ཀླུ་སྨྱོན་ཧེ་རུ་ཀ
མི་རིགས་ཞེས་པ་འདི་ནི་ཁྲག་རྒྱུན་དང་འཚོ་གནས། རིག་གཞུང་དང་ཁོར་ཡུག དད་མོས་དང་འདུ་ཤེས་སོགས་གྲུབ་ཆ་སྣ་མང་རྙོག་འཛིང་ཅན་དུ་མ་ཞིག་གི་བསྡུས་གཟུགས་ཡིན་ཞིང་། གྲུབ་ཆ་འདི་དག་ཀྱང་རང་རང་གི་རྒྱུ་རྐྱེན་སྣ་ཚོགས་ལ་བརྟེན་ནས་མེད་པ་ནས་ཡོད་པ་དང་། ཡོད་པ་ནས་མཉམ་འདྲེས། མཉམ་འདྲེས་ནས་འཐོར་ཞིག་ཏུ་འགྲོ་བའི་ཆོས་ཉིད་དམ་གོ་རིམ། ཡང་ན་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱི་འགྲོས་འདི་མ་བརྒྱུད་པར་གནས་ཐབས་ཡེ་ནས་མེད།
རང་རེ་གདོང་དམར་བོད་པའི་མི་རིགས་འདི་ལ་མཚོན་ན་ཡང་། ལོ་ངོ་ཁྲི་ཉིས་བརྒྱ་སུམ་བརྒྱའི་ཡར་སྔོན་ནས་སྤྲ་སྤྲེལ་དག་གི་མཉམ་འདྲེས་དང་འཚོ་ཐབས་ལ་འགྱུར་ལྡོག་བྱུང་བའི་དབང་གིས། དུད་འགྲོ་དང་མི་རུ་གྱུར་པའི་བརྒྱུད་རིམ་རིང་མོ་ཞིག་འགྲིམས་ནས་དེ་རིང་གི་བར་དུ་ཡོང་བ་ཞིག་ཡིན་ལ། ལོ་རྒྱུས་རིག་པའི་ངོས་ནས་བལྟས་ན་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཁྲག་རྒྱུན་གཙང་མ་གཙང་རྐྱང་ཡིན་པའི་བོད་རིགས་ཤིག་དེང་སྐབས་ཧ་ཅང་རྙེད་དཀའ་བའི་ཚོད་དུ་འདུག དེ་ལ་རྒྱུ་མཚན་མང་ཡང་མཐར་གཏུགས་ན་མི་རིགས་མཉམ་འདྲེས་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་འདིའི་འོག་ཏུ་ཚུད་འགྲོ།
བདག་གི་ཕ་ཡུལ་མདོ་སྨད་ལ་མཚོན་ན་དུས་རབས་དྲུག་པ་ཙམ་ནས་བཟུང་སྟེ་བོད་ཀྱི་མཐའ་མཚམས་ས་ཁུལ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་པ་དང་། འདས་པའི་ལོ་གཅིག་སྟོང་སུམ་བརྒྱ་ཙམ་ཞིག་གི་རིང་ལ། བོད་དང་ཐང་ཡོན་མན་ཆིང་སོགས་རྒྱ་དང་སོག་པོའི་རྒྱལ་རབས་རིམ་བྱུང་བར་གྱི་དགྲ་གཉེན་བར་མའི་འབྲེལ་ལམ་རིང་མོའི་ཁུགས་སོ་རུ། བོད་ཆེན་པོའི་མཐའ་མཚམས་ཀྱི་བོད་མི་དག་གི་གཟུགས་པོའི་ནང་གི་བོད་ཁྲག་གཙང་མ་དེའི་ནང་དུ་ཡང་རྒྱ་ཁྲག་དང་སོག་ཁྲག སུམ་པ་དང་འ་ཞའི་ཁྲག་སོགས་ཁྲག་རིགས་སྣ་མང་ཞིག་མ་འདྲེས་རང་འདྲེས་སུ་གྱུར་པ་རེད། གནས་ཚུལ་འདི་དོན་དངོས་ཡིན་པའི་ཁུངས་སྐྱེལ་བཙན་པོ་ཞིག་སྟེ། བོད་རིགས་མང་པོ་ཞིག་གིས་ཚུར་བོད་སྐད་བཤད་ན་མ་གཏོགས། ངོ་གདོང་ལ་བལྟས་ན་རྒྱ་མིའི་གདོང་དང་སོག་པོའི་གདོང་སྟེ་གདོང་མདོག་ཧ་ཅང་དཀར་ཞིང་སྣ་དང་མིག་ཆུང་ཆུང་ཡིན་པ་ཁྲི་སྟོང་མང་པོ་ཞིག་བོད་ཁམས་སྤྱི་དང་ཁྱད་པར་མདོ་སྨད་པའི་ཁོངས་སུ་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད།
དེར་མ་ཟད་བོད་དབུས་ཁུལ་ལྷ་ས་ལྟ་བུར་མཚོན་ན་ཡང་རྒྱ་བཟའ་སྔ་ཕྱི་གཉིས་ཀྱི་གཡོག་མོའམ་ཞལ་ཏ་མ་ཚོས་བོད་རིགས་སྐྱེས་པར་གཉེན་བསྒྲིགས་ཏེ་ས་གནས་ཀྱི་བོད་ཁྲག་གཙང་མ་དེའི་ནང་དུ་རྒྱ་ཁྲག་གི་ཐིགས་པ་འདྲེས་སུ་བཅུག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཏུན་ཧོང་གཏེར་ཡིག་ནང་གི་རྒྱ་ཤ་ཅུའི་བུ་མོ་འཕྲོག་ཆོག་དང་མི་ཆོག་པའི་ཁྲིམས་ཡིག་གམ་ཆིངས་ཡིག་དེ་ཚོར་བལྟས་ན་ཡང་། བོད་ཀྱི་མཐའ་མཚམས་དམག་དཔུང་གིས་རྒྱ་རིགས་བུ་མོ་ཚོ་བཙན་གྱིས་བོད་ཀྱི་མནའ་མར་འཕྲོག་པའི་ལུགས་སྲོལ་ཞིག་ཡོད་པ་མཐོང་ཐུབ་ལ། བོད་ཀྱི་མཚམས་སྲུང་དམག་མི་ཚོ་ཕྱིར་རང་གི་ཕ་ཡུལ་དུ་ལོག་པའི་སྐབས་སུ་རྒྱ་རིགས་མནའ་མ་དང་གཡོག་མོ་དེ་དག་ཀྱང་བོད་ཡུལ་དུ་འཁྲིད་ཡོང་རྒྱུ་ཉག་གཅིག་ཡིན་པས། ཞིབ་ཏུ་བསམས་ན་བོད་ཁྲག་གི་ནང་རྒྱ་ཁྲག་མ་འདྲེས་པའི་བོད་ཁམས་ཞིག་ཧ་ཅང་འཚོལ་དཀའ་མི་འདུག་གམ།
དེང་སང་གི་ DNA ཚན་རིག་བརྟག་དཔྱད་ཀྱི་ལམ་ནས་བོད་པ་ཚོའི་ཁྲག་རིགས་ལ་བརྟག་དཔྱད་བྱས་པ་ཡིན་ན། བོད་རིགས་ཚང་མའི་ཟུངས་ཁྲག་གི་ནང་དུ་མི་རིགས་འདྲ་མིན་གྱི་ཁྲག་རྒྱུན་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཁ་ཚོན་བཅད་ནས་བརྗོད་ཐུབ་པ་ཞིག་རེད། འདི་ནི་ཧ་ལས་པ་ཞིག་མིན་ན་ཡང་། མི་རིགས་ཞེས་པ་དེ་ངོ་བོ་ངོ་མ་དེ་གང་ཞིག་བགྲོ་གླེང་དང་རྩོད་གླེང་བྱེད་བཞིན་པའི་དེང་གི་དུས་ཚོད་འདིར། མི་རིགས་རིང་ལུགས་པ་ཞིག་ལ་མཚོན་ན་རང་གི་ངོ་བོ་ངོ་མ་དེ་ཁྲག་རྒྱུན་གྱི་སྟེང་ནས་འཇོག་གམ། ཡང་ན་ཤེས་རིག་གི་སྟེང་ནས་འཇོག་དགོས་པའི་སྐོར་ལ་བསམ་བློ་ཞིབ་ཏུ་གཏོང་དགོས་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད།
བཙན་འཛུལ་བའམ་མི་སེར་སྤེལ་བའི་རིང་ལུགས་པ་ཚོས་མི་སེར་སྤེལ་ཡུལ་དུ་རྣམ་པ་མི་འདྲ་བའི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱེད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་དུ། ཐད་ཀར་མཚོན་ཆ་བཀོལ་ནས་ས་གནས་དེའི་གདོད་མའི་མི་རིགས་དམར་གསོད་བྱེད་པ་དང་། ཡང་ན་སྒྲ་མེད་ཀྱི་མཚོན་ཆ་སྟེ་གཡོ་སྒྱུ་ཆེ་བའི་སྲིད་བྱུས་བཏིངས་ནས་གདོད་མའི་མི་རིགས་དེ་མི་སེར་སྤེལ་མཁན་གྱི་མི་རིགས་སུ་བསྒྱུར་བའི་བྱེད་ཐབས་མི་འདྲ་སྣ་ཚོགས་ཤིག་ཡོད། དེ་དག་ལས་མཚོན་ཆའི་ལག་ལེན་གྱི་དུས་སྐབས་ནི་ཐུང་ཞིང་བཙན་དྲགས་ཆེ་ལ་སྐྱི་གཡའ་བ་ཞིག་ཡིན་མོད། དེ་ལས་ཀྱང་ཆེས་གདུག་རྩུབ་ཆེ་བ་དང་ཉེན་ཁ་ཆེ་བ་ནི་ས་ཐོག་དར་འཐག་གི་སྲིད་བྱུས་ཏེ། ས་སྐྱེ་རྡོ་སྐྱེས་ཀྱི་ཡུལ་མིའི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ཁྲག་རྒྱུད་དང་བཅས་པ་ཐབས་བྱུས་འདྲ་མིན་ལ་བརྟེན་ནས་རྩ་མེད་དུ་གཏོང་བ་དེ་རེད།
དཔེར་ན་གླིང་ཆེན་ཨ་མེ་རི་ཀར་ཡོ་རོབ་པ་ཚོ་འབྱོར་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། གླིང་དེར་མི་ལོ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མའི་རིང་འཚོ་གནས་བྱས་པའི་གདོད་མའི་མི་རིགས་ཀྱི་བྱིས་པ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མ་མི་དཀར་ཡེ་ཤུ་བ་ཚོའི་སློབ་གྲྭར་བཙན་ཁྲིད་བྱས་ནས། གདོད་མིའི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་གི་རྗེས་ཤུལ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་ཡེ་ཤུ་བ་དབྱིན་སྐད་མ་གཏོགས་བཤད་མི་ཤེས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་བསྒྱུར་པའི་ལོ་རྒྱུས་དམར་པོ་དེ་ལྟ་བུ་རེད་ལ། ཟླ་བ་གཅིག་ཙམ་གྱི་གོང་དེར། ཡེ་ཤུའི་བླ་ཆེན་པོབ་ཀྱིས་ཁ་ན་སྒྲའི་ཡེ་ཤུའི་ཆོས་ཁང་དང་སློབ་གྲྭས་གདོད་མའི་མི་རིགས་ཀྱི་བྱིས་པ་སྡེབ་གསོད་དང་མི་རིགས་བཙན་སྒྱུར་བྱས་པར་དགོངས་དག་ཞུས་པ་འཛམ་གླིང་ཡོངས་གྲགས་ཀྱི་གསར་འགྱུར་ཆགས་པ་རེད། དེ་བཞིན་ཡོ་རོབ་ཀྱི་མི་དཀར་ཚོས་གླིང་ཆེན་ཨ་རིའི་ལྷོ་བྱང་དབུས་ཁུལ་གསུམ་ལ་དབང་སྒྱུར་ལོ་ངོ་བརྒྱ་ཕྲག་ཁ་ཤས་ཀྱི་བྱས་པའི་ལོ་ཟླའི་ཁྲོད་དུ། གླིང་ཆེན་དེའི་གདོད་མའི་མི་རིགས་འདྲ་མིན་སྟོང་ཕྲག་དུ་མས་སོ་སོའི་ཕ་སྐད་མ་གདངས་བོར་ནས་དབྱིན་སྐད་དང་སི་པན་གྱི་སྐད། སྒྲ་ཆིའི་སྐད་དངཧྥ་རན་སིའི་སྐད་སོགས་ཕྱི་རྒྱལ་བཙན་འཛུལ་བའི་སྐད་ཡིག་མ་གཏོགས་མི་ཤེས་པའི་སྐྱོ་གར་ཡི་མུག་པ་འདི་བྱུང་བ་རེད། སི་པན་པ་སོགས་ཡོ་རོབ་པའི་བཙན་འཛུལ་ལ་བརྟེན་ནས་གནའ་བོའི་ལྷོ་དབུས་ཨ་མེ་རི་ཀའི་དཔལ་ཡོན་བླ་ན་མཐོ་བའི་ཨིན་ཁ་རྒྱལ་ཁམས་དང་མར་ཡན་རིག་གཞུང་ཡོངས་རྫོགས་རྩ་མེད་དུ་བཏང་བ་རེད། དེ་བཞིན་ཨོ་སི་ཁྲོ་ལི་ཡའི་གདོད་མའི་མི་རིགས་ལ་ཡོ་རོབ་མི་དཀར་བས་རིག་གཞུང་བཙན་སྒྱུར་བྱས་པ་དང་། ཡོ་རོབ་མི་དཀར་ཚོ་ཨོ་སི་ཁྲི་ལི་ཡར་མ་བསླེབས་པའི་སྔ་རོལ་ཏུ་གླིང་ཆེན་དེར་གདོད་མིའི་མི་རིགས་ཀྱིས་སྐད་རིགས་མི་འདྲ་བ་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་ལྷག་བཤད་ཀྱིན་ཡོད་ན་ཡང་། མི་དཀར་བསླེབས་ནས་བཟུང་སྟེ་དེ་རིང་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་སྐད་རིགས་བརྒྱ་དང་བཞི་བཅུ་ཙམ་ལས་ལ་ལྷག་ཅིང་། དེ་དག་ལས་སྐད་རིགས་བརྒྱ་དང་བཅུ་ཧ་ཅང་རྩ་བརླག་ཏུ་འགྲོ་བའི་ཉེན་ཁའི་ནང་ཚུད་ཡོད། དབྱིན་ཇི་བཙན་རྒྱལ་ཆེན་མོས་ལོ་ཉིས་བརྒྱའི་རིང་རྒྱ་གར་ལ་དབང་སྒྱུར་བྱས་པའི་རིང་རྒྱ་གར་ལ་ཁྲི་ཕྲག་མང་པོའི་ཆོས་ལུགས་བཙན་སྒྱུར་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་དེང་སྐབས་ད་དུང་མ་ཤི་གསོན་པོར་གནས་ཡོད་ལ། རྒྱ་ནག་ལ་མཚོན་ན་ལོ་ཉིས་བརྒྱའི་རིང་མན་ཇུ་མི་རིགས་ཀྱིས་རྒྱ་མི་རིགས་ཚང་མར་རལ་བ་འཇོག་ཏུ་བཅུག་པ་དང་། ལྕགས་ཕག་ལོའི་གསར་བརྗེ་ནས་བཟུང་སྟེ་རྒྱ་རིགས་ཀྱིས་མན་ཇུ་བར་ཕྱིར་དབང་སྒྱུར་བྱས་ཏེ་མཐར་མན་ཇུ་བ་རིག་གཞུང་དང་བཅས་པ་རྒྱ་མི་རིགས་ཀྱི་ནང་དུ་ཐིམ་ནས་རྩ་མེད་དུ་སོང་བ་རེད། བྱིན་ཇུས་རྒྱ་གར་ལ་ལོ་ཉིས་བརྒྱའི་རིང་དབང་སྒྱུར་བྱས་པའི་མཇུག་འབྲས་སུ་རྒྱ་གར་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་ན་ག་ལན་སྒྲུ་ཞེས་པའི་ས་གནས་ཀྱི་ཡུལ་མི་ཕལ་མོ་ཆེའི་ཆོས་ལུགས་ཡེ་ཤུར་བསྒྱུར་ཡོད་པ་དེང་སང་མིག་མཐོང་ལག་ཟིན་ཡིན་པ་ལྟ་བུའོ།།
ཁོ་བོ་བལ་ཡུལ་དུ་ལོ་ངོ་དྲུག་གི་རིང་བསྡད་པའི་ལོ་ཟླ་རིང་མོའི་ཁྲོད་དུ་མཐོང་ཞིང་ཐོས་པའི་ཉམས་མྱོང་ཞིག་བརྗོད་ན། བལ་ཡུལ་དུ་བལ་བོའི་མི་རིགས་ཧིན་དུའི་ཆོས་ལུགས་ཉམས་ལེན་པས་མི་གྲངས་ཀྱི་བརྒྱ་ཆ་དགུ་བཅུ་ཙམ་ཞིག་ཟིན་ཡོད་ལ། ཤར་པ་དང་རྟ་མང་ཡོལ་མོ་ཀློ་སྨོན་ཐང་ཙམ་ཡུལ་སོགས་ཀྱི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་གིས་མི་རབས་མང་པོ་ཞིག་བསྐྱལ་ཟིན་པ་དག་ལ་མཚོན་ན། སྤྱི་ལོ་༡༩༥༩ ལོའི་ཡས་མས་ནས་བོད་པའི་བླ་མ་མང་པོས་བལ་བོའི་རྒྱལ་སའི་ཉེ་འཁོར་དུ་དགོན་པ་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོ་ཞིག་གསར་འཛུགས་ཀྱིས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་རིག་གཞུང་ལ་སློབ་གཉེར་བྱེད་སའི་བསྟི་གནས་དུ་མ་ཞིག་མེད་པ་ནས་ཡོད་པ་དང་། ཡོད་པ་ནས་ཡར་རྒྱས་སུ་ཕྱིན་པ་ནི་དགའ་འོས་པའི་དོན་དངོས་ཤིག་ཡིན་ཡང་། བལ་པོའི་ཧིན་དུའི་མི་རིགས་ཚོས་བེད་སྤྱོད་བྱེད་པའི་གོར་ཁའི་སྐད་དེ་བལ་ཡུལ་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་སྤྱི་སྐད་ཡིན་པ་དང་། ཤར་པ་རྟ་མང་སོགས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཚོ་རྒྱལ་སས་གཙོས་པའི་གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་གང་དུ་གནས་ཀྱང་བརྒྱ་ཆའི་དགུ་བཅུ་ཙམ་ཞིག་གིས་གོར་ཁའི་སྐད་ཆ་ཁོ་ན་བེད་སྤྱོད་བྱེད་པ་མིག་མཐོང་ལག་ཟིན་བྱུང་པ་དང་། བོད་པའི་བླ་མས་གསར་འཛུག་བྱས་པའི་དགོན་པའི་ནང་གི་བལ་བོའི་གྲྭ་བཙུན་ཚོས་ནང་ཆོས་དང་སུམ་རྟགས་སོགས་སློབ་དུས་བོད་ཡིག་བོད་སྐད་བེད་སྤྱོད་བྱེད་པ་མ་གཏོགས། ཚོགས་པ་དང་འཛིན་གྲྭ་གྲོལ་ནས་ཕྱི་ལོགས་སུ་བསླེབས་མ་ཐག་ལམ་སེང་གོར་ཁའི་སྐད་དམ་བལ་བོའི་སྐད་རང་གི་སྟེང་ནས་ཕན་ཚུན་སྐད་ཆ་བཤད་ཀྱིན་འདུག
རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ལ་མཚོན་ན་མི་རིགས་ལྔ་བཅུ་ང་དྲུག་ཡོད་ལ། རྒྱ་མི་རིགས་ཕུད་པའི་མི་རིགས་གཞན་པ་ཚང་མ་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཏེ་ས་ཡ་བཅུའམ་ས་ཡ་ལྔ་དྲུག ཡང་ན་ས་ཡ་གཅིག་གཉིས་སམ་འབུམ་ཁ་ཤས་སོགས་ལས་གྲུབ་པ་ཤ་སྟག་ཡིན་པས། རྒྱ་མི་རིགས་ཆེན་པོའི་རིག་གཞུང་གིས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་འདི་དག་ཚང་མར་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེན་པོ་ཞིག་ཐེབས་དང་ཐེབ་བཞིན་ཡོད་ལ། བོད་མི་རིགས་ལ་མཚོན་ན་༡༩༥༨ ནས་༡༩༨༠ བར་དུ་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ལ་གོད་ཆག་ཚབས་ཆེན་ཐེབས། ཡིན་ཡང་༡༩༨༠ ལོ་ནས་སྲིད་ཇུས་ལྷོད་དུ་བཏང་སྟེ་བོད་རིགས་སློབ་གྲྭ་ཆེ་འབྲིང་ཆུང་གསུམ་དང་དགོན་སྡེ་ཁག་ཏུ་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ལ་སློབ་གཉེར་བྱེད་པའི་མཐོ་རླབས་དྲག་པོ་ཞིག་འཕྱུར་བས། སྤྱི་ལོ་ ༢༠༠༠ བར་དུ་བོད་ཀྱི་ཆོས་རིག་གཉིས་ཀའི་ཚེ་སྲོག་ལ་གཟི་འོད་འབར་བའི་རྫོགས་ལྡན་གྱི་དུས་རབས་ཤིག་བྱུང་ན་ཡང་། འདས་པའི་ལོ་ངོ་ཉི་ཤུའི་རིང་ལ་ཕྱི་ནང་གི་རྒྱུ་རྐྱེན་མང་པོ་ཞིག་གི་དབང་གིས་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། མི་གཤིས་དང་ཁོར་ཡུག་སོགས་མདོར་ན་བོད་ཀྱི་སྣོད་བཅུད་ཡོངས་རྫོགས་འགག་རྩའི་རང་བཞིན་ཞིག་ཏུ་བསླེབས་ཡོད། འདི་ནི་བོད་གཅིག་པོ་མ་ཡིན་པར་རྒྱ་ནག་གི་སོག་པོ་དང་ཡུ་གུར་སོགས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་འདུས་སྡོད་ས་གནས་ཚང་མའི་ནང་དུ་བྱུང་དང་འབྱུང་བཞིན་པའི་གནད་དོན་ཞིག་རེད། དཔེར་ན་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་བོད་ཡིིག་གི་ལམ་ནས་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་པའི་གནས་རིམ་ཉུང་དུ་བཏང་བ་དང་། མི་རིགས་འདྲེས་སྒྱུར་གྱི་གོ་སྐབས་ཇེ་མགྱོགས་སུ་བཏང་བ། འབྲོག་པ་རོང་སྒྱུར་དང་རོང་བ་གྲོང་ཁྱེར་ཅན་དུ་སྒྱུར་པའི་སྲིད་ཇུས་ཀྱི་འཁོར་སྐྱོད་ཆེན་མོ་འདིའི་ཀློང་དུ་ཚུད་པའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཚང་མའི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ལ་ཤི་གསོན་གྱི་གདམ་ཀ་རེ་སྤྲད་ཡོད།
དཔེ་མཚོན་གཞན་ཞིག་ནི་རང་རེ་ནང་པ་ཀུན་གྱིས་ནམ་ཡང་བརྗེད་ཐབས་མེད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་སྐྱོ་གར་ཏེ། ནུབ་ཕྱོགས་ཁ་ཆེའི་དམག་དཔུང་གིས་ལི་ཡུལ་དང་ཨབ་སྒན། པ་ཀི་སི་ཐན་དང་རྒྱ་གར། ཨིན་རྡུ་ཉི་ཞི་དང་མ་ལེ་ཞི་ཡ་སོགས་ཀྱི་ནང་པ་དང་ཧིན་དུའི་ཆོས་དད་པ་ས་ཡ་ཁྲི་ཕྲག་དུ་མའི་ཆོས་ལུགས་བཙན་སྒྱུར་བྱས་པའི་བུ་རབས་ཚ་བརྒྱུད་ཀྱིས་ང་ཚོར་འདས་པའི་གཏམ་རྒྱུད་འཇིགས་སུ་རུང་བ་ཞིག་ད་དུང་ཤུབ་བུར་ཟློ་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཕ་ཀི་སི་ཕན་གྱི་མངའ་ཁོངས་སུ་ཡོད་པའི་ཨོ་རྒྱན་གྱི་ཡུལ་ཏེ་དེང་སང་དྷ་ན་ཀོ་ཤའི་ཁོངས་གཏོགས་Swat vallely ཞེས་པ་དེར་ལོ་སྟོང་ཕྲག་གི་སྔོན་དུ་ནང་བསྟན་སྤྱི་དང་ཁྱད་པར་དུ་གསང་སྔགས་ཀྱི་ཆོས་བརྒྱུད་དར་ཞིང་། རིགས་བརྒྱུད་འབྱུང་ཁུངས་ཡར་དེད་ན་ཕལ་ཆེར་སྒི་རིག་གི་དམག་དཔོན་ཨེ་ལེག་ཟན་སྒྲིར་གྱིས་རྒྱ་གར་ལ་བཙན་འཛུལ་བྱེད་སྐབས་ཀྱི་ཤུལ་ལྷགས་མི་བརྒྱུད་ནས་ཡིན་པའི་མི་རིགས་ཤིག་འཚོ་སྡོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། དུས་རབས་བཅུ་པ་ཙམ་ནས་བཟུང་སྟེ་ཁ་ཆེའི་དམག་དཔུང་གིས་བཙན་འཛུལ་བྱས་ཏེ་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་མི་གྲངས་དང་བཅས་པ་ལ་གཏོར་སྐྱོན་ཆེན་པོ་ཐེབས་ཤིང་། ཁྱད་པར་དུ་འདས་པའི་ལོ་བཅུ་ཕྲག་ཁ་ཤས་ནང་མི་རབས་གསར་པ་ཧ་ཅང་མང་པོ་ཞིག་གིས་རང་རང་གི་ཕ་མེས་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་དང་རིགས་རྒྱུད་དོར་ནས་ཁ་ཆེ་བ་དང་གཉེན་སྒྲིག་གིས་ཆོས་གོས་ཆ་ལུགས་ཚང་མ་འགྱུར་བཞིན་འདུག
འདས་པའི་ལོ་བརྒྱའི་ནང་ཚུན་འཛམ་གླིང་གི་ཡུལ་གྲུ་མི་འདྲ་བའི་ནང་སྐད་རིགས་རྩ་མེད་དུ་ཕྱིན་པའི་རེའུ་མིག་ལ་གཟིགས།
མི་རིགས་ཀྱི་གྲུབ་ཆ་གཙོ་བོ་ནི་ཁྲག་རྒྱུན་དང་རིག་གཞུང་ཡིན་པས། སྐད་རིགས་འཇིག་པ་ནི་རིག་གཞུང་གི་ཁྲག་རྒྱུན་འཇིག་པ་ཡིན་ཞིང་། ཁྲག་རྒྱུན་འཇིག་པ་ནི་མི་ལུས་ཀྱི་སྐད་རིགས་འཇིག་པ་ཡིན། མི་རིགས་རིང་ལུགས་ནི་ཁྲག་རྒྱུན་དང་སྐད་རིགས་ཀྱིས་བསྐྲུན་ཏེ་འཕེལ་རྒྱས་སུ་ཕྱིན་པ་ཞིག་ཡིན་པས། ཁྲག་རྒྱུན་དང་སྐད་རིགས་རྩ་བརླགས་སུ་ཕྱིན་ཚེ་མི་རིགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་སམ་རྨང་གཞི་ཡང་འཐོར་ཞིག་ཏུ་མི་འགྲོ་རང་འགྲོ་རེད།
དཔེར་ན་ད་ལྟ་བོད་སྡོད་དང་ཕྱིར་སྡོད་བོད་ཀྱི་མི་རབས་གསར་པ་ཞིག་གིས་རང་གི་གདོང་ལ་མཛུབ་མོ་འཛུགས་པའམ་བསམ་བློ་ནང་དུ་བསྐོར་ཏེ། རང་ཉིད་ལ་བོད་མི་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་རྐྱེན་གང་དག་འདུག་དཔྱད་ན། གཤམ་གསལ་རེའུ་མིག་འདི་ནི་དཔེར་མཚོན་ནམ་ཚོད་དཔག་ཙམ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་གཏོགས། ཞིབ་འཇུག་གནད་དུ་ཁེལ་བའི་གྲུབ་དོན་གང་ཡང་མིན།
བོད་སྡོད་མི་རབས་གསར་པ། | རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་གྱི་མི་རབས་གསར་པ། | ནུབ་སྡོད་མི་རབས་གསར་པ། |
བོད་སྐད་དང་རྒྱ་སྐད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་ནས་འཚར་ལོངས་བྱུང་། | བོད་སྐད་དང་སྐད་རིགས་གཞན་པའི་ཁོར་ཡུག་ཏུ་འཚར་ལོངས་བྱུང་། | སྐད་རིགས་གཞན་པའི་ཁོར་ཡུག་ཏུ་འཚར་ལོངས་བྱུང་། |
བོད་ཁྲག་གཙང་མ་ཡིན་པ་ལ་དོགས་པ་ཡོད། | བོད་ཁྲག་གཙང་མ་ཡིན་མིན་ལ་དོགས་པ་ཡོད། | བོད་ཁྲག་གཙང་མ་ཡིན་མིན་ལ་དོགས་པ་ཡོད། |
ཕལ་ཆེ་བས་བོད་སྐད་བཤད་ཤེས། | ཕལ་ཆེ་བས་ཧིན་བལ་དབྱིན་གསུམ་འདྲེས་མའི་བོད་སྐད་བཤད་ཤེས།
|
ཕལ་ཆེ་བས་བོད་སྐད་བཤད་མི་ཤེས། |
ཕལ་ཆེ་བས་བོད་ཡིག་འབྲི་ཀློག་ཤེས། | བོད་ཡིག་འབྲི་ཀློག་གང་འཚམ་ཞིག་ཤེས།
|
བོད་ཡིག་འབྲི་ཀློག་གང་འཚམ་ཞིག་ཤེས་མཁན་རེ་ཟུང་ཡོད། |
བོད་པའི་ནང་ཆོས་ལ་རྒྱུས་མངའ་དང་ཉམས་ལེན་གང་འཚམ་ཞིག་བྱེད་བཞིན་ཡོད།
|
བོད་པའི་ནང་ཆོས་ལ་རྒྱུས་མངའ་དང་ཉམས་ལེན་གང་འཚམ་ཞིག་བྱེད་བཞིན་ཡོད།
|
བོད་པའི་ནང་ཆོས་ལ་རྒྱུས་མངའ་དང་ཉམས་ལེན་བྱེད་མཁན་རེ་ཟུང་ལས་མེད། |
བོད་པའི་ཆས་གོས་ཀྱང་དུས་སྐབས་ངེས་ཅན་རེར་བེད་སྤྱོད་བྱེད།
|
བོད་པའི་ཆས་གོས་ཀྱང་དུས་དྲན་དང་ལོ་གསར་སྐབས་བེད་སྤྱོད་བྱེད་མཁན་ཉུང་ཉུང་ཞིག་ཡོད།
|
བོད་པའི་གྱོན་ཆས་གྱོན་མཁན་རེ་ཟུང་ལས་མེད།
|
བོད་ཟས་རྩམ་པ་དང་མར་ཆུར་སོགས་ཀྱང་སྐབས་རེར་བཟའ། | བོད་ཟས་རྩམ་པ་དང་མར་ཆུར་སོགས་ལ་ཧ་ལམ་ཁ་བྲལ་ཟིན། | བོད་ཟས་རྩམ་པ་དང་མར་ཆུར་སོགས་ལ་བཟའ་མཁན་རེ་ཟུང་ལས་མེད། |
རང་ཉིད་བོད་པ་ཞིག་ཡིན་སྙམ་པའི་འདུ་ཤེས་ཡོད། | རང་ཉིད་བོད་པ་ཞིག་ཡིན་སྙམ་པའི་འདུ་ཤེས་ཡོད། | རང་ཉིད་བོད་པ་ཞིག་ཡིན་སྙམ་པའི་འདུ་ཤེས་ཡོད་མཁན་ཧ་ཅང་ཉུང་། |
ཕལ་ཆེ་བས་བོད་རིགས་ནང་ཁུལ་གཉེན་སྒྲིག་བྱེད་རྩིས་ཡོད་ལ་རེ་བ་ཆེན་པོ་ཡོད།
|
ཕལ་ཆེ་བས་བོད་རིགས་ནང་ཁུལ་གཉེན་སྒྲིག་བྱེད་རྩིས་ཡོད་ལ་རེ་བ་ཕྲན་བུ་ཡོད།
|
ཕལ་ཆེ་བར་བོད་རིགས་ཤིག་དང་མཉམ་དུ་གཉེན་སྒྲིག་བྱེད་སྙམ་པའི་འདུ་ཤེས་ཧ་ཅང་དཀོན་ལ་འགྲུབ་རེ་ཡང་བྲལ། |