ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་ཁུལ་གྱི་ཨ་རྒྱ་གཉིས་ཀྱི་དབང་ཤུགས་རྒྱ་སྐྱེད་ཀྱི་འཐབ་རྩོད།

ཨ་རིའི་ཕྱི་འབྲེལ་རྒྱ་སྐྱེད་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༢༦ ནས་བཟུང་བདུན་ཕྲག་གཅིག་རིང་རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་ཝང་དབྱི་ཟེར་བ་དེས་སོ་ལོ་མོན་ (Solomon Islands)གཙོས་པའི་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་གླིང་ཕྲན་རྒྱལ་ཁབ་ ༨ ནང་སྐོར་སྐྱོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད་འདུག

ཉིན་ཤས་གོང་དུ་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་རྗོ་བྷའེ་ཌིན་མཆོག་དངོས་སུ་ཨེ་ཤ་ཡའི་ནང་གཟིགས་སྐོར་དུ་ཕེབས་ཏེ། རྒྱ་གར་དང་ཉི་ཧོང་གཙོས་པའི་ཡ་གླིང་གི་སྟོབས་ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་སྐོར་ཞིག་དང་ལྷན་དུ་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་ཁུལ་གྱི་བདེ་འཇགས་སྤྱི། སྒོས་སུ་ཁུལ་དེར་རྒྱ་ནག་གི་ཤུགས་རྐྱེན་ལྡོག་ཐབས་སྐོར་ལ་གྲོས་མོལ་བྱས་པ་དེར་ཡ་ལན་གྱི་ཚུལ་དུ། ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༢༦ ཉིན་ནས་བཟུང་རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་ཝང་དབྱི་ཟེར་བ་དེ་སོ་ལོ་མོན་ (Solomon Islands)གཙོས་པའི་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་གླིང་ཕྲན་རྒྱལ་ཁབ་ ༨ ནང་སྐོར་སྐྱོད་བྱ་འགོ་བརྩམས་ཏེ་རྒྱ་ནག་གི་ཤུགས་རྐྱེན་རྒྱ་སྐྱེད་གཏོང་ཐབས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་འདུག

བདུན་ཕྲག་གཅིག་རིང་ཝང་དབྱི་ཡིས་སོ་ལོ་མོན་གླིང་ཕྲན་དང་། ས་མོ་ཨ་(Somoa)། ཊོང་གྷ (Tonga)། ཝེ་ནུ་ཊུ་(Vanuatu)། པ་པ་ནེའུ་གྷེ་ནི་ཡ་(Papua News Guinea)། ཤར་ཊི་མུར་ (East Timor)། ཧྥི་ཇི་ (Fiji) བཅས་ནང་སྐོར་སྐྱོད་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པ་མ་ཟད། ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༣༠ ཉིན་ཧྥི་ཇིར་ཁུལ་དེའི་གླིང་ཕྲན་རྒྱལ་ཁབ་ ༡༠ ཡི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་དང་ལྷན་དུ་གྲོས་མོལ་ཞིག་ཀྱང་འཚོག་རྒྱུ་ཡིན་ཞིང་། རུ་ཊིར་སི་གསར་ཁང་(Reuters) ལྟར་ན། ཚོགས་འདུའི་དེའི་ཐོག་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་གླིང་ཕྲན་རྒྱལ་ཁབ་ ༡༠ ལ་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་ཁུལ་དུ་ཉེན་རྟོག་དང་དྲ་ལམ་བདེ་འཇགས། མཚོ་འགྲུལ་ལྟ་རྟོག ཚོང་འབྲེལ་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་ལ་མཉམ་ལས་བྱེད་ཐབས་དང་། འབྱུང་འགྱུར་ལོ་ལྔ་ཚན་གཅིག་གི་འཆར་གཞི་འཁོད་པའི་གྲོས་ཆོད་ཅིག་ཀྱང་འཇོག་འཆར་ཡོད་འདུག

ཟླ་སྔོན་མར་རྒྱ་ནག་དང་ཨོ་གླིང་གི་ཉེ་འཁྲིས་སུ་ཡོད་པའི་སོ་ལོ་མོན་གླིང་ཕྲན་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་དབར་བདེ་འཇགས་སྐོར་གྱི་གྲོས་ཆོད་ཅིག་བཞག་ཡོད་ཅིང་། དབྱེ་ཞིབ་པས་གྲོས་ཆོད་དེའི་འོག་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་སོ་མོ་མོན་གླིང་ཕྲན་ཁུལ་དུ་རྒྱ་དམག་གི་རྟེན་གཞི་འཛུགས་སྲིད་པའི་ཉེན་བརྡ་བཏང་ཡོད་པ་ལྟར། གྲོས་ཆོད་དེས་ཁུལ་དེའི་སྟོབས་ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་ཨོ་གླིང་གཙོས་པའི་ཨ་རི་སོགས་མཐུན་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་རྣམས་ལ་སེམས་འཚབ་སྤྲད་ཡོད་པ་ལྟར། ད་ལན་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བཏོན་པའི་གྲོས་གཞི་དེས་ཨོ་གླིང་ཙམ་དུ་མ་ཟད། གླིང་ཕྲན་རྒྱལ་ཁབ་ཁྲོད་དུའང་སེམས་འཚབ་ཡོད་པའི་རྣམ་པ་ཤུགས་ཆེར་ཐོན་བཞིན་འདུག དེ་ཡང་ཞི་བདེ་རྒྱལ་མཚོའི་མའེ་ཁོ་རོ་ནེ་ཤི་ཡ་མཉམ་བསྡུས་རྒྱལ་ཁབ་ (Federated States of Micronesia) ཀྱི་སྲིད་འཛིན་ཌེ་ཝིཌ་པེ་ནུ་ལོ་ (David Panuelo) ཡིས་ཁུལ་དེའི་རྒྱལ་ཁབ་ ༢༡ གི་མགོ་འཁྲིད་རྣམས་ལ། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བཏོན་པའི་མཉམ་ལས་ཀྱི་གྲོས་གཞི་དེས་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོ་ཁུལ་དུ་རྒྱ་ནག་དང་ནུབ་གླིང་དབར་དུ་གྲང་དམག་ལྟར་གྱི་རྩོད་རྙོག་སློང་སྲིད་པར་བརྟེན། གླིང་ཕྲན་རྒྱལ་ཁབ་རྣམས་ཀྱིས་གྲོས་གཞི་དེ་ངོས་ལེན་བྱ་རྒྱུ་མིན་སྐོར་གྱི་རེ་སྐུལ་ཞུས་ཡོད་པ་རེད། དེ་བཞིན་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལྷན་ཁང་གི་མགྲིན་ཚབ་པ་ནེཌ་པ་པ་རའེ་སི་ (Ned Price) ཡིས་ཨ་རི་ལ་རྒྱ་ནག་གི་གྲོས་གཞི་དེའིི་སྐོར་ཤེས་རྟོགས་ཡོད་ནའང་། རྒྱ་ནག་གིས་གྲོས་ཆོད་དེ་དག་ཧོལ་རྒྱུག་དང་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་མེད་པའི་ཐོག་ནས་འཇོག་སྲིད་པའི་བློ་འཚབ་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་འདུག

དེ་ཡང་འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༤ པའི་ཚེས་ ༡༩ ཉིན་ཨོ་གླིང་དང་ནེའུ་ཛི་ལེན་ཌི། ཨ་རི་བཅས་ཀྱི་བློ་འཚབ་བྱས་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར། རྒྱ་ནག་དང་སོ་ལོ་མོན་གླིང་ཕྲན་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་ཀྱིས་བདེ་འཇགས་གྲོས་ཆོད་དེ་བཞག་རྗེས། ཟླ་དེའི་ཕྱི་ཚེས་ ༢༢ ཉིན་ཨ་རིས་ཆེས་མཐོའི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་སོ་ལོ་མོན་གླིང་ཕྲན་ལ་མངགས་ཏེ། གྲོས་ཆོད་དེའི་འོག་ནས་གལ་ཏེ་རྒྱ་ནག་གིས་ཁུལ་དེར་གཏན་འཇགས་དམག་མི་འཇོག་པའམ་དམག་གི་རྟེན་གཞི་སོགས་བཙུགས་ཚེ། ཨ་རིའི་ངོས་ནས་དེར་མཐུན་གྱི་ཡ་ལན་བསློག་ངེས་ཡིན་སྐོར་ཉེན་བརྡ་བཏང་ཡོད་ཅིང་། སྐབས་དེར་སོ་ལོ་མོན་དང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གཉིས་ཀས་གྲོས་ཆོད་དེ་ནི་སོ་ལོ་མོན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདེ་འཇགས་དང་མི་མང་བདེ་དོན་ཆེད་ཡིན་པ་ལས། དམག་དོན་རྟེན་གཞི་འཛུགས་འཆར་མེད་སྐོར་གསལ་བཤད་བྱས་འདུག་ལ། རྒྱ་ནག་ཕྱི་སྲིད་ལྷན་ཁང་གིས་ཨ་རིས་སོ་ལོ་མོན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྒྱལ་སྲིད་ཐག་གཅོད་དབང་ཆ་ལ་དོ་ཕོག་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པའི་སྐྱོན་བརྗོད་ཀྱང་བྱས་ཡོད་འདུག

ཨོ་གླིང་ནི་འཛམ་གླིང་དམག་ཆེན་གཉིས་པའི་རྗེས་ཀྱི་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་ཁུལ་གྱི་གླིང་ཕྲན་རྒྱལ་ཁབ་རྣམས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་ཐད་ཀྱི་མཐུན་གྲོགས་རྒྱལ་ཁབ་གཙོ་ཆེ་ཤོས་དེ་ཡིན་ནའང་། དབྱེ་ཞིབ་པས་ཨོ་གླིང་གི་གཞུང་འཛིན་གོང་མས་གླིང་ཕྲན་རྒྱལ་ཁབ་དེ་དག་དང་འབྲེལ་ལམ་འཇོག་རྒྱུ་ཉུང་དུ་བཏང་བའི་རྐྱེན་གྱིས། གླིང་ཕྲན་རྒྱལ་ཁབ་དེ་དག་རྒྱ་ནག་ལ་ཁ་མ་ཕྱོགས་ཀ་མེད་ཆགས་ཡོད་སྐོར་རྗོད་ཀྱིན་འདུག་ལ། ད་ལྟའི་གཞུང་འཛིན་གསར་པས་ཀྱང་སྲིད་བློན་སི་ཁོ་ཊི་མོ་རི་སིས་ཕྱི་འབྲེལ་སྲིད་ཇུས་ཁྲོད་དུ་གླིང་ཕྲན་རྒྱལ་ཁབ་རྣམས་གཙིགས་ཆེར་མ་བཟུང་བ་དེ་སྐྱོན་ཚབས་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཡིན་སྐོར་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་ཡོད་པ་ལྟར། ད་ལན་རྒྱ་ནག་གི་བློ་འཚབ་རང་བཞིན་གྱི་གྲོས་ཆོད་ཕྱིར་གྱར་བྱུང་བ་དང་བསྟུན། ཁ་སང་ཧྥི་ཇི་ནང་སྐོར་སྐྱོད་བྱེད་བཞིན་པའི་ཨོ་གླིང་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་གསར་པ་ལྕམ་པེ་ནི་ཝོང་ (Penny Wong) གིས། ཨོ་གླིང་ནི་གཞན་ལ་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ཁུར་པོ་འགེལ་མཁན་ཞིག་དང་། ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་ཁུལ་གྱི་ཁེ་ཕན་དང་རྩ་འཛུགས་ཉམས་དམས་སུ་གཏོང་མཁན་ཞིག་མིན་སྐོར་བརྗོད་ཡོད་ཅིང་། ཨོ་གླིང་གི་སྲིད་བློན་གསར་པ་ཨེན་ཐོ་ནི་ཨལ་བྷེ་ནི་སི་(Anthony Albanese)མཆོག་གིས། རྒྱ་ནག་གིས་འཛམ་གླིང་དམག་ཆེན་གཉིས་པ་ནས་བཟུང་ཨོ་གླིང་མཐུན་གྲོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཆེ་ཤོས་ཡིན་པའི་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་ཁུལ་དུ་དབང་ཤུགས་སྐྱེད་ཐབས་བྱེད་བཞིན་པར་བརྟེན། ཨོ་གླིང་ངོས་ནས་གླིང་ཕྲན་རྒྱལ་ཁབ་དེ་དག་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་སྔར་ལྷག་བྱ་དགོས་སྐོར་བརྗོད་འདུག

ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༢༤ ཉིན་ཉི་ཧོང་དུ་ཨ་རི་དང་ཨ་གླིང་། ཉི་ཧོང་། རྒྱ་གར་བཅས་ལས་གྲུབ་པའི་རྒྱལ་ཁབ་བཞིའི་ལྷན་ཚོགས་ (Quad Summit) དེ་བསྡུས་ཡོད་ཅིང་། ལྷན་ཚོགས་ཐོག་ཨ་རིས་ཨེ་ཤ་ཡ་དང་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་ཁུལ་དུ་རྒྱ་ནག་གི་དཔལ་འབྱོར་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་ཆེད། རྒྱ་གར་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོ་ཁུལ་གྱི་ཚོང་འབྲེལ་ལས་འཆར་ (Indo-Pacific Economic Framework for Prosperity) ཟེར་བ་ཞིག་མགོ་འཛུགས་བྱས་ཏེ། ད་ལྟའི་ཆར་ཚོང་དོན་མཉམ་ལས་དེའི་ནང་རྒྱ་གར་དང་། ཉི་ཧོང་། ལྷོ་ཀོ་རི་ཡ། ཨོ་གླིང་། ཝི་ཐི་ནམ། ཐའེ་ལེན་ཌི། སིང་གྷ་པུར་ཚུད་པའི་ཡ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ ༡༣ ཞུགས་ཡོད་པ་རེད་འདུག

འདས་པའི་ལོ་ངོ་དུ་མའི་གོང་ནས་རྒྱ་ནག་གིས་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་ཁུལ་དུ་རྒྱ་བསྐྱེད་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་ཤིག་ལག་བསྟར་བྱེད་མགོ་བརྩམས་ཏེ། ཁུལ་དེའི་གླིང་ཕྲན་རྒྱལ་ཁབ་བྷུ་རུ་ནའེ་ (Brunei) དང་། ཨིན་ཌོ་ནེ་ཤི་ཡ། མ་ལེ་ཤི་ཡ། ཧྥི་ལི་པིན་སི། ཐའེ་ཝན། ཝེ་ཐི་ནམ་བཅས་དང་རྩོད་གཞི་ཡོད་ཅིང་། སྣུམ་གྱི་ཐོན་ཁུངས་ཆེ་བའི་ལྷོ་བརྒྱུད་རྒྱ་ནག་རྒྱ་མཚོའི་ཆ་ཤས་ཕལ་ཆེ་བ་རང་གི་ཡིན་ཚུལ་བསྒྲགས་ཏེ། ཁུལ་དེའི་གླིང་ཕྲན་རྣམས་དམག་དོན་ས་ཚིགས་སུ་བསྒྱུར་ཐབས་བྱས་ཡོད་པ་རེད། དེ་བཞིན་ཤར་རྒྱ་ནག་རྒྱ་མཚོ་ཁུལ་དུ་ཉི་ཧོང་གི་སྟངས་འཛིན་འོག་ཡོད་པའི་སེན་ཀ་ཀུ་གླིང་ཕྲན་ (Senkaku Islands) རྣམས་རང་གི་ཆ་ཤས་ཡིན་སྐོར་བསྒྲགས་ཏེ། ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་ཁུལ་གྱི་བདེ་འཇགས་དང་བརྟན་བརླིང་ལ་དོ་ཕོག་ཤུགས་ཆེར་ཐེབས་ཡོད་པ་རེད།

གསར་འགོད་པ། པ་སངས་ཚེ་རིང་།