དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས། བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་དང་འཛིན་སྐྱོང་གི་ཐུཊ་འགན་བཞེས་ཏེ་ལོ་ཧྲིལ་གཅིག་ཏག་ཏག་འཁོར་བའི་སྐབས་དང་བསྟུན་ཏེ། ཁ་སང་འདི་གའི་གསར་འགོད་པས་ཆོལ་ཁ་དང་ཆོས་ལུཊ་སྤྱི་འཐུས་ཁག་ཅིག་ལ་འདས་པའི་ལོ་གཅིག་རིང་བཀའ་ཤག་གི་ལས་དོན་ཁག་ཅིག་གི་སྐོར་བསམ་ཚུལ་དྲིས་ཡོད།
དགེ་ལུཊ་སྤྱི་འཐུས་དགེ་བཤེས་རོང་པོ་བློ་བཟང་སྙན་གྲཊ་ལཊ་སུ། བཀའ་ཤག་སྐབས་བཅུ་བཞི་བའི་ལས་དོན་ཐོག་དགོངས་ཚུལ་གང་འདྲ་ཡོད་མེད་དྲིས་པར། ཁོང་གིས་“ད་ལྟའི་བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་ཕྱི་འབྲེལ་ལས་དོན་གནང་ཕྱོཊ་དེ་མ་འདྲ་བ་ཞིག་རེད། བཀའ་ཤག་སྐབས་སྔོན་མར་མཚོན་ན་མགྲོན་ཤོག་མེད་ན། ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་དང་ས་གནས་ཁག་ཏུ་ཕེབས་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད། ད་ལྟའི་བཀའ་བློན་ཁྲི་པས་མགྲོན་ཤོག་ཡོད་མེད་ལ་མ་ལྟོས་པར་ཕར་འབྲེལ་བ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། དེ་ནི་གནད་འགག་ཅིག་ཏུ་མཐོང་གི་ཡོད” ཅེས་དང་། “གྲུབ་འབྲས་ག་རེ་བྱུང་འདུག་ཟེར་ན། འདས་པའི་ལོ་གཅིག་ནང་ཉི་ཧོང་ལ་ཕེབས་ཏེ་ཆབ་སྲིད་ཚོཊ་པའི་མགོ་ཁྲིད་ཚོར་མཇལ་འཕྲད་དང་། གྲོས་ཚོཊ་འཐུས་མི་ལྷན་དུ་བོད་དོན་ཐོག་གྲོས་ཆོད་བཞག་པ། ཨ་རི་དང་ཡུ་རོབ་གྲོས་ཚོཊ་ནང་བོད་དོན་གྲོས་ཆོད་བཅས་བཞག་ཡོད། དེའི་ནང་མཐོ་རིམ་མི་སྣར་འབྲེལ་བ་བྱེད་སྟངས་ཤིག་དང་མང་ཚོགས་ལ་འབྲེལ་བ་བྱེད་སྟངས་རིཊ་གཉིས་ཡོད་པའི་ནང་། ཆེས་མཐོའི་ཆབ་སྲིད་མི་སྣ་གང་འཚམ་ཞིག་ལ་འབྲེལ་བ་བྱེད་ཐུབ་བྱུང་ཡོད་ལ། མཇལ་འཕྲད་སྐབས་བཀའ་མོལ་གནང་རྒྱུའི་དུས་ཚོད་རྒྱུན་རིང་པ་དང་སྐད་ཆའི་ནང་དོན་རྩ་དོན་ལ་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་ཞིག་རེད” ཅེས་བརྗོད།
ཁོས་མུ་མཐུད་བརྗོད་དོན། “གསར་གཏོད་ཐོག་ད་བར་འདི་གསར་གཏོད་བྱས་སོང་ཟེར་བ་དེ་འདྲ་མི་འདུག་སྙམ། སྐབས་སྔོན་མའི་བཀའ་ཤག་གི་འཛིན་སྐྱོང་འགྲོ་སྟངས་ཐོག་འགྲོ་བསྡད་པ་ཞིག་རེད། ཤེས་རིག་གི་ཐད་བོད་སློབ་འཛིན་ཚོཊ་ཚུར་རྩིས་ལེན་བྱས་པ་དང་། མ་འོངས་པར་དཔལ་འབྱོར་ཐོག་འགལ་རྐྱེན་མེད་པའི་ཡིག་ཆ་བཞག་པ་དེ་ཡག་པོ་རེད། དེ་བཞིན། ཨ་རི་ནས་བོད་མིའི་ཤེས་ཡོན་ཐོག་ཨ་སྒོར་ས་ཡ་ ༢ གྱི་རོཊ་དངུལ་རག་ཡོད་པ་རེད། སྤྱི་ཚོཊ་ཚན་རིག་དཔེ་དེབ་བོད་ཡིག་ཏུ་བསྒྱུར་བ། བྷན་དཱ་ར་མཐོ་སློབ་གསར་རྒྱག་བྱས་པ་དེ་ཚོ་ཡག་པོའི་གྲས་རེད། ད་ལྟའི་འཛིན་སྐྱོང་དེ་སྔོན་དང་མ་འདྲ་བར་གུ་ཡངས་པའི་རྣམ་པ་ཞིག་མཐོང་གི་འདུག ད་ལྟའི་བཀའ་ཤག་གིས་གཞུང་དང་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོཊ་པ། མང་ཚོཊ་བཅས་ལ་སོ་སོས་འགན་འཁྱེར་དགོས་པའི་དམིཊ་བསལ་ལམ་སྟོན་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད། སྔོན་མ་ཡིན་ན་རྩ་དོན་འཐབ་རྩོད་བྱེད་སྟངས་ཐོག་ཁོར་ཡིག་དམ་པོ་ཡོད་པ་རེད” ཅེས་བརྗོད།
མཐར་བློ་བཟང་སྙན་གྲཊ་ལགས་ཀྱིས། “ ད་ལྟའི་བཀའ་ཤག་གིས་འཐུས་ཤོར་འདི་བཏང་བ་རེད་ཅེས་ཞུ་རྒྱུ་མེད་ཀྱང་། གངས་ཅན་སྐྱིད་གཤོངས་ནང་གཞུང་འབྲེལ་ཡིག་ཆ་ཕར་སྒྱུར་ཚུར་སྒྱུར་བྱེད་མཁན་མ་འདང་པའི་དཀའ་ངལ་འདུག དེ་བཞིན། དགེ་སློང་མའི་ལག་འཁྱེར་སྤྲོད་ཕྱོཊ་དང་དགེ་སློང་མའི་སྡོམ་རྒྱུན་ཉམས་གསོའི་ལས་གཞི་མགོ་འཛུཊ་བྱས་པ་དེ་ཡག་པོ་འདུག་ཟེར་མཁན་ཡོད་ཀྱང་། ཆོས་ཚོཊ་ཐེངས་ ༡༡ པའི་སྐབས་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ཆོས་བརྒྱུད་ཁག་གི་མཁས་པའི་ལེགས་བཤད་ལ་ཉམས་ཞིབ་དང་ལེགས་ཆ་བརྗེ་རེས་གནང་རྒྱུ་དང་། བཀའ་འགྱུར་དང་བསྟན་འགྱུར་གཞི་རིམ་མང་ཚོཊ་ནང་བལྟ་ཀློག་དགོས་པའི་ལམ་སྟོན་གནང་བ་དེ་ལག་ལེན་དུ་བསྟར་མེད་པ། མ་འོངས་པར་གདན་ས་ཁག་ཏུ་ཆོས་བརྒྱུད་རིས་མེད་ཀྱི་དགེ་འདུན་ལྷན་འཛོམ་ཐོག་ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་གྱི་འཇང་དགུན་ཆོས་གཅིག་པུ་མ་ཡིན་པར། ཕར་ཕྱིན་དང་དབུ་མ། མཛོད་བཅས་ཀྱི་འཇང་དགུན་ཆོས་ཆེན་མོ་བཅས་འཚོཊ་རྒྱུར་གཞུང་ངོས་ནས་འགན་འཁུར་དགོས་པ་སོགས་དེ་བས་གལ་ཆེན་རེད་དྲན་ཡོད” ཅེས་བརྗོད་བྱུང་།
དབུས་གཙང་སྤྱི་འཐུས་ཟླ་བ་ཕུན་སྐྱིད་ལགས་ཀྱིས་བརྗོད་དོན། “ བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་མཆོག་གིས་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་མཛད་འགན་བཞེས་ཏེ་ལོ་གཅིག་འགྲོ་ཡི་ཡོད་པ་རེད། བཀའ་བློན་ཁྲི་པས་ཆབ་སྲིད་མཛད་འགན་བཞེས་རྗེས་བོིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་སྔར་ལས་དྲིལ་བསྒྲགས་དང་དོ་སྣང་བྱེད་མཁན་མང་དུ་ཕྱིན་ཡོད་ཀྱང་། དེ་ནི་གཙོ་བོ་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་སྲིད་དབང་རྩིས་སྤྲོད་གནང་བའི་ཉེར་ལེན་ལས་བྱུང་བ་ཞིག་དང་། ༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་གཟི་བརྗིད་དང་སྐུའི་བྱིན་རླབས་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་རེད། འདས་པའི་ལོ་གཅིག་ནང་བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲཊ་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་རྣམ་པ་ཤུཊ་ཆེ་རུ་ཕྱིན་སོང་དྲན་ཡོད། ཡིན་ནའང་ཆབ་སྲིད་ཐོག་ནས་བལྟས་ཡོང་ན། བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་དཀའ་རྙོག་དེ་རང་འཇགས་བསྡད་ཡོད་པ་རེད་ལ། བོད་རྒྱ་ཞི་མོལ་ད་དུང་བསྐྱར་གསོ་གནང་ཐུབ་མེད། དེའི་ཐོག་དམིཊ་བསལ་སྐུ་ཚབ་གཉིས་རྩ་དགོངས་ཞུས་པའི་གནས་སྟངས་ཆགས་ཡོད། དཔལ་འབྱོར་འདུ་འགོད་ཐད་བཀའ་ཤག་གསར་པ་བསླེབས་ནས་འདི་བྱས་པ་རེད་ཟེར་ནས་གསལ་པོ་སྟོན་རྒྱུ་མེད་ཀྱང་། འཛིན་སྐྱོང་གི་ངོས་ནས་དཔལ་འབྱོར་འདུ་འགོད་ཐོག་སྐུ་ལས་སྐྱོན་གྱི་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་དངུལ་གང་འཚམ་རག་ཡོད་པ་ཞིག་གོ་སོང་། ཤེས་རིག་གི་ལས་དོན་ཐོག་སྡུག་ཏུ་ཕྱིན་མེད་པ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད” ཅེས་བརྗོད་སོང་།
སྤྱི་འཐུས་ཟླ་བ་ཕུན་སྐྱིད་ལཊ་ཀྱིས་མུ་མཐུད་དུ་བརྗོད་དོན། “ རྒྱ་གར་གཞུང་དང་ཕྱི་རྒྱལ་རོཊ་ཚོགས་ཁག བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་སོགས་ལ་འབྲེལ་བ་མུ་མཐུད་ཉར་ཐུབ་ཡོད་ལ། དེའི་རྐྱེན་གྱིོས་ཆབ་སྲིད་དང་དཔལ་འབྱོར་གཙོས་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡག་ཏུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ནའང་། བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་དང་བཀའ་ཤག་གི་ཕྱག་ལས་དེ་ཕྱི་ལ་དཔལ་འབྱོར་འདུ་འགོད་དང་། བོད་དོན་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱ་རྒྱུ་ཙམ་མིན་པར་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་སྒྲིག་འཛུཊ་སྲ་བརྟན་གནས་ཐུབ་རྒྱུ་དེ་རེད། སྒྲིག་འཛུཊ་སྲ་བརྟན་གནས་མིན། སྒྲིག་འཛུཊ་དེའི་རྩ་བར་གྱུར་བའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་ཁག་རེད། ཕྱི་ལོཊ་སུ་ཕེབས་རྒྱུ་མང་དྲཊ་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ནང་ལོཊ་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་འཐུས་ཤོར་དུ་འགྲོ་བ་དང་། ནང་ལོགས་སུ་བཞུགས་བསྡད་ན་ཕྱི་ལོཊ་སུ་ཕེབས་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད། དུས་ཚོད་ཀྱི་ཐོག་ནས་གཅིག་འགྲིག་ན་གཅིག་འགྲིག་གི་མེད་པ་དེ་རང་བཞིན་ཡིན་སྟབས། འཛིན་སྐྱོང་ཐོག་དགོངས་པ་བཞེས་ན། ང་ཚོའི་སྒྲིག་འཛུགས་དེ་སྔར་ནས་སྲ་བརྟན་ཡོད་པའི་ཉེར་ལེན་རེད་མ་གཏོཊ། སྒྲིག་འཛུཊ་ཀྱི་ངོས་ནས་ཁྲིམས་དང་སྒྲིག་གཞི་ཚཊ་ཚུད་ཡོང་བར་དམིཊ་བསལ་ཐུགས་སྣང་བྱ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བྱུང་ཡོད་པ་མ་རེད། ཁྲིམས་དང་སྒྲིག་གཞིར་འགལ་བའི་གནད་དོན་ཁག་ཅིག་རང་བཞིན་གྱིས་བྱུང་བསྡད་པ་མངོན་གསལ་དོད་པོ་ཆཊ་ཡོད” ཅེས་བརྗོད།
མདོ་སྟོད་སྤྱི་འཐུས་འབའ་བ་སྐལ་བཟང་རྒྱལ་མཚན་ལགས་ཀྱིས་བརྗོད་དོན། “ ང་རང་གིས་མཐོང་ཚུལ་ཞུས་ན། བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་མཆོག་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྡིངས་ཆའི་ཐོག སྐབས་སྔོན་མའི་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་དང་མ་འདྲ་བར་རྒྱལ་སྤྱིའི་གནད་འགག་ཅན་གྱི་དབུ་ཁྲིད་མང་པོ་ཞིག་ལ་ཐུག་འཕྲད་གནང་ཐུབ་ཡོད་པ་དེ་བོད་གཞུང་དམངས་གཉིས་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་གྲུབ་འབྲས་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ལ། བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀྱི་བོད་མི་ཚོས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཆབ་སྲིད་འགན་དབང་རྩིས་སྤྲོད་གནང་སའི་མི་དེར་བརྩི་མཐོིང་ཆེན་པོ་བྱེད་བཞིན་པར་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ནང་སྲིད་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཐད། འདས་པའི་ལོ་གཅིག་ནང་བཀའ་ཁྲི་མཆོག་གིས་དུས་ཚོད་མང་པོ་ཞིག་བཏང་སྟེ། བོད་མི་གནས་ཡུལ་ས་གནས་ཁག་མང་པོ་ཞིག་ནང་ཕེབས་ཐུབ་ཡོད་པ་མ་ཟད། ས་གནས་ཁག་གི་གནད་དོན་མང་པོ་ཞིག་ཐག་གཅོད་གནང་བཞིན་པ་དེ་གྲུབ་འབྲས་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།
ཤེས་ཡོན་ཐོག་ལོ་གཅིག་ནང་གྲུབ་འབྲས་འདི་རེད་ཟེར་བ་མེད་ཀྱང་། སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་ཤེས་ལམ་ལུཊ་བསྐྱར་ཞིབ་དང་བོད་སློབ་འཛིན་ཚོགས་ཚུར་རྩིས་ལེན་བྱས་པ་དེ་ཚོ་ཡག་པོ་རེད། གཞན། སྔོན་མ་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་མཆོག་གིས་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་གྱི་གཞིས་ཆཊ་དང་ཕྱི་རྒྱལ་བོད་རིཊ་སྤྱི་མཐུན་ཚོཊ་པའི་བར་འབྲེལ་བ་འཛུཊ་རྒྱུ་ཡིན་གསུངས་ཡོད་པ་རེད། ལས་འཆར་དེ་མ་གཏོགས་གཞན་རྣམས་མགོ་འཛུགས་བྱས་ཡོད་པར་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད” ཅེས་བརྗོད་།
གསར་འགོད་པ། དཔལ་ལྡན།
གངས་ཅན་ལགས། བྷ་ད་ར་རུ་གཙུག་ལག་རབ་བྱམས་པ་་དང་དགེ་འོས་མཐོ་སློབ་ཉམས་དུ་ལོ་བཞིའི་སློབ་དུས་བྱས་པ་ཞིག་ཙུགས་ཡོད་།་་དེར་དབྱིན་ཇི་ཐོག (four year B.A B.ED integral course)་
གསར་འགོད་པ་ལགས། “བྷན་དཱ་ར་མཐོ་སློབ་”ཟེར་བ་ཡིན་རྒྱུ་མ་རེད། “བྷུན་ཏར་དགེ་འོས་མཐོ་སློབ་”ཟེར་གྱི་ཡོད་པ་འདྲ། བྷན་དཱ་ར་ཞིག་ན་མཐོ་སློབ་རྒྱག་གི་ཡོད་པ་ཞིག་གོ་ཐོས་མ་བྱུང་། དེ་འབྲེལ་ཡོད་ལ་བཀའ་འདྲི་གནང་ན་ཡག་པོ་མེད་དམ་སྙམ་ནས་གསལ་འདེབས་ཤིག་ཞུ་བ་ཡིན།
„བཀའ་ཁྲི་མཆོག་ལ་དྭགས་སུ་ཕེབས་ཀྱང་གུས་པར་བློ་ཕམ་ཆེ་ཤོས་ནི་བཀའ་ཁྲི་མཆོག་མཛད་འཆར་ནང་བྱང་ཐང་སུམ་མདོ་མི་མང་ཐུག་རྒྱུ་ལས་མཚོ་དང་ཡུལ་ལྗོང་གཟིགས་རྒྱ་དེ་གལ་གང་ཆེ་བ་རྩི་བ་དེ་ཡིན།
གློག་ཀླད་གསར་པ་བཅུ་གྲངས་ཤིག །
ལས་མི་གསར་པ་བཅུ་གྲངས་ཤིག །
ལ་དྭགས་ཁུལ་དུ་ལྗོངས་རྒྱུ་ཉིན་བཅུ་གྲངས་ཤིག །
འཚམས་གཟིགས་ས་གནས་བཅུ་གྲངས་ཤིག །
གསུང་བཤད་སྦོམ་པོ་བཅུ་གྲངས་ཤིག །
ཡང་ཡང་ལོ་གཅིག་ཅེས།
ལོ་གཉིས་པ་ལ་གསར་གཏོད་ངོ་མ་ཡིན་དཱ
གུས་པས་གཞིག་ན་བཀའ་ཁྲི་མཆོག་གིས་ཞི་རིམ་གྱི་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་གཟིགས་སྐོར་གནང་བ་དེ་གཅིག་ནས་ད་ལྟའི་གཞི་ཆགས་ཁག་གི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་རྟོགས་པའི་ཆེད་དང་ཞོར་དུ་རང་ཁ་རང་གསོ་ཡི་ལམ་ཁ་གསར་བ་བཏོད་ཆེད་རེད་འདོད་ཀྱིན་ལ། ལས་བྱེད་གསར་འདེམས་བྱེད་སྟངས་ལ་གཞིག་ནའང་མ་འོངས་པར་སྐྱབས་བཅོལ་བོད་མིས་ཕྱིའི་རོགས་དངུལ་ཁོ་ནར་བརྟེན་མི་དགོས་པར་རང་ཚུགས་ཐུབ་པའི་རྨང་གཞི་གསར་བཞིག་ཀྱང་བཏོད་པར་འདོད། སྤྱིར་གསར་བཏོད་ཅེས་པ་དེ་སྔར་མེད་པ་དག་ཡོད་པ་བཟོ་བ་རྙིང་བའི་ལུགས་གསར་བར་བསྒྱུར་བ་སོགས་ལ་འདོད་པས། སྔར་བཀའ་ཁྲི་རྣམ་པས་བསྒྲུབས་མ་མྱོང་བའི་བྱ་བ་དང་སྐབས་ཀྱི་བཀའ་ཁྲིའི་བསྒྲུབ་བཞིན་པ་འདི་དག་སྲོལ་གསར་བ་ཞིག་བཏོད་པར་སྣང།
”ད་ལྟའི་འཛིན་སྐྱོང་དེ་སྔོན་དང་མ་འདྲ་བར་གུ་ཡངས་པའི་རྣམ་པ་ཞིག་མཐོང་གི་འདུག ”
སྤྱི་འཐུས་སྙན་གྲགས་ཀྱི་གསུང་སྟངས་ལ་བལྟས་ནས་འཛིན་སྐྱོང་སྔ་མའི་གུ་དོག་པོ་ཡོད་པའི་རྣམ་པ་ཡོད་པ་འདྲ་པོ་འདུག
དེ་འདྲ་ཨེ་ཡིན་ན།
བཀའ་ཁྲི་མཆོག་ལ་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་གི་མཐོང་ཆེ་དང་འབྲེལ་བ་བྱེད་ཚུལ་ལ་གནད་འགག་ཁག་ཁ་ཤས་ཤིག་ཡོད། གཅིག རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུའི་གཟི་བརྗིད་དང་།
གཉིས་ནས་བོད་ནང་གི་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་རྣམས་ཀྱིས་རང་ལུས་མཆོད་མེར་སྤར་བའི་རླབས་ཆེན་གྱི་མཛད་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་དྲིན།
གསུམ་ནས་བཀའ་ཁྲི་ཁོང་གིས་ཕྱག་ལས་གནང་སྟངས་བང་བསྒྲིག་སྟངས་ལེགས་པ་སོགས་ཀྱིས་ཡིན།