེའོ།།

༼གཉིས།༽ འཚོ་བ་ཇེ་ལེགས་སུ་སོང་བ་དང་བསྟུན་ནས་བོད་པའི་ཁྱིམ་གྱི་བྱིས་པ་ཉུང་དུ་སོང་བས་ཁྱིམ་ཚང་ལ་ལ་རང་གི་བྱིས་པ་དགོན་པར་སོང་ནས་གྲྭ་བ་བྱེད་པར་མོས་མཐུན་བྱུང་གི་མེད།

༼གསུམ།༽ དམིགས་སུ་བཤད་དགོས་པ་ཞིག་ལ་དགོན་པ་མང་དག་ཅིག་གི་མི་གྲངས་ལ་ཚད་བཀག་ཡོད་ཅིང་དེ་དག་ལས་དགོན་པ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་གི་མི་གྲངས་འདང་བ་དང་ཚད་ལས་བརྒལ་བའི་སྣང་ཚུལ་ཡོད།

ངས་བསམ་ན་སེ་ར་དགོན་དང་ས་སྐྱ་དགོན་དཔེར་བཀོད་དེ་གསལ་བཤད་ཅིག་བྱས་ན་སེ་ར་དགོན་པར་ཚད་བཀག་མི་གྲངས་ ༦༠༠ ཡིན་མོད་མིག་སྔར་གྲྭ་བ་ ༦༢༠ ཡོད་པས་སྒྲིག་གཞི་ལས་བརྒལ་འདུག ས་སྐྱ་དགོན་པ་ནི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་ས་སྐྱའི་གྲུབ་མཐའི་མ་དགོན་ཡིན་ལ་ས་སྐྱ་དགོན་པར་འཛམ་གླིང་དུའང་སྙན་གྲགས་རྒྱས་ཡོད། ལོ་རེར་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་གི་དད་ལྡན་པ་དང་ལྟ་སྐོར་བ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་ཡོང་གི་ཡོད། དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་རིན་ཐང་བྲལ་བའི་རིག་དངོས་སྣ་མང་ཉར་ཚགས་བྱས་ཡོད་སྟབས་ཀུན་ གྱིས་ཏུན་ཧོང་གཉིས་པ་ཞེས་འབོད་ཀྱི་ཡོད། དགོན་པར་འདུ་ཁང་ ༡༠༨ ཡོད་ལ་ལྷ་ཁང་དང་ཆོས་ཁང་ ༣༠༠ ལྷག་འདུག་སྟེ་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་རྒྱ་ཁྱོན་ལ་ཕལ་ཆེར་རྨི་གྲུ་བཞི་མ་བདུན་འབུམ་ལྷག་ཡོད། དགོན་པའི་གྲྭ་བས་རིག་དངོས་ལ་ལྟ་རྟོག་ནན་མོ་བྱེད་དགོས་ཤིང་དད་ལྡན་པར་ཆོས་ཀྱི་ཆོ་ག་བསྒྲུབས་དགོས་པ་མ་ཟད། ད་རུང་གཞུང་སྦྱངས་པ་དང་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་སྐྱེད་སྲིང་བྱ་དགོས། དགོན་པར་ཚད་བཀག་ལྟར་ན་གྲྭ་བ་ ༡༢༠ ཡོད་ཆོག་མོད་ད་ལྟ་མི་གྲངས ༡༣༠ ཡོད་པས་སྒྲིག་གཞི་ལས་བརྒལ་ཡོད། འོན་ཀྱང་གྲྭ་བའི་ལས་ཀའི་གྲངས་ཧ་ཅང་མང་ལ། ལས་སྣེ་དེ་གསུམ་གྱི་བྱ་བ་འགྲུབ་ནའང་ཡིད་ཚིམས་པ་ཞིག་མིན། འདི་འདྲའི་གནས་ཚུལ་ཡུན་རིང་འགོར་ཚེ་རིག་དངོས་སྲུང་སྐྱོབ་དང་ཆོས་ལུགས་བསམ་བློ་བརྒྱུད་འཛིན་ཐད་ཤུགས་རྐྱེན་བཟོ་ངེས་རེད།

ངས་ཤེས་གསལ་ལྟར་ན་བོད་ཀྱི་དགོན་པ་ཆུང་འབྲིང་མང་པོའི་མི་གྲངས་ཀྱི་ཚད་ནི་ཏག་ཏག་མི་མགོ་བདུན་བརྒྱད་དང་ཡང་ན་བཅུ་ཡིན་ལ་གནད་འགག་གཙོ་བོ་ནི་སྒྲིག་ཁོངས་མི་གྲངས་ཀྱིས་མི་འདང་བ་དེ་རེད། སྒྲིག་ཁོངས་མི་གྲངས་ཀྱིས་མི་འདང་བ་ནི་བོད་ཀྱི་དགོན་པ་ཆུང་འབྲིང་མང་པོའི་ཡོངས་ཁྱབ་རང་བཞིན་གྱི་གནད་དོན་ཞིག་རེད། ༢༠༡༣ ལོ་དང་ ༢༠༡༤ ལོར་ང་རང་སྔ་གཞུག་ཏུ་དགོན་པ་ ༢༠ ལྷག་ལ་སོང་ནས་ཡུལ་དངོས་ཀྱི་རྟོག་ཞིབ་བྱས་ཤིང་དགོན་པ་ལྔ་བཅུ་ནས་དྲུག་ཅུ་ལྷག་གི་ཚབ་བྱེད་མི་སྣར་མཇལ་མྱོང་། དགོན་པ་འདི་དག་གི་སྣང་གསལ་དོད་ཅིང་རེ་འདུན་མང་ཆེ་བ་ནི་སྒྲིག་ཁོངས་མི་གྲངས་ཀྱིས་མི་འདང་བ་དེ་རེད། སྒྲིག་ཁོངས་མི་གྲངས་ཀྱིས་མི་འདང་བ་དང་གྲྭ་བའི་ཁ་གྲངས་ཉུང་བས་མང་ཚོགས་ལ་ཞབས་ཞུ་སྒྲུབ་ཐབས་མེད་པ་ཕུད་ད་དུང་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་རང་སྟེང་གི་འཕེལ་རྒྱས་ལའང་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཀྱི་ཡོད། སློབ་སྦྱོང་བྱེད་པའི་དུས་ཚོད་མེད་པས་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་སྐྱེད་སྲིང་བྱེད་པ་ཡང་གནད་དོན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་ལ་བརྒྱུད་འཛིན་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ།།

ངས་སྡོམ་ཁྲིམས་དང་འབྲེལ་ཏེ་གནད་དོན་འདི་གསལ་བཤད་བྱེད་དེ། ནང་བསྟན་ལ་གཏན་འཁེལ་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་གལ་ཏེ་གྲྭ་བ་བཞིའི་ཡན་གྱི་ཚོགས་པ་ཡོད་ན་དགེ་འདུན་འདུ་ཚོགས་ཚོགས་དགོས་ལ། ནང་དོན་ཕལ་ཆེར་ནི་མཉམ་དུ་འདུས་ནས་ཀུན་སྲུང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཐད་བགྲོ་གླེང་བྱེད་པ་དེ་རེད། ནང་བསྟན་གྱི་སྡོམ་ཁྲིམས་ནི་ནང་བསྟན་འཕེལ་རྒྱས་སུ་འགྲོ་བའི་བརྟེན་ས་གཙོ་བོ་ཡིན་ཞིང་ནང་བསྟན་བསམ་བློའི་མངོན་སྟངས་ཞིག་ཀྱང་ཡིན་པས་དགེ་མཚན་དང་དོན་སྙིང་ཁྱད་པར་བ་ཡོད། འདུལ་བ་སྡོམ་བཞི་ལས་དགེ་འདུན་གྱི་སྡེ་ཡོད་ན་ཆོས་ཡོད་པ་དང་དགེ་འདུན་གྱི་སྡེ་མེད་ན་ཆོས་མེད་པའི་དགོངས་པ་བསྟན་ཡོད་པ་དང་། དེ་ཡང་འདུལ་བ་ཡོད་ན་ཆོས་ཡོད་པ་དང་འདུལ་བ་མེད་ན་ཆོས་མེད་པའི་དོན་ཡིན་པ་རེད། ང་རང་མངའ་རིས་སུ་སོང་ནས་གནས་ཚུལ་ལ་རྒྱུས་ལོན་བྱས་པ་ནི་མངའ་རིས་ཀྱི་དགོན་པ་ ༧༠ ཡོད་པར་འདི་འདྲའི་ཆོས་ཚོགས་འཚོགས་ཐུབ་པ་གཅིག་ཀྱང་མི་འདུག དོན་དངོས་འདི་ལས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཉམས་དམས་སུ་འགྲོ་བའི་ཉེན་ཁ་ཆེན་པོ་གནས་པ་རྟོགས་ཐུབ།

གསུམ་པ། ལག་བསྟར་བྱ་འོས་པའི་ཐབས་ལམ།

ཀྲའོ་ཕུའུ་ཁྲུའུ་ལགས་ནས་ཁ་ཞེ་གཉིས་མེད་ཀྱིས་བཤད་མྱོང་དེ། “ནང་བསྟན་བྱ་བའི་ཁྲོད་ཀྱི་གཙོ་ཆེའི་འགལ་བ་ཅི་ཞིག་རེད་ཅེ་ན། ངས་བལྟས་ན་ཤེས་ཡོན་གཉིས་ལྡན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གནས་པའི་ནང་བསྟན་ཤེས་ལྡན་པ་དཀོན་པ་དེ་དང་ནང་བསྟན་བྱ་བའི་འཛུགས་སྐྲུན་དང་གསར་སྤེལ་བར་གྱི་འགལ་བ་ནི་མིག་སྔར་རམ་མ་འོངས་པའི་དུས་ཚོད་ངེས་ཅན་ནང་གི་ནང་བསྟན་བྱ་བའི་ཆད་ལྷག་ཆེ་བའི་གནས་ཚུལ་འོག་ཐག་གཅོད་བྱ་འོས་པའི་འགལ་བའི་ཁྲོད་ཀྱི་འགལ་བ་གཙོ་ཤོས་ཤིག་རེད། མིག་སྔར་རམ་མ་འོངས་པའི་དུས་ཚོད་ངེས་ཅན་ནང་གི་ནང་བསྟན་བྱ་བའི་དོན་དག་གལ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཡོད་པ་ནི། དང་པོ་ནི་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་སྐྱེད་སྲིང་དང་། གཉིས་པ་ནི་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་སྐྱེད་སྲིང་། གསུམ་པ་ཡང་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་སྐྱེད་སྲིང་བྱེད་པ་དེའོ།།”

ད་ཆར་སྐད་ཆ་འདི་དང་དོད་བྱས་ནས་བསམ་མནོ་རེ་བཏང་ན་ལྟ་བ་ཧ་ཅང་གཅིག་མཐུན་རེད། མིག་སྔར་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་སྐྱེད་སྲིང་བྱ་རྒྱུ་དེ་བྱ་བའི་གཙོ་སྙིང་དུ་འཛིན་འོས་པ་ཞིག་རེད། འོན་ཀྱང་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་སྐྱེད་སྲིང་བྱེད་པར་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་མི་སྣ་སྐྱེད་སྲིང་དང་སྤྱིར་བཏང་གི་ཤེས་ལྡན་པ་སྐྱེད་སྲིང་བྱ་དགོས་བའི་དོན་དག་འདི་གཉིས་ནི་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཡོད་པ་ཞིག་རེད། འདི་ནི་སློབ་ཆེན་སློབ་མ་བསྡུ་བའི་གྲངས་ཚད་དང་ཞིབ་འཇུག་སློབ་མ་བསྡུ་བའི་གྲངས་ཚད་བར་གྱི་འབྲེལ་བ་དང་གཅིག་མཚུངས་ཡིན། ཡིན་ཡང་ངས་དེ་རིང་བཤད་ཀྱིན་པ་ནི་རྩ་བའི་གྲངས་ཚད་འཕར་སྣོན་གྱི་གནད་དོན་ཡིན་ལ་གྲངས་ཚད་འཕར་སྣོན་བྱུང་རྗེས་ད་གཟོད་སྤུས་ཀར་ཁག་ཐེག་ཡོད་པ་ཡིན། འོས་འཚམ་གྱི་གྲངས་ཀའི་གསོག་འཇོག་དང་རྨང་གཞི་མེད་ན་རྒྱུ་སྤུས་མཐོ་འདེགས་བྱ་ཐབས་མེད། བོད་ནས་གྲྭ་བའི་གྲངས་ཚད་ཉུང་དུ་ཆགས་པའི་དཀའ་ཚེགས་འཕྲད་པའི་དགོན་པའི་ནང་དུ་མང་ཆེ་ཤོས་ནི་སྒྲིག་ཁོངས་མི་གྲངས་ཀྱིས་མི་འདང་བ་དེ་ཡིན་འདུག

དང་ཐོག་ང་ཡི་བསམ་ཚུལ་ནི། འཆར་གཞི་ཡོད་པའི་སྒོ་ནས་དགོན་པའི་ནང་གི་སྒྲིག་གཞི་ལེགས་བཅོས་བྱས་ཆོག་འདོད། འདིར་གནས་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་གཉིས་ཡོད་ལ། དང་པོ་ནི་དཔེར་ན་ཀོང་པོ་ས་ཆ་དང་མངའ་རིས་ས་ཆ་ཡི་དགོན་པ་ཁ་ཤས་སུ་སོ་སོའི་སྒྲིག་ཁོངས་མི་གྲངས་ཀྱི་ཁ་གང་མྱོང་མེད་པ་དང་། ཤེས་གསལ་བྱུང་བ་ལྟར་ན་རྗེས་ཕྱོགས་ཡང་གྲྭ་བ་མང་པོ་ཡོད་མི་སྲིད། དེ་ལྟར་ཡིན་ན་ས་ཆ་འདི་ལྟ་བུ་ལ་སྒྲིག་གཞི་ལྷུག་གཏོང་དང་མི་གྲངས་ཚད་བཀག་མེད་པར་བྱས་ན་ཆོག་པ་རེད། གཉིས་པ་ནི་སྒྲིག་གཞིའི་ཚད་མི་འདང་པའི་དགོན་པ་ཁ་ཤས་ལ་འཆར་གཞི་ཡོད་པའི་སྒོ་ནས་མི་གྲངས་ཁ་སྣོན་བྱས་ཆོག་པ་རེད། དཔེར་ན་གལ་ཏེ་ས་སྐྱ་དགོན་པ་ལ་གྲྭ་བཙུན་འགའ་རེའི་སྒྲིག་གཞི་ཁ་སྣོན་བྱས་ན། དགོན་པའི་ཉིན་རྒྱུན་གྱི་བྱ་གཞག་ཡང་ལེགས་པོར་འགྲུབ་ཐུབ་པ་རེད། སྒྲིག་གཞི་སྟབས་བསྟུན་སྣ་མང་ཡིན་ན་ད་རུང་བཟང་ཆ་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་གྲྭ་བ་བྱེད་འདོད་ཀྱང་སྒྲིག་གཞིའི་མི་འདང་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་བསམ་ཐོག་ཏུ་མ་སོང་བའི་མི་དག་གིས་ཆོས་ལུགས་སྲིས་ཇུས་ལ་གོ་འཛོལ་བྱུང་པའི་གནས་ཚུལ་སྔོན་འགོག་བྱེད་ཐུབ།

མིག་སྔར་བོད་ལྗོངས་སུ་ཆོས་ལུགས་བྱ་འགུལ་སྤེལ་ཡུལ་འདྲ་མིན་ ༡༧༨༧ ཡོད་པ་དང་། དགོན་འདུག་གྲྭ་བཙུན་ཁྱོན་སྡོམ་ཁྲི་ ༤ .༦ སྟོང་ལྷག་ཡོད། སི་ཁྲོན་དུ་དགོན་སྡེ་ ༧༨༣ ཡོད་པ་དང་། གྲྭ་བཙུན་ཁྲི་ ༦.༨ ལྷག་ཡོད། མཚོ་སྔོན་དུ་དགོན་སྡེ་ ༦༦༠ ཡོད་ལ། གྲྭ་བཙུན་ཁྲི་ ༤ .༤༥ ལྷག་ཡོད། དེ་ཚོ་བསྡུར་ནས་བསམ་བློ་གཏོང་བ་དང་། བོད་ལྗོངས་ཀྱི་དོན་དངོས་ལ་བལྟས་ནས་བཤད་ན། བོད་ལྗོངས་ཀྱི་གྲྭ་བཙུན་གྱི་ཁ་གྲངས་ནི་ཉུང་ཤོས་རེད། གལ་ཏེ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་ཐབས་ཤེས་གང་ལེགས་སྤྱོད་པ་དང་། སྲིད་ཇུས་ཕྱིར་འདོན་པ་དང་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་སོགས་བྱས་ན། བོད་གྱི་ཆོས་ལུགས་རང་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཐད་དང་། བོད་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་རྒྱུད་འཛིན་གྱི་ཤེས་ཡོན་མི་སྣ་གསོ་སྐྱོང་ཀྱི་ཐད། བོད་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་དང་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཕན་ཚུན་གྱི་མཐུན་སྦྱོར་ཐད། རྒྱ་ཆེའི་ཆོས་ལུགས་མི་སྣ་དག་ལ་མཐུན་སྒྲིལ་བྱས་ནས་མཛེས་སྡུག་ཡུལ་ཁྱིམ་བསྐྲུན་པའི་ཐད། ད་དུང་གཅིག་མཐུན་གྱིས་བོད་ལྗོངས་ལ་ཐོལ་བརྒལ་རང་བཞིན་གྱི་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་པ་དང་ཡུན་རིང་ཞི་བདེའི་ཐད་ལ་ཕན་ནུས་ཆེན་པོ་ལྡན་པ་ཡིན།

དེ་རིང་ང་ཡིས་གནད་དོན་འདི་བཏོན་པའི་དམིགས་ཡུལ་ནི་ཧ་ཅང་མངོན་གསལ་ཡིན། དེ་ནི་བརྟན་ཞིང་མི་འགྱུར་བར་ཀྲུང་གོ་ཁྱད་ལྡན་གྱི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་དང་མཐུན་པའི་ལམ་དུ་འགྲོ་བའི་བོད་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་ཤེས་ཡོན་མི་སྣ་ སྐྱེད་སྲིང་བྱེད་པ་དེ་ཡིན། འདི་ལྟར་བྱས་ན་ད་བཟོད་བོད་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་ཀྱིས་མུ་མཐུད་དུ་རྒྱལ་སྲུང་དམངས་ཕན་དང་རྒྱལ་གཅེས་ཆོས་སྲུང་གི་འདུ་ཤེས་རྒྱ་བསྐྱེད་ཐུབ་པ་ཡིན་ལ། བོད་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཁབ་དར་རྒྱས་དང་མི་དམངས་བདེ་སྐྱིད། སྤྱི་ཚོགས་བདེན་འཇགས་ཀྱི་ཐད་ལ་ནུས་ཤུགས་ཡོད་དགུ་འདོན་ཐུབ། བོད་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་ཀྱིས་ད་དུང་ཡང་རང་གི་མ་དེབ་རྒྱུད་གཙང་དང་། རྒྱལ་ཁབ་དཔལ་གྱིས་བརྒྱན་ཞིང་སེམས་ཅན་བདེ་ལམ་དུ་འགོད་ཐུབ་བོ།། ལྷན་རྒྱས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ།

པཎ་ཆེན་ཨེར་ཏི་ནི•ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ནས། ༽ ཞེས་སོགས་འཁོད་འདུག