བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བཀའ་བློན་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ཡུ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་དང་། ཨོ་གླིང་བོད་དོན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་། འཇར་མན་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་། ལྷོ་ཨེ་ཤ་ཡའི་རོགས་ཚོགས་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་བཅས་ལ་མཇལ་འཕྲད་དང་ཆེ་བསྟོད་གནང་འདུག
ཉེ་ལམ་ནས་ཡུ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་དང་། ཨོ་གླིང་བོད་དོན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་། འཇར་མན་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་། ལྷོ་ཨེ་ཤ་ཡའི་རོགས་ཚོགས་(Friedrich Naumann Foundation for Freedom South Asia) བཅས་བཞུགས་སྒར་དྷ་རམ་ས་ལར་གཟིགས་སྐོར་དུ་ཕེབས་བཞིན་ཡོད་པ་ལྟར། དེ་རིང་ཉིན་རྒྱབ་ཆུ་ཚོད་ ༤།༣༠ སྟེང་ཕྱི་དྲིལ་ལྷག་པ་ཚེ་རིང་ཚོགས་ཁང་དུ་ཡུ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་དྲུག་ལས་གྲུབ་པའི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་གིས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་བོད་མིར་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་མཚོན་ཆེད་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་གནང་སོང་།
གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་སྟེང་ཡུ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་དེས། ཁོང་ཚོ་བཞུགས་སྒར་ཕེབས་དོན་ནི་བོད་དོན་ལ་རྒྱུས་ལོན་བྱེད་ཆེད་ཡིན་པ་དང་། བོད་ནང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དྲག་གནོན་སྲིད་ཇུས་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་པའི་ཐད་སེམས་འཚབ་བསྟན་པ་དང་སྦྲགས། རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ནང་བཅའ་སྡོད་སློབ་གྲྭའི་སྲིད་ཇུས་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ་བོད་ཕྲུག་ས་ཡ་གཅིག་ལྷག་གི་གནས་སྟངས་ལ་རྒྱུས་མངའ་ཡོད་སྐོར་དང་། བོད་མི་ཚོས་རང་དབང་དང་མང་གཙོའི་དོན་དུ་སེམས་ཤུགས་མ་ཆགས་པར་སོ་སོའི་སྐད་ཡིག་རིག་གཞུང་བདག་ཉར་དང་འཐབ་རྩོད་རྒྱུན་སྐྱོང་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་ཡིན་པའི་འབོད་སྐུལ་ཞུས་སོང་།
ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༥ ཉིན་གངས་ཅན་སྐྱིད་གཤོངས་སུ། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཕྱི་དྲིལ་བཀའ་བློན་ནོར་འཛིན་སྒྲོལ་མ་མཆོག་དང་། བདེ་སྲུང་བཀའ་བློན་རྒྱ་རི་སྒྲོལ་མ་མཆོག ཤེས་རིག་བཀའ་བློན་ཐར་ལམ་སྒྲོལ་མ་མཆོག་བཅས་ཀྱིས་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་རྣམས་ལ་མཇལ་འཕྲད་ཆེ་བསྟོད་དང་ཉིན་གུང་གསོལ་ཚིགས་འདེགས་འབུལ་ཞུས་འདུག སྐབས་དེར་བཀའ་བློན་ནོར་འཛིན་སྒྲོལ་མ་མཆོག་ནས་བོད་ནང་དུ་རྒྱ་གཞུང་གིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་། ཆོས་ལུགས་དད་མོས་རང་དབང་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། བོད་ཀྱི་བྱིས་པ་ས་ཡ་གཅིག་ལྷག་བཙན་གྱིས་རྒྱ་གཞུང་གི་གཏན་འཇགས་སློབ་གྲྭར་བཅུག་ནས་རྒྱ་སྒྱུར་སྲིད་ཇུས་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་པའི་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་སྐོར་དང་། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་དབུ་མའི་ལམ་སྲིད་ཇུས་ལ་བརྟེན་ཏེ་བོད་རྒྱའི་དཀའ་རྙོག་སེལ་བར་འབད་བརྩོན་བྱེད་བཞིན་པའི་སྐོར། བོད་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འབྲེལ་ལམ་ཐོག་ནས་བོད་དོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བར་བསྔགས་བརྗོད་དང་བཀའ་དྲིན་ཞུས་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གི་བཙན་གནོན་མྱོང་བཞིན་པའི་མི་རིགས་རྣམས་ལ་མཐུན་འབྲེལ་ཚོགས་པ་ཞིག་འཛུགས་འཆར་ཡོད་སྐོར་བཅས་གསུངས་འདུག
སྐབས་དེར་ཨོ་གླིང་བོད་དོན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་འགན་འཛིན་ཛོ་བྷེ་ཌི་ཧྥོར་ཌི་མཆོག་གིས། ཐེངས་འདིར་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་གིས་བཞུགས་སྒར་དུ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་གཟིགས་སྐོར་གྱི་དགོས་དམིགས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་མུ་མཐུད་གནང་རྒྱུའི་ཡིན་པའི་ཞལ་བཞེས་གནང་ཡོད་འདུག
དེ་བཞིན་ཁ་སང་སྔ་དྲོ་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ཚོགས་ཁང་དུ། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་དབུས་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་རྣམས་ཀྱིས་སྐུ་ཞབས་ཛོ་བྷེ་ཌི་ཧྥོར་ཌི་(Dr. Zoe Bedford)་མཆོག་གིས་སྣེ་ཁྲིད་པའི་ཨོ་གླིང་བོད་དོན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་འདུག སྐབས་དེར་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་མཆོག་གིས། བོད་དང་ཨོ་གླིང་བར་འབྲེལ་ལམ་ཡག་པོ་ཡོད་པའི་ཐོག་ཨོ་གླིང་གཞུང་དང་མི་མང་གིས་བོད་དོན་ཆེད་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུགས་ཆེན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཨོ་གླིང་བོད་དོན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ལོ་ངོ་ ༣༥ རིང་བོད་དོན་གོ་རྟོགས་སྤེལ་བཞིན་ཡོད་པ་སོགས་ལ་བཀའ་དྲིན་ཞུས་འདུག དེ་བཞིན་ཚོགས་གཞོན་སྒྲོལ་མ་ཚེ་རིང་མཆོག་གིས། རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་དུ་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་རིག་གཞུང་དང་བཅས་པ་རྩ་མེད་གཏོང་བའི་སྲིད་ཇུས་ལག་བསྟར་མུ་མཐུད་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པའི་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་ལ་ཨོ་གླིང་གཞུང་མང་གི་ངོས་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་དགོས་གལ་ཆེ་བ་དང་། སྐུ་ཚབ་རྣམ་པ་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཁང་དུ་ཕེབས་པའང་དྲང་བདེན་གྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་མཚོན་བྱེད་དཔེ་མེད་ཅིག་ཡིན་སྐོར་གསུངས་འདུག
དེ་བཞིན་ཁ་སང་ཉིན་རྒྱབ་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ཚོགས་ཁང་དུ། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་དབུས་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་རྣམ་གྱིས་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་འཇར་མན་རོགས་ཚོགས་ (Friedrich Naumann Foundation for Freedom) ཀྱི་གོ་སྒྲིག་འོག ཡུ་རོབ་ཀྱི་འཇར་མན་དང་ཨུ་སི་ཌི་རི་ཡ་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་ཡོད་ཅིང་། སྐབས་དེར་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་མཆོག་གིས་ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་ནས་བོད་དོན་ཐོག་གྲོས་ཆོད་ཐེངས་ཁ་ཤས་བཞག་ཡོད་པ་ལྟར། རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོའི་ནང་གྲོས་ཚོགས་སུ་བོད་དོན་སྐོར་གླེང་སློང་ཡོང་ཐབས་དང་། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཕྱི་སྲིད་ཐོག་བོད་དོན་ཡོང་ཐབས། རྒྱ་ནག་དང་མཉམ་དུ་འབྲེལ་བ་གནང་དུས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་སྐོར་གླེང་སློང་གནང་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་སྐོར་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་ཚོགས་གཞོན་སྒྲོལ་མ་ཚེ་རིང་མཆོག་གིས་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་དུ་གཟིགས་སྐོར་དུ་ཕེབས་པ་འདིས། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནི་བོད་གཞིས་བྱེས་ཡོངས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ངོ་མ་ཡིན་པའི་བརྡ་ལན་གསལ་བོ་ཞིག་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་སྤྲད་ཡོད་སྐོར་གསུངས་འདུག་ཅིང་། དགོང་དྲོ་བོད་ཀྱི་ཟློས་གར་ཚོགས་ཁང་དུ། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ལ་ལ་གསོལ་སྟོན་དང་། རིག་གཞུང་འཁྲབ་སྟོན་ཞིག་གོ་སྒྲིག་ཞུས་ཡོད་འདུག
དེ་བཞིན་ཉིན་རྒྱབ་ཆུ་ཚོད་ ༥ ཙམ་གྱི་ཐོག་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་མཆོག་དང་། དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་སྒྲོལ་མ་ཚེ་རིང་མཆོག་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་ཨ་རིའི་གཞུང་གི་མི་འབོར་དང་། སྐྱབས་བཅོལ། གཞིས་སྤོ་ (Bureau of Population, Refugee and Migration) ལས་ཁུངས་ཀྱི་དྲུང་ཆེ་གཞོན་པ་ལྕམ་སྐུ་ཇེ་ནི་ནེ་ ཝཡེ་ནེ་ (Janine Wynne, Deputy Assistant Secretary) མཆོག་གིས་སྣེ་ཁྲིད་པའི་ཨ་རིའི་རོགས་ཚོགས་ (PRM) ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་དང་ལྷན་མཇལ་འཕྲད་གནང་སོང་།
གསར་འགོད་པ། བྱམས་པ་ཚེ་རིང་དང་བསྟན་འཛིན་ཕུར་བུ།