ཁ་སང་ཕྱི་དྲོ་ངྷ་ས་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དམངས་གཙོའི་ཀ་བ་གསུམ་གྱི་མཛད་གཙོ་རྣམ་པའི་དབུས་སྲི་ཞུ་ལས་བྱེད་ཡོངས་དང་། ངྷ་སའི་སེར་སྐྱ་མང་ཚོགས་ ༣༥༠༠ ལྷག་གིས་རྒྱལ་གཅེས་པ་འཇམ་དཔལ་ཡེ་ཤེས་ལགས་སུ་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་ཀྱི་བསྔོ་སྨོན་མཆོད་འབུལ་གནང་སོང་།
ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་གོ་སྒྲིག་འོག ཁ་སང་ཕྱི་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་ ༤ པའི་སྟེང་བཞུགས་སྒར་ངྷ་ས་ཐེག་ཆེན་ཆོས་གླིང་གཙུག་ལག་ཁང་དུ། རྣམ་རྒྱལ་གྲྭ་ཚང་གི་མཁན་རིན་པོ་ཆེ་དབུ་བཞུགས་ཐོག ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་ངག་དབང་འཕེལ་རྒྱས་དང་གཞན་གཉིས། དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་བློ་བཟང་སེང་གེ་གཙོས་བཀའ་བློན་རྣམ་པ་དང་། སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་གཉིས་གཙོས་པའི་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་རྣམ་པ། དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲི་ཞུ་ལས་བྱེད་ཆེ་ཕྲ་ཡོངས་དང་། ངྷ་སའི་སེར་སྐྱ་མང་ཚོགས་དང་ཤེས་རབ་དགའ་ཚལ་སློབ་གླིང་གི་དགེ་ལས་སློབ་ཕྲུག་ཡོངས། དེ་བཞིན་ངྷ་ས་ཉེ་ཁུལ་གྱི་དགོན་སྡེ་ཁག་གི་གྲྭ་བཙུན་དང་ངྷ་སྟེང་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭའི་སློབ་ཕྲུག་བཅས་མི་ ༣༥༠༠ ཙམ་འདུ་འཛོམས་ཐོག ཉེ་ལམ་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་བཏང་སྟེ། འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་པའི་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་པོ་རྟའུ་འཇམ་དཔལ་ཡེ་ཤེས་ལགས་སུ་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་མཚོན་ཆེད་བསྔོ་སྨོན་མཆོད་འབུལ་རྒྱ་ཆེན་ཞིག་གནང་སོང་།
མཛད་སྒོའི་སྟེང་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་མཆོག་གིས་སྐུ་གཤེགས་དཔའ་བོ་འཇམ་དཔལ་ཡེ་ཤེས་ལགས་ཀྱི་མི་ཚེ་ལོ་རྒྱུས་དང་། ཁོང་གི་ཁ་ཆེམས་ཀྱི་བརྗོད་དོན་རྣམས་མང་ཚོགས་ལ་ངོ་སྤྲོད་གནང་སོང་ལ། དེའི་རྗེས་བཀའ་ཁྲི་མཆོག་གིས་འཇམ་དཔལ་ཡེ་ཤེས་ལགས་ཀྱི་ཁ་ཆེམས་ནི་བོད་ནང་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གཏོང་མཁན་ཚོའི་རེ་འདུན་དང་གཅིག་པ་ཡིན་པ། བོད་ཕྱི་ནང་དུ་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གཏོང་མཁན་ཚོའི་རེ་འདུན་ནི ༸གོང་ས་མཆོག་བོད་ལ་གདན་འདྲེན་ཞུ་དགོས་རྒྱུ་དང་། བོད་ནང་རང་དབང་དགོས་ཞེས་པ་དེ་ཡིན་སྟབས། བོད་མི་ཚོས་ལས་འགུལ་གང་འདྲ་ཞིག་སྤེལ་རུང་ལས་འགུལ་དེ་ཞི་བ་དང་ཁྲིམས་མཐུན། ཆེ་མཐོང་ལྡན་པ་ཞིག་ཡོང་ཐབས་ལ་འབད་བརྩོན་གནང་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་བཅས་ཞུས་སོང་།
བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་མཆོག་གིས་གསུངས་པ་ལྟར་ན། བཀའ་སྤྱི་གཉིས་ཀྱིས་བོད་ནང་དང་རྒྱ་གར་ནང་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གཏོང་བཞིན་པའི་གནས་ཚུལ་དེ། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྡིངས་ཆའི་ཐོག་བསླེབ་ཐུབ་རྒྱུར་འབད་བརྩོན་གནང་གི་ཡོད་པ་དང་། ད་ལྟའི་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ཐོག་རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་ལམ་ཁག་ཏུའང་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ལ་དོ་སྣང་གང་འཚམ་སྤྲོད་ཀྱི་ཡོད་པ། མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་གཙོས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ ༡༢ ཀྱིས་བོད་དོན་ལ་ཡིག་ངག་གཉིས་ཐོག་ནས་སེམས་འཚབ་ཡོད་སྐོར་དང་། དེ་བཞིན་ཡུ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་དང་ཨི་ཊ་ལི་གྲོས་ཚོགས་ནང་བོད་དོན་གྲོས་ཆོད་བཞག་ཡོད་པ། ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་དང་ཧྥ་རན་སིའི་གྲོས་ཚོགས་གཉིས་ཀྱི་ནང་གྲོས་ཆོད་འཇོག་རྒྱུར་འབད་བརྩོན་གནང་གི་ཡོད་པ། པེ་ཅིིན་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡའི་གཞུང་ཚབ་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ལ་འབྲེལ་བ་བྱས་ཏེ། བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཁག་ལ་ཞིབ་འཇུག་ཚོགས་པ་འགྲོ་ཆོག་པའི་ཆོག་མཆན་ཞུས་ཡོད་སྐོར། ད་དུང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་ནོ་བྷེལ་ཞི་བདེ་གཟེངས་རྟགས་བཞེས་མཁན་ཚོར་བོད་དོན་ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོང་བའི་འབོད་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་པ། དེ་བཞིན། རྒྱལ་སྤྱི་གཞུང་དང་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གིས་བོད་ནང་ཞིབ་འཇུག་ཚོགས་པ་གང་མགྱོགས་གཏོང་ཐབས་ལ་འབད་བརྩོན་གནང་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་བཅས་གནང་སོང་།
བཀའ་ཁྲི་མཆོག་གིས་མུ་མཐུད་གསུངས་དོན་ལྟར་ན། ཉེ་ལམ་བཀའ་ཤག་གིས་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་གཉིས་ལ་གྲོས་བསྡུར་གྱིས་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་ཞིག་འཚོགས་ཐུབ་རྒྱུར་འབད་བརྩོན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། ཚོགས་འདུ་དེ་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་གྲོས་བསྡུར་བརྒྱུད་གང་མགྱོགས་ས་གནས་དང་དུས་ཚོད། བརྗོད་གཞི་བཅས་གཏན་འཁེལ་གནང་རྒྱུ་ཡིན་འདུག དེ་བཞིན། བཀའ་ཤག་གིས་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ཐད། རྒྱ་གར་ནང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་འདུ་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་ཆེན་བསྐོངས་ཏེ། བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་ཐོག་གྲོས་བསྡུར་གནང་རྒྱུ་ཡིན་འདུག
བཀའ་ཁྲི་མཆོག་གིས་གསུངས་དོན། “ ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྐུ་དབང་རྩིས་སྤྲོད་གནང་བའི་རྗེས་སུ། རྒྱ་གཞུང་གིས་བཙན་བྱོལ་སྒྲིག་འཛུགས་དེ་ནུས་མེད་ཆགས་རྒྱུའི་རེ་བ་རྒྱག་གི་ཡོད་ལ། དེའི་ཐོག་རྒྱ་གཞུང་གིས་འཆར་གཞི་སྒྲིག་གི་ཡོད། མི་དམངས་ལ་ཚོར་བ་ཆེན་པོ་ཡོད་པའི་སྐབས་དང་བསྟུན་ནས་རྒྱ་གཞུང་གིས་གོ་སྐབས་འཇུ་མི་སྲིད་པ་མ་རེད། གོ་སྐབས་འཇུས་ཏེ་གནས་ཚུལ་བཟོ་རྒྱུའི་ཉེན་ཁ་ཡོད་པ་རེད། དེ་ཡིན་དུས་ཚོགས་པ་ཁག་དང་མི་དམངས་ཚོའི་ངོས་ནས། གཟབ་གཟབ་བྱ་དགོས་པ་ཞིག་དང་ལྷིང་འཇགས་པོ་ཡོང་བ། གྲུང་པོ་བྱ་དགོས་རྒྱུ་དེ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད་ ” ཅེས་གསུངས་སོང་།
བསྔོ་སྨོན་ཚོགས་འདུ་གྲོལ་རྗེས། ཤེས་རབ་དགའ་ཚལ་སློབ་གླིང་དང་ངྷ་ས་ས་གནས་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་གཉིས་ཀྱི་གོ་སྒྲིག་འོག ཤེས་རབ་དགའ་ཚལ་སློབ་གླིང་གི་དགེ་སློབ་རྣམས་དང་ངྷ་སྟེང་བོད་ཕྲུག་ཁྱིམ་སྡེ། ངྷ་སའི་སེར་སྐྱ་མང་ཚོགས་ ༢༠༠༠ ལྷག་གིས། རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་པོ་འཇམ་དཔལ་ཡེ་ཤེས་མཆོག་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་ཆེད་མར་མེ་ཁྲོམ་སྐོར་ཞིག་ཀྱང་གནང་སོང་།
འཇམ་དཔལ་ཡེ་ཤེས་ལགས་ནི་བཙན་བྱོལ་ནང་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གཏོང་མཁན་ ༤ པ་དེ་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། ད་བར་བོད་ནང་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གཏོང་མཁན་ ༣༡ ཙམ་བྱུང་ཡོད།
གསར་འགོད་པ། དཔལ་ལྡན།
དགེ་ལུགས་སྤྱི་ཐུས་བློ་བཟངས་སྙན་གྲགས་ལགས་ནས་ལྷམ་གོན་ནས་དགེན་འདུན་པའི་གནས་མར་བག་མེད་དུ་ལོངས་སྤྱོད་བྱེད་པ་ད྄ེ་དངོས་གནས་བློ་ཕམ་ཡོད། ང་ཚོའི་རྩ་ཆེའི་ཆོ་དང་རིགས་གཞུངས་དེ་ང་ཚོས་བདག་པོ་རྒྱག་དགོས། ྄གོང་ག་ི་པར་དེའི་ནང་ལ་གཟིགས་གནངས་དང།
བཀའ་ཁྲིས་གསུངས་པ་བཞིན། ང་ཚོས་ངེས་པར་དུ་རང་ཉིད་ལ་ལྟ་དགོས་ལ། རང་གི་འགོ་ཁྲིད་ཚོར་དོན་མེད་སྐྱོན་འཛུགས་དང་མིང་ཆད་མི་འདོགས་པར་འཚལ། ད་དུང་དུས་ཐོག་ཏུ་རྒྱ་གཞུང་ལ་བརྡ་ལན་ཐེབས་གང་ཐུབ་བྱེད་པར་ཞུ།
ངས་བྲས་བ་དེ་ག་བ་ཡོད་ག་རེ་བྱས་ནས་མ་བཏང་བ་རེད
སྲིད་ཁྲི་མཐོ་དམན་བཤད་པའི་བགྲོ་གླེང་ན། །གཞི་རིམ་མང་ཚོགས་གླེང་གཞིར་བཟུང་བ་ནི། །རང་གི་བློ་གྲོས་སྲང་ལ་གཞལ་གྱུར་ནས། །ལྕི་ཡང་འདི་ལྟར་འདུག་ཅེས་སྨྲས་པ་ཡིན། །མང་ཚོགས་རྒྱལ་ཁབ་བདག་པོ་ཡིན་དགོས་ཀྱང་། །རྒྱལ་ཁབ་གང་གིའང་སྲིད་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་མིན། །
དབུ་ཁྲིད་མཁན་དང་འཁྲིད་རྒྱུའི་མི་མང་ལ། །གནམ་སའི་ཁྱད་པར་མ་མཐོང་ཅི་ཞིག་ཡིན། །
གཟུ་གནས་བློ་ལྡན་ལགས།
དམངས་གཙོའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དུ་གོང་ན་མེད་པ་དེ་ནི་མི་དམངས་རེད། སེང་གེ་ནི་མི་དམངས་ཀྱི་བཀའ་ཡི་བློན་པོ་རེད་ཟེར་ན་འགྲེལ་བཤད་འདི་འགྲིག་གམ།
༸གོང་ས་མཆོག་ནས་སྲིད་ཁྲི་བཞག་པ་ན། །བློ་སེང་ང་ཚོའི་སྲིད་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་ཡིན། །བཀའ་བློན་ཡིན་ན་ད་དུང་དེ་ཡི་སྟེང་། །ཆེས་མཐོའི་སྲིད་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་གཞན་དགོས་པས། །དེ་ནི་མེད་པས་སྲིད་སྐྱོང་ཞེས་བཏགས་དགོས། །བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་ཞེས་པའི་མིང་ཚིག་འདི། །སྲིད་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་མཐོ་ཤོས་དེར་མི་འཇུག དེས་ན་བསམ་ཤེས་ཅན་གྱི་བོད་མི་ཚོས། །སྲིད་སྐྱོང་ཞེས་པའམ་སྲིད་འཛིན་ཞེས་བཏགས་འཚལ། །
དཔལ་ལྡན་བཀའ་སྤྱི་གཉིས་ལགས། གནས་ཚུལ་ཁ་ཤས་ཤིག་གསང་བ་བཤད་དགོས། འཆར་གཞི་ཚང་མ་སྔོན་བསྒྲགས་བྱེད་དུས་རྒྱ་དམར་གྱིས་སྔ་ས་ནས་དེར་འགོག་རྐྱེན་བཟོ་རྒྱུར་གང་ཐད་ནས་གྲ་བསྒྲིགས་ནས་ཡོད། ལས་འགུལ་གྲུབ་རྗེས་གྲུབ་འབྲས་བསྒྲགས་ན་ལས་བྱ་བ་ཚང་མ་སྔོན་བསྒྲགས་མི་བྱེད་པར་འབོད་སྐུལ་ཞུ།