རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་ ༡༤ པ་ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༡༩ ནས་ ༢༤ བར་ནོར་ཝེའི་བྷིར་གྷིན་གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་གྱི་ནང་འཚོགས་བཞིན་ཡོད་འདུག
ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༡༩ ཉིན་ནོར་ཝེ་བྷིར་གྷིན་ (Bergen) གྲོང་ཁྱེར་གྱི་བྷིར་གྷིན་གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་ (University of Bergen) དུ། རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་ ༡༤ པ་དབུ་འཛུགས་གནང་ཡོད་པ་དང་། ཐེངས་འདིའི་ཚོགས་ཆེན་སྟེང་བོད་ནང་ནས་ཀྲུང་དབྱང་མི་རིགས་སློབ་ཆེན་གྱི་སློབ་དཔོན་ཆེན་མོ་ཚེ་རིང་ཐར་ལགས་དང་ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བ་རྒྱལ་མོ་འབྲུག་པ། རྒྱལ་ཐང་བཀྲ་ཤིས་ཚེ་རིང་སོགས་ཕེབས་ཡོད་པ་དང་། བཙན་བྱོལ་ནང་ནས་ཨ་མྱེ་རྨ་ཆེན་རིག་གཞུང་ཞིབ་འཇུག་ཁང་གི་འགན་འཛིན་བཀྲ་ཤིས་ཚེ་རིང་ལགས་དང་། ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡར་གནས་སྡོད་ལོ་ཙཱ་བ་ཆུང་ཚེ་རིང་ལགས། ཝར་ཎཱ་གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་གྱི་སློབ་དཔོན་བེ་རི་འཇིགས་མེད་དབང་རྒྱལ་ལགས། སྨོན་ལམ་བརྡ་འཕྲིན་ཞིབ་འཇུག་ཁང་གི་འགན་འཛིན་དགེ་བཤེས་བློ་བཟང་སྨོན་ལམ་ལགས་སོགས་ཀྱིས་གཙོས་བཙན་བྱོལ་ནང་གི་རྩོམ་པ་པོ་དང་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་པ་སོགས་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཡོད་པ་བཅས་ཁྱོན་མི་གྲངས་ ༥༠༠ ཡས་མས་འཛོམས་ཡོད་འདུག
དབུ་འཛུགས་ཀྱི་མཛད་སྒོའི་ཐོག་ཚོགས་ཆེན་གོ་སྒྲིག་པ་ལྕམ་ཧ་ན་(Hana Havnevic)ལགས་ཀྱིས་ཚོགས་ཆེན་གྱི་ལས་རིམ་ཁག་ངོ་སྤྲོད་གནང་རྗེས། ཤར་ནུབ་གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ་རྣམ་པ་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་རིག་པའི་ཚོགས་ཆེན་གྱི་ཚོགས་གཙོ་ཚེ་རིང་ཤཀྱ་ལགས་བཅས་ཀྱིས་དགའ་བསུའི་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད་པ་དང་། ཚོགས་གཙོ་ཚེ་རིང་ཤཀྱ་ལགས་ཀྱིས་ད་ལན་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་རིག་པའི་ཚོགས་ཆེན་ནོར་ཝེ་ནང་ཚོགས་པ་ཐེངས་གཉིས་པ་དེ་ཆགས་ཡོད་ལ། ནོར་ཝེ་ཡི་བོད་རིག་པ་བ་ཚོས་ཡུལ་དེའི་གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་ཁག་དང་བོད་ནང་གི་ཞིབ་འཇུག་ལྟེ་གནས་ཁག་གི་བར་འབྲེལ་མཐུད་ཀྱི་ནུས་པ་གལ་ཆེན་ཐོན་ཡོད་པ་མ་ཟད། བོད་རིག་པ་བ་མང་པོ་སྐྱེད་སྲིང་བྱས་ནས་བོད་ནང་གི་རིམ་པ་འདྲ་མིན་གྱི་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་མང་པོའི་ནང་ཕྱག་ལས་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་དེར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་ཡོད་པ་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་རིག་པའི་ཚོགས་ཆེན་གྱིས་བོད་རིག་པ་བ་ཚོར་གོ་རྟོགས་གོང་འཕེལ་དང་རིག་གནས་བརྗེ་རེས་ཀྱི་གོ་སྐབས་བསྐྲུན་གྱི་ཡོད་ལ། ཚོགས་ཆེན་བརྒྱུད་ཚོགས་ཞུགས་པ་ཚང་མས་རྒྱུས་མངའ་བསྐྱར་གསོ་དང་འབྲེལ་ལམ་གསར་པ་འཛུགས་པ་དང་། དེ་བཞིན་རིག་གནས་བརྗེ་ལེན་བཅས་གནང་དགོས་སྐོར་བརྗོད་ཡོད་འདུག
ཐེངས་འདིའི་ཚོགས་ཆེན་དེ་ཕྱི་ཚེས་ ༢༤ བར་དུ་ཚོགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། ཚོགས་ཆེན་གྱི་ཉིན་དང་པོར་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་པ་ལྕམ་ས་ར་ (Sarah jacoby) ལགས་ཀྱིས་༼བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་དང་གླེང་མོལ་གྱི་སྒྱུ་རྩལ༽་ཞེས་པའི་ཐོག་གཏམ་བཤད་གནང་བ་དང་། དེ་ནས་དབྱིན་ཇིའི་ཨོ་ཁི་སི་ཧྥོར་ཌི་གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་ (University of Oxford) གྱི་བླ་མ་སྐྱབས་ལགས་ཀྱིས་༼སྐད་ཡིག་སྲོག་སྙིང་དུ་བཟུང་ནས་ཤེས་བྱས་མ་བཤད་པ་དག་བཤད་པ༽་ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་གཏམ་བཤད་གནང་ཡོད་པ་དང་། ཚོགས་ཆེན་གྱི་ཉིན་གྲངས་ལྔ་ཙམ་གྱི་རིང་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་པ་ཁག་ཅིག་ནས་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། སྐད་ཡིག ལོ་རྒྱུས། རྩོམ་རིག་སོགས་ཀྱི་བརྗོད་གཞི་འདྲ་མིན་ཐོག་གཏམ་བཤད་གནང་རྒྱུ་དང་། རྩོམ་པ་པོ་དང་ཞིབ་འཇུག་པ་ཚོའི་ཆེད་རྩོམ་ ༤༥༠ ཙམ་སྒྲོག་སྦྱངས་གནང་རྒྱུ་ཡིན་ལ། ཆེད་རྩོམ་མང་ཆེ་བ་ཞིག་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་མི་རིགས་ཚོས་བྲིས་པ་ཡིན་འདུག
གསར་འགོད་པ། པདྨ་མཚོ།
