ཧོང་ཀོང་གི་བདམས་ཐོན་སྤྱི་ཁྱབ་ཇོན་ལི་ལ་ཞི་ཅིང་ཕིན་གྱིས་ཐུག་འཕྲད་བྱས་ཏེ་རྒྱ་ནག་དབུས་གཞུང་ནས་ཇོན་ལིས་སྣེ་ཁྲིད་པའི་ཧོང་ཀོང་གི་སྲིད་གཞུང་གསར་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་བརྟན་པོ་ཡོད་པ་མ་ཟད་ཧོང་ཀོང་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་འཁྲིད་ཐུབ་པའི་གདེང་ཚོད་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་འདུག
Chinese President Xi Jinping with Hong Kong Chief Executive-elect John Lee in Beijing. Photo: Handout
ཧོང་ཀོང་གི་བདམས་ཐོན་སྤྱི་ཁྱབ་ཇོན་ལིས་པེ་ཅིན་དུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་དང་། ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༣༠ ཉིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ཐུག་འཕྲད་བྱས་ཏེ། ཇོན་ལི་ཡིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ལོའི་ཧོང་ཀོང་གི་དམངས་གཙོའི་ལས་འགུལ་ཆེན་མོའི་སྐབས་དང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རྒྱལ་ཁབ་བདེ་འཇགས་ཀྱི་ཁྲིམས་ཡིག་ལག་བསྟར་བྱེད་སྐབས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་བདེ་འཇགས་དཔོན་གྱི་ལས་འགན་ཁུར་བའི་རྒྱབ་ལྗོངས་ལ་གཞིགས་ཏེ། ཁྱེད་རང་རྒྱལ་ཁབ་དང་ཧོང་ཀོང་ལ་དགའ་ཞེན་འདུག ཁྱེད་ཀྱིས་ལས་གནས་འདྲ་མིན་ཐོག་རང་གི་འོས་འགན་རྣམས་བསྒྲུབ་རྒྱུར་བློ་རྩ་བརྟན་ཞིང་ཆོད་སེམས་ཆེན་པོ་འདུག ཅེས་དང་། ཁྱེད་ཀྱིས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདེ་འཇགས་དང་ཧོང་ཀོང་གི་ཡར་རྒྱས་བརྟན་བརླིང་ལ་ཞབས་འདེགས་བསྒྲུབས་ཡོད། དབུས་གཞུང་ངོས་ནས་ཁྱེད་ཀྱི་བྱས་པ་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཅེས་བསྔགས་བརྗོད་བྱས་ཡོད་འདུག
སྤྱི་ཁྱབ་གསར་པ་ཇོན་ལི་ཡིས་ཞི་ཅིན་ཕིང་ལ་ཐུག་འཕྲད་མ་བྱས་གོང་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་བློན་ལི་ཁེ་ཆང་ (Li Keqiang) ལ་ཐུག་ཡོད་ཅིང་། ཐུག་འཕྲད་སྐབས་ལི་ཁེ་ཆང་གིས་ཇོན་ལི་ལ་ཧོང་ཀོང་གི་སྤྱི་ཁྱབ་ཏུ་བསྐོ་གཞག་བྱུང་བའི་གཞུང་འབྲེལ་ངོས་འཛིན་ལག་འཁྱེར་སྤྲད་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཞི་ཅིན་ཕིང་ལྟར་ཁོས་ཀྱང་ཇོན་ལི་ལ་དབུས་གཞུང་གི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཆེན་པོ་ཡོད་ཚུལ་དང་། སྤྱི་ཁྱབ་གསར་པའི་ངོས་ནས་གཙོ་བོ་ཧོང་ཀོང་གི་དཔལ་འབྱོར་དང་མང་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་བ་ཡར་རྒྱས་གཏོང་དགོས་པ་མ་ཟད། ཧོང་ཀོང་དེ་ཉིད་རྒྱལ་སྤྱིའི་དཔལ་འབྱོར་དང་ཚོང་དོན། སྐྱེལ་འདྲེན་གྱི་ས་ཚིགས་སུ་གྱུར་བའི་གནས་བབ་མཐོར་འདེགས་གཏོང་དགོས་སྐོར་བརྗོད་ཡོད་འདུག སྤྱི་ཁྱབ་གསར་པ་ཇོན་ལིས་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་དང་སྲིད་བློན་གཉིས་ལ་ཐུག་འཕྲད་བྱེད་སྐབས། རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་བློན་གཞོན་པ་ཧན་ཀྲིན་ (Han Zheng) ཟེར་བ་དང་། རྒྱ་ནག་གི་བློན་ཆེན་རིམ་པའི་ཧོང་ཀོང་དང་ཨོ་མིན་ལས་དོན་ལྷན་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ཤཱ་བྷོ་ལང་(Xia Baolang) ཟེར་བ་གཉིས་ཀྱང་མཉམ་ཞུགས་བྱས་ཡོད་འདུག
Chinese Premier Li Keqiang (right) presents the certificate of appointment to Hong Kong Chief Executive-elect John Lee. Photo: Handout
ད་ལྟ་རང་ལོ་ ༦༤ ཡིན་པའི་ཧོང་ཀོང་གི་ཉེན་རྟོག་པ་དང་བདེ་འཇགས་དཔོན་ཟུར་པ་ཇོན་ལི་ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༨ ཉིན་ཚོགས་མི་ ༡༥༠༠ ལས་གྲུབ་པའི་ཧོང་ཀོང་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་འོས་བསྡུའི་ཚོགས་ཆུང་གིས་སྤྱི་ཁྱབ་གསར་པར་བདམས་ཐོན་བྱུང་སྟེ། ད་ལན་དངོས་སུ་རྒྱ་ནག་དབུས་གཞུང་གིས་གཞུང་འབྲེལ་ཐོག་ནས་ཁོ་པ་སྤྱི་ཁྱབ་གསར་པར་ངོས་འཛིན་བྱས་ཡོད་ཅིང་། ཡོང་རྒྱུའི་ཕྱི་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༡ ཉིན་དབྱིན་གཞུང་གིས་ཧོང་ཀོང་རྒྱ་ནག་ལ་རྩིས་སྤྲོད་བྱས་ཏེ་ལོ་ངོ་ ༢༥ ཏག་ཏག་འཁོར་བའི་ཉིན་མོ་ཡིན་ཞིང་། ཉིན་དེར་ཇོན་ལིས་འདས་པའི་ལོ་ངོ་ ༢༠ ལྷག་གི་རིང་“རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་དང་ལམ་ལུགས་གཉིས་”ཀྱི་དམིགས་བསལ་སྲིད་ཇུས་འོག་རྒྱ་ནག་གི་ས་ཁུལ་གཞན་ལས་རང་དབང་ཅུང་ཆེ་བའི་ཧོང་ཀོང་གི་སྤྱི་ཁྱབ་ཐེེངས་དྲུག་པའི་ལས་འཁུར་དམ་བཅའ་འབུལ་གཏན་ཁེལ་ཡོད་པ་རེད།
རྒྱ་ནག་གི་གཞུང་འབྲེལ་དྲ་བ་གོ་ལའི་དུས་བབ་སྟེང་དུ། ཁ་སང་གི་ཐུག་འཕྲད་སྐབས་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས། ཧོང་ཀོང་དེ་རྒྱ་ནག་ལ་ཕྱིར་ལོག་བྱུང་རྗེས་ཀྱི་འདས་པའི་ལོ་ངོ་ ༢༥ རིང་གདོང་ལེན་བྱ་དགོས་པའི་གནད་དོན་དུ་མར་ཕྲད་ཡོད་ཀྱང་། འཛམ་གླིང་ཁྱོན་དུ་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་དང་ལམ་ལུགས་གཉིས་ལག་བསྟར་ཚགས་ཚུད་བྱས་པའི་ངོས་འཛིན་ཐོབ་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་འདུག་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ལོར་ཧོང་ཀོང་རྩིས་ལེན་བྱེད་སྐབས། འབྱུང་འགྱུར་ལོ་ངོ་ ༥༠ རིང་ཧོང་ཀོང་ནང་གཞི་རྩའི་རང་དབང་རྣམས་མུ་མཐུད་རྒྱུན་སྐྱོང་བྱ་རྒྱུའི་ཁས་ལེན་དེ་ཡལ་བར་དོར་ཏེ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ལོའི་ཆར་གདུགས་ལས་འགུལ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ནས་ ༢༠༢༠ བར་གྱི་དོགས་ཡོད་ཉེས་ཅན་རྩིས་སྤྲོད་ཀྱི་ཁྲིམས་འཆར་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱི་དམངས་གཙོའི་ལས་འགུལ་ཐོག་དམ་དྲག་ཆེན་པོ་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ལོར་རྒྱ་ནག་དབུས་གཞུང་གིས་རྒྱལ་ཁབ་བདེ་འཇགས་ཁྲིམས་ཡིག་ (National Security Law) ཟེར་བ་དེ་གཏན་འབེབས་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ། རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་དང་ལམ་ལུགས་གཉིས་ཟེར་བའི་སྲིད་ཇུས་དེའི་འོག་གི་སྨྲ་བརྗོད་དང་འདུ་འཛོམས་རང་དབང་བཅས་པར་རྡོག་རོལ་ཚབས་ཆེན་བཏང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཧོང་ཀོང་གྲོང་ཁྱེར་ལ་ངོམས་སུ་ཆོག་པའི་དམངས་གཙོ་དོན་གཉེར་བའི་ལས་འགུལ་བ་དང་ཁྲིམས་རྩོད་པ་རྣམས་ཁྲིམས་ཡིག་དེའི་འོག་ནས་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད་ལ། རེ་འགའ་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ལ་བྲོས་བྱོལ་དུ་འགྲོ་དགོས་བྱུང་། དེ་བཞིན་ཧོང་ཀོང་གི་དམངས་གཙོ་དོན་གཉེར་བའི་སྲིད་དོན་ཚོགས་པ་དང་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་ཙམ་དུ་མ་ཟད། དམངས་གཙོའི་ལས་འགུལ་བ་དང་ཕྱུག་བདག་ཇི་མི་ལའེ་ (Jimmy Lai) ཡིས་གཙོ་གཉེར་བྱས་པའི་ཀུ་ཤུ་ཉིན་རེའི་ཚགས་པར་ལྟ་བུ་དུས་རྒྱུན་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་སྲིད་ཇུས་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད་མཁན་གྱི་བརྒྱུད་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་བཙན་གྱིས་སྒོ་བརྒྱབ་སྟེ། འདས་པའི་ལོ་གཉིས་ནང་ཧོང་ཀོང་གི་དམངས་གཙོ་དང་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་གིས་མཚོན་པའི་གཞི་རྩའི་རང་དབང་གི་ངོ་བོ་དང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྨེག་མེད་དུ་བཏང་ཡོད་པ་རེད།
Crowd of pro-democracy protesters in Hong Kong on Sept. 30. Photo by Flickr user Pasu Au Yeung.
འདས་ལོར་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པས་རྒྱལ་ཁབ་བདེ་འཇགས་ཁྲིམས་ཡིག་ཐོག ད་དུང་ཧོང་ཀོང་གི་མགོ་འཁྲིད་ཁྲོད་དུ་རྒྱ་ནག་ལ་དགའ་ཞེན་ཅན་མ་གཏོགས་མི་སླེབས་པའི ཆེད་དུ། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་སྡེ་དང་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོའི་སྐྱོན་བརྗོད་ལ་མ་ལྟོས་པར་ཧོང་ཀོང་གི་འོས་བསྡུའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་ཁག་ལ་བསྐྱར་བཅོས་བྱས་ཏེ། དམངས་གཙོ་དོན་གཉེར་བ་དང་རྒྱ་ནག་དང་ཧོང་ཀོང་གཞུང་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་དང་ངོ་རྒོལ་བྱེད་མཁན་ཞིག་ཧོང་ཀོང་གི་གྲོང་སྡེའི་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་ནས་སྤྱི་ཁྱབ་བར་གྱི་འོས་མིར་ལངས་མི་ཆོག་པ་ལྟ་བུ་བཟོས་ཡོད་པ་རེད། ཁ་སང་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ཁྲིམས་སྒྲིག་དེའི་འོག་ནས་ད་བར་ཧོང་ཀོང་གི་འོོས་བསྡུའི་ཚོགས་ཆུང་དང་། གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི། སྤྱི་ཁྱབ་བཅས་འདེམས་ཐུབ་ཡོད་པ་དང་། ཁྲིམས་སྒྲིག་དེས་རྒྱལ་ཞེན་པས་ཧོང་ཀོང་སྐྱོང་རྒྱུའི་ཐད་ལམ་ལྷོངས་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད་སྐོར་དང་། དེ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་དང་ལམ་ལུགས་གཉིས་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་དེ་ཉིད་ད་ལྟའི་ཧོང་ཀོང་གི་གནས་སྟངས་དང་མཐུན་པའི་ཐོག་ནས་ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུའི་དམངས་གཙོའི་ལམ་སྲོལ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། དེ་ཉིད་མུ་མཐུད་དེ་ཕུགས་རྒྱང་རིང་པོར་ལག་བསྟར་བྱ་དགོས་སྐོར་བརྗོད་ཡོད་འདུག
ཧོང་ཀོང་ནང་རྒྱལ་ཁབ་བདེ་འཇགས་ཟེར་བའི་ཁྲིམས་ཡིག་ལག་བསྟར་བྱས་རྗེས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་འོས་བསྡུ་ཐོག་མ་དེ་འདས་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༡༢ ནང་བསྡུས་ཡོད་ཅིང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རྒྱལ་ཞེན་ཅན་གྱིས་ཧོང་ཀོང་སྐྱོང་དགོས་པའི་ཁྲིམས་ཡིག་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སྐབས་དེར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ ༡༥༣ ཁྲོད་ནས་དམངས་གཙོ་དོན་གཉེར་བའི་འོས་མི་ ༣ མ་གཏོགས་བྱུང་མེད་ལ། ཧོང་ཀོང་གི་ལོ་ངོ་ ༢༠ ལྷག་གི་ལོ་རྒྱུས་ནང་ཐེངས་དང་པོར་མང་ཚོགས་ལ་རང་གི་འདོད་མོས་ལྟར་འོས་ལྡུག་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་མེད་པར་གྱུར་ཡོད། དེའི་ཐོག་ལོ་དེའི་ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༣༠ ཉིན་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཡོངས་མི་མང་འཐུས་མིའི་ཚོགས་ཆེན་གྱིས་ཧོང་ཀོང་གི་གཞི་རྩའི་བཅའ་ཁྲིམས་ (The Basic Law of Hong Kong) ལ་བསྐྱར་བཅོས་བྱས་པ་བརྒྱུད། གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་སྒྲོམ་གཞི་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་ཆེན་པོ་བཏང་ཡོད། དེ་སྔ་གྲོས་ཚོགས་ནང་ཞབས་བཀྱག་ ༧༠ ཡོད་པ་དེ་ ༩༠ ལ་སྤར་ཡོད་ནའང་། མི་མང་གིས་ཐད་ཀར་འོས་འདེམས་བྱ་ཆོག་པའི་འཐུས་མིའི་ཞབས་བཀྱག་ ༣༥ དེ་ ༢༠ ལ་ཉུང་འཕྲི་བྱས། ཚོང་དོན་ཚན་པ་རྣམས་ལ་ཞབས་བཀྱག་ ༣༠ སོར་བཞག་ཐོག དེ་སྔ་ཡིན་ན་ཞབས་བཀྱག་ ༧༠ ཁྲོད་ནས་ལྷག་འཕྲོ་ ༥ དེ་ཧོང་ཀོང་གི་ས་གནས་གྲོང་སྡེ་ལྷན་ཚོགས་ (District Councillors) ཀྱི་ལག་ཏུ་ཡོད་ནའང་ད་ལན་རྦད་དེ་མེད་པར་བཟོས་ཏེ། ཁྱོན་ཞབས་བཀྱག་ ༩༠ ཁྲོད་ནས་ཕྱེད་ཀ་ཙམ་སྟེ་ ༤༠ རྣམས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་སྟངས་འཛིན་འོག་ཡོད་པའི་ཚོགས་མི་ ༡༥༠༠ ལས་གྲུབ་པའི་འོས་བསྡུའི་ཚོགས་ཆུང་(Election Committee) གི་ལག་དུ་བཞག་པ་སོགས། ཧོང་ཀོང་གི་འཐུས་མིའི་ཁྲོད་དུའང་དམངས་གཙོའི་འཐུས་ཚབ་ཡོང་རྒྱུར་བཀག་འགོག་བྱས་ཡོད་པ་རེད།
Mr Lee (centre) became one of the faces of the local government in 2019 when police clashed with protesters in the streets. Photo: GETTY IMAGES
ཨ་རི་གཞུང་གི་དཔལ་འབྱོར་ཉེས་ཆད་ཕོག་པའི་ཧོང་ཀོང་གི་མགོ་འཁྲིད་གྲས་སུ་ཡོན་པའི་ཇོན་ལི་ནི། རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་གཞུང་གི་སྲིད་ཇུས་ཀུན་ལ་ཁ་ཞེ་གཉིས་མེད་ཀྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་མཁན་གྱི་ཉེན་རྟོག་དཔོན་ཟུར་པ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། འདི་ལོར་ཁོ་རང་ཧོང་ཀོང་སྤྱི་ཁྱབ་ཀྱི་འོས་བསྡུའི་ནང་གི་འོས་མི་གཅིག་པུ་དེ་ཡིན་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཁོ་པ་སྤྱི་ཁྱབ་ཏུ་ངོས་འཛིན་བྱས་པ་དེས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཧོང་ཀོང་དེ་མུ་མཐུད་སྟངས་འཛིན་ནན་པོ་བྱེད་འདོད་ཡོད་པའི་བརྡ་ལན་སྤྲད་ཡོད་པ་རེད། ཇོན་ལི་ནི་ཧོང་ཀོང་གི་སྤྱི་ཁྱབ་ཟུར་པ་གཞན་ལྟར་ཚོང་པའི་རྒྱབ་ལྗོངས་ནས་སླེབས་པ་ཞིག་མིན་པར། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༧ ནང་རང་ལོ་ ༢༠ ཐོག་ཧོང་ཀོང་གི་ཉེན་རྟོག་པའི་ཁོངས་སུ་ཞུགས་ཤིང་། ཁོ་པར་དབྱིན་ཇིའི་མི་སེར་ལག་འཁྱེར་ཡོད་ནའང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ ལོར་ཧོང་ཀོང་གི་བདེ་འཇགས་དྲུང་ལས་སུ་མ་བསྐོས་གོང་དུ་མི་སེར་ལག་འཁྱེར་དེ་དོར་ཡོད་འདུག ད་ལྟའི་སྤྱི་ཁྱབ་ལས་ཐོག་ཁེ་རི་ལེམ་གྱི་གཞུང་འཛིན་སྐབས་ཁོ་པས་བདེ་འཇགས་དྲུང་ཆེའི་ལས་འགན་ཁུར་ཏེ། ཧོང་ཀོང་གི་དོགས་ཡོད་ཉེས་ཅན་རྩིས་སྤྲོད་ཀྱི་ཁྲིམས་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱི་དམངས་གཙོའི་ལས་འགུལ་བའི་ཐོག་ཚད་ལས་བརྒལ་བའི་དམ་དྲག་བྱས་ཏེ། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་སྣང་ངོར་རྒྱལ་ཞེན་ཅན་དང་དམར་ཤོག་ཚོགས་པར་བློ་དཀར་བའི་རྣམ་པ་མངོན་གསལ་དུ་བཏང་ཡོད་འདུག་ལ། འདས་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༦ པའི་ནང་ཇོན་ལི་ཧོང་ཀོང་གི་སྤྱི་ཁྱབ་གཞོན་པར་བསྐོ་གཞག་བྱས་ཡོད་ནའང་། འདི་ལོའི་སྤྱི་ཁྱབ་ཀྱི་འོས་མིིའི་ནང་ཞུགས་ཆེད་ལས་གནས་དེ་ནས་རྩ་དགོངས་ཞུས་ཡོད་པ་རེད།
གསར་འགོད་པ། པ་སངས་ཚེ་རིང་།
