ཨ་རིའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༤ ལོའི་ཆོས་དད་རང་དབང་སྐོར་གྱི་སྙན་ཐོ་བཏོན་པའི་ནང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་སོགས་ལ་དམ་དྲག་ཤུགས་ཆེན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པས་རྒྱ་ནག་དང་འབར་མ་སོགས་ཆོས་དད་རང་དབང་ཐད་བློ་འཚབ་ཅན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཏུ་བཅུག་འདུག
ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༡ ཉིན་ཨ་རིའི་གཞུང་གི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་ལྷན་ཚོགས་ (The United States Commission on International Religious Freedom (USCIRF) ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༤ ལོའི་འཛམ་གླིང་གི་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་གནས་བབ་སྐོར་གྱི་ལོ་འཁོར་སྙན་ཐོ་ཞིག་བཏོན་པའི་ནང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༣ ལོའི་ནང་རྒྱ་ནག་ནང་གི་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་གནས་སྟངས་ཇེ་སྡུག་ཏུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཡུལ་དེའི་ཆོས་ལུགས་ཁག་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་རིང་ལུགས་སུ་བསྒྱུར་ཐབས་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་ཤུགས་ཆེན་བེད་སྤྱོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པའི་ཐོག ཁ་ཆེ་དང་ཡི་ཤུའི་ལྷ་ཁང་རྣམས་དེང་རབས་ཅན་དུ་བསྒྱུར་གྱི་ཡོད་ཚུལ་བརྗོད་དེ། ལྷ་ཁང་གཏོར་བཤིག་དང་བཙན་གྱིས་ལྷ་ཁང་གི་བཟོ་བཀོད་སྒྱུར་བཞིན་ཡོད། དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བཙན་བཟུང་བྱས་པའི་ཤར་ཊུར་ཀི་སི་ཐན་དང་། བོད་ནང་དུ་བཙན་གྱིས་མི་གྲངས་འཕེལ་རྒྱས་ལ་ཚོད་འཛིན་དང་། ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ལ་དམ་དྲག་ཤུགས་ཆེན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ཅིང་། ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་ཡུལ་དུ་སྟངས་འཛིན་གྱི་སྲིད་ཇུས་གསར་པ་ཟེར་བ་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ་ཆོས་དད་རང་དབང་ལ་དམ་དྲག་བྱེད་མུས་རེད། ཅེས་སོགས་བཀོད་འདུག
རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་རྩ་མེད་གཏོང་ཐབས་དང་དྲག་གནོན་ཤུགས་ཆེན་བྱེད་བཞིན་པའི་སྐོར་འཁོད་པའི་ནང་། རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་ཀྱིས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ལ་ལྟ་རྟོག་ནན་མོ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་བྱ་བ་སྤེལ་བར་དམ་དྲག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། ༧གོང་ས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་སྐུ་པར་བདག་ཉར་དང་། ཁོང་གི་བཀའ་ཆོས་ལ་ཉན་མཁན་རྣམས་འཛིན་བཟུང་བཙོན་འཇུག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ལ། རང་ལུས་མེར་སྲེག་མི་གཏོང་བའི་ཆེད་དུ་ཆབ་སྲིད་སློབ་གསོ་གཏོང་གི་ཡོད་པ། དགེ་འདུན་པ་ཁག་ཅིག་བཙོན་ཁང་ནང་དུ་འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་ཡོད་སྐོར་དང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ཕྲུག་ས་ཡ་གཅིག་ཙམ་རང་གི་ཕ་མ་དང་ཁ་བྲལ་དུ་བཏང་སྟེ། བཙན་གྱིས་བཅའ་སྡོད་སློབ་གྲྭར་བཅུག་སྟེ་རྒྱ་སྒྱུར་སློབ་གསོ་སྤྲོད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ས་གནས་དཔོན་རིགས་ཁག་ཚོས་ཕ་མ་རྣམས་ཀྱིས་བྱིས་པར་ཆོས་ལུགས་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་པར་བཀག་སྡོམ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ། གྲྭ་པ་བྱེད་པར་སྟངས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། ༧གོང་ས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་ཡང་སྲིད་ངོས་འཛིན་ཐད་ལ་ཐེ་ཇུས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་སྐོར་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༣ ལོའི་ནང་ཨ་རིའི་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་པ་ལྕམ་ཨ་ཛི་ར་ཛེ་ཡ་ (Uzra Zeya) མཆོག་གིས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་སྒོ་ཤེས་རབ་རྒྱ་མཚོ་ཚུད་པའི་གྲྭ་པ་མང་པོ་ཞིག་གང་བྱུང་བཙོན་འཇུག་བྱས་ཡོད་སྐོར་དང་། བོད་ནང་གི་ཆོས་དད་རང་དབང་རྡོག་རོལ་ཤུགས་ཆེན་གཏོང་གི་ཡོད་པ་གསུངས་ཡོད་སྐོར་སོགས་བཀོད་འདུག
ད་དུང་སྙན་ཐོའི་ནང་། རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་གི་མགོ་ཁྲིད་ཞི་ཅིན་ཕིང་དང་། ཝང་ཧུ་ནིང་ (Wang Huning) གིས་ཤར་ཊུར་ཀི་སི་ཐན་ནང་གི་ཁ་ཆེའི་ཆོས་ལུགས་མུ་མཐུད་དུ་རྩ་མེད་གཏོང་སླད་དྲག་གནོན་གྱི་སྲིད་ཇུས་ཤུགས་ཆེན་སྤེལ་རྒྱུའི་ཁས་བླངས་པ་གཞིར་བཟུང་། རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་ཚོས་ཡུ་གུར་བ་མུ་མཐུད་དུ་འཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར་དང་བཙོན་འཇུག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་སྐོར་དང་། བཙོན་འཇུག་བྱས་པའི་མི་དེ་དག་བཙོན་ཁང་དུ་ནད་པ་ཚབས་ཆེན་ཆགས་པ་དང་། ཁག་ཅིག་བཙོན་ཁང་ནང་དང་བཙོན་ཁང་ནས་ཀློད་གྲོལ་་བཏང་རྗེས་སུ་འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་པའི་གནས་སྟངས་སོགས་གསལ་འདུག རྒྱ་གཞུང་གིས་ཡུ་གུར་བ་རྣམས་བཙན་གྱིས་ངལ་རྩོལ་སྒྱུར་བཀོད་ཀྱི་ལས་ཀ་བྱེད་དུ་འཇུག་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། ལྟ་སྲུང་ནན་མོ་བྱས་ཏེ་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་བར་བཀག་སྡོམ་སོགས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ལ། ཁ་ཆེ་སོགས་ལའང་དྲག་གནོན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་སྐོར་སོགས་གསལ་འདུག
ད་ལན་གྱི་སྙན་ཐོའི་ནང་། རྒྱ་ནག་དང་བྱང་ཀོ་རི་ཡ། རྒྱ་གར། ཨབ་གྷ་ནི་སི་ཐན། ཨི་རན། ཨུ་རུ་སུ། པ་ཀི་སི་ཐན་ཚུད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ ༡༧ ཆོས་དད་རང་དབང་ཐད་བློ་འཚབ་ཅན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཐོ་གཞུང་ནང་བཅུག་འདུག་ལ། ཨིན་ཌོ་ནེ་ཤི་ཡ་དང་ཀ་ཛག་ཀི་སི་ཐན་ (Kazakhstan)། སིངྒ་ལ། ཨི་རག་ཚུད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ ༡༡ ཆོས་དད་རང་དབང་ཐད་དམིགས་བསལ་ལྟ་ཞིབ་བྱ་དགོས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཁོངས་སུ་བཅུག་འདུག
གསར་འགོད་པ། བསྟན་འཛིན་ཕུར་བུ།
རྩོམ་སྒྲིག་པ། པདྨ་མཚོ།