རྒྱ་གར་ནང་ལྐོག་རྔན་སྤྲོད་ལེན་གྱི་ཉེན་ཚབས།

ནེའུ་ཡོག་དུས་བབ་གསར་ཁང་གི་དཔྱད་བརྗོད།

 གཟའ་ཕུར་བུའི་ཉིན། རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གིས། རྒྱ་གར་དབུས་གསང་བའི་ལས་ཁུངས་ (CBI) ལ་རྒྱལ་ནང་གི་སྔར་ལས་ལྷག་པའི་ཐལ་ཆེ་བའི་ལྐོག་རྔན་སྤྲོད་ལེན་གྱི་གནད་དོན་ལ་བརྟག་དཔྱད་ཞིབ་འཇུག་དགོས་པའི་བཀའ་རྒྱ་བསྒྲགས་པ་རེད། དེ་ཡང་བེ་པམ་སི་ཁམ་ (Vyapam scam) བྱ་བའི་ལྐོག་རྔན་སྤྲོད་ལེན་གྱི་ཁུངས་གཙོ་བོ་དེ་མ་ཌེ་ཡ་པིར་དྷེ་ཞི་ (Madhya Pradesh) མངའ་སྡེའི་འདེམས་བསྐོ་ལྷན་ཁང་ཡིན་ཞིང་། ལྷན་ཁང་དེས་གཞུང་འབྲེལ་སྨན་སློབ་ཁང་གི་ས་མིག་སྟོང་བར་ཞུགས་འདོད་ཡོད་མཁན་ཚོར་ལས་གནས་དེ་སྤྲོད་ཀྱི་ཡོད་མེད་པའི་ཐད་ལ་རྩོད་གླེང་མང་པོ་འབྱུང་གི་ཡོད་ཅིང་། སློབ་ཕྲུག་ཚོས་ལས་གནས་དེ་འཐོབ་ཆེད་འདེམས་བསྐོ་ལྷན་ཁང་གི་དཔོན་རིགས་ཚོར་ལྐོག་རྔན་འབོར་ཆེན་སྤྲད་པ་དང་། ཁྲིམས་འགལ་གྱི་ལྐོག་དངུལ་དེ་ཡང་ཆབ་སྲིད་ལས་འགུལ་དང་འབྲེལ་མིན་ཐད་ལ་རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་དོགས་གཞི་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།

འདས་པའི་ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་རིང་རྒྱུན་མ་ཆད་པའི་ལྐོག་རྔན་སྤྲོད་ལེན་གྱི་རྩོད་རྙོག་དེ། ད་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༤ ཉིན་དྲ་བརྙན་གསར་འགོད་པ་ཨ་ཁི་ཤཱེ་སེནྒ་ (Akshay Singh) ཡི་འདས་རྐྱེན་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་མེད་ལ་དོགས་གཞི་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། གསར་འགོད་པ་དེས་གོང་སྨོས་ལས་གནས་དེ་རེག་ཐབས་སུ་དཔོན་རིགས་ཁག་ཅིག་ལ་ལྐོག་རྔན་སྤྲད་པའི་རྩོད་གླེང་ནང་ཚུད་ཅིང་། ཕྱིས་སུ་གཞན་གྱིས་ལྐོག་གསོད་བཏང་བའི་སློབ་ཕྲུག་ཅིག་གི་ཁྱིམ་མི་ཚོར་བཅར་འདྲི་ཞུས་སྐབས། ཁོས་ཁྱིམ་ཚང་དེ་གར་ཇ་བཏུང་རྗེས་ཁ་ནས་ཝུ་བ་བསྐྱུགས་ཏེ་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་བ་རེད།

མ་ཌེ་ཡ་མངའ་སྡེའི་དཔོན་རིགས་ཤིག་གིས་བརྗོད་དོན་ལྟར་ན། རེབ་དེའི་ལྐོག་རྔན་སྤྲོད་ལེན་གྱི་རྩོད་གླེང་ཁྲོད་དུ་མི་གྲངས་ ༢༤ ལྷག་ལྐོག་གསོད་ཐེབས་ཡོད་འདུག་ལ། ༢༠༡༣ ལོ་ནས་ད་ལྟའི་བར་མངའ་སྡེ་སྲིད་གཞུང་གིས་རྟོག་ཞིབ་བརྒྱུད་དེ་ལྐོག་རྔན་སྤྲོད་ལེན་དང་འབྲེལ་བའི་མི་སྣ་ ༢༠༠༠ འཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར་བྱས་ཡོད་པ་དང་། དེའི་ཁྲོད་ཀྱི་མང་ཆེ་བ་རྒྱུག་འབྲས་ཆེས་ཞན་པའི་རིགས་ཡིན་ཞིང་། ཁོ་ཚོས་བློ་རིག་རྣོ་བའི་སློབ་ཕྲུག་གཞན་པར་ལྐོག་རྔན་སྤྲད་དེ། ཁོ་རང་ཚོའི་ཚབ་ཏུ་གཞུང་འབྲེལ་ལས་གནས་ཁག་ལ་ཡིག་ཚད་གཏོང་དུ་བཅུག་པ་རེད།

སྤྱིར་བཏང་ད་རེབ་ཀྱི་རྟོག་ཞིབ་གསར་བ་བརྒྱུད་དེ་ལྐོག་རྔན་སྤྲོད་ལེན་བྱེད་མཁན་ཚོ་རྩ་སློག་བྱེད་དགོས་ཡོད་མོད། འོན་ཀྱང་ཡིད་སྐྱོ་བའི་གཏམ་རྒྱུད་འདི་ནི་རྒྱ་གར་ཆབ་སྲིད་པའི་ཁྲོད་ཀྱི་ཚབས་ཆེ་བའི་ལྐོག་ཟ་རུལ་སུངས་ཀྱི་དཔེ་མཚོན་གཞན་ཞིག་ཡིན་ངེས་ལ། གནད་དོན་འདིའི་ཁྲོད་དུ་ཡོན་ཚད་ཞན་པའི་སྨན་པ་དང་ཆེད་ལས་ཁས་པ་ཚོས་གཞི་རིམ་མི་མང་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་ཉེན་ཁེར་དེད་ཅིང་། ཁོ་ཚོའི་རྒྱུ་ནོར་གྱི་ཡོང་ཁུངས་གཙོ་བོ་དེ་མཐོ་སློབ་ཁག་དང་སྲིད་གཞུང་གི་ལས་རིགས་ཁག་ཏུ་འཛུལ་ཞུགས་བྱེད་མཁན་ཚོའི་ལག་ནས་ལྐོག་རྔན་ལེན་པའི་འཇོན་ནུས་དེ་རེད།

ལྐོག་རྔན་སྤྲོད་ལེན་གྱི་གནད་དོན་འདིས། ལོ་སྔོན་མར་རན་ཌ་ར་མོ་ཌེ་ (Narendra Modi) སྲིད་བློན་དུ་འདེམས་མཁན་མི་མང་གི་ཡིད་སེམས་ཕངས་སུ་བཅུག་ཡོད་དེ། མི་མང་གིས་སྲིད་བློན་མོ་ཌེ་དང་ཁོང་གི་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པ་བ་རི་ཊེ་ཡ་རྗ་ན་ཊས་ (Bharatiya Janata Party) རྒྱལ་ནང་གི་ལྐོག་ཟ་རུལ་སུངས་ཚར་གཅོད་པར་ཡིད་ཆེས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཡིན་ན་ཡང་བེ་པམ་སི་ཁམ་འདྲ་བའི་ལྐོག་རྔན་སྤྲོད་ལེན་གྱི་གནད་དོན་གཞན་ཞིག་ནི། ཟླ་སྔོན་མར་ཁེ་སྤོགས་ཆེས་ཆེ་བའི་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་དབྱུག་རྩེད་སྤོ་ལོའི་ (cricket) མཐུན་ཚོགས་ནང་ཁུལ་དུའང་ལ་ལེ་ཊ་གྷེཊ་ (Lalitgate) བྱ་བར་ལྐོག་རྔན་སྤྲོད་ལེན་གྱི་གནད་དོན་བྱུང་ཞིང་། གོང་འོག་གི་ལྐོག་རྔན་སྤྲོད་ལེན་གྱི་གནད་དོན་དེ་གཉིས་བྷེ་ཇེ་ཕེ་ (B.J.P) སྲིད་དབང་འོག་གི་མངའ་སྡེ་ཁག་ནང་བྱུང་བ་དང་། སྐུ་ཞབས་མོ་ཌེས་ཨུ་ཚུགས་ཀྱིས་གནད་དོན་དེ་གཉིས་ཐད་ལ་མི་སྨྲ་བའི་བརྟུལ་ཞུགས་བཟུང་ཡོད་པ་རེད།  

ཟླ་འདིའི་ཚེས་ ༢༡ ཉིན་འཚོགས་འཆར་ཡོད་པའི་རྒྱལ་ཡོངས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་ཐོག་ཏུ། གལ་འགངས་ཆེ་བའི་ལས་དོན་མང་པོ་ཞིག་བསྒྲུབ་རྒྱུ་ཡོད་ཀྱང་། ཉེ་ལམ་བྷེ་ཇེ་ཕེ་སྲིད་དོན་ཚོགས་པས་ཁོ་རང་ཚོའི་ཁ་གཏད་རྒྱལ་གར་རྒྱལ་དམངས་ཚོགས་པ་ (INC) སྲིད་སྟེགས་ལས་ཕབ་པའི་རྐྱེན་གྱིས། ད་རེབ་རྒྱ་གར་རྒྱལ་དམངས་ཚོགས་པའི་ངོས་ནས་རྒྱལ་ནང་གི་ལྐོག་ཟ་རུལ་སུངས་ཀྱི་གནད་དོན་འདི་དག་ཐད་གྲོས་གླེང་བྱ་བར་དགའ་ཚོར་སྐྱེ་བཞིན་ཡོད། ཡིན་ནའང་། ཐེངས་འདིའི་གྲོས་ཚོགས་སྟེང་ཉོ་འཚོང་ལས་རིགས་ཐད་ཀྱི་གནད་དོན་མང་པོ་ཞིག་ལ་གྲོས་བསྡུར་བྱ་ཐབས་མེད་པ་འདྲ། རྒྱུ་མཚན་ནི། སྐུ་ཞབས་མོ་ཌེས་ལྐོག་རྔན་སྤྲོད་ལེན་གྱི་གནད་དོན་འདི་དག་ལ་ཐེར་འདོན་བྱ་དགོས་པ་མ་ཟད། ཁོས་ད་དུང་རྒྱ་གར་དབུས་གསང་བའི་ལས་ཁུངས་དང་གསར་འགོད་པ། དེ་བཞིན། མི་སྒེར་གྱི་གནས་ཚུལ་མཁོ་འདོན་སོགས་བརྒྱུད་དེ། རང་དབང་གི་སྒོ་ནས་རྒྱལ་ནང་གི་ལྐོག་ཟ་རུལ་སུངས་གཙང་བཤེར་བྱ་འགུལ་ལ་འགན་སྲུང་བྱེད་དགོས་པ་རེད།

མ་ཡིག་འབྲེལ་ཐག http://www.nytimes.com/2015/07/13/opinion/dangerous-corruption-in-india.html?_r=0