སྲིད་དོན་དང་ལྐོག་ཟའི་ནད་ཡམས་ཀྱིས་སློབ་ཕྲུག་ལ་མནར་གཅོད།

སུ་ཤིལ་ཨ་རོན་གྱིས་སྤེལ།
སྐལ་ལྡན་གྱིས་བསྒྱུར།

རྒྱ་གར་གྱི་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ཀྱིས་ལྷག་བསམ་དབེན་པའི་དགེ་རྒན་དང་། ཁྲེལ་གཞུང་མེད་པའི་སྒེར་གྱི་སློབ་གྲྭ། སྟངས་འཛིན་ཞན་པའི་གཞུང་གི་མཐོ་སློབ་སོགས་བརྒྱུད་ཤེས་བྱ་ཡོན་ཏན་འཐོབ་རེ་འཆང་བཞིན་ཡོད།

༢༠༡༥ ལོར་བྷི་ཧར་ས་གནས་སུ་ཡིག་རྒྱུགས་གཏོང་བཞིན་པའི་སློབ་ཕྲུག་ལ་གཉེན་ཚན་ཚོས་གྱང་ངོས་མཐོན་པོར་འཛེགས་ཏེ་དྲིས་ལན་ལག་སྤྲོད་བྱེད་པའི་པར་རིས། སློབ་ཕྲུག་ས་ཡ་མང་པོས་ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་རིང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རིམས་ནད་ཕོག་པའི་མཐོ་རིམ་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་འཛུལ་ཞུགས་ཀྱིས་ཤེས་ཡོན་འཐོབ་ཐབས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།

ཡིག་རྒྱུགས་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་གསལ་བསྒྲགས་དང་མཐོ་སློབ་ཏུ་སློབ་འཇུག་བྱེད་པའི་འཁྲུག་ཆ་དོད་པའི་དུས་ཟིང་འདིས། སླར་ཡང་ང་ཚོར་ཡ་ང་བའི་རྒྱ་གར་གྱི་ཤེས་ཡོན་ལམ་ལུགས་དྲན་གསོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།

པཎ་ཇབ་མངའ་སྡེའི་སློབ་གྲྭའི་ཤེས་ཡོན་ལྷན་ཁང་གིས་སློབ་ཕྲུག་གི་མདུན་ལམ་ལ་དགོངས་བཞེས་ཀྱིས། འཛིན་གྲྭ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་སློབ་ཕྲུག་གྲངས་ ༡༤༥༩༣༧ ལ་བརྒྱ་ཆ་ ༣༠% འཕར་མ་སྤྲད་དེ་ཡིག་རྒྱུགས་འཕྲོད་ཐུབ་པ་བཟོས་ཡོད། རྒྱུ་རྐྱེན་དེས་མངའ་སྡེའི་ཡིག་རྒྱུགས་ཀྱི་གནས་རིམ་གོང་མཐོར་ཕྱིན་པ་མ་ཟད། ཆ་སྙོམས་བརྒྱ་ཆ་ ༥༤% ལས་ ༧༦% ཏུ་འཕར་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད།

གྷུ་ཇུ་ར་ཏ་མངའ་སྡེའི་འཛིན་གྲྭ་བཅུ་པའི་ཡིག་རྒྱུགས་ལ་མཚོན་ན། ལོ་སྔོན་མར་བརྒྱ་ཆ་ ༧༣% ཡིན་པ་དང་། འདི་ལོར་བརྒྱ་ཆ་ ༦༣% ལས་ལོན་ཐུབ་པ་བྱུང་མེད། འོན་ཀྱང་མངའ་སྡེའི་ཤེས་ཡོན་བློན་ཆེན་གྱིས་ཆ་སྙོམས་བརྒྱ་ཆ་དེ་ལྟར་ཆག་དགོས་དོན་ནི། རྒྱུགས་སྤྲོད་ཁང་དག་ཏུ་ཡིག་ཚད་རྐུ་བཤུ་ཞིབ་བཤེར་བྱེད་པའི་བརྙན་འཕྲིན་འཕྲུལ་ཆས་(CCTV)གསར་འཛུགས་བྱས་པའི་འབྲས་བུར་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། མངའ་སྡེ་དེའི་འཛིན་གྲྭ་བཅུ་པའི་སློབ་ཕྲུག་མང་པོས་ཨང་རྩིས་ཀྱི་སྟབས་བདེའི་(objective section)དྲི་བར་བརྒྱ་ཆ་ ༨༠% ལན་འདེབས་བྱེད་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡང་། བསྐྱར་རྒྱུགས་གཏོང་དགོས་རིགས་ཀྱི་སློབ་ཚན་ཁག་གི་དྲི་བ་འགའ་ཞིག་དམའ་རིམ་འཛིན་གྲྭ་དང་པོ་དང་གཉིས་པའི་གནས་ཚད་ལས་མེད་ཀྱང་ལན་འདེབས་བྱེད་མ་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད།

དེ་དག་ནི་གཉན་འཕྲང་ཆེ་བའི་རྒྱ་གར་གྱི་ཤེས་ཡོན་གྱི་གནས་བབ་མཚོན་པའི་དཔེ་མཚོན་འགའ་ཞིག་ཡིན། རྒྱ་གར་དབུས་ཤེས་ཡོན་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་(MHRD)གིས་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་བསྐོ་བཞག་བྱས་ཏེ། ཤེས་ཡོན་སྲིད་ཇུས་གསར་བཟོའི་སྐོར་གྱི་བསམ་འཆར་འདོན་དགོས་པར་བསྐུལ་བ་བཞིན། ཚོགས་ཆུང་དེས་ད་ཡོད་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་གནས་བབ་དང་ལམ་ལུགས་ལ་འགྱུར་བ་བཏང་སྟེ། སྲིད་ཇུས་གསར་པ་གཏན་འབེབས་ལག་ལེན་བྱེད་གལ་ཆེ་བའི་སྐོར་བརྗོད་ཡོད། ཚོགས་ཆུང་དེས་བཏོན་པའི་སྙན་ཐོའི་ནང་ད་ལྟའི་རྒྱ་གར་གྱི་ཤེས་ཡོན་གྱི་སྤུས་ཚད་ནི། མཐོ་དམན་བར་གསུམ་གྱི་ཤེས་བྱའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བསམ་གཞིགས་ནན་པོ་བྱེད་དགོས་པའི་དུས་ལ་བབ་ཚུལ་བརྗོད་ཡོད།

གཞུང་གི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་ལྷག་བསམ་དང་འཇོན་ཐང་ལྡན་པའི་དགེ་རྒན་དཀོན་པ་དང་། དགེ་རྒན་གྱིས་ལས་བྱོལ་(absenteeism)བྱེད་པའི་གྲངས་ཚད་མཐོན་པོར་སླེབས་ཡོད། ཚོད་རྩིས་བྱས་ན་ཉིན་རེར་ལས་བྱོལ་བྱེད་པའི་གྲངས་ཚད་བརྒྱ་ཆ་ ༢༥% ཟིན་གྱི་ཡོད་པ་རེད། སྤྱིར་དགེ་རྒན་ལ་སྦྱོང་བརྡར་སྤྲོད་ཐབས་ཞན་པ་དང་། སྦྱོང་བརྡར་སྤྲོད་པའི་རྒྱུ་ཆ་ཞན་པ། དགེ་རྒན་གྱི་ལས་གནས་བསྐོ་བཞག་བྱེད་སྐབས་ལྐོག་ཟ་རུལ་སུངས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་མང་བ། དགེ་རྒན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ལྷག་བསམ་མེད་པ་སོགས་རྒྱུ་རྐྱེན་མང་དག་ཅིག་ལ་བརྟེན་ནས། སློབ་ཕྲུག་གི་ཤེས་ཡོན་གྱི་གྲུབ་འབྲས་ནམ་ཡང་ཡ་ང་བའི་རང་བཞིན་ལས་མ་འདས། སློབ་སྦྱོང་རྒྱུན་སྐྱོང་བྱེད་མི་ཐུབ་པར་ལུས་པའི་སློབ་ཕྲུག་གི་གྲངས་འབོར་ཡང་མཐོན་པོར་གནས་ཀྱིན་ཡོད། འཛིན་གྲྭ་དང་པོར་སློབ་འཇུག་བྱས་པའི་སློབ་ཕྲུག་གྲངས་བཅུ་ལས་སློབ་ཕྲུག་གྲངས་གསུམ་གྱིས་འཛིན་གྲྭ་བརྒྱད་པ་བར་ཁུངས་འཁྱོལ་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པ་རེད།

སློབ་གཉེར་གྱི་རྨང་གཞི་དང་མཐུན་རྐྱེན་ཞན་པའི་སློབ་ཕྲུག་ས་ཡ་མང་པོས། ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་རིང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རིམས་ནད་ཕོག་པའི་མཐོ་རིམ་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་འཛུལ་ཞུགས་ཀྱིས་ཤེས་ཡོན་འཐོབ་ཐབས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། གོང་གསལ་ཚོགས་ཆུང་དེས་བརྗོད་པ་ལྟར་ན་མཐོ་རིམ་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་ཉེ་བའི་རིགས་བདག་(vice-chancellor)ཕལ་ཆེ་བ་སྲིད་དོན་མི་སྣ་བསྐོ་བཞག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། མཐོ་སློབ་ཁག་གི་འཛིན་སྐྱོང་པ་ཚོས་ཀྱང་དགོས་ངེས་ཆེད་ལས་ཀྱི་ལས་དོན་ལས་སྲིད་དོན་གྱི་བཀོད་འདོམས་གལ་ཆེ་བ་མི་བརྩི་ཀ་མེད་ཆགས་ཡོད།

སྲིད་དོན་གྱི་ཐེ་བྱུས་ཆེ་དྲགས་པས་མཐོ་རིམ་སློབ་གཉེར་གྱི་ཤེས་ཡོན་སྟངས་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ལོ་རིའི་འཆར་གཞི་དང་སྒྲིག་གཞི་ལག་བསྟར་བྱེད་པར་འགོག་རྐྱེན་ཆེན་པོ་བཟོ་གི་ཡོད། དེ་བས་ལོ་རེའི་ཤེས་ཡོན་གྱི་གནས་ཚད་འཇལ་བའི་ཚད་གཞི་ཁུངས་ལུང་མེད་པ་དག་བཟོས་ཏེ་གནད་དོན་དཀའ་རྙོག་ཇེ་ཆེར་གཏོང་གི་ཡོད་པ་རེད། ཤེས་ཡོན་གྱི་དགོས་མཁོ་དང་གལ་གནད་ཇེ་ཆེར་ཕྱིན་པར་བརྟེན། སྒེར་གྱི་མཐོ་རིམ་སློབ་གཉེར་ཁང་ཆར་རྗེས་ཀྱི་ཤ་མོ་བཞིན་འཕེལ་གྱིན་ཡོད།

རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་སློབ་ཕྲུག་གི་གྲངས་ཚད་བརྒྱ་ཆ་ ༦༠% སྒེར་གྱི་མཐོ་རིམ་སློབ་གཉེར་ཁང་འགྲིམ་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། སློབ་གཉེར་ཁང་དེ་དག་གི་རོགས་མགོན་(patronage)མང་པོ་ཞིག་སྲིད་དོན་མི་སྣ་ཡིན། མི་སྣ་དེ་དག་གིས་དབང་ཐང་བག་མེད་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱིས་འབྲེལ་ཡོད་སློབ་ཚན་དང་སློབ་ཐོན་ལག་ཁྱེར་སོགས་དེང་རབས་ཁྲོམ་རར་ལས་གནས་འཐོབ་པར་བེད་སྤྱོད་ཙམ་ལས། ཕུགས་རྒྱང་རིང་པོར་ཕན་ཐོགས་མེད་པ་དག་མཁོ་སྤྲོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།

དེར་བརྟེན་རྒྱ་གར་གྱི་སློབ་ཕྲུག་ཉུང་ཤས་ཤིག་ལ་སྤུས་ཚད་ལྡན་པའི་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་པའི་མཐུན་རྐྱེན་འཐོབ་ཐུབ་པ་ལས། སློབ་ཕྲུག་མང་ཆེ་བས་ཤེས་འཇོན་དབེན་པའི་དགེ་རྒན། སྟངས་འཛིན་ཞན་པའི་གཞུང་གི་སློབ་གྲྭ། ཁྲེལ་གཞུང་མེད་པའི་སྒེར་གྱི་ཤེས་ཡོན་སློབ་སྟོན་པ་སོགས་དཀའ་ཚེགས་དུ་མ་བརྒྱུད་དེ་ཤེས་བྱ་ཡོན་ཏན་འཐོབ་པར་འབད་རྩོལ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།

སློབ་ཕྲུག་ས་ཡ་མང་པོས་དགོས་ངེས་ཀྱི་ལག་རྩལ་དང་ཤེས་ཚད་མ་ལྡང་གོང་ཁྲོམ་རའི་ལས་རིགས་ཁག་ལ་འཛུལ་ཞུགས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཚོང་ལས་མཉམ་འབྲེལ་ལྷན་ཚོགས་(Business federations)ཁག་གིས་བརྗོད་པ་ལྟར་ན། བཟོ་སྐྲུན་རིག་གནས་ཆེད་ལས་སློབ་ཐོན་པ་(engineering graduates)བརྒྱ་ཆ་ ༢༠% ཙམ་མ་གཏོགས་ལས་གནས་ལ་བསྐོ་བཞག་བྱེད་རུང་བ་མེད་ཚུལ་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད། མཐོ་རིམ་སློབ་གྲྭ་ཁག་གིས་དམའ་རིམ་སློབ་གྲྭའི་ཉམ་ང་བའི་ཤེས་ཚད་གོང་མཐོར་གཏོང་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པར་བརྟེན། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཉམས་ཞིབ་ཚན་ཁག་དང་ཆེད་ལས་ལས་དོན་ཁག་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པ་རེད།

རྒྱ་གར་གྱི་ཆེད་ལས་སློབ་ཐོན་པ་ཁག་ནུབ་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཏུ་ལས་དོན་གཉེར་འདོད་ཡོད་ཚེ། ཡུལ་གྲུ་དེ་དག་གི་ཆེད་ལས་པ་བཞིན་ངོས་འཛིན་དང་གླ་ཕོགས་གཉིས་ཀ་འཐོབ་ཀྱི་མེད། དེ་བས་དཀའ་ཚེགས་ཆེན་པོས་ཡུལ་གྲུ་དེ་དག་གིས་ངོས་འཛིན་བྱེད་པའི་མཐོ་སློབ་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་ཁ་སྣོན་བྱེད་དགོས་པ་ཡིན། དེར་བརྟེན་རྒྱ་གར་གྱི་ད་ཡོད་ཤེས་ཡོན་གྱི་ནུས་རྩལ་བེད་སྤྱད་དེ་ནམ་འཕང་གཅོད་ཐུབ་པ་ཤིན་ཏུ་དཀའ་བའི་གནས་ཡིན།

ང་ཚོས་རྒྱ་གར་གྱི་ཤེས་ཡོན་ལམ་ལུགས་ལས་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་པ་ནི། མངོན་གསལ་དོད་པོས་ཉམས་རྒུད་དུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་རིག་གཞུང་དང་། དགོས་མཁོ་བསྐྲུན་མི་ཐུབ་པའི་ཤེས་ཡོན། ངོ་ཚ་ཁྲེལ་གཞུང་མེད་པའི་སློབ་ཁྲིད་ཀྱི་བྱ་བ། སྲིད་དོན་གྱི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་བའི་མཐོ་སློབ་བཅས་ལས་གཞན་ཅི། གནད་དོན་དེ་དག་གིས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཕྱིའི་སྟོབས་ཤུགས་དང་ནང་གི་བདེ་འཇགས་གཉིས་ཀར་གནོད་ཚེ་ཆེན་པོ་ཡོང་ངེས་ཡིན།

རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མི་འབོར་གྱི་བརྒྱ་ཆ་ ༦༥% ཙམ་ལོ་ན་ ༣༥ མན་ཡིན་པ་དང་། སློབ་གྲྭ་དང་མཐོ་སློབ་འགྲིམ་བཞིན་པའི་སློབ་ཕྲུག་གི་སྤྱིའི་གྲངས་ས་ཡ་ ༢༩༠ ཟིན་གྱི་ཡོད། འབྱོར་འབྲིང་བྲལ་རིམ་གྱི་སློབ་ཕྲུག་མང་པོས་བུ་ལོན་གཡར་ཏེ་སློབ་གཉེར་བྱེད་བཞིན་ཡོད། རྒྱ་གར་གཞུང་གི་སློབ་གཉེར་ཁང་རྣམས་ཀྱིས་སྤུས་ཚད་ལྡན་པའི་ཤེས་ཡོན་མཁོ་སྤྲོད་བྱེད་མ་ཐུབ་པ་དེས། ཕྱིས་འབྱུང་སྲིད་གཞུང་ལ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཆེན་པོ་ཞིག་ལྷགས་རྒྱུ་ཡིན་པ་གདོན་མི་ཟ་བ་ཡིན།

ཟུར་མཆན།

རྩོམ་ཡིག་འདི་ཟླ་འདིའི་ཚེས་ ༦ ཉིན་རྒྱ་གར་ཧིན་རྡུའི་དུས་བབ་སྟེང་སྤེལ་འདུག མ་རྩོམ་འབྲེལ་ཐག http://www.hindustantimes.com/india-news/rot-in-education-students-suffer-as-corruption-politics-plague-the-system/story-cNnB8ZoPgXpbVnrZjy0nIM.html