དབུ་མའི་མལ་ནི་བོད་རིགས་ཚོར་ཆེ་རྩ་ཆེན་པོ་དང་ཁེ་ཕན་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན་ལ། དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་བརྒྱུད་དེ་འཛིན་སྐྱོང་གཅིག་གི་འོག་ཏུ་བོད་རིགས་ཚང་མ་གཅིག་གྱུར་བཟོ་ཐུབ་པའི་དགེ་མཚན་ཆེན་པོ་ལྡན་ཡོད་ཟེར།
ཁ་སང་ཉིན་རྒྱབ་ངྷ་ས་ཉིན་སློབ་རྒྱལ་ཡུལ་ཆེན་མོའི་ཚོགས་ཁང་དུ། བོད་གཞུང་ཕྱི་དྲིལ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་གོ་སྒྲིག་ལྟར། ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ནས་ཕེབས་པའི་བོད་པའི་གྲོགས་པོ་སྐོར་ཞིག་དང་། ངྷ་ས་ཁུལ་གྱི་བོད་རིགས་མང་ཚོགས་ཚོར་བཀའ་བློན་ཁྲི་བ་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་དབྱིན་སྐད་ཐོག དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ཐོག་མའི་བྱུང་རིམ་དང་། བར་གྱི་འགྱུར་བ། ད་ལྟའི་གནས་བབ་གསུམ་གྱི་ཐོག་གཏམ་བཤད་གནང་སོང་། གཏམ་བཤད་ཀྱི་ཐོག་མར་ཕྱི་དྲིལ་དྲུང་ཆེ་ཐུབ་བསྟན་བསམ་འཕེལ་ལགས་ཀྱིས། ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ནས་ཕེབས་པའི་བོད་ཀྱི་གྲོགས་པོ་ཚོར་བོད་རྒྱ་གཉིས་ཕན་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་ཤེས་རྟོགས་བྱ་འདོད་ཡོད་པ་ལྟར། ད་ཐེངས་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་མཆོག་གིས་དབྱིན་སྐད་ཐོག་ཁོང་ཅག་ལ་ངོ་སྤྲོད་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་ལུགས་བརྗོད་བྱུང་།
སྐབས་དེར་བཀའ་བློན་ཁྲི་མཆོག་གིས་ངྷ་རམ་ས་ལ་རུ་དབྱིན་སྐད་ཐོག་གཏམ་བཤད་བྱ་རྒྱུ་འདི་ཡ་མཚན་པོ་ཞིག་དང་ཅུང་མ་བདེ་བ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་གྱི་རྩེད་མཚར་དང་སྦྲགས། བོད་མི་ཚོའི་དགོས་འདུན་གང་ཡིན་ཟེར་ན། ད་ལྟའི་རྒྱ་གཞུང་གི་འཛིན་སྐྱོང་བྱེད་སྟངས་འདི་ངོས་ལེན་མེད་པ་དང་། ལོ་རྒྱུས་ཐོག་གི་བོད་རང་བཙན་དེ་རྩོད་ལེན་མི་བྱེད་པ། མཐའ་དེ་གཉིས་སྤངས་པའི་དཀྱིལ་ཏེ། རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞིའི་ནང་ཆོལ་གསུམ་བོད་རིགས་ཡོངས་རྫོགས་ལ་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་གི་སྲིད་བྱུས་ཤིག་ལ་འབད་བརྩོན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།
ད་ལྟའི་རྒྱ་ནག་གི་རྩ་ཁྲིམས་ནང་མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོང་གི་ཐོབ་ཐང་འཁོད་ཡོད་པའི་ནང་དབྱེ་བ་གཉིས་ཡོད། གཅིག་དམིགས་བསལ་ས་ཁུལ་མེད་པའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ལ་དམིགས་བསལ་མི་རིགས་རང་དབང་གི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་པ་དང་། གཞན་དེ་ནི་དམིགས་བསལ་ས་ཁུལ་ཡོད་པའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ལ་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་གི་ཐོབ་ཐང་དང་ས་གནས་རང་སྐྱོང་གི་བདག་དབང་ཡོད་པ་དེ་རེད། མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོང་གི་བདག་དབང་ནང་། ཕྱི་འབྲེལ་དང་རྒྱལ་མཚམས་བདེ་སྲུང་གཉིས་མ་གཏོགས་གཞན་ཚང་མ་ཚུད་ཡོད་སྟབས། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ད་ལྟའི་བར་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་བཞིན་པའི་དབུ་མའི་ལམ་དེ་རྒྱ་ནག་གི་རྩ་ཁྲིམས་ནང་འཁོད་པའི་མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོང་གི་མངོན་འདོན་དེ་ཡིན། ཅེས་དང་།
རྒྱ་ནག་གིས་གྲོས་མོལ་དང་དམག་ཤུགས་ཟུང་འབྲེལ་ཐོག་བོད་བཙན་འཛུལ་བྱས་ཏེ། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༡ ཟླ་ ༥ པའི་ཚེས་ ༢༣ ཉིན་གྲོས་མཐུན་དོན་ཚན་ ༡༧ ལ་མིང་རྟགས་འགོད་དགོས་བྱུང་བ་རེད། གྲོས་མཐུན་དེའི་དོན་ཚན་འགའ་ཞིག་གང་འཚམ་བོད་མི་ཚོར་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ཡང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རིམ་བཞིན་དོན་ཚན་རེ་རེའི་མངོན་འདོད་ལ་རྩིས་མེད་བཏང་མཐར། ༡༩༥༩ ལོའི་ཟླ་གསུམ་པའི་ཚེས་ ༡༠ ཉིན་གྱི་བོད་མིའི་སྒེར་ལངས་ཆེན་མོ་བྱུང་བ་རེད་ལ། སྒེར་ལངས་དེར་རྒྱ་གཞུང་གིས་དྲག་གནོན་བྱས་ཏེ་ལྷ་ས་ཁུལ་དུ་བོད་རིགས་ཁྲི་ཕྲག་མང་པོ་དམར་གསོད་བཏང་ཞིང་། ༧གོང་ས་མཆོག་གཙོས་པའི་བོད་མི་ཧ་ཅང་མང་པོ་ཞིག་རྒྱ་གར་དུ་བཙན་བྱོལ་དུ་གྱར་དགོས་བྱུང་བ་རེད། ༧གོང་ས་མཆོག་རྒྱ་གར་གྱི་ས་གནས་ཏེ་ཛ་པུར་དུ་འབྱོར་རྗེས། ཕྱི་ལོ་༡༩༥༩ ཕྱི་ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༡༨ ཉིན་གྲོས་མཐུན་དོན་ཚན་ ༡༧ རྩིས་མེད་བཏང་བ་ཡིན་ཞེས་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་ཤིང་། ཉིན་དེ་ནས་བཟུང་བོད་རང་བཙན་བསྐྱར་གསོའི་ལས་འགུལ་མགོ་འཛུགས་བྱ་རྒྱུའི་གསལ་བསྒྲགས་བསྐྱངས་ཡོད། གྲོས་མཐུན་དེར་ངོས་ལེན་མི་བྱེད་པར་རྒྱུ་མཚན་གཉིས་ཡོད། དང་པོ། གྲོས་མཐུན་དེ་བཙན་འོག་ཏུ་བཞག་པ་དང་། གཉིས་པ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་གྲོས་མཐུན་གྱི་འབྲུ་དོན་རྡོག་རོལ་དུ་བཏང་བ་གཉིས་ཡིན། ཞེས་གསུངས་བྱུང་།
བཀའ་ཁྲི་མཆོག་གིས་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ཐོག་མའི་དབུ་འཛུགས་སྟངས་སྐོར་ངོ་སྤྲོད་གནང་དོན། རྒྱ་གར་ནང་འབྱོར་རྗེས་སྐྱབས་བཅོལ་བ་ཚོར་དཀའ་ངལ་མང་པོ་འཕྲད་པ་བརྒྱུད། ཁོང་གིས་མ་འོངས་པའི་བོད་མིའི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཐད་བསྐྱར་དུ་ཐུགས་བསམ་ཞིབ་མོར་གནང་བ་རེད། ལོ་རབས་དྲུག་ཅུ་བའི་མཇུག་ཙམ་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁ་ཕྱོགས་དང་བོད་ནང་གི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ། མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་གོ་བབ་བཅས་ལ་གཟིགས་ཏེ། ཁོང་གིས་བཀའ་ཤག་དང་སྤྱི་འཐུས། རྒྱ་གར་དང་ནུབ་ཕྱོགས་པའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་སོགས་ལ་གྲོས་བསྡུར་ཡུན་རིང་བྱས་མཐར་ ༡༩༧༤ ལོར་རང་བཙན་མ་ཡིན་པར་རྒྱ་ནག་འོག་ཆེས་མཐོའི་རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་གི་དགོས་འདུན་ལ་འགྱུར་བ་ཕྱིན་པ་ནས་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་གཏན་འབེབས་བྱས་པ་རེད། འོན་ཀྱང་སྐབས་དེར་ཕྱོགས་གཉིས་བར་ཞི་མོལ་བྱ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བྱུང་མེད། ༡༩༧༩ ནང་མའོ་ཤི་སྟེ་ཏིན་གྱིས་སྲིད་དབང་བཟུང་མ་ཐག རང་བཙན་མ་ཡིན་པའི་གནད་དོན་གང་འདྲ་ཞིག་ཡིན་རུང་ཞི་མོལ་བྱ་འདོད་ཡོད་པའི་སྐད་ཆ་བྱུང་ཡོད། འདི་ནི་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་ལོ་ངོ་ཉི་ཤུའི་གོང་ནས་ཡོད་པའི་དགོངས་བཞེད་ཅིག་ཆགས་ཡོད་པ་མ་ཟད། དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་ཀྱང་སྔ་ས་ནས་གཏན་འབེབས་བྱས་ཡོད་སྟབས། དེ་མ་ཐག་ཁོང་གིས་རང་བཙན་མི་རྩོད་པར་རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་ཐོག་ཞི་མོལ་བྱ་ཆོག་པའི་བརྡ་ལན་སྤྲད་པ་རེད། ཅེས་ཐོག་མའི་བྱུང་རིམ་སྐོར་ངོ་སྤྲོད་གནང་བྱུང་།
ཁོང་གིས་མུ་མཐུད་དུ་བར་གྱི་འགྱུར་བ་ཁག་ཅིག་ངོ་སྤྲོད་གནང་དོན། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༩ ནས་ ༡༩༩༤ བར་རང་བཙན་བློས་བཏང་གིས་སྐུ་ཚབ་རིམ་པར་བཏང་སྟེ། ཞི་མོལ་གྱི་ཐོག་ནས་དཀའ་རྙོག་སེལ་ཐབས་བྱས་ཀྱང་གྲུབ་འབྲས་གང་ཡང་མ་བྱུང་བ་རེད། ཡིན་ནའང་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་ཤིང་སྲིད་བྱུས་ཁ་ཇེ་གསལ་དུ་བཏང་ཡོད། ལྷག་པར་དུ་ ༡༩༨༨ ལོའི་ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡༥ ཉིན་སི་ཏྲ་སི་སྦག་གི་ཡུ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་ཐོག རྒྱ་ནག་གི་རྩ་ཁྲིམས་སྒྲོམ་གཞིའི་འོག་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་ལ་ལམ་ལུགས་གཉིས་ཀྱི་དགོས་འདུན་བཏོན་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དེ་ལ་ངོས་ལེན་བྱས་མེད་པ་མ་ཟད། ༡༩༩༤ ལོ་ནས་བོད་རྒྱའི་འབྲེལ་ལམ་ཡང་ཆད་ཡོད། ཅེས་དང་།
༢༠༠༡ ལོར་བོད་རྒྱའི་འབྲེལ་ལམ་བསྐྱར་མཐུད་བྱུང་སྟེ་ད་ལྟའི་བར་སྐུ་ཚབ་ཐེངས་དགུ་ཙམ་ཕྱིན་པ་རེད། ལྷག་པར་དུ་ ༢༠༠༨ ལོར་ཚོས་རྒྱ་ནག་ལ་ཡིག་ཆ་ཞིག་ཕུལ་བའི་ནང་། ད་ལྟའི་རྒྱ་ནག་གི་རྩ་ཁྲིམས་ནང་བཀོད་པའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་ས་གནས་རང་སྐྱོང་གི་དོན་ཚན་རྣམས་དངོས་སུ་ལག་བསྟར་བྱུང་ན། དེ་ལས་དགོས་འདུན་གཞན་མེད་པ་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་དོན་ཚན་ཁག་ཅིག་ལུང་འདྲེན་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། རྗེས་སུ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཡིག་ཆ་དེ་ལ་ངོས་ལེན་མ་བྱས་པ་མ་ཟད། ལུང་འདྲེན་ཡིག་ཆའི་འབྲུ་དོན་ཁག་ལ་ལོག་འགྲེལ་དང་འཁྱོག་བཤད་མང་པོ་བྱས་ཡོད་སྟབས། ད་ལོའི་སྐུ་ཚབ་ཐེངས་དགུ་བའི་སྐབས་སྔོན་གྱི་ཡིག་ཆ་དེ་ལ་འགྲེལ་བཤད་ཀྱི་ཡིག་ཆ་གཉིས་པ་ཞིག་ཕུལ་ཡོད་ཀྱང་ད་བར་བརྡ་ལན་གསལ་བོ་གང་ཡང་བྱུང་མེད། ཅེས་གསུངས་བྱུང་།
མཐའ་དོན་ཁོང་གིས་གསུང་དོན། ད་ལྟའི་ཆར་ང་ཚོས་འཚོལ་བཞིན་པ་ནི་རྒྱ་ནག་གི་རྩ་ཁྲིམས་ནང་གང་འཁོད་ཡོད་པའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་ས་གནས་རང་སྐྱོང་གི་དོན་ཚན་དག་དངོས་སུ་ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཡིན་པ་ལས། རྒྱ་ནག་གི་རྩ་ཁྲིམས་ལ་བཟོ་བཅོས་དང་འགྱུར་བ་གཏོང་དགོས་པ་གང་ཡང་མ་རེད། ཏཱ་ལའི་བླ་མས་ཕྱེད་རང་བཙན་དང་རྣམ་པ་མི་གསལ་བའི་རང་བཙན་རྩོད་ཀྱི་འདུག་ཟེར་བའི་རྒྱ་ནག་གི་བཤད་སྤྱོད་དེ་རིགས་ལ་གཞི་རྟེན་གང་ཡང་མེད། གནད་དོན་གཙོ་བོ་རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་ཚོར་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་བྱ་རྒྱུའི་འདོད་མོས་མེད་པ་དེ་རེད། དབུ་མའི་མལ་ནི་བོད་རིགས་ཚོར་ཆེ་རྩ་ཆེན་པོ་དང་ཁེ་ཕན་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན་ལ། དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་བརྒྱུད་དེ་འཛིན་སྐྱོང་གཅིག་གི་འོག་ཏུ་བོད་རིགས་ཚང་མ་གཅིག་གྱུར་བཟོ་ཐུབ་པའི་དགེ་མཚན་ཆེན་པོ་ལྡན་ཡོད། ཅེས་ངོ་སྤྲོད་ཧ་ཅང་ཞིབ་རྒྱས་གནང་སོང་།
གསར་འགོད་པ། བནྡེ་སྐྱབས།
དེ་རིང་དུས་བབ་ཚང་གིས་བོད་རིགས་ཚོར་དབུ་མའི་མལ་ས་ཞིག་བཟོས་འདུག་པས་ད་ཡིན་ན་སྐྱིད་པོ་ཉལ་ས་རེད།
ད་ཡིན་ན། ཆ་ཚང་ཕམ་ནས་རྐང་སྣམ་ཡང་ཤོར་ཚར་འདུག ཡིན་ནའི། ད་ཐེངས་བཀའ་ཁྲིའི་འོས་མི་སུས་རྒྱ་གཞུང་ལ་སྤྲད་ཚར་བའི་ཡིག་ཆ་དེ་གཉིས་རྒྱ་གཞུང་ལ་མོས་མཐུན་མ་བྱུང་བའི་ཡར་སྔོན་ཚུར་བསྡུ་ཀི་ཡིན་ལབ་ཐུབ་པ་བྱུང་ན། དེར་འོས་བསྡུའི་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་རྒྱུ་ཡིན་པ་གསལ་བོ་རེད།
གསར་འགོད་པ་བནྡེ་སྐྱབས་ལགས། བསམ་གདོང་མ་རེད་ཟམ་གདོང་རེད། དེ་མིན་ཡིག་ནོར་ཡོད་མེད་ལྟ་ཁོམ་མ་བྱུང་།
གཞིས་བྱེས་བོད་མི་ཡོངས་ནས་རྡོག་རྩ་གཅིག་སྒྲིལ་ངང་མི་རིགས་རང་གི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། ད་དུང་དེང་རབས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་ལ་འབད་བརྩོན་བྱས་ན། ང་ཚོ་ངེས་པར་དུ་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་ངེས་ཡིན་པས་ཚང་མས་སེམས་མ་ཞུམ། སྙིང་སྟོབས་ལ་བརྟེན་ནས་ང་ཚོས་ལས་ལ་བརྩོན་ཏེ་རང་མགོ་ཐོན་པ་བྱེད་དགོས།
བོད་མི་རིགས་ལ་བཀའ་དྲིན་ཆེ་བའི་མཁས་དབང་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ནས་བོད་ཀྱི་འདས་ད་ལྟའི་གནས་སྟངས་ཁ་གསལ་བོ་ཞིག་གསུངས་འདུག འོན་ཀྱང་ང་ཚོས་ཁོང་གི་གསུངས་ལས་རྟོགས་ཐུབ་པ་ཞིག་ནི། ད་ལྟའི་འགྲོ་བཞིན་པའི་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་ལ་རེ་བ་དེ་ཙམ་མེད་པ་དེ་རེད།