༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་པ་ཚོས་བོད་ཀྱི་ཆོས་རིག་གི་གཞུང་ལུགས་ཉར་ཚགས་དང་ལ་དྭགས་ནང་ཆོས་ལུགས་མཐུན་སྒྲིལ་ཡག་པོ་ཡོད་པར་ཡི་རངས་བསྔགས་བརྗོད་མཛད་སོང་།
ལ་དྭགས་ཁ་ཆེ་འབྲེལ་མཐུད་ཚོགས་པས་ཇི་ལྟར་གསོལ་འདེབས་ཞུས་དོན་བཞིན། དེ་རིང་ཕྱི་ཚེས་ ༡༦ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་ ༡༠ སྟེང་། ༧གོང་ས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ལ་དྭགས་ཀྱི་རྒྱལ་ས་རྙིང་བ་ཤེལ་ཕོ་བྲང་གི་ཉེ་འདབས་སུ་ཆགས་པའི་སོ་ནེ་ཁ་ཆེ་མཆོད་་ཁང་དུ་ཆིབས་བསྒྱུར་བསྐྱངས་ཏེ། དད་ལྡན་དོན་གཉེར་ཅན་རྣམས་ལ་བཀའ་སློབ་སྩལ་རྗེས། ཉིན་གུང་གསོལ་ཚིགས་བཞེས་གནང་སོང་།
སྐབས་དེར་༧མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་གིས། ངོས་ཀྱི་གཅེན་གཅུང་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་ཏུ། ཁ་ཆེ་གཅེན་གཅུང་རྣམ་པ། ངོས་ཀྱི་དུས་ཐུང་གི་གཟིགས་སྐོར་སྐབས། ཁྱེད་རྣམ་པའི་ཕེབས་བསུའི་ཚོགས་ཆུང་གིས་ངོས་དེ་རིང་འདིར་ཉིན་གུང་གི་གསོལ་ཚིགས་ལ་སྐད་བཏང་བ་རེད། ཚིག་དེ་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་རེད། དེ་ལས་ཀྱང་གལ་ཆེ་བ་ནི་ཁ་ལག་རེད། ཅེས་བཞད་མོ་བཞད། ངོས་ཁ་ཆེ་ཆོས་ཁང་དུ་གནས་མཇལ་ཧ་ཅང་ལེགས་པོ་བྱུང་། ཁྱེད་ཚོས་གཅིག་བྱས་ན། ངོས་ཀྱི་སྐྱེས་ཡུལ་ཤེས་སྲིད། བོད་ཀྱི་བྱང་ཤར་རེད། དེ་ན་ཁ་ཆེ་མང་པོ་ཡོད། ཆུང་བྱིས་པའི་དུས་ནས་བཟུང་ངོས་ནས་ཁྱེད་ཅག་གི་གསོལ་འདེབས་ལ་རྒྱུས་མངའ་ཡོད། ཁ་ཆེ་ཚོས་ངོས་ལ་དགའ་པོ་བྱེད་ཀྱི་རེད། ངོས་རང་ཆུང་ཆུང་ཡིན་ཡང་སྤྱང་པོ་ཡོད། དེ་ནས་ངོས་རང་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་ཡང་སྲིད་དུ་ངོས་འཛིན་བྱས་པ་དང་དེ་ལྷ་སར་ཕྱིན་པ་རེད། ལྷ་སར་ཁ་ཆེ་མང་པོ་ཡོད། མང་ཆེ་བ་ཚོང་པ་རེད། ང་ཚོ་བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་གཞུང་འབྲེལ་མཛད་སྒོ་ནམ་ཡིན་ལ་གྲངས་ཉུང་ཡིན་པའི་ཁ་ཆེ་བ་ཚོ་ཡོང་གི་ཡོད། དེར་བརྟེན། ངོས་ཆུང་བྱིས་དུས་ནས་བཟུང་ཁ་ཆེ་གཅེན་གཅུང་རྣམ་པ་དང་ཁྱེད་ཅག་གི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་གྱོན་ཆས་ལ་རྒྱུས་མངའ་ཡོད་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་དུ་ལྷ་སའི་མི་མང་གིས་ཁ་ཆེ་བ་རྣམས་ཧ་ཅང་ཞི་བདེ་ཡིན་པར་བརྩི་ཡི་ཡོད།
ཁ་ཆེ་གཅེན་གཅུང་ཚོའི་འཚོ་གནས་དངོས་ནི་ཚོང་རྒྱག་རྒྱུ་དེ་རེད། དེ་བས། ཁོང་ཅག་རྒྱུན་པར་རྒྱ་གར་དུ་ཕྱིན་ནས་ས་གནས་བོད་མི་ཚོར་མེད་པའི་དངོས་ཟོག་འཁྱེར་ཡོང་གི་ཡོད་ལ། ཁ་ཆེའི་གཞོན་སྐྱེས་གཅེན་གཅུང་མང་པོ་རྒྱ་གར་ནས་ཕྱིར་ལོགས་ཡོང་སྐབས། ང་ཚོས་འདུན་པ་དྲག་པོའི་ངང་ནས་རྒྱ་གར་གྱི་གནས་སྟངས་དང་གྷན་དྷི་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ལ་ཉན་འདོད་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཡོད། སྤྱི་ཚོགས་ཆུང་ཆུང་ཡིན་པའི་ཁ་ཆེ་བ་ཚོར་ང་ཚོའི་གནས་ཚུལ་གྱི་འབྱུང་ཁུངས་ཆགས་ཡོད་ལ། ང་ཚོས་ཁ་ཆེ་བ་ཚོ་ཧ་ཅང་ཞི་བདེ་བག་འཕེལ་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།
ངོས་ནས་གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར། བོད་ཀྱི་གཞུང་འབྲེལ་མཛད་སྒོ་ཚང་མའི་སྟེང་ཁ་ཆེའི་སྐུ་ཚབ་མི་སྣ་མཉམ་ཞུགས་གནང་གི་ཡོད། ངོས་ཀྱི་ཆུང་བྱིས་དུས་ནས་ང་ཚོ་ཕན་ཚུན་རྒྱུས་མངའ་ཡོད། འོན་ཀྱང་། རྗེས་སུ་བོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་ལ་འགྱུར་བ་ཐེབས་ཏེ་གནས་སྟངས་ཁག་པོ་ཆགས་པ་རེད། མཐའ་མ་དེར་ངོས་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་མོ་ཙེ་ཏུང་དང་ལེ་ཧྲའོ་ཅི། ལེ་ཧྲན་ནཱན་སོགས་སུ་ཐུག་པ་ཡིན་ལ། རྒྱུས་མངའ་མི་སྨད་པ་ཞིག་ཡོད། ངོས་ལྷ་སར་འགྲོ་རྒྱུའི་སྔ་ཉིན་དེར་གཞུང་འབྲེལ་གང་ཡང་མིན་པའི་ཐོག་ནས་ཙེ་ཏུང་ངོས་ལ་ཐུག་དགོས་ཡོད་ཟེར་ནས་ཀྲོང་ནན་ཧེ་རུ་སྐད་བཏང་སོང་། སྐབས་དེར་མོ་ཙེ་ཏུང་རང་ཁྱིམ་ནས་ཕྱིན་ཐོན་ཏེ་ངོས་ལ་བསུ་མར་སླེབས་བྱུང་བ་དང་། ཁོས་དེ་དུས་བོད་རྒྱ་ཆེ་མི་མང་གི་སྣེ་འཁྲིད་སྟངས་དང་མཐའ་མའི་ཐག་གཅོད་ངོས་ནས་ལེན་དགོས་པ་སོགས་ངོས་ལ་བསླབ་བྱ་གང་མང་བརྒྱབ་བྱུང་བ་མ་ཟད། མཐའ་མ་དེར་ཁོས་ངོས་ལ། ཁྱེད་ཀྱི་བསམ་བློ་ཧ་ཅང་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པ་རེད་འདུག ཆོས་ནི་ཉལ་ཐ་རེད། ཅེས་བརྗོད་བྱུང་། སྐབས་དེར་ངོས་ནས་ཧ་ཅང་བློ་ཡུལ་ལས་འདས་པ་ཞིག་ཏུ་མཐོང་ཡང་། ཅི་གང་ཚོར་མེད་ཁུལ་བྱས་པ་ཡིན། གཙོ་འཛིན་མོ་ཙེ་ཏུང་གིས་ངོས་ཀྱི་བསམ་བློ་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པ་རེད་ཟེར་བ་ནི་ཧ་ཅང་བདེན་པ་རེད། ངོས་ཚན་རིག་པར་ཐུག་པ་དང་ཁོ་ཚོའི་སྐད་ཆ་ལ་ཉན་པར་སྦྲོ་བ་ཧ་ཅང་ཆེ། དེ་མཚུངས་བཞིན། དེང་དུས་ཚན་རིག་པར་ནང་སེམས་ཀྱི་ཞི་བདེ་མཚོན་པའི་སེམས་ཚོར་གྱི་སྐོར་ལ་ཚད་བཀག་གི་གནས་ཚུལ་ཙམ་མ་གཏོགས་མེད་སྟབས། ཚན་རིག་པ་མང་པོ་ངོས་ལ་ཐུག་འཕྲད་དུ་ཡོང་ནས་ནང་སེམས་ཀྱི་ཞི་བདེ་བསྐྲུན་ཐབས་སྐོར་འདྲི་ཡི་འདུག ད་ལྟ་ངོས་ལ་ཚན་རིག་པའི་གྲོགས་པོ་མང་པོ་ཡོད་ལ། ངོས་ཀྱིས་ཁོ་ཚོས་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ལ་བཟུང་བའི་ལྟ་ཚུལ་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ལ་སློབ་སྦྱོང་བྱས་པ་རེད། ངོས་རང་ནང་པ་ཞིག་ཡིན་དུས། ནང་པའི་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོའི་ནང་ངོ་ཤེས་པ་མང་པོ་ཡོད།
མཐའ་དོན་མི་ཚང་མ་འགྲོ་བ་མི་ཡིན་པ་གཅིག་གྱུར་དང་སེམས་ཚོར་དང་ཀླད་པ་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་པ་སོགས་འགྲོ་བ་མི་ཐེར་འབུམ་བདུན་ཡོད་པ་ཀུན་གྱིས་ཞི་བདེ་དང་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པའི་མི་ཚེ་ཞིག་འདོད་ཀྱི་ཡོད། ང་ཚོ་སྐྱེས་པ་དང་ཨ་མའི་བྱམས་སྐྱོང་ཐོབ་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། མིའི་རང་བཞིན་ནི་བྱམས་བརྩེ་ལྡན་པ་ཡིན། འོན་ཀྱང་། དཀའ་ངལ་ནི་ང་ཚོ་སློབ་གསོའི་ལམ་དུ་ཞུགས་པ་ནས། མིའི་རང་བཞིན་དུ་ཡོད་པའི་བྱམས་བརྩེ་དང་གཅེན་གཅུང་གི་འདུ་ཤེས་མཚོན་པའི་ནང་སེམས་ཀྱི་ཞི་བདེ་བསྐྲུན་ཐབས་སོགས་ཀྱི་སྐོར་དེང་རབས་སློབ་གསོའི་ནང་རྒྱུ་ཆ་འདང་ངེས་མེད་པ་རེད། དཔེར་ན་རྒྱ་གར་གྱི་ཤེས་ཡོན་ལམ་ལུགས་དེ་ནུབ་ཕྱོགས་པའི་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པས། ནང་སེམས་ཀྱི་ཞི་བདེ་བསྐྲུན་ཐབས་ལ་རྒྱུས་མངའ་དེ་ཙམ་མེད་པ་རེད།
རྒྱ་གར་གྱི་སྙིང་རྗེ་དང་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལྟ་གྲུབ་སྐོར་ནུབ་ཕྱོགས་པར་ཤེས་རྟོགས་མེད་པ་མ་ཟད། བྱམས་སྙིང་རྗེ་བརྒྱུད་དེ་ནང་སེམས་ཀྱི་ཞི་བདེ་བསྐྲུན་སྐོར་ཤེས་རྟོགས་མེད། དུས་རབས་སྔོན་མའི་ནང་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་གྷན་དྷི་མཆོག་གིས་འཛམ་གླིང་འདིར་འཚེ་མེད་ཞི་བ་འཁྱེར་ཡོང་ཡོད། ལྷོ་ཨ་ཧྥི་རི་ཁ་གཙོས་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོ་ཞིག་གྷན་དྷིའི་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལམ་དུ་ཞུགས་ཡོད། ད་ལྟ་འཐབ་འཁྲུག་ནང་སེམས་ཁོང་ཁྲོ་དང་ཞེ་སྡང་། འཇིགས་སྣང་སོགས་ལ་བརྟེན་ནས་མགོ་རྩོམ་གྱི་ཡོད་པས། འཚེ་མེད་ཞི་བ་ཁོ་ནས་འདང་གི་མེད་པ་རེད། དེར་བརྟེན། བྱམས་སྙིང་རྗེ་ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུ་ནི་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་ཡིན་ལ། འཛམ་གླིང་གི་ཆོས་ལུགས་ཆེ་ཁག་ཚང་མའི་བསླབ་བྱ་ནི་བྱམས་སྙིང་རྗེ་ཡིན་ཡང་། བྱམས་སྙིང་རྗེ་ནི་ཆོས་ལུགས་དང་མ་འབྲེལ་བའི་ཐ་སྙད་ཅིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། ད་ལྟ་ང་ཚོའི་ཤེས་ཡོན་ནང་དངོས་གནས་དྲང་གནས་ཀྱི་སེམས་པ་བཟང་པོ་བྱ་རྒྱུ་དང་བྱམས་སྙིང་རྗེ་སྐོར་དེ་དགོས་ཀྱི་འདུག ངོས་རང་ནེ་རུ་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གཙོས་པའི་རྒྱ་གར་གྱི་ཤེས་ཡོན་བསྟི་གནས་ཁང་ཁག་ཏུ་བསྐྱོད་དེ། སློབ་གསོའི་མི་སྣ་ཁག་དང་ཐུག་འཕྲད་ཀྱིས་རྒྱ་གར་གྱི་གནའ་བོའི་བྱམས་སྙིང་རྗེའི་སློབ་གསོ་དང་དེང་རབས་སློབ་གསོ་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་སྐོར་ལ་གྲོས་བསྡུར་བྱ་རྒྱུ་ཡིན། བྱམས་སྙིང་རྗེ་ནི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་གནད་དོན་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱ་རྒྱུ་མེད། དེ་ནི་འགྲོ་བ་མིའི་འཚོ་གནས་ལ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེ་བ་ཞིག་ཡིན། དེང་དུས་ཤེས་ཡོན་ལམ་ལུགས་ནང་བྱམས་སྙིང་རྗེ་དང་ནང་སེམས་ཀྱི་ཞི་བདེའི་སྐོར་དགོས་ཀྱི་འདུག
ལ་དྭགས་ནས་བོད་དང་ས་འབྲེལ་གྱི་མོན་རྟ་དབང་བར་འདས་པའི་ལོ་སྟོང་ཕྲག་རིང་། ཁྱེད་ཅག་བོད་དུ་ཕྱིན་པ་དང་བོད་མི་རྣམས་འདིར་ཡོང་བ་སོགས་བྱས་ཏེ། ང་ཚོར་སེམས་པ་བཟང་པོ་དང་སྙིང་རྗེའི་སྦྱོང་བརྡར་འདྲ་མཉམ་ཐོབ་ཡོད ངོས་ག་དུས་ཡིན་ཡང་རྒྱ་གར་གྱི་བྱང་ཕྱོགས་སུ་བསྐྱོད་སྐབས། མི་མང་གིས་ངོས་ལ་དགའ་ཚོར་ཞེ་དྲགས་བྱེད་ཀྱི་རེད། རྒྱུ་མཚན་ནི་ང་ཚོའི་བར་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་རིང་ལ་འབྲེལ་བ་གཏིང་ཟབ་དང་ཉེ་བོ་ཡོད་པས་ཡིན། བོད་ལ་མཚོན་ན་འདས་པའི་ལོ་བཅུ་ཕྲག་འགའི་རིང་བོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཧ་ཅང་ཁག་པོ་ཆགས་ཡོད་ཀྱང་། བོད་མི་ཚོས་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་རིང་གི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་བདག་ཉར་ཡག་པོ་བྱས་ཡོད། ད་ལྟ་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་པ་ཚོར་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ཐོག་ནས་འབྲེལ་བ་དམིགས་བསལ་ཡོད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་རིག་གཞུང་དེ་དག་ཉར་ཚགས་ཡག་པོ་བྱེད་བཞིན་པར་ངོས་ནས་ཡི་རངས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཆོས་ལུགས་ནི་མི་སྒེར་གྱི་དོན་དག་རེད། འོན་ཀྱང་། སེམས་བཟང་བག་འཕེལ་ནི་མི་ཚང་མར་མཁོ་ཡི་ཡོད།
དེ་ནས་ཆོས་ལུགས་མཐུན་སྒྲིལ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་རེད། ཆོས་ལུགས་ཚང་མའི་ལོ་རྒྱུས་དང་ལྟ་གྲུབ་མི་འདྲ་ཡང་། བསླབ་བྱ་གཙོ་བོ་ནི་བརྩེ་བ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། དེར་བརྟེན། ཆོས་ལུགས་གྲུབ་མཐའ་སྣ་ཚོགས་བར་མཐུན་སྒྲིག་དགོས་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་ཡིན། ད་ལྟ་འདིར་ལ་དྭགས་སུ་ཁ་ཆེ་གཅེན་གཅུང་ཚོ་དང་ནང་པའི་གཅེན་གཅུང་ཚོ་ཧ་ཅང་འཆམ་མཐུན་ངང་གནས་བཞིན་པ་ནི་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་རེད། ཅེས་གསུངས།
གསར་འགོད་པ་སྐལ་བཟང་སྦྱིན་པས་ལ་དྭགས་ལྕོག་ལམ་སར་ཞི་བའི་ཚལ་ཕོ་བྲང་གི་ཉེ་འཁྲིས་ནས་སྤེལ།