ཚེ་རིང་དབྱངས་སྐྱིད།
༄༅།། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་བོད་ས་ཡོངས་རྫོགས་རྒྱ་ནག་དམར་གཞུང་གིས་བཙན་འཕྲོག་བྱས་པའི་ཉེར་ལེན་གྱིས། བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་འཇིག་རྟེན་ཞི་བདེའི་དེད་དཔོན་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དབུས་བོད་མི་སྟོང་ཚོ་ཁ་ཤས་ཤིག་རྒྱ་གར་འཕགས་པའི་ཡུལ་དུ་བཙན་བྱོལ་དུ་བསླེབས། གནས་ཡུལ་གཞུང་དང་མི་མང་གི་བཀའ་དྲིན་འོག་ད་ཕན་རང་ཡུལ་གཉིས་པ་ལྟར་གཞིས་ཆགས་ནས་ལོ་ངོ་ ༥༨ ལྷག་འགྲོ་བཞིན་པའི་དུས་སྐབས་འདིར། སྤྱི་སྒེར་ཟུང་གི་ཁེ་ཕན་སླད་བུད་མེད་ཀྱི་ནུས་སྟོབས་གོང་སྤེལ་གཏོང་རྒྱུ་ཕྱི་མ་དྲགས་ནའང་སྔ་དྲགས་མེད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོར་བཀའ་ཤག་སྐབས་ ༡༣ པས་བུད་མེད་ནུས་སྟོབས་གོང་སྤེལ་གྱི་སྲིད་བྱུས་གཏན་ལ་ཕབ་པ་དང་། དེ་ནས་འདི་ལོར་བཀའ་ཤག་སྐབས་ ༡༥ པས་སྔར་ཡོད་སྲིད་བྱུས་ལ་བསྐྱར་ཞིབ་ཟབ་ཅིང་རྒྱས་པར་བཏང་བ་ནི་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་གོམས་སྟབས་ཤིག་ཡིན།
སྔར་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཕོ་མོའི་དབྱེ་འབྱེད་མངོན་གསལ་དོད་པོ་ཡོད་པ་སྟེ། ཡུལ་ལུང་འགའ་ཞིག་ནང་། བུད་མེད་དང་རྔ་གཉིས་བརྡུང་སའི་དངོས་པོ་ཡིན་པས་བརྡུང་དགོས་ལབ་སྲོལ་ཡོད་པ་དང་། ཡང་ཁག་ཅིག་ནང་། བུད་མེད་ཟེར་བ་དེ་ལྐུག་མ་མིན་ཙམ་དང་། བུ་ཟེར་བ་དེ་སྨྱོན་པ་མིན་ཙམ་དགོས་ཅེས་པའི་ཁ་དཔེ་ཡང་ཡོད། མདོ་དོན་ལྟོས་ས་ལྟོས་ཕྱོགས་དང་སྐབས་དུས་སོ་སོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་སོགས་རྒྱུ་རྐྱེན་ཅི་རིགས་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེས་པའམ་ཕོ་བུད་མེད་ལས་མཐོང་ཆེ་བ་རྩིས་སྲོལ་ཡོད། དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་སུ་ལྟོ་གོས་འཚོལ་རྒྱུར་ཕྱིའི་གཟུགས་སྟོབས་མ་གཏོགས་ནང་གི་རྣམ་དཔྱོད་དང་རིག་རྩལ་བེད་སྤྱོད་མེད་པར་བརྟེན། གཟུགས་སྟོབས་ཆེ་བའི་སྐྱེས་པ་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་གནད་འགག་ཆེ་བ་ཆགས་ཡོད་ཅིང་། སྐྱེས་པ་རྣམས་ཕྱི་ལ་ལྟོ་གོས་འཚོལ་བར་འགྲོ་རྒྱུ་དང་། བུད་མེད་རྣམས་ནང་དུ་བསྡད་ནས་ནང་ལས་བྱེད་རྒྱུའི་སྲོལ་དར། སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་དམངས་ཁྲོད་གཞས་ནང་དུའང་། 《ཕྱིའི་འགན་ཁུར་ཡབ་ཆེན་ཨ་ཕ་ལགས་ཀྱིས་གནང་། ནང་གི་འགན་ཁུར་ཡུམ་ཆེན་ཨ་མ་ལགས་ཀྱིས་གནང་།》ཞེས་གཏོང་གི་ཡོད། དེ་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དཔལ་ཡོན་འཕེལ་རིམ་བཞིན་ཕྱིའི་སྟོབས་ཤུགས་ལས་ནང་གི་ཤེས་ཡོན་གལ་གནད་ཆེ་བར་གྱུར། དེས་ན་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་གཉིས་ལ་ནང་གི་ཤེས་ཡོན་དང་ནུས་སྟོབས་འདྲ་མཉམ་ཡོད་པས་བུད་མེད་རྣམས་ཀྱང་སྔར་ལམ་བཞིན་ནང་དུ་ནང་ལས་ཁོ་ནར་ཞུགས་ནས་མ་བསྡད་པར་ཕྱིར་ཐོན་ཏེ་སྤྱི་སྒེར་གྱི་བྱ་གཞག་བསྒྲུབས་དང་སྒྲུབ་མུས་ཡིན་པར་སོང་། སྤྱི་ཚོགས་ངོས་ནས་ཀྱང་གནས་སྟངས་འགྱུར་འགྲོས་ལ་བསྟུན་ནས་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་ལ་ལྟ་སྟངས་གཅིག་མཚུངས་འཛིན་དགོས་པ་ཡིན། ལར་ནས་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོའི་ཐུགས་རྗེ་བཀའ་དྲིན་འོག་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་། དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ནས་བུད་མེད་རྣམས་རང་ཁྱིམ་གྱི་ས་མཚམས་ལས་བརྒལ་ནས་ཕྱིར་ཐོན་ཏེ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་སློབ་སྦྱོང་དང་ལས་རིགས་འདྲ་མིན་ཐོག་ཞུགས་རྒྱུར་གཟབ་སྦྱོང་སྤྲད་ཅིང་མདུན་བསྐྱོད་གནང་བཞིན་པ་མ་ཚད། དེང་གི་འཆར་བུད་མེད་ཀྱིས་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་ཀྱི་མགོ་ཁྲིད་བྱེད་དགོས་པའི་འབོད་སྒྲ་ཤུགས་ཆེ་སྒྲོག་བཞིན་པ་ནི། བཙན་བྱོལ་བུད་མེད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ནང་ལེའུ་གསར་པ་ཞིག་དང་། ལམ་བུ་གསར་པ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པར་སོང་། ཐོག་མ་ཉིད་ནས་འགྲོ་ཡུལ་ཁ་ཕྱོགས་དང་དམིགས་ཡུལ་ཇི་ཡིན་ཇེ་གསལ་དང་ངེས་པ་བརྙེད་པ་ཞིག་དགོས་རྒྱུ་ནི་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན། དགོས་པ་དང་དམིགས་ཡུལ་ངེས་ཅན་ཞིག་བཟུང་བའི་ཐོག དེ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་བརྒྱུད་རིམ་ལ་བྱ་ར་དང་བཏང་འཛིན་བྱ་རྒྱུའང་གལ་ཆེན་ཡིན། དེང་རབས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་དང་མི་འཚམས་ཤིང་གསར་གཏོད་དང་འགྱུར་བ་ལ་མི་དགའ་བའི་རྙིང་ཞེན་གྱི་མཐའ་གཅིག་དང་། གཞན་ཡང་། འཇིག་རྟེན་ཆོས་བརྒྱད་ཀྱི་གཞན་དབང་དུ་སོང་ཞིང་། རང་རྒྱལ་གཞན་ཕམ་གཙོས་པས་རང་དགར་སྤྱོད་པའི་དེང་རབས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་མཐའ་བཅས་མཐའ་གཉིས་སུ་མ་ལྷུང་བར་དབུ་མའི་ལམ་བུར་ཞུགས་རྒྱུར་འབད་བརྩོན་བྱ་གལ། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་གསུངས་པ་བཞིན་བུད་མེད་ལ་ཕུང་པོའི་གྲུབ་ཆའི་ཐོག་ནས་རང་ཆས་སུ་བྱམས་དང་བརྩེ་བ། སྙིང་རྗེ། སེམས་ཚོར་ཤེས་རབ་ (emotional intelligence) བཀྲ་བ་ཡོད་པར་བརྟེན། འཛམ་གླིང་མི་རིགས་ཡོངས་ནས་མངོན་པར་འདོད་པའི་ “རིན་ཆེན་ཞི་བདེ་” བསྐྲུན་རྒྱུར་ནུས་པ་ཡོད་པ་སྨོས་མེད་ཡིན། བོད་པའི་བུད་མེད་རྣམས་ལ་བྱམས་དང་བརྩེ་བ། རྙིང་རྗེ། བཟོད་པ། ཆོག་ཤེས། ཡ་རབས་བཟང་སྤྱོད། ལྷག་པའི་བསམ་པ་བཅས་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ཡོན་ཏན་དག་ནང་ཆོས་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་རློབ་པའམ་སྨོན་ལམ་ཐེབས་པ་ཞིག་ཡོད་པའི་ཐོག དེང་རབས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན། འཕྲོད་བསྟེན། དཔལ་འབྱོར། ཕོ་མོ་འདྲ་མཉམ། ངོ་ཚ་དགོས་ས་དང་མི་དགོས་སའི་གནས་སོ་སོར་དབྱེ་འབྱེད་ཐུབ་པ། ཞུམ་པ་མེད་པའི་སྙིང་སྟོབས་དང་གདེང་ཚོད་སོགས་དེང་རབས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ལྡན་པ་ཞིག་བྱུང་ན་གཡང་རྩེའི་སྒང་ལ་ཡར་སྒྲོན་དང་། འཛམ་གླིང་ནང་མིག་དཔེ་འོས་པའི་འདབ་གཤོག་གཉིས་ལྡན་ཀྱི་བུད་མེད་ཆགས་ངེས། འཛམ་བུ་གླིང་འདིར་བུད་མེད་ཙམ་མ་ཟད་གང་ཟག་སྤྱི་བོ་གནམ་བསྟན་ཡོངས་ལ་མིག་དཔེ་སྟོན་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡོང་ངེས།
ཡང་རེ་ཞིག་འཛམ་བུ་གླིང་ཟུར་དུ་བཞག་ནས་རང་མི་རིགས་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་དོན་ལ་བསམ་ཞིབ་གནང་ན། བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ནི་འཛམ་གླིང་ནང་ངོམས་སུ་ཆོག་པ་དང་། འཛམ་གླིང་སྤྱི་ལ་ཞབས་འདེགས་སྒྲུབ་ཐུབ་པའི་རྒྱུའམ་ཆ་རྐྱེན་ཡོད་ན་མེད་ན་དེ་གཉིས་ཡིན། རིན་ཐང་ཆེ་བའི་རྒྱུ་ནོར་དེ་གཉིས་བདག་ཉར་གཅེས་འཛིན་དང་རྒྱུན་འཛིན་གནང་མཁན་ནི་བོད་མི་རིགས་ཡིན། དེས་ན་བོད་མི་རིགས་ནི་རྩ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་ཡང་། བོད་མིའི་གྲངས་འབོར་ནི་ས་ཡ་དྲུག་ལས་མེད་པའི་ཁར། རང་ཡུལ་དུ་རྒྱ་དམར་གྱི་བཙན་འོག་སྐྱེ་སྒོ་བཀག་པའི་ངན་བྱུས་དང་། བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་སོ་སོའི་མི་ཚེའི་མདུན་ལམ་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ལས་འགན་ནང་མགོ་ཐིམ་པ། དེང་རབས་ཀྱི་དར་སྲོལ་ཆང་ས་ཕྱི་པོར་བརྒྱབ་པ། དཔལ་འབྱོར་གྱི་རྒྱབ་རྟེན་ཤུགས་ཆེན་མེད་པ་སོགས་རྒྱུ་མཚན་ཅི་རིགས་རྐྱེན་པས་ཕྲུ་གུ་མ་སྐྱེས་པ། སྐྱེས་ཀྱང་གཅིག་གཉིས་ལས་མ་སྐྱེས་པ། མདོ་དོན་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་གྲངས་འབོར་ཉུང་བའི་ཁར་ཉུང་དུ་འགྲོ་བཞིན་པ་འདི་ནི། བོད་མི་རིགས་ཀྱི་འབྱུང་འགྱུར་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཆགས་རྒྱུར་ཡིད་གཉིས་ཐེ་ཚོམ་མེད། སྤྱིར་ཕྲུ་གུ་བཙའ་དགོས་ཡོད་མེད་དོ་བདག་བུད་མེད་རང་ཉིད་ཀྱི་སྒེར་གྱི་འདམ་ཀ་ཡིན་པར་གུས་བརྩི་ཞུ་གི་ཡོད་ནའང་། རང་ཉིད་སྒེར་ཁོ་ནའི་རང་དབང་ཙམ་མ་ཟད། སོ་སོའི་ལས་དབང་གིས་བོད་མིའི་ལུས་སུ་སྐྱེས་པས་རང་གི་ཐོག་ཏུ་བབས་པའི་མི་རིགས་ཀྱི་འོས་འགན་ཐད་ཀྱང་ཐུགས་བསམ་བཞེས་དགོས་ངེས། གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་གྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཤིག་ནང་བསྡད་ཡོད་པའི་ཆ་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འགན་ཁུར་བླངས་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན། ད་ཆ་དཀའ་ངལ་སེལ་རྒྱུའི་ཐབས་ལམ་རང་ཉིད་སོ་སོར་ཡོད་བཞིན་དུ་མ་གནང་བར་སྣང་མེད་དུ་འཇོག་ན། དུས་ཚོད་ནི་རྟ་བཞིན་རྒྱུགས་ཀྱི་ཡོད་པས་རྗེས་ལུས་ཐེབས་རྒྱུ་ཉག་ཅིག་རེད། དེས་ན་མ་འོངས་ལོ་ ༥༠༌༌༌༦༠ རྗེས་སུ་དཀའ་ངལ་འཕྲད་སྐབས་ཅི་ཞིག་བྱ་བསམ་ངེས་དང་། དེ་ནས་ལོ་ ༡༠༠ ཙམ་རྗེས་སུ་ཨ་ཁ་ཁ་ཟེར་ནས་འགྱོད་པ་དྲག་པོ་སྐྱེས་རྒྱུ་ལས་མ་འདས། དེར་བརྟེན། བོད་པའི་བུད་མེད་རྣམས་ཕྱི་ནང་གི་ཤེས་ཡོན་བསླབ་པའི་ཐོག རང་མི་རིགས་ཀྱི་འགན་ཁུར་གྱི་བསམ་པ་ཀུན་ཏུ་བླངས་ཏེ། སྤྱི་བའི་ལས་ཀྱི་སྣེ་མོར་གཏོགས་པའི་བུད་མེད་རྣམས་ནས་ཕྲུ་གུ་ ༢ ནས་ ༣ བར་དང་། སྒེར་བདག་ཁེ་ལས་པ་དང་ནང་གི་ཨ་མ་རྣམས་ནས་ཕྲུ་གུ་ ༣ ནས་ ༥ བར་ངེས་པར་དུ་སྐྱེ་རོགས་གནང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ངོས་ནས་ཀྱང་མཐུན་འགྱུར་རོགས་མགོན་གང་དགོས་རིམ་བཞིན་ངེས་པར་གནང་གི་རེད། བྱམས་དང་བརྩེ་བའི་ཡོན་ཏན་ཐོག སེམས་ཅན་ཡོངས་ཀྱིས་རྩ་ཆེར་རྩིས་པའི་ཨ་མ་ཆགས་ཐུབ་པའི་ནུས་པ་བུད་མེད་ལ་མ་གཏོགས་མེད་པས་དེ་ལྟར་རིན་ཐང་ཆེན་པོར་རྩིས་ཏེ་དགོངས་པ་བཞེས་རོགས།
དེང་གི་ཆར་བུད་མེད་ནུས་སྟོབས་གོང་སྤེལ་གྱི་འབོད་སྒྲ་ཤུགས་ཆེ་སྒྲོག་བཞིན་པའི་སྐབས་དང་། ནུས་སྟོབས་གོང་ནས་གོང་དུ་སྤེལ་བའི་རྒྱུད་རིམ་ནང་སོ་སོའི་མི་རིགས་ཀྱི་ཕུགས་ལ་ཕན་པའི་ཕྲུ་གུ་བཙའ་རྒྱུའི་ནུས་སྟོབས་བློས་གཏང་མ་གནང་རོགས། ཕྱོགས་མཚུངས། རབ་བྱུང་ངུར་སྨྲིག་གི་སྡེའི་ཁྲོད་དུའང་། ཆོས་མགོ་ཐོན་པ་ཞིག་ཡོང་གི་མི་འདུག་སྙམ་ན་མི་རིགས་ལ་ཞལ་འདེབས་སྐྱོན་པ་གནང་རོགས། གང་ཟག་ཕལ་པ་ཞིག་གིས་ཁ་ཆེན་པོ་ཤོར་སོང་བར་དགོངས་སེལ་ཞུ། འདི་ནས་ཞུ་ཕྱོགས་འགྲིགས་མེད་ནའང་དེ་ནས་གསན་ཕྱོགས་མ་ནོར་བ་གནང་རོགས། དོན་གྱི་སྙིང་པོར། དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་པའི་བོད་པའི་བུད་མེད་ཚོ། རང་ཆས་སུ་ཡོད་པའི་བྱམས་དང་བརྩེ་བའི་ཡོན་ཏན་ཐོག ཤེས་བྱ་ཡོན་ཏན་བསླབ་ནས་སྤྱི་ཚོགས་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་གནང་སྟེ་འཛམ་གླིང་ནང་ཞི་བདེ་བསྐྲུན་པར་འབད་འབུངས་གནང་རྒྱུ་དང་། ཆབས་ཅིག་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་མི་འབོར་འཕེལ་རྒྱས་ལའང་དགོངས་པ་ངེས་པར་བཞེས་དགོས་པའི་ཡོངས་ཁྱབ་འབོད་སྐུལ་དུ།།
![FILE - Venezuelan opposition leader Maria Corina Machado gestures at a protest ahead of the Friday inauguration of President Nicolas Maduro for his third term, in Caracas, Venezuela January 9, 2025. [File photo: Reuters/Maxwell Briceno]](https://tibettimes.net/wp-content/uploads/2025/10/Maria-Corina-Machado--360x180.jpg)
![Hungary's Laszlo Krasznahorkai poses for photographers in London [File: Matt Dunham/AP]](https://tibettimes.net/wp-content/uploads/2025/10/Screenshot-2025-10-10-at-2.23.17-PM-360x180.png)
བོད་པའི་བུད་མེད་རྣམས་ནི་བུ་མེད་མ་ཡིན་པ་བུད་མེད་ཁྱད་པ་ཅན། བསམ་ཕོད་པ། བཤད་ཕོད་པ། བྱེད་ཕོད་པ། ཕོད་པ་རྣམ་གསུམ་གྱི་དེང་དུས་ཀྱི་བུད་མེད་སྙིང་སྟོབས་ཅན་ཞིག་ཤིན་ཏུ་ནི་དགོས་གལ་ཆེ། དེ་ལྟར་ཡོང་བ་ཡིད་ཆེས་ཀྱང་ཡོད། རྒྱབ་སྐྱོར་དང་ཡི་རངས་ཡོད། བྱ་བ་ལེགས་འགྲུབ་ཡོང་བའི་རྟེན་འབྲེལ་དང་སྨོན་ལའ་ཡོད། སད་ཤོག སད་ཤོག བོད་པའི་བུད་མེད་རྣམས། གཉིད་ལས་སད་ཤོག་བོད་པའི་བུད་མེད་རྣམས།
ལགསོ་ལགསོ་།མི་རིགས་ལ་ཞལ་འདེབས་ངེས་ཞུ་།ཞལ་འདེབས་འབུལ་ས་ག་བ་འདུག་གསུངས་གནང་རོགས་།