བོད་ཀྱི་གློག་བརྙན་བཟོ་སྐྲུན་པ་བསྟན་འཛིན་བསོད་ནམས་ལགས་ཀྱིས་ཉེ་རབས་ལོ་རྒྱུས་དེ་གལ་གནད་དུ་འཛིན་དགོས་པ་མ་ཟད། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྡིངས་ཆའི་སྟེང་དུ་རྒྱ་ནག་གི་སྐྱག་རྫུན་ཐེར་འདོན་དང་བོད་ཀྱི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ངོ་སྤྲོད་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་ཡིིན་སྐོར་བརྗོད་སོང་།
དེ་རིང་ཕྱི་ཚེས་ ༡༣ ཉིན་ནས་ཕྱི་ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༣༡ བར་ཟླ་གཉིས་ལྷག་གི་རིང་གངས་སྐྱིད་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཕྱི་དྲིལ་བོད་ཀྱི་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་དུ། ཁྲུང་ཁྲུང་དཀར་མོ་གློག་བརྙན་བཟོ་སྐྲུན་ཁང་དང་ཕྱི་དྲིལ་བོད་ཀྱི་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་གཉིས་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་གོ་སྒྲིག་འོག གྲིབ་གཟུགས་ཀྱི་འཁྲབ་སྟོན་ (Shadow Circus) ཞེས་པའི་འགྲེམས་སྟོན་ཞིག་གནང་བཞིན་འདུག འགྲེམས་སྟོན་མགོ་འཛུགས་ཀྱི་མཛད་སྒོའི་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་བཀའ་ཟུར་འབྲོང་ཆུང་དངོས་གྲུབ་མཆོག་དང་། ཕྱི་དྲིལ་དྲུང་ཆེ་ཀརྨ་ཆོས་དབྱིངས་ལགས། བོད་ཀྱི་གློག་བརྙན་བཟོ་སྐྲུན་པ་བསྟན་འཛིན་བསོད་ནམས་ལགས་དང་། ཁོང་གི་བཟའ་ཟླ་རི་ཏུ་ས་རིན་ལགས། བོད་ཀྱི་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་གི་འགན་འཛིན་བསྟན་འཛིན་སྟོབས་ལྡན་ལགས། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་མགྲིན་ཚབ་པ་བསྟན་འཛིན་ལེགས་བཤད་། དེ་བཞིན་བཀའ་ཟུར་དང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལས་ཐོག བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཉམས་ཞིབ་པ་ཁག་ཅིག་བཅས་འཛོམས་འདུག
ཐེངས་འདིའི་འགྲེམས་སྟོན་གྱི་སྐོར་ལ་བསྟན་འཛིན་བསོད་ནམས་ལགས་ཀྱིས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཐོག་མར་བོད་ནང་དུ་བཙན་འཛུལ་བྱེད་དུས། བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་ལོ་མང་པོའི་རིང་རྒྱ་གཞུང་ལ་དྲག་པོའི་ཐོག་ནས་ཁ་གཏད་བཅག་ཡོད་པ་མ་ཟད། བོད་ཀྱི་བསྟན་སྲིད་ཀྱི་ཆེད་དུ་རང་སྲོག་བློས་བཏང་ནས་དཀའ་ལས་ཞེ་དྲགས་མང་པོ་བརྒྱབ་ཡོད་ཅིང་། རྒྱ་གར་དུ་འབྱོར་བའི་རྗེས་སུ་ཡང་གློ་དམག་སྒར་བཙུགས་པ་དང་། བོད་མི་མང་པོ་གསང་བའི་ཐོག་ནས་བོད་དུ་གནས་ཚུལ་བསྡུ་རུ་བཏང་ནས་རང་སྲོག་ཤོར་བ་སོགས་བྱུང་ཡོད་ཀྱང་། དེང་སང་བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དུ་ལོ་རྒྱུས་དེ་དག་ལ་དོ་སྣང་མེད་པའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཏུ་འགྱུར་བཞིན་འདུག ཉེ་རབས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་འདི་དག་གལ་གནད་དུ་གྱུར་ཡོད་པས། མ་འོངས་པའི་བོད་ཀྱི་གཞོན་སྐྱེས་རྣམས་ཀྱི་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་ལ་ཕན་ཐོགས་ཡོང་བར་བསམ་ནས་འགྲེམས་སྟོན་འདི་གོ་སྒྲིག་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན། ཞེས་བརྗོད་སོང་།
ཡང་ཁོང་གིས། དེང་སང་རྒྱ་ནག་འཛམ་གླིང་སྟེང་གི་སྟོབས་ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་རིག་གཞུང་དང་བཅས་པ་རྩ་མེད་བཟོ་བའི་སྲིད་ཇུས་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་པའི་ངོ་བོ་གསལ་པོ་ཡོད་ཀྱང་། བོད་ནང་གི་གནས་ཚུལ་ཁག་ཕྱི་ལོགས་སུ་འགྲོ་བར་དཀའ་ངལ་འཕྲད་མུས་ཡིན་པ་དང་། རྒྱ་གཞུང་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་བོད་ནང་དུ་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པ་དང་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་བའི་གནས་ཚུལ་དྲིལ་བསྒྲགས་ཤུགས་ཆེན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པས། བཙན་བྱོལ་གྱི་གཞུང་སྒེར་ཚང་མས་ཁ་གཏད་གཅོག་དགོས་པ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་ལ། རི་ཏུ་དང་ངེད་གཉིས་སྒྱུ་རྩལ་དང་གློག་བརྙན་བཟོ་སྐྲུན་བྱེད་མཁན་ཡིན་པས། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྡིངས་ཆ་ཁག་ཏུ་རྒྱ་ནག་གི་སྐྱག་རྫུན་དང་བོད་ཀྱི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ར་སྤྲོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ཅེས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་སོང་།
བཀའ་ཟུར་འབྲོང་ཆུང་དངོས་གྲུབ་མཆོག་གིས། དེ་རིང་འགྲེམས་སྟོན་འདིར་བཅར་བའི་རྒྱུ་མཚན་གཙོ་བོ་ནི། ད་ལྟ་ང་ཚོས་བཀའ་མོལ་གནང་བཞིན་པའི་ལོ་རྒྱུས་དང་། དོན་སྙིང་ལྡན་པའི་ལོ་རྒྱུས་དེ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཤེས་མཁན་ཉུང་ཉུང་ཡིན་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་དུ་སྐབས་དེའི་མི་སྣ་དེ་ཚོས་སྐུ་ལས་བསྐྱོན་མཁན་མང་པོ་ཞིག་དྲན་པའི་ཡུལ་ལ་མ་གཏོགས་མཇལ་རྒྱུ་མེད་པ་རེད། སོ་སོར་ཆ་བཞག་ན། དེ་འདྲའི་མི་གང་ལ་གང་འཚམ་མཉམ་དུ་གཤིབས་ཏེ། བཀའ་སློབ་ཞུ་རྒྱུ་དང་ལོ་རྒྱུས་ཉན་རྒྱུ། ལྷག་པར་དུ་སྐུ་ངོ་བཀའ་ཟུར་དམ་པ་ལྷ་མོ་ཚེ་རིང་མཆོག་དང་ལོ་གང་ལ་གང་འཚམ་ཞབས་ཕྱི་ཞུ་རྒྱུ་དང་། སློབ་སྦྱོང་བྱ་རྒྱུ། དེ་བཞིན་ཉམས་མྱོང་གསོག་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་རྩ་ཆེན་པོ་བྱུང་བར་བརྟེན། གཙོ་བོ་སྐུ་ངོ་ལ་གུས་འདུད་དང་རྗེས་དྲན་ (tribute) ཞུ་རྒྱུ། དེ་བཞིན་ཁོང་གི་ཕྱག་རོགས་རྣམས་ཀྱིས་སྐུ་ལས་བསྐྱོན་པར་རྗེས་དྲན་དང་གུས་འདུད་ཞུ་རྒྱུའི་དོན་དུ་བཅར་བ་ཡིན། ཞེས་གསུངས་སོང་།
ད་དུང་བཀའ་ཟུར་མཆོག་གིས། རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་མགོ་བཙུགས་པ་ནས་བཟུང་། བོད་ནང་བཙན་འཛུལ་བྱས་པའི་ལོ་རྒྱུས་དང་། སྐབས་དེ་དུས་ཕྱིའི་ཕྱོགས་ནས་རྒྱ་ནག་ལ་རྒོལ་ལན་སློག་པའི་ནུས་པ་མར་བཅག་པ་རེད་དེ། མིའི་བསམ་བློའི་ནང་གི་སྙིང་སྟོབས་དང་སེམས་ཤུགས་སོགས་ནམ་ཡང་ཆུང་དུ་བཏང་ཐུབ་མེད་སྐོར་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ ནས་བཟུང་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་མང་པོའི་ནང་མུ་མཐུད་དུ་རིག་གནས་གསར་བརྗེ། བོད་མིའི་གྱེན་ལངས་སོགས་ངོ་རྒོལ་ཡང་ཡང་བྱུང་ཡོད་སྐོར། བོད་ནང་གི་བཙོན་པ་མང་པོ་ཞིག་བཙོན་ཁང་དུ་བཙན་ཁྲིད་བྱས་པ་དང་། སྡུག་སྦྱོང་མནར་གཅོད་བཏང་སྟེ་འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་པའི་ལོ་རྒྱུས་མང་པོ་ཡོད་པ་རྣམས་ལ། བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་ངེས་པར་དུ་སློབ་སྦྱོང་གནང་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་སྐོར་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༠ ནས་ད་ལྟ་བར་དུ་བོད་ནང་གི་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཐབས་ལམ་དང་རིམ་པ་མི་འདྲ་བའི་ཐོག་ནས་བཙན་རྒོལ་རྒྱལ་སྐྱོབ་ཀྱི་ལས་འགུལ་མུ་མཐུད་དུ་སྤེལ་བ་ལས། བཙན་རྒོལ་རྒྱལ་སྐྱོབ་ཀྱི་ལས་ཀ་མཚམས་བཞག་མྱོང་མེད་སྐོར། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་འབྲེལ་བའི་ཡིག་ཆ་དང་གནས་ཚུལ་མང་པོ་ཞིག་གི་ཐོག་ལ། གཞོན་སྐྱེས་རྣམས་ཀྱིས་ངེས་པར་དུ་སློབ་སྦྱོང་གནང་དགོས་སྐོར་སོགས་གསུངས་སོང་།
དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་རི་ཏུ་ས་རིན་ལགས་ཀྱིས། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༦ ལོར་བསྟན་འཛིན་གྱི་པཱ་ལགས་དང་ཨ་མ་ལགས་ཐུག་སོང་། བསྟན་འཛིན་གྱི་པཱ་ལགས་ནི་ཡིད་སྨོན་བྱེད་དགོས་པ་ཞིག་འདུག ཁོང་གི་པཱ་ལགས་བཙོན་ཁང་དུ་ཐེངས་མང་བཅུག་པ་དང་ཀློད་གྲོལ་བཏང་ཡོད་པ་མ་ཟད། དུས་རྟག་ཏུ་དེབ་དང་པར་རིས་སོགས་ཀྱི་ཐོག་ལ་ཕྱག་ལས་གནང་གི་འདུག དེར་བརྟེན་སྐབས་དེ་དུས་ང་ཚོ་གློག་བརྙན་བཟོ་སྐྲུན་པ་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས། ལྟད་མོའི་ལམ་ནས་ལོ་རྒྱུས་རྣམས་བཟོ་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ་དང་། འཛམ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོའི་ནང་ལྟད་མོ་དེ་དག་སྟོན་ཐུབ་པར་བྱ་རྒྱུའི་དམིགས་ཡུལ་ཡོད། ཅེས་དང་། ལོ་ངོ་བཅུའི་རིང་ཞིབ་འཇུག་སོགས་བྱས་ཏེ་མི་མང་པོ་ཞིག་ལ་བཅར་འདྲི་བྱས་ཡོད་སྐོར་དང། མཁོ་སྒྲུབ་བྱས་པའི་རྒྱུ་ཆ་རྣམས་འགྲེམས་སྟོན་བྱས་ཏེ། བོད་མི་གཙོས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་མི་མང་ལ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སོགས་གསལ་བཤད་ཁ་གསལ་བྱས་ཏེ། བོད་མི་ཚོས་བོད་དོན་སླད་མུ་མཐུད་འཐབ་རྩོད་བྱ་རྒྱུའི་འདུན་པ་བསླེབ་པའི་རེ་བ་ཡོད་སྐོར་སོགས་བརྗོད་སོང་།
ཕྱི་དྲིལ་དྲུང་ཆེ་ཀརྨ་ཆོས་དབྱིངས་ལགས་ཀྱིས། བོད་ཀྱི་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་གིས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་རིག་གཞུང་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་པ་ཙམ་མིན་པར་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་དང་ཐད་ཀར་འབྲེལ་བ་ཆགས་ཡོད་ཅིང་། གྲིབ་གཟུགས་ཀྱི་འཁྲབ་སྟོན་གྱི་འགྲེམས་སྟོན་ནི་བོད་ཀྱི་གཉན་འཕྲང་ཆེ་བའི་ལོ་རྒྱུས་ནང་དུ་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་རྡོག་རྩ་གཅིག་སྒྲིལ་གྱིས་འཐབ་རྩོད་བྱས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཆ་ཤས་ཤིག་ཡིན་པ་དང་། བསྟན་འཛིན་བསོད་ནམས་ལགས་དང་རི་ཏུ་ལགས་གཉིས་ཀྱིས་བཟོས་པའི་གློག་བརྙན་ལ་གཞི་བཅོལ་ཏེ་འགྲེམས་སྟོན་གྱི་ངོ་བོར་བཟོས་པ་ཞིག་ཡིན། བོད་ཀྱི་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་གིས་ཀྱང་བོད་ནང་གི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་འགྲེམས་སྟོན་བྱེད་མུས་ཡིན་པ་མ་ཟད། མ་འོངས་པར་མུ་མཐུད་བོད་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་དང་འབྲེལ་བའི་འགྲེམས་སྟོན་བྱ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་བརྗོད་སོང་།
གསར་འགོད་པ། བྱམས་པ་ཚེ་རིང་། བསྟན་འཛིན་ཕུར་བུ།
རྩོམ་སྒྲིག་པ། པདྨ་མཚོ།
