བོད་དང་ཡུ་གུར། ཧོང་ཀོང་དང་ཐའེ་ཝན། ཁེ་ན་ཌ་སོགས་ཀྱི་གཞུང་འབྲེལ་དང་རང་དབང་ཅན་གྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཚོགས་པ་སོགས་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་རྒོལ་ལན་བསློགས་འདུག
ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༢༢ ཉིན་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཁེ་ན་ཌའི་བོད་དོན་ཚོགས་པ་དང་ཤར་ཊུར་ཀི་སི་ཐིན་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དོན་གཉེར་ཚོགས་པ་གཉིས་ཀྱི་ཚོགས་མི་ཉི་ཤུར་ཉེས་ཆད་ཡོངས་བསྒྲགས་བྱས་པར་བརྟེན། དེ་རིང་ཁེ་ན་ཌའི་བོད་དོན་ཚོགས་པ་དང་འཛམ་གླིང་ཡུ་གུར་མཐུན་ཚོགས། དེ་བཞིན། ཁེ་ན་ཌར་གནས་སྡོད་ཐའེ་ཝན་གཞུང་འབྲེལ་སྐུ་ཚབ་ཁང་དང་ཧོང་ཀོང་གི་ཚོགས་པ། ཁེ་ན་ཌའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་དང་གནད་ཡོད་མི་སྣ་མང་པོས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་དང་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་འདུག
གནད་དོན་དེའི་ཐད་འདི་གའི་གསར་འགོད་པས་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པ་ལྟར་དྲ་ལམ་བརྒྱུད་ཁེ་ན་ཌའི་བོད་དོན་ཚོགས་པས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཁེ་ན་ཌའི་བོད་དོན་ཚོགས་པའི་ཚོགས་མི་ཡོངས་ལ་ཉེས་ཆད་བསྒྲགས་པ་ནི་གློ་བུར་ཐོལ་རྒྱག་ཅིག་ཡིན་ཡང་། དེས་ང་ཚོས་བོད་དོན་ཆེ་སྒྲུབ་བཞིན་པའི་ལས་དོན་རྣམས་མཚམས་འཇོག་བྱེད་མི་ཐུབ་པ་མ་ཟད། ང་ཚོས་མུ་མཐུད་བོད་དོན་སྔར་ལྷག་གིས་ལས་དོན་བསྒྲུབ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་བརྗོད་བྱུང་།
དེ་བཞིན། འཛམ་གླིང་ཡུ་གུར་མཐུན་ཚོགས་ཀྱིས་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་གི་བྱ་སྤྱོད་དེ་ནི་ཆེད་དུ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་མཁན་རྣམས་ལ་ཉེས་ཆད་གཅོད་པར་དམིགས་པའི་རྒྱུན་ལྡན་གྱི་བྱེད་སྟངས་ཤིག་ལས་གཞན་ཅི་ཡང་མ་རེད། འོན་ཀྱང་། ད་རེས་རྒྱ་ནག་གི་ཐག་གཅོད་དེ་ལས་ང་ཚོའི་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེ་བའི་ལས་དོན་ཁག་འཛམ་གླིང་ཡོངས་སུ་ཁྱབ་ཡོད་པ་གསལ་འདོན་བྱས་སོང་། ཞེས་རྒྱ་ནག་གི་ཐག་གཅོད་དེར་ངོ་རྒོལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ཡོད་པའི་རྣམ་འགྱུར་བསྟན་འདུག
ཁེ་ན་ཌར་ཡོད་པའི་ཐའེ་ཝན་གྱི་ཚོང་འབྲེལ་དང་རིག་གཞུང་ལས་ཁུངས་ཀྱིས། ཤར་ཊུར་ཀི་སི་ཐན་གྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དོན་གཉེར་ཚོགས་པ་དང་བོད་དོན་ཚོགས་པ་གཉིས་ཀྱིས་སྙིང་སྟོབས་ཆེན་པོས་བདེན་པ་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ཀྱིན་ཡོད་སྟབས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཚོགས་པ་གཉིས་ལ་ཉེས་ཆད་བསྒྲགས་ཏེ་བདེན་པ་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་མཚམས་འཇོག་ཐབས་སུ་གྲུབ་འབྲས་ཐོབ་མི་སྲིད། ཅེས་བརྗོད་འདུག་པ་མ་ཟད། ང་ཚོ་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་མཚམས་ལས་བརྒལ་བའི་དྲག་གནོན་ལ་གདོང་ལེན་གནང་མཁན་དག་གི་རྒྱབ་ཏུ་ལངས་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་བརྗོད་འདུག
ཁེ་ན་ཌའི་ཨོ་ཊན་རོའུ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཞོན་བུ་འཁྲིད་ལ་དཀར་པོ་ཆེ་ལགས་ཀྱིས། ཁེ་ན་ཌའི་གཞུང་ནས་ཁེ་ན་ཌའི་ནང་དང་དམངས་གཙོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཏུ་ཁེ་ན་ཌའི་མི་མང་ལ་རྒྱ་ནག་གི་ཉེས་ཆད་དེ་དག་ལག་བསྟར་མི་ཡོང་རྒྱུ་གཏན་འཁེལ་བྱེད་དགོས་ཞེས་བརྗོད་འདུག་ལ། དེ་བཞིན། ཁེ་ན་ཌའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ (Michael Chong ) ལགས་ཀྱིས། ཁེ་ན་ཌའི་རྙིང་ཞེན་སྲིད་དོན་ཚོགས་པས། ། ཁེ་ན་ཌའི་མི་སེར་ ༢༠ ཡིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་མི་དང་ཡུ་གུར་མི་རིགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་རྡོག་རོལ་དང་རྒྱལ་མཚམས་ལས་བརྒལ་བའི་དྲག་གནོན་བྱེད་བཞིན་པའི་གནད་དོན་གླེང་སློང་བྱས་པ་ཙམ་ལ་ཉེས་ཆད་བཅད་པར་ངོ་རྒོལ་དང་སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། སྐད་ཆ་བཤད་པ་ཙམ་གྱིས་ཉེས་ཆད་གཅོད་པ་ནི་སྐྱོན་ཆ་ཆེ་བའི་རྟགས་རེད། ཅེས་བརྗོད་འདུག
ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༡༠ སྟེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཉིན་མོར་ཁེ་ན་ཌའི་གཞུང་གིས་རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་བརྒྱད་ཀྱིས་བོད་དང་ཤར་ཊུར་ཀི་སི་ཐན་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་རྡོག་རོལ་ཚབས་ཆེན་བཏང་བར་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ཉེས་ཆད་བཅད་པར་བརྟེན། ཕྱི་ཚེས་ ༢༢ ཉིན་རྒྱ་ནག་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས། ཁེ་ན་ཌའི་ནང་ཡོད་པའི་བོད་དོན་ཚོགས་པ་དང་ཡུ་གུར་བའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དོན་གཉེར་ཚོགས་པ་ (Canada’s Uyghur Rights Advocacy Project)། དེ་བཞིན་ཚོགས་པ་དེ་གཉིས་ཀྱི་སྣེ་ཁྲིད་པ་དང་ལམ་སྟོན་གནང་མཁན་སོགས་འབྲེལ་ཡོད་ཚོགས་མི་ ༢༠ ཡི་རྒྱུ་དངོས་རྣམས་གཞུང་འབྲེལ་བཀག་སྡོམ་དང་། འབྱུང་འགྱུར་ཚོགས་པ་དེ་དག་དང་ལྷན་དུ་རྒྱུ་དངོས་དང་ཚོང་ལས་སོགས་ཀྱི་ལས་དོན་གང་ཡང་སྤེལ་མི་ཆོག་པ་མ་ཟད། ཉེས་ཆད་ཀྱི་ཁོངས་སུ་ཚུད་པའི་མི་ ༢༠ རྒྱ་ནག་དང་ཧོང་ཀོང་། དེ་བཞིན་ཨོ་མིན་ (Macau) བཅས་ཀྱི་ནང་འགྲོ་འོང་བཀག་སྡོམ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་སོགས་བསྒྲགས་ཡོད།