དེ་རིང་ལྡི་ལིའི་ཇན་
དེ་རིང་ཕྱི་ཚེས་ ༡ ཉིན་ཏེ། བཀའ་སྤྱི་གཉིས་ཀྱིས་སྣེ་འཁྲིད་པའི་ལྡི་ལིའི་བོད་མིའི་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་ལས་འགུལ་གྱི་ཉིན་གསུམ་པར། དགའ་ལྡན་ཁྲི་ཐོག་བརྒྱ་དང་གཉིས་པ་ལ་དྭགས་རི་རྫོང་སྲས་སྤྲུལ་ཐུབ་བསྟན་ཉི་མ་ལུང་རྟོགས་བསྟན་འཛིན་ནོར་བུ་མཆོག་དབུ་བཞུགས་ཐོག བཀའ་ཟུར་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དང་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེའི་དབུས་པའི་ཕྱག་རོཊ་བཀའ་བློན་རྣམ་པ། སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་གཉིས་དབུས་པའི་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་དང་ས་གནས་ཁག་ནས་ཕེབས་པའི་བོད་མི་སེར་སྐྱ་མི་མང་དང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་བཅས་མི་ ༦༠༠༠ བརྒལ་བ་ཇན་ཊིར་མན་ཊིར་ (Jantar Mantar) དུ་འཛོམས་ཏེ། བོད་བསྟན་སྲིད་མི་རིགས་ཆེད་རང་སྲོག་བློས་གཏོང་གནང་མཁན་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་ཡོངས་ཀྱི་ཆེད་བསྔོ་བ་སྨོན་ལམ་དང་ཟས་བཅད་ངོ་རྒོལ་ལས་འགུལ་སྤེལ་སོང་བ་མ་ཟད། གྷོ་པ་པུར་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭའི་སློབ་མས་བོད་ནང་གི་རྩོམ་པ་པོ་ཐེའུ་རིང་ལགས་ཀྱི་༼ཁྲག་ཡིག༽ ལས་བཏོན་པའི་བོད་ནང་གི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་སྐོར་གྱི་སྙན་ངག་གྱེར་འདོན་དང་། ༼ཚེ་སྲོག་ལས་གྲུབ་པའི་ཞུ་འབོད༽ཅེས་པའི་གཏམ་བརྗོད་འཁྲབ་སྟོན་གཟིགས་འབུལ། རྒྱ་གར་གྱི་ཕྱི་སྲིད་དང་དཔལ་འབྱོར། བདེ་སྲུང་བཅས་ཀྱི་བློན་ཆེན་ཟུར་པ་སྐུ་ཞབས་ཇ་ཤཱ་ཝར་སིངྒ་མཆོག་དང་བཀའ་ཟུར་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་བཅས་ཀྱི་གསུང་བཤད་དང་། མཇུག་ཏུ་དགའ་ལྡན་ཁྲི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་བཀའ་སློབ་གནང་སོང་།
དེ་རིང་གི་ལས་འགུལ་སྐབས་བཀའ་ཟུར་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས། བོད་ནང་ཛ་དྲག་གི་གནས་ཚུལ་ཐོག་མར་བྱུང་ཡུལ་ཨ་མདོ་རྔ་པར་རྒྱ་ནག་དབུས་གཞུང་མ་ཚུགས་པའི་གོང་སྟེ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༣༥ ཙམ་ནས་མའོ་ཙེ་ཏུང་གི་མགོ་ཁྲིད་པའི་དམག་མི་ཨ་མདོ་དང་དེ་ནས་ཁམས་ཁུལ་དུ་བཙན་འཛུལ་བྱས་ཤིང་། སྐབས་དེར་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ནང་གི་མུ་གེ་དང་པོ་བྱུང་བ་དང་། ཨ་མདོ་རྔ་པའི་མི་ཐོག་གསུམ་གྱིས་རྒྱ་གཞུང་གི་དྲག་གནོན་དང་སྡུག་སྦྱོང་རབས་དང་རིམ་པ་མྱངས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ༢༠༠༨ ལོར་རྒྱ་གཞུང་གིས་མི་མང་ཁྲོད་གང་བྱུང་མེ་མདའ་བརྒྱབ་སྟེ་བོད་མི་ ༢༣ དམར་གསོད་དང་། བོད་མི་མང་པོར་རྨས་སྐྱོན་དང་འཛིན་བཟུང་། རྔ་པ་ཀིརྟི་དགོན་པ་གཙོས་པའི་དགོན་སྡེ་ཁག་དེ་བཙོན་ཁང་གི་ངོ་བོར་བསྒྱུར་སྟབས་ད་ལྟའི་རང་ལུས་མེར་བསྲེཊ་གནས་ཚུལ་འདི་བྱུང་སྐོར་ངོ་སྤྲོད་གནང་སོང་།
རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་མུ་མཐུད་དུ་བཙན་བྱོལ་ནང་ཡོད་པའི་བོད་མི་ཚོས་བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོའི་བདེ་སྡུག་ལ་འགན་བཞེས་རྒྱུ་ལས་འགན་ཆགས་ཡོད་སྟབས། དཔལ་འབྱོར་དང་ཤེས་རིག དམག་དོན་སོགས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་འཛམ་གླིང་གི་སྟོབས་ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་ཆགས་ཡོད་པའི་རྒྱ་ནག་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་ཆེད་དང་། རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་རྣམས་ཀྱི་ཁ་ཆེམས་བསྒྲུབ་ཆེད། བོད་མི་ཚོ་མཐུན་སྒྲིལ་རྡོག་རྩ་གཅིག་སྒྲིལ་གྱིས་བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོར་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་བྱ་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཡང་གནང་སོང་།
མཇུག་ཏུ་གསར་འགོད་པས་བཀའ་ཟུར་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ལ་ཐེངས་འདིའི་བོད་མིའི་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་འགུལ་བརྒྱུད་དེ་བོད་ནང་གི་བོད་མིར་ཚོར་ལམ་སྟོན་གྱི་བཀའ་སློབ་ག་རེ་ཡོད་མེད་བཅར་འདྲི་ཞུས་པར་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས། “ བོད་ནང་ལ་མཚོན་ན་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡོད་ཀྱང་། ཁྱེད་རང་ཚོས་ད་ལྟའི་བར་དུ་སེམས་ཤུགས་མ་ཆག་པར་ག་རེ་ཡིན་ཡང་བྱེད་བསྡད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ནའང་། ང་ཚོའི་དོན་དག་གཙོ་བོ་དེ་མགྱོགས་པོ་ཞིག་དང་ལས་སླ་བོའི་ངང་ནས་འགྲུབ་པའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་མིན་པར། ལོ་ནས་ལོ་བསྟུད་དེ་བཟོད་བསྲན་དང་སྡུག་རུས། དཀའ་ལས་རྒྱག་དགོས་པའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་རེད།
རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ང་ཚོ་བོད་པའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ཡོངས་རྫོགས་རྩ་མེད་གཏོང་རྒྱུའི་ཛ་དྲག་གི་སྲིད་ཇུས་ཤིག་སྤེལ་གྱི་ཡོད་སྟབས། བོད་མི་ཚོས་སོ་སོར་འཁྲི་བའི་ལས་འགན་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ངེས་པར་དུ་སོ་སོ་རང་ཉིད་ཀྱི་ཕྲག་པར་ལེན་དགོས་ཀྱི་ཡོད། ལས་འགན་དེ་ལྷོད་ཡང་ཤོར་ན་རྩ་བ་ཉིད་ནས་འགྲིག་གི་ཡོད་པ་མ་རེད། དགོན་པ་གྲྭ་ཚང་ལ་མཚོན་ན་ཆོས་བསླབ་པ་སློབ་གཉེར་དང་། སློབ་གྲྭ་བ་ཡིན་ན་བོད་རང་གི་སྐད་ཡིག་གཙོ་བོར་བཟུང་ཐོག་རྒྱ་ཡིག་རྒྱ་སྐད་དང་མི་རིགས་གཞན་པའི་སྐད་ཡིག་སྦྱང་བརྩོན། དེ་བཞིན་མི་མང་དཀྱུས་མ་ཚོ་ཡིན་ནའང་རང་རང་གི་ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས་དང་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་སྲུང་སྐྱོབ་ཐོག་ལ་ཤུགས་བརྒྱབ་སྟེ། བོད་མི་རིགས་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་མུ་མཐུད་ནས་གནང་ཐུབ་མཁན་ཞིག་བཟོ་རྒྱུ་དེ་ལས་འགན་རེད།
འདི་ཕྱོགས་ལ་མཚོན་ནའང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་། ༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་དབུས་པའི་མི་མང་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱིས་ཁྱེད་རང་ཚོའི་ག་རེ་བྱེད་བཞིན་པ་དེར་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་ཡོདཔ་རེད། ༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེར་མཚོན་ནའང་དགུང་ལོ་བརྒྱད་བཅུར་ཕེབས་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་། འཛམ་གླིང་ས་ཕྱོགས་གང་སར་སྐུ་ངལ་བསྐྱོན་ཏེ་ཕེབས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། དེ་བཞིན། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་མི་མང་གི་ངོས་ནས་ཀྱང་སོ་སོར་བབ་པའི་ལས་ཀ་འཐུས་ཤོར་མེད་པ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། ཁྱེད་རང་ཚོ་བློ་བདེ་བོའི་ངང་ནས་འདུག་དགོས། ” ཞེས་གསུངས་བྱུང་།
ལས་འགུལ་གྱི་མཇུག་ཏུ་དགའ་ལྡན་ཁྲི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས། བོད་ནང་རང་ལུས་མེར་བསྲེཊ་གཏོང་མཁན་རྣམས་ཀྱི་བློས་གཏོང་དེ་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་སྤྱོད་པ་ཡིན་པ་དང་། ཁོང་ཉིད་ཀྱི་ངོས་ནས་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་ལ་ཐུགས་འཚབ་དང་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་ཡོད་པའི་བཀའ་སློབ་དང་། རྒྱ་གར་དང་བོད་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་གི་འབྲེལ་ལམ་སོགས་ཀྱི་ཐད་ནས་ལམ་སྟོན་བཀའ་སློབ་གནང་སོང་།
གསར་འགོད་པ་དོན་གོས་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལི་གསར་པ་ནས་སྤེལ།
་་་་་་ ཡིན་ནའང་། ང་ཚོའི་དོན་དག་གཙོ་བོ་དེ་མགྱོགས་པོ་ཞིག་དང་ལས་སླ་བོའི་ངང་ནས་འགྲུབ་པའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་མིན་པར། ལོ་ནས་ལོ་བསྟུད་དེ་བཟོད་བསྲན་དང་སྡུག་རུས། དཀའ་ལས་རྒྱག་དགོས་པའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་རེད། ་་་་ཟེར།