མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་པ་བཞི་ཡིས་གང་བྱུང་འཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར་བྱས་པའི་བོད་ནང་གི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པའི་གནས་སྟངས་ཐད་སེམས་འཚབ་བསྟན་པ་དང་འབྲེལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་ཁོང་ཚོ་གང་མགྱོགས་ཀློད་གྲོལ་གཏོང་དགོས་པའི་སྐུལ་མ་བཏང་ཡོད་པ་རེད།
ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༡༤ ཉིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་དྲ་ལམ་དུ་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟར་ན། ཉེ་བའི་ཆར་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་གང་བྱུང་འཛིན་བཟུང་ (Arbitrary Detention) དང་བཙན་དབང་འོག་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་བའི་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་ (Involuntary Enforced Disappearances)། དེ་བཞིན་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་དང་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་གནད་དོན་ཐད་ཀྱི་དམིགས་བསལ་སྐུ་ཚབ་བཅས་ཚོགས་པ་བཞི་ཟུང་འབྲེལ་གྱིས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་གང་བྱུང་འཛིན་བཟུང་བཙན་འཁྲིད་དང་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་བའི་གཞིས་བཞུགས་རྩོམ་པ་པོ་སྒོ་ཤེར་རབ་རྒྱ་མཚོ་ལགས་དང་གྲྭ་རིན་ཆེན་ཚུལ་ཁྲིམས་ལགས་གཉིས་ཀྱི་གནད་དོན་ཐད་སེམས་འཚབ་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་རྒྱ་ནག་གཞུང་དང་ལྷན་དུ་གླེང་སློང་བྱས་ཡོད་འདུག
མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་དམིགས་བསལ་ཚོགས་པ་བཞི་ཡི་བློ་འཚབ་སྐྱེས་དགོས་དོན་གཙོ་བོ་ནི། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་མི་འཛིན་བཟུང་བྱས་པ་ཁོ་ན་ཙམ་མ་ཡིན་པར། གང་བྱུང་འཛིན་བཟུང་དང་འབྲེལ་མཐུད་མེད་པའི་བཀག་སྡོམ། ཉེས་མེད་ཉེས་འཛུགས་ཀྱི་ཁྲིམས་ཆད་དང་གསང་བའི་ཁྲིམས་གཤེར་སོགས་བྱེད་བཞིན་པ་ནི་ཧ་ཅང་སེམས་འཚབ་སྐྱེ་ཡུལ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། མ་ཚད་བོད་མི་ཁག་ཅིག་བཙན་གནོན་གྱི་གནས་སྟངས་འོག་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་འགྲོ་ཡི་ཡོད་སྐོར་སོགས་བརྗོད་ཡོད་འདུག
དེ་འབྲེལ་ཐད་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་རྒྱལ་ཚོགས་ནང་ཁྲིམས་དོན་ཞུ་གཏུག་གི་འགན་འཛིན་སྐུ་ཞབས་ (Kai Mueller) ལགས་ཀྱིས། ད་རེས་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཆེད་མཁས་མི་སྣས་རྒྱ་གཞུང་དང་ལྷན་དུ་བོད་དོན་གླེང་བར་དགའ་བསུ་ཞུ་ཡི་ཡོད། གྲྭ་རིན་ཆེན་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་སྒོ་ཤེར་རབ་རྒྱ་མཚོ་གཉིས་ཀྱི་གནད་དོན་གྱིས་བོད་ནང་སྨྲ་བརྗོད་དང་བསམ་བློའི་རང་དབང་མེད་པར་དྲག་གནོན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་མངོན་གྱི་ཡོད། གྲྭ་རིན་ཆེན་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་སྒོ་ཤེར་རབ་རྒྱ་མཚོ་གཉིས་ནས་རང་དབང་གིས་སྐད་ཆ་བཤད་པའི་ རྒྱུ་མཚན་གྱིས་འཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར་བྱས་ཡོད་སྟབས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཁོང་གཉིས་ངེས་པར་དུ་མགྱོགས་མྱུར་ཀློད་གྲོལ་གཏོང་དགོས་ཀྱི་ཡོད།
དུས་ཡུན་རིང་པོར་འབྲེལ་ལམ་མཐུད་མ་ཐུབ་པར་འཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར་བྱས་པ་ནི་སེམས་འཚབ་སྐྱེ་དགོས་པ་ཞིག་རེད། རྒྱུ་མཚན་ནི་ཁོ་ཚོ་བཙོན་མའི་གྲས་སུ་ཐོ་འགོད་བྱས་མེད་པས་སྡུག་སྦྱོང་ཚད་མེད་བཏང་བའི་ཉེན་ཁ་ཡོད་པ་དང་། འདི་ལོའི་ལོ་མགོར་བོད་མི་གཉིས་འཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར་གྱིས་རྨས་སྐྱོན་ཚབས་ཆེན་ཕོག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་ཡོད། དེར་བརྟེན། ང་ཚོས་གནད་དོན་དེ་དག་ཛ་དྲག་ཡིན་པའི་ཡིད་ཆེས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། ང་ཚོས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་དང་གཞུང་། གྲོས་ཚོགས་སོགས་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་གྲྭ་རིན་ཆེན་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་སྒོ་ཤེས་རབ་རྒྱ་མཚོ། དེ་བཞིན་བོད་དོན་གྱི་གནད་དོན་ཐད་ལ་གླེང་སློང་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཞུ་ཡི་ཡོད། བོད་ལ་ད་ལྟའང་འགྱུར་བ་གང་ཡང་ཕྱིན་མེད་པ་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་ཉམས་རྒུད་མི་འགྲོ་བའི་སླད་དུ་རྒྱལ་ཁབ་ཚང་མས་གནད་དོན་འདི་གླེང་སློང་དགོས་ཀྱི་ཡོད ཅེས་བརྗོད་ཡོད་འདུག
གྲྭ་རིན་ཆེན་ཚུལ་ཁྲིམས་ལགས་ནི་ཁཱ་ཤུལ་སྡེ་བའི་གཉེར་བ་ཚང་ཞེས་པའི་ཞིང་པའི་ཁྱིམ་ཚང་དཀྱུས་མ་ཞིག་ཏུ་སྐྱེས་ཤིང་། ད་ལྟ་རང་ལོ་ ༢༩ ཡིན་པ་དང་ཁོང་དགུང་ལོ་དྲུག་ཙམ་ནས་རྔ་ཡུལ་གྱི་བོན་དགོན་ཆེ་ཤོས་སྣང་ཞིག་དགོན་པར་ཆོས་ཞུགས་བྱས་ཏེ་སྔགས་ཀྱི་འཛིན་གྲྭར་ཐོན་ཡོད་འདུག ཁོང་གི་ཕ་མིང་ལ་བཀྲ་ཤིས་དོན་གྲུབ་དང་ལོ་ ༦༨ ཡིན་ཞིང་། མ་མིང་ལ་མཚོ་མོ་ཟེར་ཞིང་ལོ ༥༧ ཡིན་འདུག ཁོང་ལ་ཀུན་བཟང་སྒྲོལ་མ་ཚུད་པའི་ཕ་མ་གཅིག་གི་སྤུན་མཆེད་ ༥ ཡོད་འདུག ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༡ ཉིན་རྔ་བ་རྫོང་ཁོངས་ཀོར་མདོ་ས་ཚིགས་ནས་རྫོང་ཉེན་རྟོག་པས་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཤིང་། རྔ་བ་ཁུལ་གྱི་བོན་དགོན་ཆེ་ཤོས་སྣང་ཞིག་དགོན་པའི་གྲྭ་རིན་ཆེན་ཚུལ་ཁྲིམས་ལགས་སུ་ཁྲི་ཏུན་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཁྲིམས་ཁང་ཞིག་གིས་ལོ་ ༤ བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་འདུག འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༩ ནང་གྲྭ་རིན་ཆེན་ཚུལ་ཁྲིམས་ལགས་ལ་ནང་མི་སྤུན་མཆེད་སུ་ཡིན་རུང་དངོས་སུ་ཐུག་འཕྲད་བྱས་མི་ཐུབ་པ་དང་བཙོན་ཁང་དུ་ཡོད་པའི་རིང་དྲ་ལམ་དུའང་ཐུག་འཕྲད་བྱས་ཐུབ་མི་འདུག དེར་བརྟེན་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་གྲྭ་རིན་ཆེན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཐོག་སེམས་འཚབ་ཆེན་པོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་ཁོང་གི་ནང་མི་རྣམས་ལ་ཐུག་འཕྲད་ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་མེད་པས་དེའི་སྐོར་གླེང་སློང་ཤུགས་ཆེན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།
སྒོ་ཤེར་རབ་རྒྱ་མཚོ་ནི་བོད་མི་ནང་པའི་ཤེས་ཡོན་ཅན་སྙན་གྲགས་ཅན་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། རང་ལོ་ ༤༦ ཡིན་ཞིང་། འདས་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༢༦ ཉིིན་ (Chengdu, Sichuan) ལ་འཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར་བྱས་འདུག འོན་ཀྱང་ཁོང་འཛིན་བཟུང་བྱས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང་གནས་ཚུལ། ད་ལྟ་ཁོ་རང་གང་དུ་ཡོད་པའི་སྐོར་གང་ཡང་མེད་པ་རེད་འདུག དེར་བརྟེན་ཁོང་འཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར་བྱས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གསལ་པོ་མི་འདུག ཁོང་ནི་ (Prolific Writer) རིགས་རྒྱུན་སྤེལ་ཤུགས་ཆེ་བའི་རྩོམ་པ་པོ་ཡིན་པ་དང་ཁོང་གིས་ (Tibetan Buddhist Philosophy) དང་རྒྱུན་སྲོལ་གོམས་གཤིས། རིག་གཞུང་གི་སྐོར་ལ་དེབ་ཁ་ཤས་པར་འགྲེམས་བྱས་འདུག
གསར་འགོད་པ། བསྟན་འཛིན་ཕུར་བུ།
འདི་ནི་ཧ་ཀྱང་གི་གལ་ཆེན་ཞིག་རེད།