དེ་རིང་ཉིན་རྒྱབ་ཆུ་ཚོད་ ༢ དང་ཕྱེད་ཀའི་ཐོག་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཁང་དུ། དབུས་གཙང་སྤྱི་འཐུས་འོས་བསྡུ་འཕར་མའི་སྟེང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་སུ་བདམས་ཐོན་བྱུང་བའི་སྤྱི་འཐུས་གསར་པ་ཟླ་བ་ཕུན་སྐྱིད་ལགས་དང་། སྤྱི་འཐུས་འཇིགས་མེད་འབྱུང་གནས་ལགས་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་གི་མདུན་དུ་སྐབས་ ༡༥ པའི་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ལས་འཁུར་དམ་འབུམ་ཞུས་སོང་།
བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་ལྟར་ན། སྤྱི་འཐུས་ལས་འཁུར་དམ་འབུལ་གྱི་ཚིག་འབྲུའི་ནང་། “ བདག་སྐབས་བཅོ་ལྔ་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་སུ་སྤྱི་འཐུས་འོས་འདེམས་བྱུང་བ་ལགས་ན། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་ལ་ཡིད་ཆེས་བློ་གཏད་ཀྱི་ཐོག་ནས། སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ལས་འཁུར་ཞུ་སྒོ་མཐའ་དག་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་དགོངས་དོན་འགལ་མེད་ཐོག རང་དོན་ཕྱོགས་ལྷུང་དང་། འཇིགས་ཞུམ་ཆགས་སྡང་མེད་པར། དྲང་བདེན་ལྷག་བསམ་ཟོལ་མེད་ཀྱི་སྒོ་ནས་རང་ནུས་གང་ཐེག་ཞུ་རྒྱུའི། མཆོག་གསུམ་དཔང་བཙུགས་ཀྱིས་དམ་བཅའ་བརྟན་པོ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན” ཞེས་བཀོད་འདུག
སྤྱི་འཐུས་དམ་འབུལ་གྱི་མཇུག་ཏུ་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་གཙོས་པའི་རྒྱུན་ལས་རྣམས་ཀྱིས་ཁོང་གཉིས་ལ་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་མཇལ་དར་སྒྲོན་འབུལ་དང་འབྲས་སིལ་འདེགས་འབུལ་ཞུས་སོང་།
མཇུག་ཏུ་གསར་འགོད་པས་སྤྱི་འཐུས་ཟླ་བ་ཕུན་སྐྱིད་ལགས་སུ། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་བོད་པའི་ཆབ་སྲིད་འགན་དབང་མཚམས་འཇོག་གནང་རྗེས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལ་ལས་འགན་ལྕི་རུ་སོང་ཡོད་སྟབས། སྐུ་ཉིད་ཀྱིས་སྤྱི་འཐུས་ཤིག་ལ་འཁྲི་བའི་ལས་འགན་གཙོ་བོ་གང་ལ་ངོས་འཛིན་གནང་གི་ཡོད་དམ་ཞེས་དྲིས་པར། “ དུས་རྒྱུན་སྤྱི་ཚོགས་ནང་འགན་འཁུར་མཁན་ཞིག་ཡིན་ན། དམིགས་བསལ་བྱ་རྒྱུ་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་རེད། དེ་འདྲ་མིན་པར་ད་བར་༧གོང་ས་མཆོག་སྐུ་རྐྱང་ལ་བསྙེས་ཏེ་སྡོད་མཁན་ཞིག་ཡིན་ན། ད་ལྟ་དེ་ལྟར་སྡོད་རྒྱུའི་དུས་ཚོད་ཡོལ་ཟིན་པ་རེད། གྲོས་ཚོགས་ནི་གནས་ཚུལ་ཡག་སྡུག་ཚང་མ་བཤད་ས་ཞིག་ཆགས་ཡོད་སྟབས། སོ་སོའི་བསམ་ཚུལ་དེ་གཞན་གྱིས་བཀོད་བྱུས་འོག་མི་འགྲོ་བར་སྤྱི་ལ་ཕན་པ་ཞིག་གནང་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད ”
ཡང་གསར་འགོད་ཁོང་ལ། སྐབས་བཅོ་ལྔ་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་གྲངས་འབོར་ཕྱེད་ཀ་སྤྱི་འཐུས་གསར་པ་ཆགས་ཡོད་པ་དེར་གཟིགས་ཚུལ་ཅི་ཡོད་དྲིས་སྐབས། “ དེ་ལ་ཁྱད་པར་ཆེན་པོ་འགྲོ་ཡི་མ་རེད། སྒྲིག་འཛུགས་དེ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་དང་རྩ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་དང་། ལས་ཀ་གང་ཡིན་རུང་ཚང་མ་སྒྲིག་གཞི་ལྟར་བསྒྲུབ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་དུས་ཁྱད་པར་དེ་ཙམ་ཡོད་པ་མ་རེད། གཙོ་ཆེ་ཤོས་སྤྱི་འཐུས་ཚང་མས་དྲང་པོ་དང་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག ཁ་ཁོག་གཉིས་མེད་བྱ་དགོས་པ་ལས། ངས་འདི་བཤད་ན་བཀའ་བློན་ལ་ཕོག་གི་རེད། དེ་བཤད་ན་སྤྱི་འཐུས་ལ་ཕོག་གི་རེད་བསམ་ན། ང་ཚོའི་སྤྱི་བའི་ལས་ཀར་འཐུས་ཤོར་འགྲོ་བ་རེད ” ཅེས་བརྗོད་སོང་།
སྤྱི་འཐུས་འཇིགས་མེད་འབྱུང་གནས་ལགས་སུ། ཁྱེད་རང་འཛིན་སྐྱོང་གི་ཕྱག་ལས་ལོ་མང་རིང་གནང་མཁན་ཞིག་གི་ངོས་ནས། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ནང་ངེས་པར་གནང་དགོས་པའི་ལས་དོན་དེ་གང་ལ་ངོས་འཛིན་གནང་གི་ཡོད་དམ་ཞེས་དྲིས་པར། “ སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནང་ལས་ཀ་ག་རེ་ཡིན་ནའང་སྤྱི་མོས་དང་མང་མོས་ཐོག་འགྲོ་དགོས་པ་རེད། ང་ལ་མཚོན་ལ་གཞིས་ཆགས་ཁག་ལ་ཉམས་མྱོང་གང་འཚམ་ཡོད་སྟབས། གཞིས་ཆགས་ཁག་གི་གནས་སྟངས་ཡར་རྒྱས་ཐོག་ནུས་པ་འདོན་ཐུབ་ཀྱི་རེད་བསམ་གྱི་ཡོད། དེ་བཞིན་གཞུང་གི་སྔོན་རྩིས་སྟངས་འཛིན་བྱེད་ཕྱོགས་ཐོག་ལའང་ཕན་ཐོགས་ཐུབ་ཀྱི་བསམ་གྱི་འདུག ” ཅེས་དང་།
ཡང་ཁོང་ལ། སྐབས་ ༡༥ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་བསླེབས་སྟངས་ཐད་གཟིགས་ཚུལ་ག་རེ་ཡོད་མེད་དྲིས་སྐབས། “ ད་ལོའི་སྤྱི་འཐུས་བདམས་སྟངས་དེ་ཡག་པོ་མཐོང་སོང་། སྤྱི་འཐུས་གསར་པ་རྐྱང་བདམས་པ་ཡིན་ན། ཁོང་ཚོར་ཉམས་མྱོང་གི་འདང་གི་མ་རེད་ལ། རྒན་པ་རྐྱང་ཡིན་ནའང་གསར་གཏོད་དང་ཡར་རྒྱས་ཐོག་མ་འདང་བའི་ཆ་ཡོང་སྲིད་ཀྱི་རེད། སྤྱི་འཐུས་གསར་རྙིང་གཉིས་ཀྱིས་གཅིག་རྗེས་གཅིག་གིས་མཐུད་ན་ཡག་པོ་ཡོང་གི་རེད། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ཆབ་སྲིད་སྐུ་དབང་མར་རྩིས་སྤྲོད་གནང་བ་དེས། ཁྲིམས་བཟོ་མཁན་སྤྱི་འཐུས་ལ་དམིོགས་བསལ་གྱི་འགན་ཞིག་ཆགས་ཡོད་ལ། འགན་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་ངོ་ཤེས་པའི་ཐོག་ནས། སྤྱི་འཐུས་ཚོས་ཁ་ཙམ་མིན་པར་དོན་དམ་ཐོག་ཆིག་སྒྲིལ་གནང་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་ཆགས། བརྗོད་ཡོད།
སྐབས་བཅོ་ལྔ་པའི་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་གཉིས་པ་དེ། སང་ཉིན་སྔ་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་ ༡༠ དང་ཕྱེད་ཀའི་སྟེང་གངས་སྐྱིད་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཁང་དུ་དབུ་འཛུགས་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། ཆུ་ཚོད་ ༡༡ དང་ཕྱེད་ཀའི་སྟེང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བཀའ་བློན་རྣམས་ཀྱང་བསྐོ་བཞག་གནང་རྒྱུ་ཡིན་འདུག
གསར་འགོད་པ། དཔལ་ལྡན།
ཐོག་མར་སྤྱི་འཐུས་གཉིས་ལ་མཚམས་འདྲིའི་བཀྲིས་བདེ་ལེགས་དང་ཁྱེད་གཉིས་འདེམས་ཐོན་བཞིན་འགན་ཁུར་ལེགས་པོ་གནང་བའི་རེ་བ་ཞུ། དེས་ནས་དྲ་གྲོགས་ཆོས་བཟང་ལགས་ལ་ཞུས་རྒྱུ་ཞིག་ལ་ད་རེན་དབུས་གཙང་མི་མང་གིས་སླར་ཡང་ཞབས་འདྲེན་ཞུས་འདུག་ད་བར་གསར་སྦྱོར་གཅིག་ཀྱང་སྤྱི་འཐུས་ནང་མ་སླེབས་པ་དེ་ཧ་ལམ་གོ་སྟངས་བྱེད་ན་དབུས་གཙང་གི་ཞབས་འདྲེན་རེད་འདྲ་པོ་གསུངས་འདུག་དེ་ནི་བདེན་པ་རྩ་བ་ཉིད་ནས་མིན་གང་ལགས་ཟེར་ན་གསར་སྦྱོར་སྤྱི་འཐུས་ནང་མ་སླེབས་པ་འདི་དབུས་གཙང་གི་ཞབས་འདྲེན་ཞིག་མ་རེད་བསམ་འགྱི་འདུག་འདི་ནི་གསར་སྦྱོར་རང་ཉིད་ལ་འགན་ཡོད་པ་ལས་དབུས་གཙང་དང་འབྲེལ་བ་གང་ནས་ཀྱང་མི་མཐོང་། ཇི་སྐད་དུ། ཨ་མའི་བུ་ལ་ཡོན་གཏན་ཡོད་ན། དགའ་ལྡན་ཁྲི་ལ་བདག་པོ་མེད་བཅས་ཟེར་རོ།
མདོ་སྡོད་སྨད་ཀྱིས་སྐད་ཆ་མ་བཤད་རོགས ཟླ་བ་ཕུན་སྐྱིད་མགོ་བདེ་དྲན་འཕྲུལ་ཞིག་རེད་་་་བཤད་ཀྱི་ཅང་མི་འདུག་ཡིན་ན་ཡང་ད་དེ་རིགས་མ་གསུངས་རོགས།
ཆོས་བཟང་གི་སྐད་ཆ་ནི་ཁུངས་ལུང་མེད་པ་རང་རེད། མ་གཞི་ནས་སྒེར་གྱི་ཁོན་འཛིན་དེ་སྤྱི་པའི་སྟེང་དུ་གཡུག་རྒྱུ་མིན་འདུག གལ་སྲིད་དེ་གཡུག་ན་སྤྱི་པའི་ལས་དོན་འཐུས་ཤོར་འགྲོ་རྒྱུ་ཉག་གཅིག་རེད། ཟླ་བ་ཕུན་སྐྱིད་ཁོང་ཡུན་རིང་བོད་གཞུང་གི་སྨན་རྩིས་ཁང་ལ་ཞབས་ཕྱི་ཞུས་པ་ཡིན་ཙང་། སྨན་ཁང་ནི་བོད་མི་མང་དང་རྒྱུན་དུ་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་ཆ་ནས་གཞན་བློ་ཁ་མ་ཁེངས་པ་ཏན་ཏན་ཡོང་སྲིད་ཀྱི་རེད། འོན་ཀྱང་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་བྱ་གཞག་ལ་སྡོམ་རྒྱག་ནས་ཞུ་དགོས་པ་ལས་ང་ལ་དེ་འདྲ་བྱེད་སོང་ཁོང་ལ་དེ་འདྲ་བྱུང་འདུག་ཟེར་བ་སོགས་ནི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་དག་གི་གཏམ་མ་རེད་སྙམ། བྱས་ཙང་ཁོང་ལྟ་བུ་མུ་མཐུད་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ལས་ཀ་བྱེད་པ་དེ་ཡག་པོ་རེད། དེང་སང་སློབ་སྦྱོང་ཡོད་པ་ཡོངས་རྫོགས་ཕྱི་རྒྱལ་ལ་ཤོར་ནས་འཛུབ་མོ་བཙུགས་ས་མེད་པར་གྱུར་གིན་འདུག་ག
གསར་དུ་འདེམས་ཐོན་བྱུང་བའི་སྤྱི་མཐུས་གཉིས་ལ་མཚམས་འདྲི་ཞུ།
ཆོས་བཟང་ཟེར་བའི་མི་འདིས་བཤད་སྟངས་ལ་གཞིགས་ན་རང་ངོར་གཡག་རྒྱུག་པ་མི་མཐོང་ཞིང་གཞན་ངོར་ཤིག་རྒྱུག་པ་མཐོང་བའི་མི་ཞིག་རེད། སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བརྒྱད་པའི་ཐོག་ཕྱོགས་སུ་མ་ལྷུང་བའི་གཏམ་སྨྲ་མཁན་རེ་ཟུང་བྱུང་བ་ནས་ཟླ་བ་ཕུན་སྐྱིད་ཁོང་གཅིག་མ་ཡིན་ནམ། ཁྱོད་ལྟ་བུར་དགོས་པ་དེ་མཇུ་ཆེན་དཀོན་མཆོག་དང་ཟླ་བ་ཚེ་རིང་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་འདྲ། སྐད་ཆ་གང་བཤད་སྤྱི་ཚོགས་ལ་བརྡབ་གསིག་མི་འགྲོ་བར་བཤད་ན་ཡག་པོ་རེད།་བཀྲིས་བདེ་ལེགས
མདོ་སྨད་སྤྱི་འཐུས་སྨན་པ་མཁྱེན་རབ་རྒྱ་མཚོ་དམ་འབུལ་གནང་ཟིན་པ་རེད་དམ། གསར་འགོད་པ་ལགས།
བཞེས་ཤིག་བཞེས་ཤིག་ད་ནི་ཁྱེད་རྣམས་བཞེས། །
མ་རྒྱག་མ་རྒྱག་ནང་འཁྲུགས་མ་རྒྱག་ཨང་། །
མ་ཞུ་མ་ཞུ་ཞབས་འདྲེན་མ་ཞུས་ཤིག །
ལྟོས་ཤིག་ལྟོས་ཤིག་དམངས་ཀྱི་བདེ་རྩལ་ལྟོས། །
སོམས་ཤིག་སོམས་ཤིག་བོད་མིའི་རྩ་དོན་སོམས། །
སྤྱི་འཐུས་གསར་བ་འཇིགས་མེད་འབྱུང་གནས་ལ་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ། ཁྱེད་ལ་རེ་བ་ཆེན་པོ་ཡོད།
གཞན་ད་ཡང་མ་བྱུང། དབུས་གཙང་མི་མང་གིས་སླར་ཡང་ཞབས་འདྲེན་ཞུས་འདུག ད་བར་གསར་འབྱོར་གཅིག་ཀྱང་སྤྱི་འཐུས་ནང་མ་སླེབས་པ་དེ་ཞབས་འདྲེན་རེད། དེ་བཞིན་བདེ་ལེགས་སྨན་ཁང་གི་དབུ་འཛིན་ཟླ་བ་ཕུན་སྐྱིད་ཟེར་བའི་མགོ་གཉིས་མ་དེ་སླར་ཡང་སླེབས་བྱུང་བས་མ་བྱུང་རེད། སྤྱི་འཐུས་སྐབས་༡༤བའི་ནང་མདོ་སྟོད་སྤྱི་འཐུས་སྨྲ་ཁམས་བསོད་ནམས་སྟོབས་རྒྱལ་གྱི་ལམ་གྲོན་ཆེད་རྙོགས་དྲ་བྱུང་སྐབས་ཟླ་བ་ཕུན་སྐྱིད་ཀྱིས་མདོ་སྟོད་སྤྱི་འཐུས་ཚོར་ཁྱེད་ཚོ་ཕྱི་ལ་ཐོན་པར་ཐུགས་ཁག་རྒྱུད་ནས་མི་འདུག ཁྱེད་ཅག་གི་རྗེས་ལ་ང་ཡང་ཐོན་གྲབས་བྱས་ཀྱང་། སྐབས་༡༥བའི་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་འོས་ཤོག་ལ་གནོད་མི་ཡོང་བསམ་བློ་འཁོར་ནས་ཡོང་ཐུབ་མ་སོང་། ཞེས་བཤད།
དེ་བཞིན་དབུས་གཙང་དང་། མདོ་སྨད་སྤྱི་འཐུས་ཚོར་མདོ་སྟོད་སྤྱི་འཐུས་དེ་ཚོ་ལྐུག་པ་ལྐུག་ནག་རེད། དུད་འགྲོ་དང་གཅིག་པ་རེད། དེ་ཚོར་ག་ཚོད་བཤད་ཀྱང་གོ་བརྡ་མི་འཕྲོད་པ་ང་ཚོས་ཤེས་ཤེས་པ་རེད། ཅེས་བཤད་ཡོད་རེད། ཞབས་འདྲེན་དེ།
སྐབས་ ༡༥ པའི་ནང་གླེང་སློང་དང་་་རྙོག་གླེང་མི་འབྱུང་བའི་སྨོན་ཞུ་
སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་འཚམས་འདྲི་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ་བ་དང། མ་འོངས་པའི་ལས་དོན་ཐོག་ནུས་ཤུགས་གང་ཡོད་འདོན་པ་དང། སྤྱི་དོན་ཐོག་དྲང་བཞག་བྱེད་པའི་འབོད་སྐུལ་བྱེད་ཀྱི་ཡིན།