བོད་ལ་ལྟ་སྟངས་འདི་འདྲ་ངན་པ་འཛིན་དོན་གང་ཡིན་ནམ།

རོ་སི་ཐང་གིས་བརྩམས། མཚོ་སྒོ་འཇམ་དབྱངས་ཀྱིས་བསྒྱུར།

ངའི་བོད་རིགས་སྤུན་ཟླ་རྣམ་པ། གསུམ་པའི་ཚེས་པ་བཅུ་ནི་ཁྱེད་ཚོ་ཙམ་མིན་པར་རྒྱ་རིགས་དང་། འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཚང་མར་དམིགས་གསལ་གྱི་ཉིན་མོ་ཞིག་ཡིན། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༩ ལོར་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པས་དམར་པོའི་སྲིད་དབང་བཙུགས་ཏེ། བོད་ལ་དབང་བསྒྱུར་བྱས་པ་ནས་བཟུང་བོད་རིགས་མི་མང་ནི་ཁོང་ཚོའི་དབང་སྒྱུར་དང་གཉའ་གནོན་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་མཁན་ཐོག་མ་དེ་ཆགས་ཡོད་ཅིང་། ངོ་རྒོལ་གྱེན་ལངས་དེ་ནི་དུས་སྐབས་དེའི་ནང་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་ངོ་རྒོལ་གྱི་ལས་འགུལ་ཐོག་མ་དེ་ཡང་ཆགས་ཡོད། བོད་ཀྱི་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་རྣམས་ཀྱིས་ནོར་བུ་གླིང་ཁའི་མཐའ་བསྐོར་བ་དང་། ལྷ་སའི་གཞུང་ལམ་སྟེང་དུ་ཁྲོམ་སྐོར་བྱས་པ་དེ་ནི་ང་ཚོར་ཆེས་འཇིགས་སྣང་ཆེ་ཞིང་གདུག་རྩུབ་ཆེ་བའི་ཆབ་སྲིད་ལམ་ལུགས་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱེན་ལངས་ཀྱི་དཔེ་མཚོན་ཞིག་ཡིན་པ་བསྟན་ཡོད། ཁྱེད་ཚོ་ནི་གསར་གཏོད་ཀྱི་བྱེད་པོ་ཞིག་ཡིན་པས་ངས་ཁྱེད་ཚོར་མིག་དཔེ་ལྟ་བཞིན་ཡོད།

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ནང་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གི་དབར་སྒྱུར་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱེན་ལངས་བྱེད་སྐབས་ངའི་སྤུན་ཉེ་བཅུ་གཉིས་ཚུད་པའི་རྒྱ་རིགས་མང་པོ་ཞིག་མའོ་ཙེ་ཏུང་གི་(Great Leap Forward)མདུན་མཆོངས་ཆེན་མོའི་ལས་འགུལ་དེའི་ཁྲོད་བཀྲེས་སྐོམ་ཀྱིས་འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་སོང་། གྱེན་ལངས་བྱུང་བའི་རྗེས་སུ་བོད་མི་རྣམས་བཙོན་ལ་བཅུག་ཏེ་མནར་གཅོད་དང་སྡུག་སྦྱོང་ཚད་མེད་བཏང་ཡོད་པ་མ་ཟད། མའོ་ཙེ་ཏུང་གི་(Anti-Rightistcampaign)གཡས་ལྷུང་ལས་འགུལ་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་མཁན་རྒྱ་རིགས་ཤེས་ཡོན་པ་རྣམས་ཀྱང་བཙོན་འཇུག་བྱས་ཏེ་མནར་གཅོད་བཏང་ཡོད། ལོ་ངོ་སུམ་བཅུའི་རྗེས་ཀྱི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༩ ཟླ་བ་གསུམ་པའི་ནང་བོད་མི་རྣམས་ནི་སླར་ཡང་འཇིགས་སྣང་མེད་པའི་ཐོག་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ཁ་གཏད་དུ་ལངས་མཁན་ཐོག་མ་དེ་ཆགས་ཤིང་། བོད་མི་མང་པོ་ཞིག་དམར་གསོད་ཀྱང་བཏང་ཡོད། ཁོང་ཚོས་རང་དབང་དང་མང་གཙོ། རང་བཙན་སོགས་ཀྱི་ཆེད་དུ་བློས་གཏོང་ཆེན་པོ་བྱས་ཡོད། སྐབས་དེ་དུས་ང་ནི་པེ་ཅིན་དུ་མཐོ་སློབ་ཀྱི་གསར་ཞུགས་སློབ་མ་ཞིག་ཡིན་ལ། རྒྱ་རིགས་གྲོགས་པོ་ཞིག་ལྷ་སར་ལྟ་སྐོར་ལ་ཕྱིན་ཏེ་ཚུར་འཁོར་བ་དང་ཁོང་གིས་དྲག་ཆས་ཉེན་རྟོག་པས་བོད་མི་རྣམས་ལ་གདུག་རྩུབ་ཆེན་པོས་རྡུང་རྡེག་བཏང་བའི་སྐོར་དངོས་སུ་མཐོང་བ་ཞིག་ང་ཚོར་བརྗོད་བྱུང་།

ངའི་རེ་བར་གནམ་བདེ་སྒོ་མོའི་སློབ་ཕྲུག་མང་པོས་ལོ་རྒྱུས་དེ་རིགས་མང་ཙམ་ཤེས་པ་དང་། པེ་ཅིན་དང་ལྷ་སའི་སྡེབ་གསོད་ཀྱི་དོན་རྐྱེན་དེ་མ་བྱུང་སྔོན་ལ་བོད་མི་ངོ་རྒོལ་བ་རྣམས་དང་འབྲེལ་འདྲིས་ཀྱང་བྱུང་ཡོད་ན་བསམ་བྱུང་། དེའི་རྗེས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༩ ལོའི་དཔྱིད་ཀར་རྒྱ་ནག་གི་གྲོང་ཁྱེར་བརྒྱ་ཕྲག་བརྒལ་བའི་ནང་མི་མང་གིས་མང་གཙོའི་དོན་དུ་རྔམ་སྟོན་ཁྲོམ་སྐོར་བྱས་ཡོད། སྐབས་དེ་དུས་ང་ཚོས་རང་རང་སོ་སོའི་ས་ནས་ལས་འགུལ་སྤེལ་གྱི་ཡོད་ལ། ང་ཚོས་བརྡ་འཕྲིན་བརྒྱུད་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་འདྲིས་དང་། ཐུན་མོང་གི་ཉམས་མྱོང་དང་གོ་རྟོགས་བརྗེ་རེས་བྱེད་རྒྱུར་བརྡ་འཕྲིན་བརྒྱུད་ལམ་གྱི་ཆ་རྐྱེན་མི་འདང་བར་ཁག་དཀྲི་བཏགས་ཆོག ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༥ ལོ་སྟེ་དྲ་རྒྱ་དང་ཁ་པར་སོགས་ཤུགས་ཆེན་དར་བའི་བརྡ་འཕྲིན་གྱི་དུས་རབས་འདིའི་ནང་། ང་ཚོས་སོ་སོ་རང་ཉིད་ཀྱི་འཇིགས་ཞུམ་དང་། ལེ་ལོ་སོགས་ལ་ཁག་དཀྲི་བྱེད་རྒྱུ་ལས་གཞན་ཆ་རྐྱེན་མི་འདང་བའི་སྐྱོན་བརྗོད་དང་ལེ་འདའ་བྱེད་རྒྱུ་གང་ཡང་ལྷག་མེད། རྒྱ་ནག་དམར་པོའི་སྲིད་གཞུང་གིས་ཐབས་ཤེས་ཡོད་ཚད་ཀྱིས་ང་ཚོ་ཁ་བྲལ་དུ་གཏོང་བའི་ཐབས་ཤེས་བྱེད་བཞིན་པ་མ་ཟད། ང་ཚོའི་བར་དཀྲོག་རྐྱེན་བཟོ་ཅི་ཐུབ་ཀྱིས་ཕན་ཚུན་འཁོན་འཛིན་དང་མ་དགའ་བ་ཡོང་བའི་སྐུལ་སློང་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རྒྱལ་ནང་དང་འཛམ་གླིང་ལ་རྗུན་གཏམ་ཁྱབ་བརྡལ་དུ་གཏོང་གི་ཡོད་པ་མ་ཟད། སྲིད་འཛིན་ཨོ་བྷོ་མ་(Obama)དང་ཁོང་གི་བཟའ་ཟླ་(Michelle Obama)མ་ཁེལ་ཨོ་བྷོ་མ་གཉིས་ཀྱིས་ཀྱང་མང་ཚོགས་ཁྲོད་ཡོངས་བསྒྲགས་ཀྱིས་བོད་དེ་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་ཤིག་རེད་ཅེས་མངོན་སུམ་འཛེམས་མེད་ཀྱིས་རྫུན་གཏམ་བཤད་ཡོད། དེ་ནི་ངོ་ཚ་མེད་ཅིང་ཧམ་གཤེད་ཆེ་བའི་རྫུན་གཏམ་ཞིག་མ་རེད་དམ། དེས་ང་ལ་ཁོང་ཁྲོ་དྲག་པོ་བསླངས་བྱུང་།

ང་ཕལ་ཆེར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༩ ལོའི་ཟླ་བ་ ༦ པའི་ཚེས་བཞིའི་ཉིན་གྱི་ཞོགས་པའི་གནམ་བདེ་སྒོ་མོའི་ཞི་བའི་ངོ་རྒོལ་ནང་གསོད་གྲབས་བྱས་བྱུང་། ག་རེའི་ཆེད་དུ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མང་གཙོའི་ཆེད་དུ་རེད། གལ་ཏེ་རྒྱ་རིགས་སྟོང་ཕྲག་ལྷག་མེད་ནའང་བརྒྱ་ཕྲག་ལྷག་ཙམ་ཞིག་ནི་མེ་མདའ་དང་ལྕགས་ཁྲབ་འཁོར་ལོའི་འོག་ཏུ་དམར་གསོད་གཏང་ཡོད། སྤྱིར་བཏང་རྒྱུ་མཚན་འདི་གཅིག་པུའི་ཐོག་ནས་ང་ཚོས་སོ་སོའི་འདོད་མོས་ཡོད་པའི་དབུ་ཁྲིད་ཀྱི་ཆེད་དུ་འོས་ཤོག་འཕེན་པར་འདོད། ངས་བྷ་རག་ཨོ་བྷོ་མ་ལ་འོས་ཤོག་འཕེན་པ་ནི་ཨ་རིའི་ནང་ང་ལ་ཨ་མི་རིའི་ཁའི་མི་སེར་ཆགས་པ་དང་འོས་ཤོག་འཕེན་པ་ཐེངས་དང་པོ་དེ་ཡིན། ངས་ཁོང་གིས་འགྱུར་བ་ཏོག་ཙམ་ཞིག་གཏོང་བའི་རེ་བ་བརྒྱབ་པ་ཡིན། གང་ཡིན་ཟེར་ན་ཁོང་གིས་ང་ཚོས་འགྱུར་བ་གཏོང་ཐུབ་ཀྱི་རེད་ཅེས་བརྗོད་སོང་། ཡིན་ནའང་ཁོང་གིས་འགྱུར་བ་དེ་ཙམ་བཏང་མེད་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་ནག་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་ཇུས་ཀྱི་ཁ་ཕྱོགས་ལ་དམིགས་བསལ་གྱི་འགྱུར་བ་གང་ཡང་བཏང་མེད། དེར་བརྟེན། ཁོང་གིས་ང་ཚོ་བློ་ཕམ་སྐྱེ་རུ་བཅུག་སོང་། འདིར་ངས་མི་སེར་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཕྱོགས་གཏོགས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཀྱི་མེད་པར་ཨོ་བྷ་མ་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད། ངས་འདིར་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་དྲང་བདེན་དང་ང་ཚོ་ཨ་རི་བ་ཞིག་ཡིན་པའི་ངོས་ནས་གཞི་རྩའི་ཐོབ་ཐང་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ཨ་རི་ནི་མང་གཙོའི་ཁ་ཕྱོགས་སྟོན་མཁན་ཞིག་ཡིན་པ་ཆ་འཇོག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་ང་ཚོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་རྣམས་ཀྱིས་ང་ཚོའི་ངོ་ཚབ་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་མེད། ཁོང་ཚོས་འགྱུར་བ་ཆེན་པོ་ཞིག་གཏོང་འདོད་མེད་པ་དེ་ནི་རྒྱ་ནག་དང་མཉམ་དུ་དངུལ་བཟོ་འདོད་ཡོད་པས་རེད། རྒྱུ་མཚན་དེའི་རྐྱེན་པས་ཁོང་ཚོས་རྒྱ་ནག་གི་ཆེད་དུ་རྫུན་གཏམ་ཁྱབ་བརྡལ་དུ་བཏང་སྟེ་རྒྱ་ནག་དང་མཉམ་དུ་(Nazi)ནཱ་ཛི་ཧིཌ་ལར་སྐབས་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལམ་ལུགས་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་བསྐྲུན་གྱི་ཡོད།

སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིན་གྱི་འོག་ཏུ་ཡོད་པའི་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དངུལ་བེད་སྤྱད་དེ་ཚད་ལས་བརྒལ་བའི་འཇིགས་སྣང་བསྐུལ་བ་དང་། མི་མང་དང་མཉམ་དུ་འཚེ་བ་དང་དཀྲོག་གཏམ་ཁྱབ་སྤེལ་བྱས་ཏེ་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་བཙོག་པ་བཟོ་བཞིན་ཡོད། འདི་ནི་ཧ་ཅང་གི་ཉེན་ཁ་ཆེ་བའི་ཁ་ཕྱོགས་ཤིག་རེད། སྲིད་གཞུང་གི་མགོ་འཁྲིད་དེ་དག་བཀག་སྡོམ་བྱེད་རྒྱུ་ནི་ང་ཚོ་ལ་རགས་ལས་ཡོད། ང་ཚོ་ཨ་མི་རི་ཁ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཁོང་ཚོས་བྱས་པ་དེ་ཡང་དག་ཅིག་མ་ཡིན་པ་ཤོད་དགོས། ད་ཆ་ཧོང་ཀོང་མི་གིས་མདུན་སྐྱོད་ཀྱི་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་གདུག་རྩུབ་སྲིད་བྱུས་ལ་སླར་ཡང་ངོ་རྒོལ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ལོ་ལྔ་བཅུའི་གོང་ལ་པེ་ཅིན་སྲིད་གཞུང་གིས་གྲོས་མཐུན་དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་རྩིས་མེད་བཏང་བ་བཞིན་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་ལ་ལམ་ལུགས་གཉིས་ཟེར་བའི་ལུགས་སྲོལ་དེ་ཡང་རྩིས་མེད་དུ་བཏང་ཡོད། རྒྱ་རིགས་གསར་འགོད་པ་གྲགས་ཅན་སུའུ་ཞའོ་ཁང་(SuXiaokang)གིས་ཉེ་དུས་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་སྤེལ་བའི་ནང་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པས་བོད་དང་ཤར་ཏུར་ཀི་སི་ཐན་གཉིས་ལ་ལམ་ལྷོང་བྱུང་བའི་ཁོང་ཚོའི་ཆབ་སྲིད་ལམ་ལུགས་དེ་ད་ཆ་ཧོང་ཀོང་ལ་སྤེལ་ཏེ་རིམས་པས་ཧོ་ཀོང་ཡང་བཟའ་བཞིན་འདུག་ཅེས་བཀོད་ཡོད།

པེ་ཅིན་གྱིས་མི་གསོད་ཁྲག་སྦྱོར་བྱས་ཏེ་སྲིད་དབང་སྒེར་འཛིན་གྱི་ལམ་ལུགས་རྒྱ་བསྐྱེད་གང་འདྲ་ཞིག་བྱས་སོང་། འདི་ནི་ཞེད་སྣང་ཚ་པོ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད་ཧ་ཅང་གདུག་རྩུབ་ཆེ་བའི་དབང་ཆ་རྒྱ་སྐྱེད་བྱས་པ་ཞིག་ཏུ་ངོས་ལེན་བྱེད་བཞིན་ཡོད། རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་དེ་དག་གིས་རིན་བབ་མཐོ་བའི་འཛམ་གླིང་གི་ཚོང་རྟགས་གྲགས་ཅན་གྱི་རྒྱུ་ནོར་རྣམས་ལྐོག་ས་རུལ་སྲུངས་ཀྱིས་ཧམ་འཕྲོག་བྱས་ཏེ་ཁོང་ཚོའི་ནང་མི་དང་། མཐུན་ཕྱོགས་མི་སྣ། ཟུར་བརྟེན་མ་སོགས་ལ་སྤྲད་དེ་ཧ་ཅང་གི་རྒྱས་སྤྲོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་ང་ཚོས་མཐོང་ཐོས་ཡོང་གི་ཡོད། ཁོང་ཚོའི་བུ་མོ་དེ་དག་ཡང་ཨ་རིའི་བྱང་ཤར་ཁུལ་གྱི་མཐོ་སློབ་ཆེ་ཁག་ཏུ་ཡོད་ལ། ཁོང་ཚོས་ང་ཚོའི་སྙིང་དང་སེམས་ལ་ཚོད་འཛིན་བྱས་ཏེ་མང་གཙོའི་འགྲོ་ལུགས་ཡོངས་རྫོགས་བཙོག་པ་བཟོ་བཞིན་ཡོད། སྲིད་འཛིན་ཨོ་བྷ་མས་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིན་གྱི་ཁ་གཏད་དུ་ལངས་འདོད་མེད་ཀྱང་ང་ཚོས་ཁོང་གི་སྤྱོད་ཚུལ་ལྟ་བུ་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གྱི་དབུ་ཁྲིད་རྣམས་ཀྱང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་མངོན་འདོད་སྐོང་བའི་སྤྱོད་ངན་འདི་ལྟ་བུ་བྱེད་དུ་འཇུག་མི་ཉན་པ་ཞིག་རེད།

 ངས་བོད་རིགས་སྤུན་ཟླ་ཡོངས་ལ་ཕུལ་བའི་ཞུ་ཡིག་དང་། འདིར་བཤད་པའི་སྐད་ཆ་དེ་དག་གིས་ང་ཚོ་གནོད་འཚེ་ཕོག་མཁན་ཚང་མ་མཐུན་སྒྲིལ་གྱིས་ནུས་པ་མཉམ་དུ་སྤུངས་ཏེ་རྒྱ་ནག་གི་ཆབ་སྲིད་ལམ་ལུགས་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ང་ཚོ་ཚང་མ་འཐབ་རྩོད་པ་ཞིག་བྱེད་ཆོག་གི་རེད། ང་ཁེར་རྐྱང་འཐབ་རྩོད་པ་ཞིག་མིན། རྒྱ་རིགས་གསར་འགོད་པ་གྲགས་ཅན་སུའུ་ཞའོ་ཁང་(SuXiaokang)གིས་བོད་མི་དང་། རྒྱ་རིགས། ཡུ་གུར་བ། ཧོང་ཀོང་པ། ཐེ་ཝན་པ། སོག་པོ་བཅས་མཉམ་རུབ་ཀྱིས་གདོང་ལེན་བྱེད་དགོས་པའི་ཛ་དྲག་འབོད་བསྐུལ་བྱས་ཡོད། ང་ཚོ་མི་རེ་ངོ་རེ་ཕྱིར་ཐོན་ཏེ་མཐུན་སྒྲིལ་གྱི་ངོ་བོར་ག་དུས་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་བ་དང་། ང་ཚོས་ལས་ཁུངས་ཀྱི་རྣམ་པའི་ཐོག་ནས་མཐུན་སྒྲིལ་གྱི་ཕྱོགས་སུ་ལས་དོན་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཡང་བསྒྲུབ་ཆོག་གི་རེད། དེ་ཡིས་ང་ཚོ་སྟོབས་ཤུགས་ཅན་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ཐུབ་ཀྱི་རེད། ང་ཚོས་གང་ཞིག་ཡིན་ཡང་འགྱུར་ལྡོག་ཡོང་བ་བཟོ་ཐུབ། ང་ཚོ་ལ་འགྱུར་ལྡོག་དེ་འདྲ་ཡོང་བ་ལ་དངུལ་ཁང་ཆེ་ཁག་དང་། ཚོང་རིགས་མི་སྣ། ཆབ་སྲིད་མི་སྣ་བཅས་ཀྱིས་བཤད་པ་ལ་མི་ལྟོས་པར་ང་ཚོ་ལ་ཅི་ཞིག་དགོས་པ་ང་ཚོས་སྒྲུབ་ཐུབ། དེང་སང་ཨ་རིའི་སྤྱི་ཚོགས་འདི་ནི་བརྩེ་སེམས་ལས་ལྡོག་ཏེ་འཇིགས་སྣང་གི་སྤྱི་ཚོགས་ཤིག་ཆགས་ཡོད་ལ་མི་ཚང་མས་རྒྱ་ནག་གི་གྱོན་གོས་མེད་པའི་གོང་མ་དང་། ཤོག་བུའི་སྟག ཤོག་བུའི་འབྲུག་དེ་དག་གཡོ་སྒྱུའམ་རྫུས་མ་ཞིག་ཡིན་པ་ཤེས་བཞིན་དུ་ཁས་ལེན་བྱེད་རྒྱུར་འཇིགས་སྣང་ཡོང་གི་ཡོད། ད་དུང་ཡང་ཨ་རི་བ་རྣམས་རྒྱ་ནག་གི་སྟོབས་ཆེན་མིང་གྲགས་ལ་འཇིགས་སྣང་ཡོང་གི་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཁོང་ཚོ་རང་ཉིད་ཀྱི་ཚོང་དང་། རྒྱ་ནག་ལ་གུང་སེང་དུ་འགྲོ་རྒྱུའི་མཐོང་མཆན་རག་ཐབས་ལ་དམིགས་ཏེ་དེ་དག་ཁྲོམ་བསྒྲགས་བྱེད་ཀྱི་མེད། རྒྱ་ནག་གིས་འཛམ་གླིང་ལ་མགོ་སྐོར་དང་། གཡོ་བྱུས་ཀྱི་ཐབས་ཤེས་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱ་ནག་འདི་བཞིན་སྟོབས་ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་པ་འཛམ་གླིང་ཡིད་ཆེས་སུ་འཇུག་གི་ཡོད། འདི་ནི་འཛམ་གླིང་ཡོངས་རྫོགས་དབང་དུ་བསྡུས་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་རེད། སྟབས་མི་ལེགས་པ་ཞིག་ལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བཙན་དབང་གི་འཛམ་གླིང་ཡིད་ཆེས་སུ་འཇུག་གི་ཡོད།

 བོད་ཀྱི་བདག་པོ་བོད་མི་ཡིན། བོད་ནི་ནམ་ཡང་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་ཤིག་མིན། རྒྱ་ནག་གི་བདག་པོ་རྒྱ་མི་རིགས་ཡིན། ཀྲུང་ཧྭ་མི་མང་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་འདི་ནི་མི་མང་ལ་དབང་བ་ཞིག་རེད། ཧོང་ཀོང་གི་བདག་པོ་ཧོང་ཀོང་བ་ཡིན། ཐཱེ་ཝན་ནི་རང་བཙན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་རེད། ཡུ་གུར་དང་ལྷོ་སོག་པོ་ཁོང་ཚོར་ཡང་རང་བཙན་འཐོབ་འོས་པ་ཞིག་རེད། རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་བློན་ལི་ཁེ་ཆིང་(Li keqiang)གིས་ཟླ་བ་ ༣ པའི་ཚེས་ ༤ ཉིན་རྒྱ་ནག་མི་མང་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་ལོ་འཁོར་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་བཤད་པའི་གཏམ་བཤད་ནང་རྒྱ་ནག་གིས་ཐཱེ་ཝན་གྱི་རང་བཙན་ལས་འགུལ་ལ་ག་དུས་ཡིན་ཡང་ངོ་རྒོལ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཅེས་བརྗོད་ཡོད། ཁོས་འདི་འདྲ་བརྗོད་དགོས་དོན་ཅི་ཡིན་ནམ། གང་ཡིན་ཟེར་ན་ཐཱེ་ཝན་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༩ ནས་བཟུང་རང་བཙན་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་པ་ཁོས་གསལ་པོ་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་པས་ཡིན། ཁོང་ཐཱེ་ཝན་གྱི་རང་བཙན་ལ་ཞེད་པ་ཡིན་ནམ། ཡང་ན་ཀྲུང་ཧྭ་མི་མང་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་འདི་ཐཱེ་ཝན་མི་མང་གི་བྱ་སྤྱོད་ཀྱི་མིག་དཔེ་ལ་ཞེད་པ་ཡིན་ནམ།

ཕྱི་ཟླ་ ༣ པའི་མགོ་སྟོད་ནང་ཧོང་ཀོང་གི་སློབ་གྲྭ་ཆེ་མོས་སྣེ་འཁྲིད་དེས་ཧོང་ཀོང་མི་མང་ཐཱེ་ཝན་གྱི་རང་བཙན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་མཁན་གསུམ་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་གསལ་སྟོན་བྱས་ཡོད། དེ་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༤ ལོ་ནས་བཟུང་ཁ་གྲངས་མང་ཤོས་ཤིག་ཆགས་པ་ཧོང་ཀོང་མི་མང་གི་བརྒྱ་ཆ་ ༣༦ གིས་མོས་མཐུན་བྱས་ཡོད། འདས་པའི་ཟླ་བ་ཁ་ཤས་ནང་ཧོང་ཀོང་གི་མི་མང་ཇེ་མང་ནས་ཇེ་མང་གིས་རང་བཙན་ཆེད་དུ་བགྲོ་གླེང་དང་། བསམ་ཚུལ་ཁྱབ་སྤེལ་བྱས་པ་མ་ཟད་གཞུང་ལུགས་དང་དངོས་ཐོག་གི་ཐབས་ལམ་དང་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་རང་བཙན་གྱི་ཆེད་དུ་ལས་ཀ་བྱེད་བཞིན་ཡོད། འདི་ནི་ཆར་གདུགས་གསར་བརྗེ་(UmbrellaRevolution)ལས་བྱུང་བའི་མེ་སྟག་གི་འཕེལ་ཕྱོགས་གསར་པ་ཞིག་རེད། སློབ་ཕྲུག་གཙོ་བོར་གྱུར་བའི་ངོ་རྒོལ་བ་མང་པོས་པེ་ཅིན་གྱིས་དོན་ངོ་མའི་ཡོངས་ཁྱབ་ཀྱི་འོས་བསྡུའི་ཐོབ་ཐང་ཞིག་སྤྲོད་ཀྱི་རེད་དམ་སྙམ་པའི་དོགས་གནད་ཡོང་གི་ཡོད། ཉེན་རྟོག་པས་རྡུང་རྡེག་བཏང་བ་དང་། མིག་ཆུའི་དུག་རླངས། མིག་ཚ་བྱེད་ཀྱི་རྫས་གཏོར་བ་འདི་ཡིས་མི་མང་པོ་ཞིག་རྨོངས་གཉིད་ལས་བསད་པ་མ་ཟད་རྨི་ལམ་དང་ལོ་འགའ་ཤས་སྔོན་ལ་ཡང་འཁོར་མི་ཐུབ་པའི་ཐབས་ལམ་མང་པོ་ཞིག་དྲན་དུ་བཅུག་ཡོད།

ཧོང་ཀོང་ནང་ལ་ག་རེ་བྱུང་བ་འདི་ཡིས་ཐཱེ་ཝན་ཐོག་ལ་ད་ལྟ་ནས་ཐད་ཀར་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཡོད། ཕྱི་ཟླ་བཅུ་གཅིག་པའི་ནང་པེ་ཅིན་གྱི་མཐུན་ཕྱོགས་གོ་མིན་ཏང་ཚོགས་པ་(Kuomin tang)ས་གནས་ཀྱི་འོས་ཤོག་ལས་མང་གཙོ་ཚོགས་པས་ཕམ་ཉེས་སུ་བཏང་བ་དང་སྤྱི་ཟླ་བཅུ་གཉིས་པའི་ཟླ་དཀྱིལ་ནང་ང་ཐཱེ་ཝན་གྱི་རྒྱལ་ས་ཐའེ་པེ་ལ་(Taipei)ལྟ་སྐོར་དུ་བསྐྱོད་སྐབས་འདི་གའི་ཡུལ་མི་རྣམས་ཀྱིས་མང་གཙོ་ཚོགས་པས་ཐཱེ་ཝན་མི་མང་གིས་གལ་སྲིད་གོ་མིན་ཏང་ཚོགས་པ་ལ་འོས་ཤོག་ཕང་ཚེ་ཐཱེ་ཝན་འདི་བཞིན་མ་འོངས་པར་ཧོང་ཀོང་ལྟ་བུར་འགྱུར་གྱི་རེད་ཅེས་པའི་འབོད་ཚིག་ལས་གོ་མིན་ཏང་ཕམ་ཉེས་སུ་བཏང་བའི་སྐོར་ང་ལ་བཤད་བྱུང་། དེང་སང་གི་ཧོང་ཀོང་དེ་གློ་བུར་ཉམས་རྒུད་དུ་ཕྱིན་ཏེ་བོད་ལྟ་བུར་འགྱུར་བཞིན་ཡོད། ལོ་སྔོན་མའི་ཟླ་བ་བཅུ་གཉིས་པའི་ཆར་གདུགས་གསར་བརྗེའི་སྐབས་ངས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་བསྒྲེངས་བ་དང་འཕྲལ་དུ་དེ་གའི་ཡུལ་མི་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱལ་དར་དེ་བོད་ཀྱི་ཡིན་པ་ཤེས་ཏེ་ང་ཚོ་བོད་ལྟར་འགྱུར་འདོད་མེད་ཅེས་ང་ལ་བརྗོད་བྱུང་།

རྒྱ་ནག་གཞུང་འདི་གདུག་རྩུབ་ཆེ་བའི་དབང་གིས་མི་མང་ཇེ་མང་ནས་ཇེ་མང་གཞུང་དང་མཉམ་དུ་གྲོས་མོལ་བྱེད་རྒྱུའི་བསམ་བློ་དོར་དགོས་པའམ་ཡང་ན་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆབ་སྲིད་སྤྱོད་ཚུལ་ལ་བཅོས་སྒྱུར་ཡོང་རྒྱུར་རེ་སྒུག་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ང་ཚོ་གནམ་བདེ་སྒོ་མོའི་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ཀྱིས་ལོ་ངོ་ཉི་ཤུ་རྩ་དྲུག་གོང་ནས་སློབ་གསོ་དེ་ཁག་པོ་ཞིག་ཡིན་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ཡོད། ཟླ་བ་གཉིས་ཙམ་རིང་ང་ཚོས་ཟས་བཅད་ངོ་རྒོལ་དང་། གོམ་བགྲོད། མི་མང་འདུ་འཛོམས་བྱས་ཀྱང་གཞུང་དང་མཉམ་དུ་གྲོས་བསྡུར་ག་རེ་བྱེད་རྒྱུ་ཡོད་ཅེས་འདྲི་རྒྱུའི་ཚབ་ཏུ་ང་ཚོར་སྡེབ་གསོད་བཏང་ཡོད། རྒྱུ་མཚན་དེའི་ཕྱིར་གྲོས་མོལ་ཟེར་བ་ནམ་ཡང་ཡོང་ཐབས་མེད་པ་ཞིག་རེད། ཧོང་ཀོང་གི་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ཀྱིས་ཟླ་བ་གཉིས་ལྷག་རིང་སྲང་ལམ་སྟེང་དུ་སྒར་རྒྱབ་སྟེ་ཟས་བཅད་ངོ་རྒོལ་བྱས་པར་བརྟེན་ཉེན་རྟོག་པས་ཁྲིམས་མེད་ལུགས་མེད་ཀྱིས་ཉེས་རྡུང་ཚབ་ཆེན་བཏང་ཡོད། ཁོང་ཚོ་མང་ཆེ་བ་མཐོ་སློབ་ཀྱི་སློབ་ཕྲུག་གཞོན་ནུ་ཤ་སྟག་ཡིན་ལ་རེ་འགའ་ང་ཚོ་གནམ་བདེ་སྒོ་མོའི་སློབ་ཕྲུག་ལས་ཀྱང་ཆུང་བ་འདུག

ཧོང་ཀོང་གི་ངོ་རྒོལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཉེན་རྟོག་པས་བཙལ་སྐུལ་གྱི་ངོ་རྒོལ་བྱེད་སའི་ས་ཆ་འདི་ལས་ཕྱིར་མ་བཏོན་གྱི་བར་དུ་ད་དུང་ཡང་ཁོང་ཚོས་པེ་ཅིན་གྱིས་དོན་ངོ་མའི་ཡོངས་ཁྱབ་ཀྱི་འོས་བསྡུའི་ཐོབ་ཐང་ཞིག་སྤྲོད་པའི་ཁས་ལེན་དེ་མཐའ་འཁྱོལ་ཡོང་རྒྱུར་རེ་བ་བྱས་ཏེ་བསྡད་ཡོད། ཡིན་ཡང་སློབ་ཕྲུག་གི་མགོ་ཁྲིད་དེ་དག་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་དཔོན་རིགས་དང་མཉམ་དུ་པེ་ཅིན་ལ་གྲོས་མོལ་བྱེད་དུ་འགྲོ་རྒྱུའི་འཆར་གཞི་ཡོད་ཀྱང་ཐ་ན་ཁོང་ཚོ་གནམ་གྲུའི་ནང་དུའང་འཛུལ་དུ་བཅུག་མེད། ཧོང་ཀོང་གི་ཉེན་རྟོག་པས་ང་ཚོ་ཆར་གདུགས་གསར་བརྗེ་ལས་ཕྱིར་ཕུད་བྱས་ཏེ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་སའི་ས་ཆ་གཙང་མ་བཟོ་ཐུབ་ཀྱང་། ཁོང་ཚོས་ང་ཚོའི་སྙིང་སྟོབས་ནམ་ཡང་གཅོག་ཐུབ་ཀྱི་མ་རེད་ཅེས་ངོ་རྒོལ་བ་མང་ཆེ་བས་ང་ལ་བཤད་བྱུང་།

ལོ་སྔོན་མའི་ཟླ་བ་བཅུ་གཉིས་པའི་ནང་ཧོང་ཀོང་གི་ཉེན་རྟོག་པས་ངོ་རྒོལ་བྱེད་སའི་ས་ཆ་ཆེ་ཤོས་དེ་དག་གཙང་མ་བཟོས་ཏེ་ཆར་གདུགས་གསར་བརྗེ་ཡོངས་སུ་འཇུག་བསྒྲིལ་བྱས་ཀྱང་ངོ་རྒོལ་བའམ་མི་མང་ལ་ཞི་བའི་ཚོགས་པ་དེ་དག་གིས་སེམས་འགུལ་ཐེབས་སུ་བཅུག་སྟེ་གསར་བརྗེ་མུ་མཐུད་ནས་གནས་སུ་བཅུག་ཡོད། མི་མང་དེ་དག་ནི་བསམ་བློ་ཡར་ཐོན་ཅན་གྱི་ཆེད་ལས་པ་དང་། ཁྲིམས་རྩོད་པ་གྲགས་ཅན། དངུལ་ཁང་དོ་དམ་པ། གསར་འགོད་པ་བཅས་ལས་གྲུབ་པ་ཞིག་ཡིན། སྤྱི་ཁྱབ་ལས་ཁུངས་དང་ཁྲིམས་བཟོ་ལྷན་ཁང་གི་གཞུང་ལམ་གཡས་གཡོན་མི་མང་ཕོན་ཆེན་པོས་བདག་བཟུང་བྱས་ཏེ་བསྡད་ཡོད། ཁོང་ཚོ་གུར་ནང་དུ་གནས་སྡོད་བྱས་ཏེ་དུས་ཡུན་རིང་པོ་སྡོད་རྒྱུའི་འཆར་གཞི་ཡོད་པ་རེད། ལོ་ན་དགུ་བཅུ་ལ་སོན་པའི་ངོ་རྒོལ་བ་ཆེ་ཤོས་མིང་འདོགས་ཝང་(Wong)ཡིན་པ་ཁོང་གིས་དཔྱིད་གསར་དུས་ཆེན་ཡང་གུར་གི་ནང་དུ་བཏང་ཡོད།

དམར་ཤོག་གི་དཔུང་དམག་རྒྱ་ནག་ནང་དུ་འབྱོར་བའི་རྗེས་སུ་ཝང་ཁོང་(wong)བྲོས་བྱོལ་དུ་ཕྱིན་ཡོད། གང་ཡིན་ཟེར་ན་ཁོང་གིས་རང་དབང་གི་རིན་ཐང་གསལ་པོ་ཤེས་པས་རེད། ཁོང་ཚོ་ལ་ངེས་པར་དུ་ང་ཚོའི་རྒྱབ་སྐྱོར་དགོས་ཀྱི་ཡོད། ངོ་དེབ་བམ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བརྒྱུད་ལམ་གཞན་བརྒྱུད་ནས་ཁོང་ཚོར་འཕྲིན་ཐུང་གཏོང་རོགས་ཞུ། ཐུགས་རྗེས་གཟིགས། ཧོ་ཀོང་གི་གནམ་ཐང་ལ་འགྲོ་རྒྱུའི་ཐོངས་མཆན་རག་རྒྱུ་དེ་ནི་ཧ་ཅང་གི་ལས་སླ་པོ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། གལ་སྲིད་གནམ་ཐང་ནས་གྲོང་ཁྱེར་ལ་འགྲོ་ཐུབ་ཚེ་ཁོང་ཚོར་འཚམས་འདྲི་བྱས་པ་དང་ཁོང་ཚོས་སྐུ་ཉིད་མཇལ་བ་དང་དགའ་ཚོར་བྱེད་ཀྱི་རེད། ཧོང་ཀོང་གི་མཁས་དབང་དང་རླུང་འཕྲིན་རྒྱང་སྲིང་བྱེད་མཁན་ཞི་བའི་ཚོགས་པ་སྣེ་ཁྲིད་པས་ཉེ་ཆར་ངའི་ངོ་དེབ་ཐོག་ཡོངས་གྲགས་ཀྱིས་རོ་སི་ལགས་ཁྱེད་ག་དུས་ཕྱིར་ལོག་ཡོང་གི་ཡིན་ནམ་ཞེས་བྲིས་འདུག་པ་དང་། ངས་ལོ་འདིའི་ནང་ཡོང་གི་ཡིན་ཞེས་ལན་འདེབས་བྱས་པ་ཡིན། ཁོང་གིས་ཁྱེད་ག་དུས་ཕྱིར་ལོག་ཡོང་བ་དང་བོད་ཀྱི་ཆེད་དུ་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཡང་བྱེད་རོགས་གནང་ཞེས་བྲིས་འདུག

ཧོང་ཀོང་དང་དབྱིན་ཇི་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་གསལ་བསྒྲགས་བྱས་པའི་གཞི་རྩའི་ཁྲིམས་ལུགས་ལ་དོ་སྣང་ཞིག་བྱས་ན། དེ་དག་ནི་ཤོག་བུ་གཅིག་པུའི་སྟེང་དུ་འཁོད་པའི་ཁྲིམས་ཙམ་ཞིག་རེད་ལ་རྒྱ་ནག་གི་རྩ་ཁྲིམས་ཡང་དེ་བཞིན་རེད། རྒྱ་ནག་གི་རྩ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༣༣ པའི་ནང་ཁྲིམས་ཀྱི་མདུན་དུ་ཀྲུང་ཧྭ་མི་མང་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཆབ་འབངས་ཚང་མ་འདྲ་མཉམ་ཡིན་པ་འཁོད་ཡོད་ལ། དོན་ཚན་ ༣༤ ནང་ཀྲུང་ཧྭ་མི་མང་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཆབ་འབངས་ཚང་མ་ལོ་ན་བཅོ་བརྒྱད་སོན་པ་དང་འོས་བསྡུར་ལངས་ཏེ་འོས་འཕེན་ཆོག་ལ། དོན་ཚན་ ༣༥ ནང་ཆབ་འབངས་ཚང་མར་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་དང་། གསར་འགོད་རང་དབང་། འདུ་འཛོམས་རང་དབང་། ཚོགས་པ་འཛུག་ཆོག་པའི་རང་དབང་། ཁྲོམ་སྐོར་བྱེད་ཆོག་པའི་རང་དབང་ཡོད་པ་བཅས་འཁོད་ཡོད། དོན་ཚན་ ༣༦ ནང་དུ་ཆབ་འབངས་ཚང་མར་ཆོས་ལུགས་ལ་དད་པ་བྱེད་ཆོག་པའི་རང་དབང་ཡོད་པ་གསལ་ཡོད། གལ་སྲིད་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་འདི་ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཆ་ཤས་ཤིག་ཡིན་པ་ནན་བརྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ན་ད་དུང་ཡང་བོད་ལ་ལྟ་སྟངས་ངན་པ་འདི་འདྲ་འཛིན་དགོས་དོན་ཅི་ཡིན་ནམ། བོད་མི་རྣམས་རྒྱ་ནག་ལ་འགྲོ་རྒྱུའི་ཐོངས་མཆན་དང་། བོད་ནང་ལ་འཛུལ་རྒྱུའི་ལག་ཁྱེར་རག་རྒྱུ་ཁག་པོ་འདི་འདྲ་ཅིའི་ཕྱིར་ཡིན་ནམ། ད་དུང་ཡང་བོད་མི་རྣམས་ལ་ཐོངས་མཆན་དགོས་དོན་ཅི་ཡིན་ནམ། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རྩ་ཁྲིམས་དེ་དག་ལ་ཆ་འཇོག་མི་བྱེད་པའམ་བརྩི་མེད་ག་ཚོད་གཏོང་གི་ཡོད་པ་ང་ཚོས་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་ཡོད།

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༩ ནང་ང་གཙོས་པའི་ངོ་རྒོལ་བ་མང་པོས་རྩ་ཁྲིམས་དེ་ལ་ལེགས་བཅོས་ཡོང་རྒྱུར་འབོད་སྐུལ་བྱས་ཡོད། ང་ཚོའི་དྲང་བདེན་དང་། རང་དབང་དེ་དག་གསར་འགྱུར་དང་དེབ་ནང་དུ་ཡོད་ནའང་རྒྱ་ནག་དམར་པོའི་སྲིད་གཞུང་གིས་ལག་ལེན་ཐོག་རྩ་བ་ནས་འཁྱེར་ཐུབ་ཀྱི་མེད། རྒྱ་ནག་གཞུང་རང་ཉིད་ཀྱང་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མི་འབྲང་བར་གཞུང་གི་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞིའི་ནང་དུ་གྲུབ་འབྲས་ཡོང་རྒྱུར་པེ་ཅིན་དང་མཉམ་དུ་གྲོས་མོལ་ཅིའི་ཕྱིར་བྱེད་དགོས་སམ། རྒྱ་ནག་གཞུང་དང་ལྟ་བ་མི་མཐུན་མཁན་ལ་དྲག་གནོན་དང་བཀག་འགོག་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ནི་དེ་སྔ་ལས་སྡུག་ཏུ་ཕྱིན་ཡོད། སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིན་འོག་ལ་ཡོད་པའི་རྒྱ་ནག་གིས་ཡང་དག་པའི་བཅོས་སྒྱུར་གཏོང་འདོད་མེད་པ་མ་ཟད་སོ་སོའི་རྒྱལ་ཁབ་འདི་ཁྲིམས་དང་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་འཛིན་སྐྱོང་བྱེད་རྒྱུའི་དམ་བཅའ་བཞག་པ་རྣམས་ཀྱང་དོན་ཐོག་ཏུ་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པར་ལམ་སེང་གཡོལ་ཐབས་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ཅེས་རྒྱ་ནག་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྟ་སྐྱོང་བྱེད་མཁན་གྱིས་འགན་འཛིན་སོ་ཕིས་རི་ཆར་ཌི་སོན་(sophie Richardson)གྱིས་བརྗོད་ཡོད་པ་མ་ཟད། ད་དུང་ཁོང་གིས་རྒྱ་ནག་འདི་འདས་པའི་ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་ཁ་ཤས་ནང་དྲག་གནོན་བྱེད་མཁན་སྡུག་ཤོས་ཤིག་ཆགས་པ་དེ་ནི་ང་ཚོའི་སྡུག་བསྔལ་ནམ་ཡང་རྫོགས་རྒྱུ་མེད་པ་འདྲ་བོ་ཞིག་ཡིན་ནམ་སྙམ་པའི་སྣང་བ་སྟེར་ཞེས་བརྗོད་ཡོད།

ཟླ་བ་ ༣ པའི་ཚེས་ ༨ རྒྱལ་སྤྱིའི་བུད་མེད་སྒེར་ལངས་ཀྱི་ཉིན་གཉིས་སྔོན་དུ་རྒྱ་ནག་གི་ཉེན་རྟོག་པས་གྲོང་ཁྱེར་མང་པོའི་མང་ཚོགས་སྐྱེལ་འདྲེན་བྱེད་སའི་ལྟེ་གནས་ཁག་ཏུ་ཆགས་སྤྱོད་ཀྱི་བརྙས་བཅོས་བྱས་པར་ཤེས་ཡོན་གྱིས་ཐོག་ནས་སྔོན་འགོག་ལས་འགུལ་མགོ་འཛུགས་བཞིན་པའི་སྐབས་སུ་བུད་མེད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་མཁན་བཅུ་འཛིན་བཟུང་བྱས་པ་མ་ཟད། གཞོན་ནུ་མ་ལྔ་ད་དུང་ཡང་བཀག་ཉར་འོག་གནས་ཡོད་པ་རེད། འཁྲུག་རྩོད་སློང་བའི་སྐྱོན་འཛུགས་དང་དཀའ་སྡུག་གིས་རྒྱུ་རྐྱེན་འོག་ཏུ་སླར་ཡང་རིག་གནས་གསར་བརྗེ་དེ་ཡོང་གི་ཡོད། འཛམ་གླིང་རྨོངས་གཉིད་ལས་བསད་ཏེ་དེ་ནི་ཧི་ཐི་ལར་སྐབས་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལམ་ལུགས་ཤིག་ཡིན་པ་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས། ཞི་ཅིན་ཕིན་ནི་ཧི་ཐི་ལར་ལས་ཀྱང་སྡུག་པའི་མི་ཞིག་རེད། ཡིད་བརྟན་མི་རུང་བའི་རེ་སྒུག་དང་རེ་འདོད་ཀྱི་སྟོང་བསམ་འདོར་བའི་དུས་ཚོས་ཤིག་ཡིན་པ་ངས་ནན་སྐུལ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།

གྲོས་བསྡུར་ཞུ་འབོད་བྱེད་རྒྱུའི་ཚབ་ཏུ་ང་ཚོའི་ཕ་ཡུལ་ཕྱིར་སློག་བྱེད་དགོས་པའི་དགོས་འདུན་ངེས་པར་དུ་འདོན་དགོས། ང་ཚོས་འགོག་རྒོལ་གྱི་ཆེད་དུ་སྒེར་གྱི་ཚོགས་པ་བཙུགས་ནས་ཁོང་ཚོ་དང་མཉམ་དུ་འཚེ་བ་མེད་པའི་ཐོག་ནས་འཐབ་རྩོད་ངེས་པར་དུ་བྱེད་དགོས། འདི་ནི་ང་ཚོར་ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་རླབས་ཆེན་གྱི་དུས་སྐབས་ཤིག་རེད། གང་ཡིན་ཟེར་ན་རྒྱ་ནག་དམར་པོའི་སྲིད་གཞུང་གིས་ང་ཚོ་ཚང་མ་དགྲའ་བོའམ། ཡང་ན་ཕྱི་སྡོད་བོད་རིགས་རྣམས་དགྲ་བོའི་ནུས་ཤུགས་ཤིག་ཡིན་པ་མཐོང་གི་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱལ་ནང་གི་བོད་རིགས་རྣམས་འཁྲུག་རྩོད་སློང་མཁན་གྱི་ནག་ཉེས་པ་དང་དཀའ་ངལ་གྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཞིག་ཡིན་པ་ཡང་མཐོང་གི་ཡོད། ཁོང་ཚོས་ང་ཚོར་དམར་ཤོག་གི་ལྟ་བ་ཁས་ལེན་བྱེད་གོས་པའི་བཙན་ཤེད་ཀྱང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཆུ་ཚོད་འགའ་ཤས་སྔོན་དུ་ངས་ཀྲུའི་ཀྲར་(Twitter)སྟེང་དུ་རྒྱ་རིགས་རྣམས་ལ་ངའི་གཏམ་བཤད་འདིའི་ནང་ཅི་ཞིག་བཤད་དགོས་མིན་དྲིས་པར་མཐོ་རིམ་སློབ་མ་ཞིག་གིས་རྒྱ་ནག་གི་ཞིང་ཆེན་མི་འདྲ་བ་དང་ས་ཁུལ་མི་འདྲ་བའི་ནང་དུ་ང་ཚོར་སྒེར་གྱི་རང་བཙན་དགོས་འདུན་ཡོད་པ་བཤད་རྒྱུ་དྲན་པ་མ་བརྗེད་རོགས་ཞེས་བཤད་བྱུང་། རྒྱ་ནག་ནས་ཡིན་པའི་མི་ཞིག་གིས་ཀྲུའི་ཀྲར་སྟེང་དུ་ཡོངས་གྲགས་ཀྱི་ཡིག་ལན་ཞིག་བཏང་བའི་ནང་ལོ་རྒྱུས་དྲན་པ་བརྗེད་མི་ཉན་པ་མ་ཟད། བོད་རིགས་གྲོགས་པོ་རྣམས་ལ་ཁྱེད་ཚོས་རང་དབང་གི་ཆེད་དུ་འཐབ་རྩོད་བྱས་པ་ང་ཚོས་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་ཅེས་བརྗོད་རོགས་ཞེས་ཀྱང་བཤད་བྱུང་།

དེང་སང་གི་རྒྱ་རིགས་མི་མང་རྣམས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་མགོ་སྐོར་གཏོང་བདེ་པོ་རྩ་བ་ནས་མེད། ང་ཚོ་རིམ་པས་རྨོངས་གཉིད་ལས་བསད་ཀྱིན་ཡོད། འདི་ནི་མ་འོངས་པའི་རྒྱ་ནག་འདི་སུ་ལ་དབང་བ་འདི་རེད། ང་ཚོ་ཚང་མས་འཐབ་རྩོད་ག་དུས་མཉམ་དུ་བྱེད་མགོ་ཚུགས་པ་དེ་ནི་རྒྱ་ནག་དམར་པོའི་སྲིད་གཞུང་དེ་བཞིན་ཉམས་ཆག་ཏུ་འགྲོ་བའི་ཉིན་མོ་ཞིག་རེད། དེང་སང་གི་རྒྱ་ནག་འདི་ནི་ནམ་མ་ལངས་གོང་གི་དུས་སྐབས་བཞིན་མུན་ནག་ཅན་ཞིག་ཡིན། ང་ཚོས་ཞོགས་པའི་ཉི་གཞོན་གྱི་འོད་ཟེར་འཕྲོ་རྒྱུར་རེ་འདོད་ཀྱི་ངང་ནས་སྒུག་བཞིན་ཡོད། ང་ཚོ་ལག་གདང་སྦྲེལ་ཏེ་མཉམ་ལས་བྱེད་དགོས། ང་ཚོས་ཚུལ་མཐུན་གྱི་སྒོ་ནས་ཁོང་ཚོ་ལ་ཞུ་འབོད་བྱེད་རྒྱུའི་ཚབ་ཏུ་འགྲོ་བ་མིའི་གཞི་རྩའི་ཐོབ་ཐང་དང་རང་བཙན་ཕྱིར་སྤྲོད་བྱེད་དགོས་པའི་དགོས་འདུན་འདོན་དགོས། ཁོང་ཚོ་དང་མཉམ་དུ་ཚུལ་མཐུན་གྱིས་འབད་བརྩོན་ཡོང་ཐབས་མེད་པ་ཞིག་རེད། དེ་ནི་ཟང་ཟིང་དང་ཉེན་འཚབ་ཆེ་རུ་འགྲོ་གཞི་ཞིག་ཀྱང་རེད། གང་ཡིན་ཟེར་ན་ཁོང་ཚོས་ཟང་ཟིང་དང་སྐྱུགས་བྲོ་པོ་ཞིག་ཏུ་བཟོས་ཟིན་པས་རེད། བཙན་དབང་སྲིད་གཞུང་གི་འོག་ལ་བོད་རིགས་དང་། རྒྱ་རིགས། ཡུ་གུར་བ། སོག་པོ་ས་ཡ་བཅུ་ཙམ་ཚེ་སྲོག་ཤོར་ཡོད། ང་ཚོས་འཐབ་རྩོད་ཉར་བའི་ཐོག་ནས་རྒྱུན་བསྲིངས་ཀྱིས་འཐབ་རྩོད་བྱེད་དགོས། བོད་རྒྱལ་ལོ།།

བསྒྱུར་མཆན། རྩོམ་ཡིག་འདི་ནི་བོད་མིའི་རང་དབང་སྒེར་ལངས་ཐེངས་ ༥༦ པའི་ཉིན་ཨ་རིའི་མངའ་སྡེ་ཆི་ཁ་ཀོ་(Chicago)རུ་གཏམ་བཤད་བྱས་པའི་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་ཡིན་ཞིང་། ད་ལམ་ཁོ་མོས་རྩོམ་ཡིག་འདི་བོད་སྒྱུར་བྱེད་དགོས་པའི་རེ་སྐུལ་ཞུས་པ་ལྟར་འདིར་བོད་བསྒྱུར་ཞུས་ཡོད།༄༅ མ་ཡིག་དྲ་ཚིག་ཁ་བྱང། Rose Tang speech in Chicago on Tibet Uprising Day唐路圖伯特抗暴日在芝加哥演講