༄༅། །ཧྥ་རན་སིའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་ལྕམ་སྐུ་ Jacqueline Eustache Brinio མཆོག་གིས་དབུས་པའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ ༡༤ ཐུན་མོང་གི་མཚན་ཐོག་ནས། བོད་དོན་སྙན་ཞུའི་ཡི་གེ་ཞིག་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༤ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢ ཉིན་སྲིད་འཛིན་མ་ཥི་རོན་མཆོག་ལ་བསྐུར་འདུག ཕྱག་བྲིས་ཀྱི་ནང་དོན་གཙོ་བོ་ཧྥ་རན་སིའི་སྲིད་འཛིན་མ་ཥི་རོན་མཆོག་དང་། རྒྱ་ནག་གི་གཙོ་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་རྣམ་གཉིས་བར་གྱི་གཞུང་འབྲེལ་གྲོས་མོལ་གྱི་མཛད་རིམ་ནང་བོད་དོན་ངེས་པར་དུ་ཚུད་ཐུབ་པར་བྱེད་དགོས་ཞེས་འཁོད་འདུག
སྙན་ཞུའི་ནང་དོན་ཧྲིལ་བོ་གཤམ་གསལ་ལྟར།
“༄༅། །མཚུངས་མེད་དཔལ་ལྡན་སྲིད་འཛིན་མཆོག་གི་དྲུང་དུ་
ཆེད་ཞུ།
སྤྱི་ཟླ་ ༥ པའི་ཚེས་ ༦ ནས་ ༧ སྟེ་ཉིན་གཉིས་ཀྱི་རིང་ལ། རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་ཧྥ་རན་སི་ལ་གཞུང་འབྲེལ་རྒྱལ་དོན་འཚམས་འདྲིར་ཡོང་རྒྱུ་ཡིན་སྟབས། ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་ཡུ་རོབ་ནང་གི་འཚམས་འདྲི་འདི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ནས་བརྩིས་ན་ཐེངས་དང་པོར་གྱུར་ཡོད། ད་ཐེངས་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཧྥ་རན་སིར་འཚམས་འདྲི་ཡོང་དོན་གཅིག་ནི། ཧྥ་རན་སི་དང་རྒྱ་ནག་གཉིས་ཀྱི་བར་ཕྱི་སྲིད་འབྲེལ་ལམ་དབུ་བརྙེས་ནས་ལོ་ངོ་ ༦༠ ཐམ་པ་འཁོར་བའི་དུས་དྲན་གྱི་མཛད་སྒོ་སྲུང་བརྩི་བྱ་རྒྱུ་ཆེད་དུ་རེད།
དབུ་ཁྲིད་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་མཇལ་འཕྲད་སྐབས་སུ་ནམ་རྒྱུན་ལྟར་དཔལ་འབྱོར་གྱི་གནད་དོན་གླེང་རྒྱུ་ཡིན་པ་སྨོས་མེད་ཁར། བརྗོད་གཞི་གཞན་དག་སྟེ་རྒྱལ་སྤྱི་དང་མངའ་ཁུལ་རང་བཞིན་གྱི་གནད་དོན་ཏེ། དཔེར་ན། ཡུ་ཁུ་རན་ནང་གི་དམག་འཁྲུག་དང་། དཀྱིལ་ཤར་ཡུལ་གྲུར་ཨི་ཟི་རེལ་དང་ཧཱ་མ་སིའི་བར་གྱི་འཁྲུག་རྩོད། དེ་ནས་ཨི་ཟི་རེལ་དང་ཨི་རན་གཉིས་བར་གྱི་དངངས་འཚབ། འཛམ་གླིང་ནང་གནམ་གཤིས་ཚ་དྲོད་ཇེ་ཆེར་འགྲོ་བཞིན་པའི་གནད་དོན་སོགས་སྲིད་འཛིན་མ་ཥི་རོན་མཆོག་ནས་སྲིད་འཛིན་ཞི་དང་ལྷན་དུ་གླེང་སློང་བྱེད་དགོས་པའི་གནད་དོན་དུ་གྱུར་ཡོད། དེའི་ཁར་གླེང་སློང་བྱེད་དགོས་པ་གཞན་ཞིག་ནི། ཐབས་ཇུས་ཐད་ཧ་ཅང་གི་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པའི་བོད་ནང་གི་གནས་བབ་སྐོར་ཆགས་ཡོད།
གང་ཡིན་ཟེར་ན། ནམ་རྒྱུན་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་དོན་ཐོག་ལོག་འགྲེལ་དང་། བོད་གནས་འཁྱོག་བཤད་ཀྱི་དྲིལ་བསྒྲགས་གང་བྱས་ལ་མ་ལྟོས་པར། རྒྱ་བོད་གཉིས་དབར་འདས་པའི་ལོ་ངོ་དྲུག་ཅུ་ལྷག་གི་རིང་ལ་སེལ་མ་ཐུབ་པའི་རྩོད་རྙོག་དེ་ནི། རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ནང་གི་གནད་དོན་ཞིག་རྩ་བ་ཉིད་ནས་མིན་པ་ང་ཚོས་གསལ་བོར་ཤེས་རྟོགས་བྱེད་ཐུབ། འོ་ན་རྒྱ་བོད་གཉིས་བར་གྱི་རྩོད་རྙོག་མུ་མཐུད་དེ་དེ་ལྟར་ལྷག་པ་ཡིན་ན་རྒྱལ་སྤྱི་དང་མངའ་ཁུལ་བཅས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་ལ་འཇིགས་སྐུལ་སླེབ་ཉེན་དང་། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་ཐད་ལ་ཡང་དོ་ཕོག་ཚབས་ཆེན་ཡོང་ཉེན་ཆེ། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པས། བོད་ནང་དུ་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་པའི་སྲིད་ཇུས་ཁག་ལ་བརྟེན་ནས་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ལ་མཇུག་འབྲས་ངན་པ་འབྱུང་ངེས་ཡིན། གཤམ་དུ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་གལ་ཆེའི་གནས་ཚུལ་ཁག་རགས་རིམ་ཙམ་བརྗོད་ན། ང་ཚོས་གླེང་བཞིན་པའི་བོད་དེ་ནི་ས་ཁམས་ཀྱི་ཆ་ནས་བཤད་ན། ས་ཆའི་རྒྱ་ཁྱོན་སྤྱི་ལེ་གྲུ་བཞི་མ་ས་ཡ་ ༢ དང་འབུམ་ ༥ ཡོད་པས། དེང་གི་ཧྥ་རན་སིའི་རྒྱ་ཁྱོན་གྱི་ལྡབ་ལྔ་ཡོད་ལ།
པེ་ཅིན་དང་ལྡི་ལེ་གསར་བ་གཉིས་བར་གྱི་འབྲེལ་ལམ་དེ་ཡང་ཧ་ཅང་གི་གཉན་འཕྲང་ཅན་ཞིག་ཏུ་ལྷུང་ནས་བསྡད་ཡོད། རྒྱལ་ཁབ་དེ་གཉིས་ཀྱི་ས་མཚམས་སྤྱི་ལེ་སྟོང་ཕྲག་འགའི་ཐད་ལ་འཁྲུག་རྩོད་བྱུང་དང་འབྱུང་བཞིན་ཡོད་ལ།
མཐོ་སྒང་གི་བོད་ནི་གཏེར་རྫས་སྣ་ཚོགས་ཡོད་སའི་ས་ཆ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། དཔེར་ན་མཚུར་(chromoe) དང་། ལྕགས། ཟངས། གསེར། དངུལ། ལི་ཐི་ཡམ་ལ་སོགས་པའི་གློག་རྫས་བཟོ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་ཆ་སོགས་གཏེར་ཁ་གང་ཐུབ་སྔོག་འདོན་བྱེད་བཞིན་ཡོད།
རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གཏེར་ཁ་གང་བྱུང་སྔོག་འདོན་བྱས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འགྲོ་བ་མིའི་སྡེ་ཚོགས་ཙམ་དུ་མ་ཟད། རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་ལ་ཡང་མཇུག་འབྲས་ངན་པ་ཚབས་ཆེན་འཕོག་རྒྱུ་ཡིན་པ་སྨོས་མ་དགོས།
གོང་སྨོས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཚབས་ཆེན་དག་མཁྱེན་གསལ་ཐོག་ནས། ཁོར་ཡུག་ཞིབ་འཇུག་པ་ཚོས། བོད་ནི་འཛམ་གླིང་གི་ས་སྣེ་གསུམ་པར་ངོས་འཛིན་གནང་ཡོད་ལ་ཨེ་ཤ་ཡའི་ཆུ་མཛོད་ཀྱི་མཁར་ཆེན་ཞེས་མིང་ཡང་བཏགས་ཡོད། བོད་དང་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་ནས་བཞུར་བཞིན་པའི་ཆུ་ཕྲན་དང་། རྒྱུག་ཆུ་གཙང་བོ་ཐམས་ཅད་ཚད་འཇལ་བའི་དབང་དུ་བཏང་ན། འཛམ་གླིང་གི་འཐུང་ཆུའི་ལྔ་ཆ་གཅིག་བོད་ནས་བཞུར་བཞིན་པའི་འཐུང་ཆུ་ཡིན་འདུག་ཅིང་། བོད་ནང་དུ་ཆགས་ཡོད་པའི་འཁྱགས་རོམ་ཞུ་བ་ལས་གྲུབ་པའི་གཙང་བོ་ཁ་ཤས་ཨེ་ཤ་ཡའི་ལྷོ་དང་ལྷོ་ཤར་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ཏུ་བཞུར་དང་བཞུར་མུས་ཡིན། དཔེར་ན། ཁམ་བྷོ་ཌི་ཡ་དང་། བལ་ཡུལ། རྒྱ་གར། རྒྱ་ནག ལའོ་སི།ཕ་ཀི་སི་ཐན། ཐེ་ལན་ཊི། ཝེ་ཐེ་ནམ་བཅས་སུ་རེད།
མི་འབོར་གྱི་ཆ་ནས་བལྟས་ན། འགྲོ་བ་མི་དུང་ཕྱུར་ ༡༨ ཙམ་གྱི་འཐུང་ཆུ་བོད་ནས་འབྱུང་བཞིན་པའི་འཐུང་ཆུར་གྱུར་ཡོད། འོན་ཀྱང་།རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་གཙང་བོའི་ཁ་ཕྱོགས་གཞན་བསྒྱུར་གྱིས་ལས་གཞི་ཁག་ལག་བསྟར་བྱས་དང་བྱེད་བཞིན་པ་སྟེ། གཙང་བོ་དེ་ཚོའི་བཞུར་རྒྱུན་དུ་ཆུ་རགས་གང་མང་འཛུགས་སྐྲུན་བྱས་ཏེ་གློག་ཁང་མང་བོ་བརྒྱབ་ཡོད་པའི་རྐྱེན་སོགས་ཀྱིས། གཤམ་འོག་ཏུ་གནས་པའི་ཡུལ་ལུང་ཁག་ཏུ་འགྲོ་བ་མི་ས་ཡ་མང་བོར་འཐུང་ཆུར་འབགས་བཙོག་ཤོར་ནས་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་ལ་མཇུག་འབྲས་ངན་པ་ཐོན་དང་འཐོན་བཞིན་ཡོད་ལ།
དེང་སང་འཛམ་གླིང་ནང་ཚ་དྲོད་ཆེ་རུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་གི་གནད་དོན་ལ་བརྟེན་ནས་ཤར་གླིང་ཨེ་ཤ་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་ཚོའི་དབར་ས་རྩོད་དང་ཆུ་རྩོད་ཀྱི་ཕན་ཚུན་དངངས་འཚབ་ཤུགས་ཆེ་རུ་ཡོང་ཉེན་ཆེ། དེར་བརྟེན། བོད་ཀྱི་གནད་དོན་གྱི་རིན་ཐང་ནི་ཨེ་ཤ་ཡའི་དབུས་སུ་ཡོད་པའི་སྲོག་སྙིང་ལྟ་བུར་གྱུར་ཡོད། གང་ཡིན་ཟེར་ན། བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་ཤུགས་རྐྱེན་ནི། རྒྱ་གར་དང་། བལ་ཡུལ། འབྲུག ཕྱི་སོག ར་ཤི་ཡའི་མངའ་སྡེ་ཁ་ཤས་བཅས་ནང་ལ་ཁྱབ་ཡོད།
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༥ ལོར་ ༧གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་དགུང་གྲངས་ ༩༠ ཐམ་པར་ཕེབས་ཀྱིན་ཡོད་ནའང་། ཁོང་ཉིད་འཛམ་གླིང་སྤྱིའི་ཞི་བདེའི་དེད་དཔོན་དང་། སྒོས་སུ་ཨེ་ཤ་ཡའི་མི་འབོར་ས་ཡ་མང་བོར་སྙིང་སྟོབས་འདྲེན་མཁན་གྱི་དབུ་ཁྲིད་ཅིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད།
ཞི་ཅིན་ཕིང་རྒྱ་ནག་གི་འགོ་ཁྲིད་གྱུར་པ་ནས་བཟུང་། བོད་ནང་གི་མི་ཚོའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་བབ་ཧ་ཅང་གི་ཛ་དྲག་ཏུ་གྱུར་ཡོད། བོད་མི་ཚོར་རིག་གཞུང་དང་ཆོས་དད་རང་མོས་ཀྱི་རང་དབང་དང་། མི་མང་འདུ་འཛོམས་ཀྱི་རང་དབང་། སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་བཅས་ཀྱི་ཐོག་དམ་དྲག་ཚད་ལས་བརྒལ་བ་བྱས་པར་མ་ཟད།
བོད་ནང་གི་དམིགས་བསལ་ཛ་དྲག་གི་གནས་ཚུལ་གཞན་པ་ཞིག་འཐོན་བཞིན་པར་གཞིགས་ན། བོད་ཕྲུག་ས་ཡ་གཅིག་ལྷག་སོ་སོའི་ཕ་མ་དང་ཁ་ཕྲལ་ཏེ། ཕ་མེས་ཡང་མེས་ནས་བརྒྱུད་པའི་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་། སྐད་ཡིག་བཅས་བེད་སྤྱོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་མེད་པར་བོད་ཕྲུག་ཚོ་རྒྱ་ཧན་མི་རིགས་ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་སྐད་ཡིག་བརྒྱུད་ནས་སློབ་གསོ་གོ་སྒྲིག་བྱེད་བཞིན་ཡོད།
འདི་ནི་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་མི་རིགས་རྒྱ་བསྒྱུར་གྱི་སློབ་གསོའི་སྲིད་ཇུས་དེའི་འོག་བོད་མིའི་ངོ་བོ་ངོ་མ་གང་ཡིན་དང་། བོད་རང་གི་རིག་གཞུང་དེ་བོད་མི་ཚོར་རང་དབང་རང་མོས་ཀྱིས་འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་གསུམ་གྱི་མཐུན་རྐྱེན་མེད་པར་བཟོས་ཏེ། བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་གནས་ཐུབ་མིན་གྱི་ཉེན་ཚབས་ནང་ལྷུང་དུ་བཅུག་ཡོད།
སྤྱིར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་གཞི་ཁག་དང་། སྒོས་སུ་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མི་དམངས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་ཁག་ལ་རྩིས་མེད་རྡོག་རོལ་བཏང་དང་གཏོང་བཞིན་པ་དེར།ཧྥ་རན་སི་དང་ཡུ་རོབ་མནའ་འབྲེལ་གྱི་དབུ་ཁྲིད་རྣམ་པ་ཚོའི་ངོས་ནས། ལེགས་སྤེལ་ཉེས་འགོག་གི་སྐབས་དང་དུས་སུ་སྐྱོན་བརྗོད་ཤུགས་ཚད་ལྡེང་ངེས་ཞིག་བྱེད་ཐུབ་མེད་པར་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་ཞིག་ཀྱང་རེད་སྙམ། བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་བབ་དེ་ནི་ཨེ་ཤ་ཡའི་ལྷོ་མ་དང་། ལྷོ་ཤར་ཨེ་ཤ་ཡ་བཅས་སུ་ཆགས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་མངའ་ཁུལ་གྱི་གནས་བབ་བརྟན་བརླིང་དང་། ས་ཁུལ་དེ་ཚོར་ཞི་བདེ་འཕེལ་རྒྱས་དང་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཡོད་པར་འདོད།
ས་བབ་ཀྱི་ཆ་ནས་བལྟས་ན། བོད་ནི་ཨེ་ཤ་ཡའི་ཤར་དང་ལྷོ་མའི་རྒྱལ་ཁབ་ཚོའི་དབར་གྱི་སྒོ་ལམ་ལྟ་བུ་ཡིན་སྟབས། བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ནི་འཐབ་ཇུས་རང་བཞིན་གྱི་དོན་གནད་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད། ཨེ་ཤ་ཡར་ཕུགས་རྒྱང་རིང་བོར་གནས་ཐུབ་པའི་ཞི་བདེ་ཞིག་དང་། མངའ་ཁུལ་ལ་གནས་བབ་བརྟན་བརླིང་ཞིག་ཡོང་དགོས་ཚེ། རྒྱ་བོད་གཉིས་བར་གྱི་རྩོད་རྙོག་དེ་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་སྒོ་ནས་ཕན་ཚུན་གྲོས་མོལ་གྱིས་སེལ་དགོས་པའི་གནད་དོན་ལ་ཐུག་ཡོད།
འདིའི་ཐད་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༧ ལོར་༧གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གིས། ཡུ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་སུ་བཏོན་པའི་རྒྱ་བོད་གཉིས་བར་གྱི་རྩོད་རྙོག་སེལ་ཕྱིར་ཞི་བའི་དོན་ཚན་ལྔ་ཞེས་པའི་ཁོང་གི་འཆར་སྣང་དེ་ངོ་སྤྲོད་མཛད་ཡོད།
ཁོང་གི་འཆར་སྣང་དེར་གཞིགས་ན། འབྱུང་འགྱུར་གྱི་བོད་དེ་ནི་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་བར་དུ་གནས་པའི་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་བསྟི་གནས་ཤིག་ཏུ་བསྒྱུར་ཐབས་གནང་རྒྱུ་དེ་རེད་ལ། བོད་མི་ཚོར་དམངས་གཙོ་རང་དབང་དང་། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་བཅས་ལོངས་སུ་སྤྱོད་རྒྱུ་ཡོད་པ་དང་། བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་ལ་ཡང་སྲུང་སྐྱོབ་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ་བཅས་རེད། དེར་བརྟེན། མ་མཐར་མ་འོངས་བོད་ཀྱི་ཕུགས་རྒྱང་གི་གནས་བབ་དང་རྒྱ་བོད་གཉིས་བར་གྱི་འབྲེལ་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་དང་ཁ་ཕྱོགས་གང་དགོས་མིན་ཐད་རྒྱ་བོད་ཕན་ཚུན་གྲོས་མོལ་གྱི་སྒོ་མོ་ཕྱེ་དགོས། སྤྱིར་ཤར་གླིང་ཨེ་ཤ་ཡའི་མངའ་ཁུལ་ཁག་ཏུ་རྣོ་ངར་ལྡན་པའི་དཀའ་རྙོག་མང་བོ་ཡོད་པའི་ཁྲོད་ནས་བོད་རྒྱ་གཉིས་བར་གྱི་དཀའ་རྙོག་སེལ་བར་ཐབས་ལམ་ཡག་ཤོས་ནི། ༧གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མས་བཏོན་པའི་གོང་སྨོས་ཀྱི་ཞི་བའི་དོན་ཚན་ལྔའི་འཆར་སྣང་ལ་གཞི་བཅོལ་ན་འོས་ཤིང་འཚམས་པར་མཐོང་།ཨེ་ཤ་ཡའི་མངའ་ཁུལ་ནང་བོད་ནི་འཐབ་ཇུས་ཐོག་ཧ་ཅང་གི་གལ་གནད་ཆེ་བའི་རང་བཞིན་གྱི་གནད་དོན་ཞིག་ཡིན་སྟབས། ང་ཚོ་ཧྥ་རན་སིའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པས།
དེ་ལྟར་དུ་ངོས་འཛིན་ཡོད་མུས་ཐོག །དཔལ་ལྡན་ཧྥ་རན་སིའི་སྲིད་འཛིན་མ་ཥི་རོན་སྐུ་ཉིད་ཀྱི་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་དང་མཉམ་དུ་གཞུང་འབྲེལ་གྲོས་མོལ་གྱི་བརྗོད་གཞིའི་ཁོངས་སུ་བོད་དོན་ཅི་ནས་ཀྱང་ཚུད་ཐབས་གནང་རོགས་ཞེས་འབོད་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་དང་།
གང་མགྱོགས་རྒྱ་བོད་དབར་གྱི་གྲོས་མོལ་བསྐྱར་གསོ་དང་བོད་མི་དམངས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་ཁག་བརྩི་སྲུང་ཡོང་ཐབས་ཀྱི་གནད་དོན་འདི་གཉིས་ཧྥ་རན་སིས་རྒྱ་ནག་ལ་བཟུང་བའི་འཐབ་ཇུས་ལྡན་པའི་ཕྱི་འབྲེལ་སྲིད་ཇུས་ཀྱི་སྙིང་དབུས་སུ་ཅི་ནས་ཀྱང་འཇོག་རོགས་ཞུ། མཐའ་དོན། ང་ཚོ་ཧྥ་རན་སིའི་མི་དམངས་ཀྱི་སྲིད་འཛིན་མཆོག་གི་ངོས་ནས།གོང་ཞུས་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་བཞེངས་ཕྱོགས་བརྟན་པོ་ཁ་གསལ་ཞིག་གནང་རྒྱུ་རེ་འདུན་ཞུ་བཞིན་ཡོད།”ཅེས་ལྕམ་སྐུ་ Jacqueline Eustache Brinio གཙོས་པའི་བཀུར་འོས་ཧྥ་རན་སིའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་བཅུ་བཞི་ཡིས་མཚན་རྟགས་མཉམ་བཀོད་ཀྱིས་སྲིད་འཛིན་མ་ཥི་རོན་མཆོག་ལ་ཕུལ་བའི་བོད་དོན་སྙན་ཞུ་ཞིག་རེད་འདུག།
རྩོམ་ཡིག་འདི་ཧྥ་ཡིག་ནས་བོད་ཡིག་ལ་ཕབ་སྒྱུར་བྱེད་མཁན་ཧྥ་རན་སིར་གནས་སྡོད་བོད་མི་མང་ཡུ་རོབ་སྤྱི་འཐུས་ཚ་ཁོ་ཐུབ་བསྟན་རྒྱ་མཚོ་ཡིན།