བོད་མི་ཚོས་དུས་ནམ་ཡང་བོད་རང་བཙན་ཡིན་པའི་རྩ་དོན་བློས་གཏོང་མི་རུང་།

ཁ་སང་གཟའ་སྤེན་པའི་ཉིན་ཨ་རིའི་ཨིན་ཌིའི་ཡཱ་ཎ་གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་གྱི་སློབ་དཔོན་སྐུ་ཞབས་ཨེལ་ལི་ཁྲི་སི་ཕེར་ལེན་ལགས་ཀྱིས་ས་རཱ་མཐོ་སློབ་ཀྱི་དགེ་སློབ་རྣམས་ལ་ ༼ལོ་རྒྱུས་ཐོག་བོད་ཀྱི་གནས་བབ༽ ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་གཏམ་བཤད་གནང་སྟེ། བོད་མི་ཚོས་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་རང་བཙན་གྱི་རྩ་དོན་ནམ་ཡང་བློས་གཏོང་མི་རུང་བའི་སྐོར་སོགས་བརྗོད་བྱུང་།  

ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༢༢ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་ ༡༡།༣༠  ཡས་མས་སུ་བཞུགས་སྒར་ཉེ་འཁྲིས་ས་རཱ་མཐོ་སློབ་དུ། བོད་ཀྱི་དགུ་བཅུ་གསུམ་ལས་འགུལ་ཚོགས་པ་དང་ས་རཱ་མཐོ་སློབ་ཐུན་མོང་གི་གོ་སྒྲིག་འོག  ཨ་རིའི་ཨིན་ཌིའི་ཡཱ་ཎ་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭའི་(Indiana University) སློབ་དཔོན་སྐུ་ཞབས་ཨེལ་ལི་ཁྲི་སི་ཕེར་ལེན་ (Prof. Elliot Sperling )  ལགས་གདན་ཞུའི་ཐོག  དེར་ཡོད་དགེ་སློབ་རྣམས་ལ་༼ལོ་རྒྱུས་ཐོག་བོད་ཀྱི་གནས་བབ༽ཅེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་གཏམ་བཤད་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད།  སློབ་གྲྭའི་སློབ་མ་རྣམས་ཀྱི་དྲི་བ་ཁག་ལ་ལན་འདེབས་གནང་སོང་ལ། དུས་ཡུན་སྐར་མ་ ༤༥ ལྷག་གི་གཏམ་བཤད་སྐབས་སྐུ་ཞབས་ཨེར་ལི་ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་བོད་རང་བཙན་ཡིན་པའི་ལོ་རྒྱུས་ལ་འཁྱོག་བཤད་དྲིལ་བསྒྲགས་ཀྱི་ཡིག་ཆ་མང་པོ་འགྲེམས་སྤེལ་བྱས་ཏེ། བོད་དེ་ཡོན་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་སྐབས་ནས་རྒྱ་ཁོངས་ཡིན་ཚུལ་དང་། རྒྱ་ནག་དང་ཁ་བྲལ་དུ་མི་རུང་བའི་ས་ཆ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་བཤད་ཀྱིན་པ་མ་ཟད། ལོ་གསུམ་བཞིའི་ཡར་སྔོན་ནས་བཟུང་ལོ་རྒྱུས་མ་བྱུང་གོང་ནས་རྒྱ་ནག་གི་ས་ཆ་ཞིག་ཡིན་པའི་སྐད་ཆ་གསར་བ་ཞིག་ཡོང་གི་ཡོད་ཀྱང་། བོད་དེ་སུང་དང་ཡོན། ཆིན། མེན་བཅས་རྒྱལ་རབས་རིམ་པའི་སྐབབས་སུ་རང་བཙན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་པ་དང་། བོད་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་དང་ཁྲི་རལ་བ་ཅན། ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་བཅས་ལྷ་བཙན་པོའི་སྐབས་སུའང་རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་ལོགས་ཡིན་ཡང་། ཕྱིས་སུ་བོད་དང་སོག་པོ། ཨོའུ་ཀེར་བཅས་ལ་བཙན་རྒྱལ་རིང་ལུགས་ཀྱིས་བཙན་གནོན་ཐེབས་ཡོད་ཚུལ།  དུས་རབས་ ༢༠  དང་ ༢༡ ནང་བཙན་རྒྱལ་རིང་ལུགས་པ་དང་མི་སེར་སྤེལ་ཡུལ་དེ་འཛམ་གླིང་ནང་ངོ་ཚ་བའི་གནས་སུ་གྱར་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་གིས་ཁོང་ཚོ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་གྲངས་མང་པོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཡིན་ཚུལ་བཤད་དེ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཐོག་ནས་མགོ་སྐོར་གཏོང་ཐབས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ནའང་། བོད་དང་རྒྱ་ནག་གི་ཡིག་ཆ་ཁག་ཏུ། བོད་དང་སོག་པོར་བཙན་རྒྱལ་རིང་ལུགས་པའི་དབང་ཤུགས་ལ་བརྟེན་ནས་རང་བཙན་ཡིན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་གཏོར་བཤིག་བཏང་བ་ཡིན་ཚུལ་སོགས་བརྗོད་བྱུང་། 

བོད་མི་ཚོས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བདེན་པ་ར་སྤྲོད་དང་རང་ཉིད་ཀྱི་རྩ་དོན་བརླག་མི་རུང་བའི་ཐད་ཁོང་གིས། “ རྒྱ་ནག་གིས་བོད་དང་སོག་པོ་གཉིས་གནའ་སྔ་མོ་ནས་རྒྱ་ནག་གི་ཡིན་ཚུལ་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ནས་མགོ་སྐོར་གཏོང་བཞིན་པ་དེ་ཉེན་ཚབས་ཅན་ཡིན་སྟབས། ལོ་རྒྱུས་ལ་སློབ་སྦྱོང་མ་བྱས་པར་ལོ་རྒྱུས་བརྗེད་པ་ཡིན་ན། ལོ་རྒྱུས་རྫུན་མ་མང་པོ་བསླེབས་ཀྱང་མི་ཤེས་པ་ཆགས་ངེས་སྟབས། བོད་རང་གི་ཆོས་འབྱུང་དང་ལོ་རྒྱུས། རྒྱ་ནག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆ་ཁག་ལས་རང་བཙན་ཡིན་དང་མིན་དེ་ང་ཚོས་གསལ་བོ་བཀོད་ཡོད་པ་རེད་ལ། བོད་རང་བཙན་ཡིན་པ་ཕྱི་རྒྱལ་བ་མང་པོས་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་ནག་ཆེན་པོ་མན་ཇུའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ལས་མི་མང་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་མིན་པ་རྒྱ་ནག་གིས་ཡག་པོ་བཤད་ཀྱི་མེད། ཕྱི་རྒྱལ་མི་རིགས་ཚོས་ཀྱང་ཡག་པོ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་ཀྱིན་མེད་སྟབས། ཁྱེད་རང་ཚོས་ངེས་པར་དུ་གསལ་བོ་བཟོ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ངས་ཁུངས་ལྡན་གྱི་ར་སྤྲོད་ཁྱེད་རང་ཚོར་སྤྲོད་ཐུབ་ཀྱི་རེད། གནས་ཚུལ་དེས་ཞེ་སྣང་དང་ག་རེ་གནང་གི་རེད། ང་དེའི་སྐོར་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་མཁན་རེད། ཁྱེད་རང་ཚོས་གསལ་བོ་མཁྱེན་དགོས་པ་རེད།  ཁྱེད་རང་ཚོས་ང་རྒྱ་ནག་གི་མི་སེར་ལག་འཁྱེར་ཡོད་ན་འགྲིག་གི་རེད། རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་རག་ན་འགྲིག་གི་རེད་ཅེས་ལབ་ན། དེ་ལོ་རྒྱུས་དང་རྒྱབ་འགལ་ཆགས་ཡོད་པ་རེད།  རྒྱའི་ཁོངས་ཡིན་དང་མིན། བོད་རང་བཙན་ཁས་ལེན་དང་མི་ལེན་དེ་ཁྱེད་རང་ཚོའི་ལག་པར་ཡོད་པ་རེད།  ངས་ལོ་མང་རིང་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པ་ཡིན། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཐོག་ནས་བོད་རང་བཙན་ཡིན་པ་གསལ་བོ་རེད། ཡིན་ནའང་། ཁྱེད་རང་ཚོས་མི་རབས་འདིས་བོད་རང་བཙན་མིན་པ་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་ན། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ངོས་ནས་མི་རིགས་དང་མེས་པོར་རྒྱལ་འགལ་ཆགས་པ་རེད། ” ཅེས་བརྗོད་བྱུང་། 

དྲི་བ་དྲིས་ལན་གྱི་སྐབས་སུ་ཁོང་གིས་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་ཇུས་སྐོར་ལ། ཁོང་གི་ངོས་ནས་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ཐོག་ནས་བོད་དོན་བདེན་མཐའ་སེལ་རྒྱུ་ཧ་ཅང་ཁག་པོ་མཐོང་གི་ཡོད་པ་དང་། དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ཐ་སྙད་དེ་ཆོས་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཅིག་ཡིན་སྟབས། མི་ལ་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་སྐབས་གསལ་བོ་བཟོ་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཚུལ་དང་། མི་ཁག་ཅིག་གིས་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་ཇུས་བརྒྱུད་དེ་བོད་ནང་ལོག་ཐུབ་པ་དང་བོད་རང་བཙན་ལེན་ཐུབ་པའི་རེ་བ་རྒྱག་གི་ཡོད་ཀྱང་། བོད་རྒྱ་ཁོངས་ཡིན་པ་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་ན། རྒྱལ་སྤྱིའི་ངོས་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོང་མི་སྲིད་པ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་དང་། བོད་མི་ཚོ་རྒྱ་ནག་གི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་གཞན་དང་མི་འདྲ་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བདེན་པ་དང་རིག་གཞུང་སོཊ་ཡོད་སྟབས། བོད་མི་ཚོས་རང་བཙན་འཐབ་རྩོད་བྱ་རྒྱུ་དེ་དྲང་བདེན་གྱི་འཐབ་རྩོད་ཅིག་ཡིན་སྐོར་སོགས་བརྗོད་བྱུང་། 

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༡༡ ལོར་ཁམས་ཆབ་མདོར་དབྱིན་ཇི་དང་ཨ་རི། རྒྱ་བོད་བཅས་ཀྱིས་སྐུ་ཚབ་མཉམ་འཛོམས་ཐོག་དོན་ཚན་ ༡༡ ཅན་གྱི་ཆིངས་ཡིག་ཅིག་བཞག་ཏེ། འབྲི་ཆུའི་ཤར་རྒྱུད་ཆ་ཚང་རྒྱ་ནག་གི་མངའ་ཁོངས་སུ་བཞག་པ་དེ་མ་འོངས་པར་བོད་རང་བཙན་ཐོབ་པ་ཡིན་ན་ཕྱིར་རག་མིན་ཐད་ཁོང་གིས། “ སྐབས་དེར་རྒྱ་ནག་གིས་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་དམག་བརྒྱབ་པ་རེད། ཡིན་ནའང་། སྐབས་དེའི་ཡི་གེ་དེ་དམག་མཚམས་འཇོག་པའི་ཡི་གེ་ཙམ་ལས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་ལུགས་ལྟར་གྱི་ཆིངས་ཡིག་ཅིག་མ་རེད། ༡༩༡༤ ལོར་བོད་རྒྱ་དབྱིན་གསུམ་གྱིས་ཆིངས་ཡིག་ཅིག་བཞག་པ་དེ་ཡང་རྒྱ་ནག་གིས་མཚན་རྟགས་བཀོད་མེད་སྟབས་ཁས་ལེན་གྱི་ཡོད་པ་མ་རེད། སྐབས་དེར་ནང་བོད་དང་ཕྱི་བོད་ཅེས་དབྱེ་བ་ཕྱེ་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་གིས་ས་མཚམས་ཀྱི་ཕྱོགས་ནས་མཚན་རྟགས་མ་བཀོད་སྟབས། ཐོབ་ཐང་ཅི་ཡང་རག་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད། གལ་ཏེ། དེ་འདྲ་ཡིན་ན་ཕྱི་བོད་ལྷ་ས་དང་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ཕྱོགས་རེད། དེ་ད་ལྟའི་ཕྱི་སོག་ལྟ་བུ་ཆགས་པ་རེད། ཆིངས་ཡིག་དེའི་སྐོར་ལ་རྒྱ་གར་དང་བོད་ཀྱི་ས་མཚམས་ཀྱི་སྐོར་ཡང་ཡོད་པ་རེད། རྒྱ་གར་གྱི་ས་མཚམས་ཀྱི་ས་གནས་དེ་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་ན། ཆིངས་ཡིག་ཆ་ཚང་ཁས་ལེན་ཐུབ་ཀྱང་དེ་ཁས་བླངས་མེད་སྟབས། ཆིངས་ཡིག་དེ་དག་ཁག་པོ་ཆགས་ཡོད་པ་རེད། གཙོ་བོ་བོད་རང་བཙན་ཡིན་པ་དང་བོད་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གཅིག་གྱུར་གྱི་རང་བཙན་དང་རང་ཐག་རང་གཅོད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་དེ་བོད་མི་ཚོས་རྩོད་དགོས་པ་རེད། དེ་ལྟར་རག་པ་ཡིན་ན་བོད་པ་ཚོ་རང་བཙན་གཙང་མ་ཞིག་རག་པ་རེད། ” ཅེས་བརྗོད་བྱུང་།

གསར་འགོད་པ། དོན་གོ