བརྩེ་བའི་རང་རིགས་སྤུན་ཟླ་རྣམས་ལ་གྲོས་སུ་འདེབས་པ།

ཧོར་གཙང་འཇིགས་མེད།

བཙན་པོའི་རྒྱལ་རབས་འཐོར་ཤིག་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་སྤྱི་ལོ་༡༩༥༩ ལོར་བོད་ཁྱོན་ཡོངས་རྫོགས་རྒྱ་འོག་ཏུ་མ་ཤོར་བར། ང་ཚོའི་ཕ་མེས་ཚོས་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཞིང་འབྲོག་མི་དམངས་ལ་ཚན་རིག་དང་ལག་རྩལ་སོགས་ དེང་རབས་ཤེས་ཡོན་སློབ་སྦྱོང་གི་ཆ་རྐྱེན་སྐྲུན་རྒྱུ་ཕར་ཟད། ཐ་ན་ཞིང་འབྲོག་གི་བུ་ཕྲུག་ཚོར་ཡི་གེ་འབྲི་ཀློག་ཐུབ་པའི་མཐུན་རྐྱེན་ཙམ་ཡང་ སྐྲུན་མྱོང་མེད། 

དུས་ རབས་ཉི་ཤུ་བའི་མགོ་སྟོད་དུ་བྱང་ཨ་རི་དང་། ནུབ་ཡུ་རོབ། ཤར་ཉི་ཧོང་སོགས་ང་ཚོ་དང་རྒྱང་ཐག་ཉེ་རིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་མང་བོས་མཁའ་དབྱིངས་སུ་ གནམ་གྲུ་བཏང་ཞིང་། མཚོ་ཐོག་ཏུ་རྡུལ་ཕྲན་འབར་མདེལ་དབོར་འདྲེན་བྱེད་པའི་འཚུབ་ཆ་ཆེ་ཞིང་། སྐམ་ས་ཁག་ཏུ་རྒྱ་མཚོ་ནས་རྒྱ་མཚོ་སྦྲེལ་བའི་ལྕགས་ལམ་དང་གཞུང་ལམ་བསྐྲུན་ཏེ། ཚུ་ཚོད་ཉེར་བཞིའི་ནང་ལེ་དབར་སྟོང་ཕྲག་ལ་འགྲུལ་བཞུད་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་ནའང། ང་ཚོ་ནི་རྐང་འགྲོས་དང་གཡག་རྒྱབ་ལ་བརྟེན་ནས་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་སུལ་དུ་ནུར་ བགྲོིད་བྱས་ནས་བསྡད་ཡོད། 

འཛམ་ གླིང་དམག་ཆེན་གཉིས་པའི་སྔ་རྗེས་སུ་འཛམ་གླིང་ཤར་ནུབ་ཀྱི་རྒྱབ་ཁབ་ཁག་མང་བོས། རྒྱལ་ཁབ་དང་ས་ཁྱོན་ལ་བསྐྱར་བགོས་ཡང་བགོས་ཀྱིས་བདག་དབང་གཏན་འབེབས་བྱེད་ཀྱིན་ ཡོད་ན་ཡང་། ང་ཚོ་ནི་དུས་ཆེན་ཁག་གི་ལྷ་མོ་དང་འབག་འཆམ་སོགས་ལོ་ངོ་བརྒྱ་ཕྲག་ལ་ཡར་རྒྱས་ མེད་པའི་གར་འཆམ་ཁ་ཤས་ལ་ཧལ་ནས་བསྡད་ཡོད།

ཡིན་ ནའང་དེ་དག་ནི་འདས་ཟིན་པའི་ལོ་རྒྱུས་རེད། ང་ཚོ་ཁ་སང་གི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཞིང་ཁམས་ཉུལ་བས་དེ་རིང་གི་དཀའ་ངལ་སེལ་མི་ཐུབ་ལ། སང་ཉིན་གྱི་བདེ་སྐྱིད་ཀྱང་བསུ་མི་ཐུབ། ང་ཚོ་འདས་སོང་གི་ལོ་ཟླ་ལ་དགྲ་ཤ་ལེན་དུ་འགྲོ་དགོས་དོན་མེད་ལ། ང་ཚོས་ཕ་མེས་ཚོའི་དུར་ཁུང་བསྔོག་དགོས་དོན་དེ་བས་ཀྱང་མེད། ང་ཚོར་མཁོ་བ་ནི་ད་ལྟའི་གནས་སྟངས་ལ་གདོང་ལེན་དང་། མ་འོངས་པར་ཁ་ཕྱོགས་གང་ཞིག་ཏུ་སྐྱོད་ཐུབ་མིན་གྱི་འཆར་གཞི་བཙལ་ཏེ་དེ་ཉིད་ལག་ ལེན་དུ་བསྟར་དགོས་པ་དེ་ཡིན།

ང་ ཚོའི་སྤུན་གྲོགས་མང་བོ་ཞིག་གིས། རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་དང་། བཙན་བྱོང་བོད་གཞུང་གིས་ཆོལ་གསུམ་གཅིག་ཏུ་སྒྲིལ་བའི་རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་ཐོབ་ ཐབས་ཀྱིས་སྲིད་ཇུས་བཟུང་བ་ལ་མོས་མཐུན་གནང་གིན་མེད་ཅིང་། ཕྱོགས་གཅིག་ནས་མི་ལོ་ལྔ་བཅུ་ལྷག་གི་རིང་ས་མཐའི་གཞན་དབང་གི་མི་ཚེ་བསྐྱལ་བ་ དང་། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་བོད་ནང་གི་གཅེས་ཕྲུག་ཚོས་གཅིག་རྗེས་གཉིས་མཐུད་ངང་གཅེས་ པའི་ཚེ་སྲོག་བློས་བཏང་གནང་སྟེ་དབང་སྒྱུར་གྲལ་རིམ་ལ་ཉེན་བརྡ་ག་ཚད་བཏང་ཡང་། དབང་སྒྱུར་གྲལ་རིམ་གྱི་དྲག་སྤྱོད་ཇེ་རྩུབ་དང་ཇེ་སྡུག་ཏུ་གཏོང་བཞིན་ཡོད་ སྟབས། སེམས་ཁུང་གི་གདུང་བ་དང་སྨྲེང་བ་ཤུགས་དྲག་པོ་གནོན་མ་ཐུབ་པ་ལས་བྱུང་བ་ལ་ངོས་ འཛིན་བྱེད་ལོས་ཐུབ།

ཡང་ ཁག་གཞན་པ་ཁག་ཅིག་གིས། རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་བཏོན་པའི་སྲིད་ཇུས་གླེང་སློང་གི་ཟོལ་གྱིས། རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་སྐུ་སྒེར་གྱི་མཛད་སྤྱོད་ལ་ཟུར་ཟ་དང་སྐྱོན་རྗོད་བྱེད་མགོ་ ཚུགས་ཀྱིན་འདུག་ལ། ཁོང་ཚོས་དེ་ལྟར་བྱེད་པ་དེ་དམངས་གཙོའི་ཁེ་དབང་ལོངས་སུ་སྤྱད་པ་དང་། རྒྱལ་ཞེན་དང་སེམས་ཤུགས་གཞན་ལས་ཆེ་བ་ཡོད་པའི་རྣམ་འགྱུར་སྟོན་བཞིན་འདུག 

ང་ ཚོས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་དགོངས་གཞི་མ་ཤེས་པ་མི་སྲིད་དེ། ཞེ་ས་མ་ཞུས་པ་ཡིན་ན་ཁོང་གི་ཞལ་ནས་ཁྲག་སྐྱུག་སྐྱུག་བར་དུ་ཆོལ་གསུམ་ཆིག་ སྒྲིལ་གྱི་སྲིད་ཇུས་དེའི་རྒྱབ་ལྗོངས་དང་དགོས་པ་རྒྱུ་མཚན་བོད་རྒྱ་ཆེའི་མི་ དམངས་གསལ་བཤད་གནང་ཡོད། 

༡༩༨༠ ཡས་མས་ནས་ཁོང་གི་སྲིད་ཇུས་དེའི་མགོ་བསླངས་པ་ནས་ངོས་ལེན་མེད་མཁན་གྱི་སྤྱི་ འབངས་ཁག་ཅིག་བྱུང་ཡོད་པར་མ་ཟད། སྐབས་རེར་ཆེས་ཐལ་ཆ་ཅན་གྱི་སྐྱོན་འཛུགས་ཀྱང་བྱུང་མྱོང་ཡོད། དེ་འདྲའི་དབང་གིས་༡༩༩༤ ཡས་མས་ནས་མགོ་ཚུགས་ཏེ་མང་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་བསྡུས་ཤིང་། དེ་ཡང་རང་བཙན་དང་། ལམ་དབུ་མ། རང་ཐག་རང་གཅོད། བདེན་པའི་འུ་ཚུགས་བཅས་གདམ་བྱ་དོན་ཚན་བཞི་མི་དམངས་ལ་ངོ་སྤྲོད་དང་ཟབ་སྦྱོང་ གང་མང་སྤྲད་མཐར། ༡༩༩༧ ལོའི་དཔྱིད་ཀར་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་བཀའ་སྤྱི་ཁྲིམས་གསུམ་དང་། ཕྱི་རྒྱལ་དོན་གཅོད་ཁག དེ་མིན་གྱི་མཐོ་རིམ་ལས་བྱེད། ས་གནས་ཁག་གི་གཞིས་མགོ་དང་བརྒྱ་དཔོན། དགོན་སྡེ་ཁག་གི་འཐུས་ཚབ། གཞོན་ནུ་དང་བུད་མེད་ཚོགས་པ་སོགས་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་ཆེ་ཁག་གི་དབུ་ ཁྲིད་བཅས་འདུས་པའི་ཚོགས་ཆེན་འཚོགས་པ་མ་ཟད། ནམ་རྒྱུན་ནས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་བཏོན་པའི་སྲིད་ཇུས་ལ་མོས་མཐུན་མེད་མཁན་གྱི་ གང་ཟག་སྒེར་བ་དཔེར་ན། ལྷ་བཟང་ཚེ་རིང་དང་། ཟླ་བ་ནོར་སོགས་ཀྱང་ཚོགས་འདུ་ལ་གདན་འདྲེན་ཞུས་པ་ཙམ་མ་ཡིན་པར། ཁོང་རྣམ་པའི་ལྟ་གྲུབ་གསལ་སྟོན་བྱེད་མཁན་གྱི་གཏམ་བཤད་པའི་གྲས་སུ་ཡོད་པ་ཡིན།

ཉིན་ གྲངས་དུ་མའི་རིང་སྦྱངས་བཤད་ལྷུག་པོ་བྱས་པའི་མཇུག་སྡོམ་རྒྱག་སྐབས་མི་དམངས་ འཐུས་ཚབ་དང་། དེ་དག་གིས་མི་དམངས་ཀྱི་བསམ་ཤོག་བསྡུས་ཡོང་བ་ཁག་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་སྤུངས་ཏེ་ བལྟས་སྐབས། མི་འབོར་གྱི་བརྒྱ་ཆ་༦༥ ལྷག་གིས་མུ་མཐུད་ནས་ལམ་དབུ་མའི་སྲིད་ཇུས་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་དགོས་པའི་བསམ་ ཚུལ་བཏོིན་ཅིང་། བསམ་ཚུལ་དེ་གཞི་ལ་བཞག་ནས། སྐབས་དེའི་བོད་མི་དམངས་སྐབས་བཅུ་གཉིས་པའི་གྲོིས་ཚོགས་སུ་ཉིན་གྲངས་དུ་མའི་ རིང་བགྲོ་གླེང་བྱས་པ་རེད། བགྲོ་གླེང་ཅི་ཙམ་བྱས་པ་དེ་ཙམ་གྱིས་དཀའ་རྙོག་ཇེ་ཆེར་འགྲོ་བ་ལས་ལམ་ཁ་གསར་བ་ གང་ཡང་རྙེད་ཐུབ་མེད། 

ཚོགས་ ཆེན་དང་གྲོས་ཚོགས་གཉིས་ཀྱིས་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་རྒྱ་ཆེའི་མི་དམངས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་ལ་ བརྩི་བཀུར་བྱེད་དགོས་པ་དང་། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་སྔོན་ཆད་མ་དྲན་ཞིང་དངོས་སུ་ལག་ལེན་ལ་བསྟར་ཐུབ་པའི་ཐབས་ལམ་ གསར་བ་གང་ཡང་མ་རྙེད་པའི་དབང་གིས། རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་རྒྱལ་སྤྱི་དང་རྒྱ་ནག་གི་འགྱུར་འགྲོས་ལ་གཞིགས་ནས་ཡེ་ཤེས་ དབྱིངས་དཔྱད་གནང་རོགས་ཞེས་འགན་ཁུར་དེ་ཡར་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་ཕྲག་ལ་བཀལ་བ་ རེད། དེང་སང་ཡེ་ཤེས་དབྱིངས་དཔྱད་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་ལ་ཟུར་ཟ་གནང་མཁན་ཚོས་མཁྱེན་རྟོགས་ ཡོང་ཆེད་བརྒྱུད་རིམ་འདི་ངོ་སྤྲོད་ཞུས་པ་ཡིན། གང་ལྟར་བྱུང་ལུགས་དེ་འདྲ་རེད།

༢༠༠༢ ལོར་བོད་རྒྱ་གཉིས་ཀྱི་འགྲོས་མོལ་ལམ་འབྲེལ་མོལ་བསྐྱར་མཐུད་བྱུང་བ་ལ་བརྟེན་ ནས། ༢༠༠༨ ལོའི་འབྲེལ་མོལ་ཐེངས་དགུ་བ་བར་དུ་འབྲེལ་མོལ་གནང་བ་རེད་ལ། འབྲེལ་མོལ་གྱི་འཕེལ་རིམ་གང་ཞིག་ཏུ་སླེབས་ཡོད་མེད་དང་། འབྲེལ་མོལ་རེ་རེའི་སྐབས་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱིས་རེ་འདུན་ཅི་ཞིག་བཏོན་པ་སོགས་ང་ཚོས་ ཤེས་ཐུབ་མེད། འབྲེལ་མོལ་ཐེངས་བརྒྱད་པའི་སྐབས་བསམ་ཤོག་དོན་ཚན་བཅུ་དགུ་ཅན་རྒྱ་ནག་དབུས་ གཞུང་ལ་ཕུལ་བ་སོགས་བོད་ཕྱོགས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་ལ་ཐབས་ཕྱོགས་གཅིག་གྱུར་ཁག་གི་ མགྲིན་ཚབ་པས་འཁྱོག་བཤད་དང་བཙན་གཏམ་ངོམ་པ་ལས་གྲུབ་འབྲས་གང་ཡང་ཐོན་ཐུབ་མེད་པ་ མ་ཟད། ༢༠༠༨ ལོའི་དཔྱིད་ཀར་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཁག་མང་བོ་ཞིག་ཏུ་ཞི་རྒོལ་གྱི་ལས་འགུལ་བྱུང་བ་ ལ་བསམ་ཤེས་མེད་པའི་དྲག་གནོན་བྱས་པའི་དབང་གིས།  རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་ལོ་མང་རིང་བོད་རྒྱ་ཞི་མཐུན་འབྱུང་ཐབས་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་ལ་ རྒྱ་ཕྱོགས་ནས་དོན་ཕན་ལྡན་པའི་ཡ་ལན་མ་བྱུང་བ་དང་། བོད་ནང་གི་ཞི་རྒོལ་དང་རྒྱ་གཞུང་གིས་དེ་ལ་དྲག་འཇོམས་བྱས་པའི་དབང་གིས་ཁོང་ གིས་དེའི་འགན་ཐེག་དཀའ་བ་དང་། རྒྱ་ནག་དབུས་གཞུང་ལ་ཡིད་ཆེས་བརླག་གྲབས་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་པའི་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ་ བ་དང་། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གིས་གཞུང་དམངས་ཛ་དྲག་ཚོགས་ཆེན་བསྡུ་བསྐོངས་བྱས་པ་རེད། 

ཛ་ དྲག་ཚོགས་ཆེན་དེ་སྔར་གྱི་མང་མོས་འོས་བསྡུ་མཇུག་སྡོམ་ཚོགས་ཆེན་ལས་ཀྱང་ཚོགས་ མི་མང་ཞིང་། ས་ཁུལ་འཛོམས་པ་དཔེར་ན་རྒྱལ་བལ་འབྲུག་གསུམ་དུ་གནས་སྡོད་དབུས་སའི་མགོ་ཁྲིད་ ཙམ་མ་ཡིན་པར། བོད་མི་གནས་སྡོད་བྱེད་པའི་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཕལ་ཆེར་གྱི་མི་དམངས་ཀྱི་ འཐུས་ཚབ་མང་བོ་གདན་འདྲེན་ཞུས་ཡོད་མཁར། བོད་རང་བཙན་གྱི་ལས་འགུལ་བ་གྲགས་ཆེན་འཇམ་དབྱངས་ནོར་བུ་དང་། བསྟན་འཛིན་བརྩོན་འགྲུས། ལྷ་བཟང་ཚེ་རིང་སོགས་གནད་ཡོད་མི་སྣ་མང་བོ་འདྲེན་ཞུས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ནམ་རྒྱུན་བོད་དོན་ཐོག་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་མཁན་དང་སྐད་ཆ་བཤད་མཁན་གྱི་མི་སྣ་གཞན་ མང་བོ་ཞིག་ཀྱང་གནད་འདྲེན་ཞུས་འདུག 

སྐབས་ དེའི་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་ལ་གཞིགས་ན་མཛའ་དྲག་ཚོགས་ཆེན་འཚོགས་དགོས་པའི་དོན་ དག་ཛ་དྲག་རང་ཡིན་ཀྱང་། ཛ་དྲག་ཚོགས་ཆེན་གྱི་ཆ་ཤས་ལེན་མཁན་སུས་ཀྱང་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་ལ་ཛ་དྲག་གི་ གདོང་ལེན་ཇི་ལྟར་བྱེད་དགོས་པའི་ཐབས་ཇུས་འདོན་ཐུབ་མེད། 

བྷི་ བྷི་སི་དང་སི་ཨན་ཨན་སོགས་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་གསར་ལམ་གྲགས་ཆེན་ཁག་འདུས་པའི་གསར་ འགོད་པ་བརྒྱ་ཕྲག་མང་བོ་དྷ་སའི་རི་མགོར་འདུས་ཤིང་། ཁོང་ཚོས་ཛ་དྲག་ཚོགས་ཆེན་གྱི་མཇུག་འབྲས་གསར་བ་ཐོན་རྒྱུར་ངང་སྒུག་བྱས་ཀྱང་། ཚོགས་ཆེན་གྱི་མཐའ་སྡོམ་གཙོ་བོ་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་མུ་མཐུད་ནས་དབུ་མའི་ལམ་ གྱི་སྲིད་ཇུས་བསྣམས་ནས་ཕེབས་དགོས་པའི་ལས་འགན་བསྐྱར་དུ་བསྐྱོན་སྐབས། གསར་འགོད་པ་ཚོ་ངང་སྒུག་བྱས་པའི་མཇུག་འབྲས་ལ་བློ་ཡིད་མ་ཚིམས་པའི་རྣམ་འགྱུར་ གསལ་བོར་མཐོང་ཐུབ་ཀྱིན་འདུག

ང་ རང་གིས་དངོས་སུ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བའི་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་དམངས་ཀྱི་ཐག་གཅོད་ འདི་རིགས་སྐྱེ་བོ་སྒེར་སུ་ཡི་ཕྲག་པར་བཀལ་བ་ཡིན་ན་བདེན་པ་ཁྱད་གསོད་བྱས་པ་ ཞིག་ཡིན། རྒྱུ་མཚན་ནི། སྐབས་སྔ་ཕྱི་དེ་དག་ཏུ་རྩ་དོན་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ལངས་ཕྱོགས་མི་འདྲ་བའི་སྤྱི་སྒེར་ མང་བོ་འཛོམས་ནས་ཐག་བཅད་པའི་མཇུག་འབྲས་ལེགས་ཉེས་རྣམས། ཚོགས་ཞུགས་པ་ཡོངས་ལ་ཡོད་དགོས་པའི་འགན་ཁུར་ཞིག་ཡིན།

ང་ ཚོས་འདིར་གསལ་བོར་བཟོ་དགོས་པ་ཞིག་ནི། ༡༩༨༧ ལོར་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྡེ་ཚན་ནང་གོང་ས་མཆོག་གི་མཚན་ ཐོག་ནས་ཞི་བའི་གྲོས་འཆར་དོན་ཚན་ལྔ་བཏོན་པ་དང་། དེའི་ཕྱི་ལོ་༡༩༨༨ ལོར་ཧྥ་རན་སིའི་གྲོང་ཁྱེར་སི་ཊ་སི་བྷཀ་ཏུ་ཞི་གྲོས་དོན་ཚན་ལྔའི་གསལ་འགྲེལ་ བཏོན་པ་ཡོངས་གྲགས་ཡིན་ལ། གནས་ཚུལ་དེ་རིགས་སྤྱན་རས་གཟིགས་ལ་མ་ཎིའི་ལྗགས་འབུལ་དགོས་ག་ལ་ཡོད།

འོན་ ཀྱང་དེང་སང་ལམ་དབུ་མར་གྲགས་པ་འདིའི་སྐྱོན་གནས་གླེང་མཁན་རྣམ་པས་ཞི་གྲོས་དོན་ ཚན་ལྔ་ལྗགས་ཀློག་གནང་ཡོད་པའི་རེ་བ་ཡོད་ཅིང་། གྲོས་འཆར་དེ་ཡུལ་དུས་ལ་ལྟོས་པའི་སྐབས་སུ་བབ་མིན་ཀྱང་བོད་སྤྱི་བྱེའི་གནས་བབ་ ལ་རྒྱུས་མངའ་ཡོད་མཁན་ཞིག་ལ་མཚམས་སྦྱོར་ཞུ་དགོས་དོན་ག་ལ་ཡོད་སྙམ།

གོང་ ས་མཆོག་གི་མཚན་ཐོག་ནས་བཏོན་པའི་གྲོས་འཆར་དང་དེའི་གསལ་འགྲེལ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ དོན་དང་། ཉེ་རབས་ཀྱི་བཀའ་ཤག་སྐབས་སྔ་ཕྱི་དག་གིས་འགྲེལ་བཞིན་པའི་ལམ་དབུ་མར་གྲགས་པ་ གཉིས་དོན་གནད་གཅིག་གི་སྟེང་ལ་གནས་ཡོད་མེད་དེ་དོན་དག་གལ་ཆེན་རེད། 

འཛམ་ གླིང་ཤར་ནུབ་ཀྱི་དམངས་གཙོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་འགྲོ་ལུགས་ལྟར་བྱས་ན། སྲིད་འཛིན་དང་སྲིོད་བློན། ཡང་ན་གྲོགས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་བྱེ་བྲག་པ་སུས་ཀྱང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དོན་དག་ཆེ་ ཕྲའི་ཐོག་གྲོས་འཆར་འདོན་པའི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་ཅིང་། གྲོས་ཆོད་དེ་གྲོགས་ཚོགས་ཀྱི་ར་བའི་ནང་སླེབས་ཟིན་པའི་རྗེས་སུ། གྲོས་ཆོད་དེ་དང་འབྲེལ་བའི་མཇུག་འབྲས་ལེགས་ཉེས་ཅི་བྱུང་ལ་གྲོས་འཆར་འདོན་མཁན་ སྒེར་ངོས་ནས་ཚེ་དང་སྙོམས་པར་འགན་འཁྲི་ལེན་དགོས་པའི་ཁྲིམས་གཞི་གང་ཡང་མེད།

ཞི་ བའི་གྲོས་འཆར་དོན་ཚན་ལྔ་ཐོག་མར་གོང་ས་མཆོག་གི་མཚན་ཐོག་ནས་བཏོན་པ་ཡིན་ཀྱང་། བོད་མི་དམངས་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་གཙོས་ཚོགས་ཆེན་སྔ་ཕྱི་དག་གིས་ངོས་ལེན་དང་ གཏན་འབེབས་བྱས་ཟིན་པའི་རྗེས་སུ། གྲོས་འཆར་དེར་གྲུབ་འབྲས་སོན་མིན་སོགས་སྤྱི་འགན་དུ་གྱུར་པ་ལས། གྲོས་མགོ་འདོན་མཁན་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ནག་འདེད་ལྟ་བུ་བྱས་པ་སྲིད་དོན་ཚན་རིག་ གི་ལྟ་གྲུབ་དང་མི་མཐུན།

ཞི་ བའི་གྲོས་འཆར་དོན་ཚན་ལྔ་ལ་རྒྱ་གཞུང་གིས་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་ངོས་ལེན་མ་བྱས་པ་དང་། དེ་ཉིད་རྨང་གཞི་ལ་བཞག་པའི་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་ཐེངས་མང་བྱས་པ་ལ་དོན་ཕན་ལྡན་ པའི་གྲུབ་འབྲས་མ་ཐོན་སྟབས། ༢༠༠༨ ལོར་རྒྱལ་བོ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ཉིད་ཀྱིས་སྔར་ཁོང་གིས་བཏོན་གནང་མཛད་པའི་གྲོས་ འཆར་ཁག་ལ་གྲུབ་འབྲས་མ་ཐོན་པའི་གསལ་བསྒྲགས་བསྐྱངས་ཟིན་པ་རེད། གསལ་བསྒྲགས་དེ་བསྐྱངས་ཉིན་ནས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་ངོས་ནས་ལེའུ་དེ་ཉིད་མཇུག་ བསྡུས་པ་རེད།

༢༠༠༡ ལོ་ནས་མི་དམངས་ཀྱིས་བཀའ་ཁྲི་ཐད་ཀར་འོས་འདེམས་བྱས་ཤིང་། རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་བོད་སྤྱིའི་དབུ་ཁྲིད་གྱི་མཚན་གནས་ཙམ་ལས་བཙན་བྱོལ་བོད་ གཞུང་གི་སྐུ་འགན་ཁྱེར་མ་དགོས་པའི་ཕྱེད་བགྲེས་ཡོལ་གྱི་ངོ་བོར་བཞུགས་པ་རེད་ལ། མི་དམངས་ཀྱིས་ཐད་ཀར་འོས་འདེམས་བྱས་པའི་བཀའ་ཁྲི་སྐབས་གསུམ་པའི་འོས་བསྡུ་ ལེགས་གྲུབ་བྱུང་བ་དང་མཉམ་དུ། རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་ལས་བགྲེས་ཡོལ་ཆ་ཚང་གནང་ ཟིན་པ་རེད།

དེས་ ན་ད་ལྟའི་བཀའ་སྤྱི་གཉིས་ཀྱིས་ཞི་བའི་གྲོས་འཆར་དོན་ཚན་ལྔ་གཞི་ལ་བཞག་པའི་ སྲིད་ཇུས་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་མིན་དང་། འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ཁ་ཕྱོགས་གཞན་གང་ཞིག་ཏུ་བསྒྱུར་མིན་དེ་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་དང་ འབྲེལ་བ་གང་ཡང་མེད། ང་ཚོའི་ཤེས་ལྡན་པ་དང་སྲིད་དོན་སྣེ་ཁྲིད་པ་དག་གིས་འདི་རིགས་མ་མཁྱེན་པ་ག་ལ་ སྲིད་དེ། མཚམས་རེར་དོན་དག་བྱེད་བྲག་པ་ཁ་ཤས་བརྗེད་འགྲོ་བ་ཡོང་སྲིད་སྟབས་ལྷན་རྒྱས་ལ་ དྲན་གསོ་ཙམ་ཞུས་པ་ཡིན།

དེང་ སང་ལམ་དབུ་མའི་ཐོག་སྐད་ཆ་བཤད་མཁན་དང་། རྩོམ་ཡིག་སྤེལ་མཁན་མང་བོ་ཞིག་ས་མཚམས་ལས་རྦད་དེ་བརྒལ་ནས། སྐབས་བབ་ཀྱི་བཤད་གཞི་སྲིད་དོན་གྱི་ལྟ་གྲུབ་མི་གླེང་བར། རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་སྐུ་སྒེར་ལ་མངོན་སུམ་འཛེམས་མེད་ཀྱིས་གཞི་མེད་བསྙོན་འཛུགས་ བྱེད་པའི་ཚ་རླབས་ཤིག་འཕྱུར་གྱིན་འདུག

དེ་ ལྟར་བྱེད་མཁན་ཕལ་ཆེ་བ་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་མི་སྣའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་ཤིང་། ཁོང་ཚོའི་ཁྲོད་བླ་སྤྲུལ་ཀྱང་ཡོད་ལ་གྲྭ་བ་ཡོད། ཉེ་ལམ་གྱི་ཟླ་ངོ་ཁ་ཤས་ནང་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་དང་། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་སྲིད་ཇུས་ལངས་ཕྱོགས་དང་འབྲེལ་བའི་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་མཁན་ གྱི་ཁྲོད་ནས། གང་ཟག་སྒེར་གྱི་མཛད་སྤྱོད་ལ་རྒོལ་གཏམ་སྤེལ་གཙོ་གྲས་ཤིག་ནི་སྤྲུལ་སྐུ་དབང་ ཆེན་རེད།

སྤྲུལ་ སྐུ་དབང་ཆེན་གྱིས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲུག་འཛུགས་ལ། རྡ་སའི་བཀས་བཀོད་བརྒྱུད་འཛིན་གྱི་ཚོགས་པར་འབོད་ཀྱིན་འདུག་ཅིང་། བོད་རྒྱ་ཆེའི་མི་དམངས་ཀྱིས་བདམས་པའི་བཀའ་ཤག་དང་། བོད་མི་དམངས་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་གཉིས་གཙོས་པའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཤིག་བཀས་བཀོད་ བརྒྱུད་འཛིན་གྱི་ཚོགས་པ་ཡིན་ན། ཡུ་རོབ་ཀྱི་དུས་རབས་བར་མའི་ནང་བྱུང་བའི་བཀས་བཀོད་བརྒྱུད་འཛིན་གྱི་ལམ་ལུགས་ འཇིག་རྟེན་གྱི་སྐྱེ་བོ་ཡོངས་ཀྱིས་འཇིགས་སྣང་བྱེད་དགོས་དོན་མེད་ཅིང་། མི་དམངས་ཀྱིས་ཁྲིམས་ལུགས་ལ་བརྟེན་ནས་རང་གི་འཐུས་ཚབ་བདམས་ནས་བཙུགས་པའི་བཀས་ བཀོད་བརྒྱུད་འཛིན་གྱི་སྲིད་གཞུང་ཞིག་ད་སྔ་འཇིག་རྟེན་ཐོག་བྱུང་མྱོང་མེད་པས་ ཡ་མཚན་མ་ཡིན་ནམ།

ཁོང་ གིས་སྐུ་ཞབས་ང་ཕོད་འཇིགས་མེད་ཀྱི་དོན་རྐྱེན་དང་འབྲེལ་ནས། ༢༠༡༢ ཟླ་༤ ཚེས་༢༦ ཉིན་ཨེ་ཤ་ཡ་རང་དབང་རླུང་ཕྲིན་ཁང་གི་མགོ་འཛིན་རྒྱ་མོ་ལོའུ་ཞེས་པ་དེ། ཨ་རིའི་གྲོང་ཁྱེར་ཆི་ཥ་གྷོར་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་དང་མཇལ་འཕྲད་བྱས་པའི་འདྲ་པར་ དྲ་ཐོག་ཏུ་ཡང་ཡང་བཀྲམས་ནས་གོ་རྒྱུ་བཏང་ཞིང་། སྐལ་ལྡན་བློ་གྲོས་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་པ་དང་འབྲེལ་ཏེ་དོན་རྐྱེན་དེའི་རྒྱབ་ ལོགས་ན་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་འདུག་མདོག་མདོག་གི་ཚིག་ཟུར་མང་བོ་བསྟན་འདུག

གལ་ སྲིད་གནས་ཚུལ་དེ་འདྲ་རྩོམ་མཁན་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ཡིན་ན། སྤྲུལ་སྐུ་ཁྱེད་རང་ཙམ་མ་ཡིན་པར་ང་ཚོ་ཚང་མས་གནང་ཕྱོགས་དེར་ངོས་ལེན་བྱེད་མི་ སྲིད། འོན་ཀྱང་ཁུངས་སྐྱེལ་དང་རྒྱུ་མཚན་ཚད་ལྡན་གང་ཡང་བཤད་རྒྱུ་མེད་པར། རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་ཐལ་ཆ་ཆེ་བའི་ཚོད་དཔག་གི་མདུང་རྩེ་གཏད་པ་དེ་འགྲོ་བ་མིའི་ རྩ་བའི་བཟང་སྤྱོད་དང་མི་མཐུན་ཞིང་། ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱི་མདུན་དུའང་ཁེ་ཉེན་ཆེ་བའི་བྱ་སྤྱོད་ཅིག་ཅི་ལ་མིན།

ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༢༤ ཉིན་སྤྲུལ་སྐུ་དབང་ཆེན་གྱིས་རྩོམ་ཡིག་སྤེལ་ཏེ། ༡༩༧༩ ལོར་ཏིང་ཞའོ་ཕིང་གིས་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་བོད་རང་བཙན་རྩོད་གླེང་མ་གནང་ན་། དེ་མིན་གྱི་གནད་དོན་ཐམས་ཅད་གྲོས་མོལ་གྱི་ལམ་ནས་ཐག་གཅོད་གནང་ཆོག་པའི་གྲོས་ འགོ་བཏོན་པ་ལ་ཁ་གཡར་ནས། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་བོད་རང་བཙན་མི་རྩོད་པར་གཉིས་ཕན་གྱི་བདེ་སྐྱིད་ཅིག་དགོས་ ཞེས་གྲོས་གཞི་ཞིག་བཏོན་པ་དེ་ནི་གཙོ་བོ་ནེའུ་བྷེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་ཀྱི་ འོས་ཤག་ལ་ཞུགས་འདོད་ཡོད་པའི་རེད་ཅེས་སྔོན་ཆད་ཨ་རིའི་ནེའུ་ཡོག་དུས་བབ་ཀྱིས་ བཤད་པ་ཁུངས་དག་ཅིག་ཐོས་མྱོང་བ་མ་ཟད་ཞིབ་མོའི་བློ་ཡིས་དཔྱད་ནའང་ཧ་གོ་གྱི་འདུག ཅེས་སོགས་བཤད་འདུག

ཕྲན་གྱིས་བལྟས་ན་ཉོའུ་ཡོཀ་དུས་བབ་ཏུ་དེ་འདྲའི་རྩོམ་ཡིག་ཡོད་མེད་སྐུ་ཉིད་ཀྱིས་ དངོས་སུ་མཐོང་མེད་ཅིང་། གལ་སྲིད་དེ་འདྲ་ཡོད་པའི་དབང་དུ་བཏང་ཡང་། དེ་ནི་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ཚེ་འདིའི་རྙེད་པ་སྙན་གྲགས་ལ་དབུ་འཁོར་ནས་ཡོད་མཁན་ གྱི་སྐྱེས་བུ་ཞིག་ཡིན་པ་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་ནུས། འགན་ཁུར་དང་བརྩེ་སེམས་ཤ་ཚ་མེད་པའི་ཕྱི་རྒྱལ་བ་ཚོས་མགོ་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ནས་ བཟུང་སྟེ། མཇུག་ང་ཚོ་ལྟ་བུའི་ཐོག་རྩོམ་ཡིག་འཆལ་འཆོལ་སྤེལ་བ་རེ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བགྲངས་ཏེ། བོད་དོན་དང་བོད་མི། བོད་མི་བྱེ་བྲག་པ་བཅས་ཀྱི་མི་གཤིས་ལ་སྡོམ་ཚིག་འགོད་ཐབས་བྱེད་པ་དེ། འཇག་མའི་ཀ་བ་བཙུགས་ནས་ཐོག་ཁང་བསྐྲུན་འདོད་པ་མ་ཡིན་ནམ།

ལོ་ ངོ་ཁ་ཤས་ཀྱི་གོང་ལ་རྒྱལ་བ་རིན་ཆེས་ཨོ་སི་ཊ་རིས་ཡ་རུ་དུས་འཁོར་དབང་ཆེན་གནང་ སྐབས། ཡུལ་དེའི་ཁྱོ་ཤུག་གཉིས་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་དུས་འཁོར་དབང་ཆེན་ནི་དྲག་སྤྱོད་རིང་ ལུགས་སྤེལ་རྒྱུའི་དམིགས་ཡུལ་ཡིན་རབས་ཀྱི་རྩོམ་ཡིག་དུ་མ་བྲིས་ཏེ། ཡུལ་དེའི་ཚགས་པར་གྱི་མདུན་ཤོག་སྟེང་བཀོད་པ་དངོས་སུ་མཐོང་མྱོང་ཡོད། མི་རིགས་གཞན་གྱིས་བོད་དང་བོད་མིའི་ཆོས་རིག་ལ་མཐོང་ཆུང་ཁྱད་གསོད་བྱས་པའི་ རྩོམ་ཡིག་རེ་ཁྱེར་ཡོང་སྟེ། བོད་མི་སྤྱི་སྒེར་དང་དེ་དག་གི་རིག་གཞུང་། མི་གཞི་བཅས་ལ་སྡོམ་ཚིག་རྒྱག་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། ཀྲུང་གོའི་བོད་ལྗོངས་དང་། པོ་ཏ་ལ་ཟེར་བ་སོགས་རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་དུས་དེབ་ཁག་ཅིག་ཏུ་ང་ཚོའི་སེམས་པ་ ཚལ་གཤགས་སུ་གཏོང་བའི་རྩོམ་ཡིག་མང་བོ་ཡོད་ཡོད་པ་དེ་རེད།

སྤྲུལ་ སྐུ་དབང་ཆེན་གྱིས་ཆེས་ཉེན་ཁ་ཅན་གྱི་སྐད་ཆ་ཞིག་བཤད་འདུག་པ་ནི། རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་གཞུང་གི་དབང་ཆ་སྒེར་འཛིན་བྱས་ཏེ། མི་དམངས་ཀྱིས་ཐད་ཀར་བདམས་པའི་བཀའ་བློན་ཁྲི་བ་ལ་དབང་ཆ་སྤྲོད་ཀྱིན་མི་འདུག་ ཟེར་བ་དེ་རེད། དེ་ནི་དོན་དག་ཧ་ཅང་ཚབས་ཆེན་ཞིག་ཡིན་སྟབས། ང་ཚོས་ཁོང་གི་མ་ཚིག་འདིར་དྲངས་ན།

མཐར་ ཨུ་ཐུག་ནས་རྩ་དགོངས་ཞུས་ཤིང་རྩ་གཞུང་ཡང་སྒོ་བརྒྱབ་ནའང་དེང་སང་མང་མོས་སྲིད་ སྐྱོང་ལ་རང་དབང་སྤུ་རྩེ་ཙམ་མི་སྤྲད་པར་དབུ་མའི་ལམ་ནི་ད་ལྟའི་ཆར་བོད་དོན་ལ་ མེད་དུ་མི་རུང་བའི་གྲུབ་འབྲས་ཅན་གྱི་སྲིད་ཇུས་བཟང་པོ་ཞིག་ཡིན་ཞེས་མགོ་ལ་ཇ་ འཇོག་འཇོག་བྱེད་དགོས་དོན་མེད་པ་མ་ཟད། ཨཱེ་ཊ་ལཱི་དང་ལ་དྭགས་བཅས་སུ་ང་ཡིས་བཀའ་སྤྱི་བོར་མི་ལེན་པ་ཚོ་ཞེས་ཐུགས་ དགོངས་ཉིས་སྟོང་བཅུ་གཉིས་ལོའི་ཆུ་འབྲུག་ལྟར་འཁྲུགས་ཤིང་བཀའ་བཙན་གློག་དམར་ བཞིན་འཁྱུག་དགོས་དོན་ཡང་ག་ལ་མཆིས། 

ཞེས་ བཤད་འདུག་པ་འདི་རེད། ང་ཚོ་མང་ཚོགས་ཀྱིས་ཤེས་དགོས་པའི་གནད་དོན་དོན་གཙོ་བོ་ནི། རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་དབང་ཆ་སྒེར་འཛིན་བྱས་ཏེ་སྲིད་སྐྱོང་ལ་དབང་ཆ་སྤྲོད་ཀྱིན་ མི་འདུག་ཟེར་བ་དེ། སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ཁྱེད་ལ་དངོས་སུ་གསུངས་པ་ཡིན་ནམ། ཡང་ན་སྲིད་སྐྱོང་དང་ཡིག་འབྲེལ་བྱུང་བ་ཡིན། འདིའི་ཐོག་སྤྲུལ་སྐུ་མཆོག་གིས་ཁུངས་སྐྱེལ་བྱེད་དགོས་པ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་རེད། གལ་སྲིད་ཁྱེད་ཀྱིས་བཤད་པ་ལྟར་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་ལྐོགས་ནས་གཞུང་གི་དབང་ཆ་ སྒེར་སྡོམ་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་ན། ང་ཚོ་བོད་མི་ཚང་མས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་མཛད་སྤྱོད་ཁས་མ་བླངས་ན་འགྲིག་ཀྱང་། ཐོག་མར་སྐུ་ཉིད་སྤྲུལ་སྐུ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། བོད་མི་ཞིག་ཡིན་པ། མི་ཞིག་ཡིན་པ་བཅས་ཀྱི་ཆ་ནས་རང་གི་སྐད་ཆ་ལ་འགན་ཁུར་ཏེ་དོན་དག་འདི་བོད་རྒྱ་ ཆེའི་མི་དམངས་ལ་ཁུངས་སྐྱེལ་བྱེད་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་རེད། 

གལ་ སྲིད་སྐུ་ཉིད་ལ་གནས་ཚུལ་འདི་རིགས་ཁུངས་སྐྱེལ་བྱ་རྒྱུ་མེད་ཚེ། རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་དང་། རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་ཡིད་ཆེས་དང་བརྩི་བཀུར་ཞུ་མཁན་རྒྱ་ཆེའི་མི་དམངས་ལ་དགོངས་ དག་ཞུ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་རེད། དེ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། དུད་འགྲོ་ཞི་མིས་རྟུག་པ་བཏང་བ་ལ་ངོ་གནོང་ནས་ས་འོག་ལ་སྦས་ཤེས་ཀྱིན་ཡོད་ན། སྐུ་ཉིད་ཀྱིས་ཁ་སང་བཤད་པའི་ཕོ་གཏམ་ལ་དེ་རིང་འགན་ཁུར་ལོས་དགོས། དེ་ཕྱོགས་གཅིག་རེད་ལ། ཕྱོགས་ངོས་གཞན་དག་ནས། གལ་སྲིད་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་མི་གཤིས་དང་མཛད་སྤྱོད་སྐོར་བཤད་པ་དག་ལ་ཁུངས་ ལུང་རྒྱུ་མཚན་འགོད་རྒྱུ་མེད་པར་རང་བཟོ་བྱས་པ་ཡིན་ན། དེ་ནི་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་གང་ཟག་བྱེ་བྲག་པ་གཅིག་ལ་སྐྱོན་འཛུགས་བྱས་པ་ཙམ་མ་ ཡིན་པར། རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་དབུ་ཁྲིད་འོག་ཤར་སྐྱོད་བྱེད་མཁན་རྒྱ་ཆེའི་མང་ཚོགས་ལ་ མཐོང་ཆུང་བྱས་པ་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་མི་ཞུ་ཀ་མེད་རེད།

དེ་འབྲེལ་གྱི་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་མཁན་མང་བོ་ཞིག་གིས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་བཤད་ཆོག་མི་ ཆོག་གི་སྐད་ཆ་གླེང་གིན་འདུག་ཅིང་། ཆོག་དང་མི་ཆོག་ཅེས་པའི་ཚིག་དེ་རིགས་ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱི་ནུས་པ་ལྡན་པའི་མིང་ཚིག་ རེད། ཁྲིམས་ཐོག་ནས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་བཤད་མི་ཆོག་པ་གང་ཡང་མེད་ཅིང་། བཤད་ཆོག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བཤད་ཀྱིན་ཡོད་པ་མ་རེད་དམ། འོན་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གྱི་དོན་དག་མང་བོ་ཞིག་བཤད་ཆོག་མི་ཆོག་དང་། བྱས་ཆོག་མི་ཆོག་གཅིག་པུས་ཡོང་བ་ཞིག་མ་ཡིན་པར། བཤད་འོས་མ་འོས་དང་། བསྒྲུབ་འོས་མི་འོས་ཀྱི་གནས་ལུགས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཀྱང་ཡོད་ཅིང་། ཁྲིམས་ཐོག་གཅིག་པུས་ཆོག་མི་ཆོག་གཅིག་རིང་གཞི་ལ་བཞག་ན། རང་གི་ཨ་མ་དང་སྲིང་མོ་ལ་འཁྲིག་པ་སྤྱད་མི་ཆོག་པའི་ཁྲིམས་ལུགས་ཤིག་བཟོས་པ་མ་ མཐོང་ཞིང་། འོས་མི་འོས་ཀྱི་ཐོག་ནས་འཇིག་རྟེན་དུ་དེ་འདྲ་བྱེད་མཁན་ཤིན་ཏུ་ཉུངས་ཤིང་། རྒྱ་ལ་བྱུང་བའི་དབང་དུ་བཏང་ཡང་ཤེས་པ་རྣལ་དུ་གནས་པའི་སྐྱེ་བོ་སུས་ཀྱང་ཡི་རང་ མི་བྱེད་པ་ལྟ་བུ་དོན་དག་མང་བོ་ཞིག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ།

རྒྱལ་ བ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་དད་མི་དེ་རང་དབང་རེད་ལ། བརྩི་བཀུར་བྱེད་མི་བྱེད་ཀྱང་རང་དབང་རེད། འོན་ཀྱང་གནས་ལུགས་དང་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ཕོངས་པའི་གཞི་མེད་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་པ་དེ་ དག་ལ་མང་ཚོགས་ཀྱིས་ནམ་ཡང་དགའ་བསུ་བྱེད་མི་སྲིད། རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་བཏོིན་པའི་སྲིད་ཇུས་ལ་དགའ་བསུ་མི་བྱེད་པའི་ཐོབ་ཐང་ལེན་ མཁན་རྣམ་པས། དེ་ལ་དགའ་བསུ་བྱེད་མཁན་ཁག་ལ་ཐལ་སྤྱོད་པ་དང་། ཐ་ལེ་བྷན། བཀས་བཀོད་བརྒྱུད་འཛིན་པ་སོགས་ཀྱིས་ཚིག་སྤྱད་དེ་དམའ་འབེབས་བྱེད་འོས་པ་མ་ཡིན་ ཏེ། ཁོང་རྣམ་པར་དེ་ལ་དགའ་བསུ་བྱེད་པའི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་པའང་བརྗེད་མི་ཉན་པ་ཞིག་ཡིན།

མཐའ་ མཇུག་རང་རེའི་ཤེས་ལྡན་པ་དང་རྩོམ་པ་བོ། ཆབ་སྲིད་དཔྱད་རྗོད་པ་རྣམས་ལ་གྲོས་སུ་འདེབས་པ་ནི། ང་ཚོས་བོད་རང་བཙན་བཤད་ཀྱང་ཆོག་ལ་སྒྲུབ་ཀྱང་ཆོག དེ་བཞིན་རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་བཤད་ཀྱང་ཆོག་ལ་སྒྲུབ་ཀྱང་ཆོག་གི་རེད། གལ་སྲིད་རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་གི་སྲིད་ཇུས་མུ་མཐུད་རྒྱུན་འཛིན་བྱེད་འདོད་མེད་ཚེ། སོ་སོ་རང་ཉིད་ཀྱིས་བདམས་པའི་སྲིད་སྐྱོང་དང་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ལ་གནོན་ཤུགས་ སྤྲད་དེ་གཞུང་གི་སྲིད་ཇུས་ལ་འགྱུར་གཏོང་དུ་འཇུག་དགོས་པ་རེད། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་དུ་འཇུག་དགོས་པ་རེད། 

ང་ཚོས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་མི་ལོ་ལྔ་བཅུ་ལྷག་གི་རིང་ཕྱག་ཟུང་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཅིང་ འཛམ་གླིང་ཡུལ་གྲུལ་མང་བོར་སློང་བརྒྱབ་སྟེ། བོད་མི་དྭ་ཕྲུག་ཁྲི་སྟོང་གསོས་པའི་བདེན་པ་བརྗེད་མི་ཉན། ཁོང་གི་ནམ་རྒྱུན་གྱི་བཞུགས་ཤག་དང་ན་བཟའ་སོགས་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་ཆོས་ཚོགས་སྐྱོང་མཁན་ བླ་སྤྲུལ་དཀྱུས་མ་ཞིག་གི་ཁེ་འབྱོར་ཙམ་ཡང་ལོངས་སུ་སྤྱོད་ཀྱིན་མེད་པའི་བདེན་ པ་ལ་ཁྱད་གསོད་མ་གནང་མི་འོས། 

ཁོང་ གིས་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་ཚུགས་པ་ནས་ལོ་རེའི་འགྲོ་གྲོན་སྤྱིའི་བརྒྱ་ཆའི་༢༠ ལྷག་ཐབས་འཚོལ་གནང་གིན་ཡོད་པ་ལ། འདས་པའི་ལོ་མང་རིང་ཨ་སྒོར་ས་ཡ་གསུམ་ཡས་མས་འབབ་ཀྱིན་ཡོད་ཅིང་། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་རྩ་ནས་ཁས་མི་ལེན་མཁན་དག་ལ་འདིས་ཡ་མཚན་བསྐྱེད་མི་ཐུབ་ ཀྱང་། འདས་པའི་ལོ་ངོ་ལྔ་བཅུའི་རིང་དྷ་རམ་ས་ལའི་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་དང་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ ཆེ་གཉིས་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་ལས་བོད་མི་རྣམས་ཁ་འཐོར་དུ་མ་སོང་བ་དང་། གཞིས་ཆགས་དང་དགོན་སྡེ། སློབ་གྲྭ་སྨན་ཁང་སོགས་གཞི་རྩའི་སྒྲོམ་གལ་ཆེན་འདི་དག་བསྐྲུན་ཏེ་བསྐྱངས་པ་ལས། བོད་མིའི་ཆོས་རིག་ལྟོས་འཇོག་གིས་གཅེས་ཉར་གནང་ཐུབ་ཡོད་ཅིང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་བོད་མི་རིགས་འདིའི་མཚན་མཐོང་ལ་རྒྱ་ཚད་མཐོར་སླེབས་པ་སོགས་ ཀྱི་བྱས་པ་རླབས་ཆེན་འདི་རིགས་ལ་མཐོང་ཆུང་གནང་མི་འོས།

ཁོང་ གི་སྐུ་དྲིན་ལ་བརྟེན་ནས། ཆོས་རྒྱུད་ཆེན་པོ་བཞི་དང་། གཡུང་དྲུང་བོན་བཅས་ཀྱི་བླ་ཆེན་རྣམས་ཞལ་ལྷན་ཅིག་གདན་འཛོམས་ནས་ཚོགས་འདུ་ འཚོགས། བོད་ཀྱི་ཆོས་རིག་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཕྱོགས་སྐོར་བགྲོ་གླེང་གྲོས་ཆོད་འཇོག་པ་སོགས་ མཉམ་གནས་ཆིག་སྒྲིལ་འདི་འདྲ་ང་ཚོས་སྔར་བྱུང་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་མཐོང་མྱོང་ མེད་པའི་བཀའ་དྲིན་ཡང་བརྗེད་མི་ཉན།

བོད་ ཕྱི་ནང་གཉིས་དང་ཆོལ་ཁ་དང་ལུང་ཚན་ཕན་ཚུན་བར་སྔོན་ཆད་མཐོང་མྱོང་མེད་པའི་མཐུན་ ལམ་དམ་ཚིག་རྡོག་རྩ་ཆིག་སྒྲིལ་ཚད་མཐོར་སླེབས་བཞིན་པ་འདི་ཡང་གང་ལ་བརྟེན་ནས་ འབྱུང་གིན་ཡོད་མེད་ཀྱི་དངོས་ཡོད་བདེན་པ་ཆུ་ལ་འཕེན་མི་ཉན།

ངའི་ བསམ་ཚུལ་བྱས་ན་ད་ལྟ་དྲ་ཐོག་དང་ཚགས་ཤོག་ཁག་ཏུ་རང་བཙན་དང་། ལམ་དབུ་མ་གཉིས་ཀྱི་བར་དཀའ་རྙོག་ཅིག་གླེང་བཞིན་པ་འདི་བོད་རྒྱ་ཆེའི་མི་དམངས་ ཉམ་ཆུང་དག་ལ་འཕྲད་པའི་དཀའ་ངལ་ཞིག་མ་རེད། འདི་ཆབ་སྲིད་པ་རེ་ཟུང་དང་། ཤེས་ཡོན་ཅན་ཁག་ཅིག་གི་སེམས་ལ་ལྟ་གྲུབ་ཀྱིས་བསླངས་པའི་དཀའ་ངལ་ཞིག་རེད། དེས་ན་མང་ཚོགས་བལྟས་ནས་སྡོད་མ་དགོས་པར། དབུ་མའི་ལམ་གྱིས་བོད་རྒྱ་ཞི་འགྲིག་འདོད་མཁན་ཚོས་དེའི་ཐོག་ལ་ཤུགས་རྒྱོབས། རང་བཙན་རྩོད་ལེན་གྱི་དམ་བཅའ་བརྟན་པོ་ཡོད་མཁན་ཚོས་རང་བཙན་ལེན་ཐབས་ཀྱི་འཆར་ གཞི་བསྒྲིགས་ཏེ་ལག་ལེན་བསྟར་དགོས་པ་རེད་དྲན།

དེ་ ལ་སུས་ཀྱང་བཀག་འགོག་བྱེད་མི་སྲིད་པ་རེད། ཐོབ་ཐང་རྩོད་པ་ལ་བཀག་འགོག་བྱས་ན་དམངས་གཙོ་མ་རེད། ཐོབ་ཐང་མ་བརྩད་སྔོན་ནས་ལྟ་གྲུབ་མ་རྩོད། ལྟ་གྲུབ་བརྩད་ན་ལོ་ངོ་སྟོང་ལའང་རྫོགས་རྒྱུ་མེད། 

དབུ་ མའི་ལམ་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་རྒྱའི་དཀའ་རྙོག་སེལ་མ་ཐུབ་པ་ལ་ང་ཚོ་མ་ཐང་ཆད་ནས་ཡོད་ པ་རེད། ད་འོ་ན་དེ་མ་ཡིན་པའི་ཐབས་ལམ་ག་རེ་འདུག ཐབས་ལེན་དེ་ལག་ལེན་དུ་བསྟར་ཐུབ་ཀྱིན་འདུག་མི་འདུག་སོགས་ཆུ་ནང་ལ་ཕར་འཛུལ་ དགོས་པ་ལས། ཆུ་འགྲམ་ནས་ཆུ་མོའི་གཏིང་ཟབ་ལོད་བཤད་ནས་དུས་ཚོད་བསྐྱལ་བ་དགོས་དོན་ཆུང་།

དབུ་ མ་ལག་ལེན་བསྟར་མཁན་ཚོས་སྐུ་ཚབ་བཏང་སྟེ་འབད་བརྩོན་བྱས་པ་རེད་ལ། འབད་བརྩོན་བྱས་པ་ལ་གྲུབ་འབྲས་པ་མ་ཐོན་པ་རེད། འཇིག་རྟེན་གྱི་འཆར་གཞི་ཡོད་ཚད་ལ་གྲུབ་འབྲས་ཐོན་རྒྱུ་ཁག་པོ་རེད། གྲུབ་འབྲས་མ་ཐོན་པ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་ཏེ་རྒྱུ་མ་ཕུ་འདེད་ཀྱིས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ ཆེ་ལ་སྡང་ཟུག་བསྟན་པ་དེ་ཕན་ལས་གནོད་ཆེ་བའི་ལས་ཀ་ཞིག་རེད།

རང་ བཙན་རྩོད་མཁན་རྣམ་པས་མུ་མཐུད་ནས་མར་མེ་ཁྲོམ་སྐོར་དང་ཟས་བཅད་ངོ་རྒོལ་གནང་ རྒྱུ་ཡིན་ནམ། ཡང་ན་དྲག་པོའི་གཡུལ་འགྱེད་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་ནམ་འཆར་གཞི་བཟོས་ཏེ་ལག་ལེན་ལ་བསྟར་དགོས་པ་མ་རེད་དམ།

གལ་སྲིད་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་སྐྱོན་འཛུགས་བྱས་ན་བོད་རང་བཙན་ཐོབ་ཐུབ་ཀྱིན་ཡོད་ ཚེ། ང་རང་གིས་ཀྱང་སྐྱོན་འཛུགས་བྱེད་ངེས་ཡིན། གང་ཡིན་ཟེར་ན་བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་གི་མངོན་འདོད་བསྒྲུབ་ཐུབ་ཀྱིན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བ་ རིན་པོ་བློས་བཏང་ཡང་བློ་འགྱོད་ཡོད་མི་སྲིད་དེ། རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་དགོས་པ་བོད་མི་དམངས་ལ་བདེ་སྐྱིད་ཐོབ་རྒྱུ་དེ་རེད་ལ། ང་ཚོ་ལ་དགོས་པའང་དེ་རང་ལས་མ་འདས་པའི་སྟབས་ཀྱིས་རེད།                        

                      ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡ ཉིན་བྲིས་ཏེ་ཕུལ།