དབུལ་ཕོངས་ཀྱི་འཚོ་བ་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཆེད་ང་ཚོའི་མི་ཚེ་སྐྱེལ་སྟངས་འགྱུར་གཏོང་དགོས།

༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ཉིན་ཧོང་གི་རྒྱལ་སའི་གོ་ལའི་ཁོར་ཡུག་གླེང་སྟེགས་ཤིག་གི་སྟེང་དུ། དམག་ནི་མེ་སྤུངས་ཆེན་པོ་ཞིག་དང་འདྲ་ལ། མེ་སྤུངས་དེ་མུ་མཐུད་ནས་འབར་ཆེད་བུད་ཤིང་གསོག་དགོས། བུད་ཤིང་ལྟ་བུ་དེ་ནི་མི་ཆགས་ཡོད། དམག་འཁྲུག་སྐབས་མི་དེ་མེའི་བུད་ཤིང་ལྟ་བུ་ཡིན། དེར་བརྟེན་མེས་བུད་ཤིང་ཚང་མ་འཚིག་འགྲོ་བ་བཞིན་དམག་ཐབས་འོག་ང་ཚོ་ཚང་མ་གསོད་རྒྱུ་རེད་ཅེས་སོགས་གསུངས་འདུག

༧གོང་ས་མཆོག་ཟླ་འདིའི་ཚེས་ ༢ ཉིན་ནས་བཟུང་ཉི་ཧོང་དུ་ཆིབས་བསྒྱུར་སྐྱོང་གིན་ཡོད་ཅིང་། ཚེས་ ༣ ཉིན་ཉིན་ཧོང་གི་གྲོང་ཁྱེར་པོ་རོ་ཞེས་པར་མང་ཚོགས་ ༡༨༠༠ བརྒལ་བར་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད་པ་དང་། ཚེས་ ༤ ཉིན་རྒྱལ་ས་ཊོག་ཁྱོར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ཉི་ཧོང་གི་སྨན་པའི་ལྷན་ཚོགས་ནང་ཕེབས་ཏེ་སྨན་པ་དང་སྨན་ཞབས་ ༥༠༠ བརྒལ་བར་གསུང་བཤད་གནང་དོན། སྨན་པ་དང་སྨན་ཞབས་པས་ལས་ཀ་ནི་གཞན་ལ་མི་ཚེ་གསར་པ་ཞིག་སྦྱིན་བཞིན་ཡོད། མི་སུ་འདྲ་ཞིག་སྨན་ཁང་དུ་བསླེབས་སྐབས་སྤྲོ་སྐྱིད་གཏོང་ཆེད་ཡོང་གི་མ་རེད། ཁོང་ཚོར་དཀའ་ངལ་ཞིག་འཕྲད་པར་བརྟེན་སྨན་ཁང་དུ་ཡོང་གི་ཡོད། དེར་བརྟེན་ཁྱེད་ཚོ་སྨན་པ་དང་སྨན་ཞབས་པ་ཚོས་ཁོང་ཚོའི་མི་ཚེའི་ནང་རེ་བ་གསར་པ་ཞིག་སྦྱིན་བཞིན་ཡོད། སྤྱིར་འཛམ་གླིང་འདིའི་ནང་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོའི་རིང་ནས་དར་བའི་སྨན་གི་གཞུང་ལུགས་མང་པོ་ཞིག་ཡོད། བོད་པའི་སྨན་གཞུང་ལྟ་བུར་མཚོན་ན། དུས་རབས་ ༨ ནང་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་ཆོས་རྒྱལ་དབུ་ཞུགས་ཐོག་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྨན་པའི་ལྷན་ཚོགས་སྐོང་ཚོགས་གནང་ཡོད། སྐབས་དེར་པར་ཤི་ཡ་ Persia དང་ཨབ་གྷ་ནི་སི་ཏན་ Afghanistan ནས་ཡུ་ནཱ་ནི་ Yunani སྨན་གཞུང་གི་སྐུ་ཚབ་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་གར་ཚེ་ཡི་རིགས་འབྱེད་ Ayurveda ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དང་། བོད་དང་རྒྱ་ནག་བཅས་ཀྱི་སྨན་གཞུང་སོ་སོའི་སྐུ་ཚབ་ཕེབས་འདུག དུས་སྐབས་དེ་ནས་རིམ་བཞིན་དེང་དུས་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པ་དར་ཁྱབ་བྱུང་བ་ལྟ་བུ་འདུག ཅེས་སོགས་གསུངས་འདུག

ཚེས་ ༥ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོར་ཉི་ཧོང་རྒྱལ་སའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཁག་ཅིག་དང་། དེའི་རྗེས་༧གོང་ས་མཆོག་གོ་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁོར་ཡུག་གླེང་སྟེགས་སྟེང་ཕེབས་ཏེ་མི་ ༡༡༠༠ ལྷག་ལ་གསུང་བཤད་གནང་དོན། ད་ལྟའི་འཆར་འཛམ་གླིང་མི་འབོར་ཐེར་འབུམ་བདུན་ཡོད་པར་རྗོད་བཞིན་ཡོད། ཉམས་ཞིབ་པ་འགའ་རེས་ལོ་ངོ་བརྒྱ་ཕྲག་འདིའི་མཇུག་མཚམས་སུ་མི་འབོར་ཐེར་འབུམ་བཅུ་ལ་འཕར་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་བརྗོད་ཡོད། མི་འབོར་དེ་དག་ཁྲོད་མང་པོ་ཞིག་དབུལ་ཞིང་ཕོངས་པའི་འཚོ་བ་སྐྱེལ་བཞིན་ཡོད་སྟབས། དབུལ་ཕྱུག་གི་བར་ཁྱད་ཧ་ཅང་ཆེ་རུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། བར་ཁྱད་ཆེན་པོ་དེ་ང་ཚོས་འབད་བརྩོན་བྱས་ནས་ཆུང་དུ་བཏང་ནས་རིམ་བཞིན་དབུལ་ཕྱུག་འཁོད་སྙོམ་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས། དེ་ནས་མྱུར་ཚད་ཧ་ཅང་མཐོ་པོའི་ཐོག་ནས་གོ་ལའི་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་གི་གནས་ སྟངས་དང་། རང་བྱུང་གོད་ཆག་གི་དཀའ་ངལ་ཇེ་ཆེར་འགྲོ་བཞིན་པར་བརྟེན་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་གནད་དོན་འདི་ཁ་ཚ་དགོས་གཏུག་གི་གནད་དོན་ཧ་ཅང་ཛ་དྲག་པོ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། དེ་ནི་འགྲོ་བ་མི་རིགས་འཚོ་གནས་ཐུབ་དང་མ་ཐུབ་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཆགས་ཡོད། ཅེས་གསུངས་འདུག

༧གོང་ས་མཆོག་གིས། དབུལ་ཕོངས་རྣམས་ཀྱི་འཚོ་བ་ཕྲན་བུ་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཆེད་ང་ཚོས་རང་གི་མི་ཚེ་སྐྱེལ་སྟངས་ལ་འགྱུར་བ་ཞིག་བཏང་ནས་གོ་ལའི་ཐོན་སྐྱེད་དེ་དག་ཆ་སྙོམས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས། དཔེར་ན། དེང་སྐབས་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོ་ཞིག་གིས་དམག་གི་གོ་མཚོན་ཆེད་འགྲོ་སོང་ཧ་ཅང་ཕོན་ཆེ་གཏོང་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་དམག་རྒྱག་འདོད་སུ་ལའང་མེད། གང་ཡིན་བརྗོད་ན་དམག་འཁྲུག་བརྗོད་སྐབས་མི་གསོད་ཁྲག་སྦྱོར་ཡོང་རྒྱུ་རེད། དེ་འདྲ་སུས་ཀྱང་མི་འདོད། དམག་ནི་མེ་སྤུངས་ཆེན་པོ་ཞིག་དང་འདྲ་ལ། མེ་སྤུངས་དེ་མུ་མཐུད་ནས་འབར་ཆེད་བུད་ཤིང་གསོག་དགོས། བུད་ཤིང་ལྟ་བུ་དེ་ནི་མི་ཆགས་ཡོད། དམག་འཁྲུག་སྐབས་མི་དེ་མེའི་བུད་ཤིང་ལྟ་བུ་ཡིན། དེར་བརྟེན་མེས་བུད་ཤིང་ཚང་མ་འཚིག་འགྲོ་བ་བཞིན་དམག་ཐབས་འོག་ང་ཚོ་ཚང་མ་གསོད་རྒྱུ་རེད། སྤྱིར་དམག་འཁྲུག་དེ་འགྲོ་བ་མིའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཆ་ཤས་ཤིག་ཡིན་ཡང་དམག་འཁྲུག་རྒྱག་དགོས་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་དེ་ང་ཚོ་དང་ཁོ་པ་ཚོ། ང་ཚོའི་རྒྱལ་ཁབ་དང་ཁོ་པ་ཚོའི་རྒྱལ་ཁབ། ཅེས་པས་བཟོས་ཡོད། ད་ཆ་ང་ཚོ་དང་ཁོ་པ་ཚོ་ཟེར་ནས་ས་མཚམས་བཟུང་ནས་སྡོད་རྒྱུའི་དུས་ཚོད་འདི་ཡོལ་ཟིན་པ་ཞིག་ཡིན། ད་ཆ་གོ་ལ་གཅིག་འགྱུར་གྱི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཆགས་ཡོད་སྟབས་ང་ཚོ་ཚང་མ་ཕན་ཚུན་གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་ནས་འཚོ་གནས་བྱེད་དགོས་པ་ཆགས་ཡོད། ང་ཚོ་ཚང་མ་འགྲོ་བ་མི་རིགས་གཅིག་འགྱུར་ཞིག་ཡིན་སྟབས་རང་ཉིད་ལ་བདེ་བ་འདོད་པ་ལྟར་གཞན་ལའང་བདེ་བ་འདོད་ཀྱི་ཡོད། ཉི་ཧོང་རྒྱལ་ཁབ་འདིར་རྡུལ་ཕྲན་མཚོན་ཆའི་གནོད་འཚེ་ཕོག་མྱོང་ཡོད་སྟབས་ད་ཆ་རྡུལ་ཕྲན་མཚོན་ཆའི་ཐོག་དགག་པ་རྒྱག་མཁན་གཙོ་བོ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། དེར་ངོས་ཀྱིས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་རྒྱབ་སྐྱོར་གཙང་མ་ཞུ་རྒྱུ་མ་ཟད། ཁྱེད་ཚོས་དེའི་ཐོག་མུ་མཐུད་འབད་བརྩོན་གནང་རོགས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་སོགས་གསུངས་འདུག

ཉིན་དེར་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ཐེ་ཝན་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཁང་གི་ལས་ཁུངས་གསར་པ་སྒོ་འབྱེད་གནང་ཡོད་པ་དང་། སྐབས་དེར་བོད་མི་དང་ཉི་ཧོང་བ་བཅས་མི་ ༤༠ ཙམ་ལ་བཀའ་སློབ་གནང་དོན། བོད་དང་ཉི་ཧོང་གི་འབྲེལ་བ་དེ་༸རྒྱལ་མཆོག་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པའི་སྐབས་ནས་བྱུང་ཡོད། ཁོང་གིས་ཉི་ཧོང་དུ་བླ་མ་མཁས་པ་ཞིག་ཆེད་གཏོང་མཛད་འདུག དུས་སྐབས་དེའི་མཚམས་སུ་ཉི་ཧོང་པ་ཨེ་ཀའི་ཀ་ཝ་གུ་ཅི་(Ekai Kawaguchi) ཁོང་ཡང་སེ་རར་ཕེབས་ནས་སློབ་གཉེར་གནང་འདུག ངོས་ཀྱིས་སྐུ་གོང་མའི་གཟིམས་ཤག་ཏུ་ཨེ་ཀའི་ཀ་ཝ་གུ་ཅིའི་དཔར་དེ་ཡང་མཐོང་མྱོང་ཡོད། སྐུ་གོང་མ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཏེ་ཡུན་རིང་མ་སོང་བར་འཛམ་གླིང་དམག་ཆེན་གཉིས་པ་ལངས་ པར་བརྟེན་འབྲེལ་ལམ་ཆད་པ་ལྟ་བུ་ཆགས་ནས་ཕྱིས་སུ་ང་ཚོ་རྒྱ་གར་ནང་བཙན་བྱོལ་དུ་བྲོས་བྱོལ་བྱུང་རྗེས་གཞི་ནས་འབྲེལ་ལམ་སླར་གསོ་ཐུབ་པ་ལྟ་བུ་བྱུང་ཡོད། ངོས་ཀྱི་གཅེན་པོ་སྟག་འཚེར་རིན་པོ་ཆེས་ཡུལ་འདིར་ཉི་ཧོང་སྐད་སྦྱངས་པ་རེད།

དེ་རྗེས་རྒྱར་གྱི་ཇ་ཡ་པི་ར་ཀ་ཤི་ན་ར་ཡཱན་ Jayaprakash Narayan མཆོག་ནས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་བགྲོ་གླེང་ཡོང་ཆེད། བོད་སྐོར་ཨ་ཧྥི་རི་ཀ་དང་ཨེ་ཤི་ཡའི་ལྷན་ཚོགས་ Afro-Asian Conference on Tibet ཤིག་རྒྱ་གར་ནང་གོ་སྒྲིག་ཞུ་སྐབས་ཉི་ཧོང་གི་སྐུ་ཚབ་ནས་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཡོད། དེའི་རྗེས་མི་རིང་བར་ང་ཚོས་བོད་མི་ཉུང་ཤས་ཤིག་ཉི་ཧོང་དུ་བཏང་ནས་ཉི་ཧོང་གི་སྐད་ཡིག་བསླབས་པ་རེད། དེ་ནས་རིམ་བཞིན་ངོས་རང་ཡང་ཉི་ཧོང་དུ་ཡོང་ཐུབ་པ་དང་། ཉི་ཧོང་གི་དགོན་པ་དང་མཁས་པ་ཚོས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ལ་གཞི་ནས་དོ་སྣང་ཤུགས་ཆེན་པོ་བྱ་རྒྱུ་མགོ་བཙུགས་ཡོད། ཅེས་སོགས་གསུངས་འདུག