འདི་གའི་གསར་འགོད་པས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྨན་བཅོས་ལྟ་སྐྱོང་ལས་གཞིའི་སྡེ་ཚན་འགན་འཛིན་ཉི་མ་རྒྱལ་མཚན་ལགས་སུ་བཅར་འདྲི་ཞུས་པ་ལྟར་ན། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྨན་བཅོས་ལྟ་སྐྱོང་ལས་གཞིའི་ཐོག་ཚོགས་དངུལ་ཚུར་ཡོང་བ་དང་སྨན་བཅོས་ཆེད་ཕར་བཏང་བ་གཉིས་ལས་ལོ་ལྟར་ཕར་བཏང་བ་ཆགས་ཡོད་འདུག
དྲི་བ། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྨན་བཅོས་ལྟ་སྐྱོང་ལས་གཞི་འདི་ཐོག་མ་མགོ་བཙུགས་པ་ནས་ད་ལྟའི་བར་ཚོགས་མི་འཛུལ་ཞུགས་དང་ཚོགས་དངུལ་འཕར་ཆག་གི་གནས་སྟངས་གང་འདྲ་བྱུང་ཡོད་དམ།
ལན། ལས་གཞི་འདི་བཀའ་ཤག་སྐབས་བཅུ་གསུམ་པ་ནས་ཡོད་པ་ཞིག་དང་། ༢༠༡༢ ལོའི་ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༡ ཉིན་ནས་ལས་གཞི་འདི་དངོས་སུ་མགོ་བཙུགས་པ་རེད། ད་ལོ་ནི་ལོ་བཞི་བ་དེ་རེད། འདས་པའི་ལོ་གསུམ་ལ་ལོ་ལྟར་ཚོགས་མི་ ༣༠༠༠ ཡས་མས་འཕར་གྱི་ཡོད་པ་རེད། དེ་ནས་ཚོགས་མི་ནས་ཚོགས་དངུལ་ཚུར་བྱུང་བ་དང་། སྨན་ཡོན་ཆེད་ཕར་སོང་པའི་བར་ལ་ཧང་སང་བའི་ཁྱད་པར་ཆེན་པོ་ཤོར་ཡོད་པ་རེད། དེར་ང་ཚོས་ག་རེ་ཡིན་མིན་ཞིབ་འཇུག་བྱས་ཡོང་དུས། མང་ཆེ་བ་ནང་མིའི་ནང་ལ་ན་ཚ་ཡོད་མཁན་མང་པོ་ཞིག་ལས་གཞི་འདིའི་ནང་འཛུལ་ཞུགས་བྱས་འདུག
ལོ་དང་པོ་ནས་ཚོགས་དངུལ་ཚུར་བྱུང་བ་དང་སྨན་བཅོས་ལ་ཕར་སོང་བ་གཉིས་ལ་ཧེ་བག་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད་པ་རེད། དཔེར་ན། ལོ་དང་པོར་ ༢༠༡༢ ལོའི་ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༡ ནས ༢༠༡༤ ལོའི་ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༡ ཉིན་བར་གྱི་ལོ་གཉིས་ནང་ཚོགས་མི་ ༡༩༩༦༠ ཡོད་པ་དེར་ཚོགས་དངུལ་ཚུར་བྱུང་བ་ཧིན་སྒོར་ ༡༥༤༦༦༨༥༡།༠༠ ཡོད་རེད། དེའི་ནང་ནས་སྨན་བཅོས་ཁེ་ཕན་ཐོབ་པའི་ཚོགས་མི་གྲངས་ ༡༡༣༣ ཡིན་པ་དང་། དེ་དག་ལ་ཕར་སོང་བ་ཧིན་སྒོར་ ༢༤༧༤༠༥༥༥།༠༠ ཆགས་འདུག ལོ་གཉིས་ནང་དངུལ་འཕར་མ་ཧིན་སྒོར་ ༩༢༧༣༧༠༤།༠༠ ཙམ་ཕར་སོང་ཡོད་པ་རེད། དེ་ནས་ ༢༠༡༤ ལོའི་ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༡ ནས་ ༢༠༡༥ ལོའི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༣༡ བར་གྱི་ལོ་གཅིག་རིང་ཚོགས་མི་ ༡༣༡༥༠ བྱུང་ཡོད་པ་དང་ཚོགས་དངུལ་ཚུར་བྱུང་པ་ཧིན་སྒོར་ ༡༠༥༦༩༣༣༧།༠༠ རེད། དེའི་ཁྲོད་ཀྱི་ཚོགས་མི་ ༩༡༠ ལ་སྨན་བཅོས་ཁེ་ཕན་ཐོབ་ཡོད་པ་དང་། དེ་དག་ལ་ཕར་སོང་བ་ཧིན་སྒོར་ ༡༨༥༨༠༩༤༢།༠༠ ཆགས་ཡོད་སྟབས། ཧིན་སྒོར་ ༨༠༡༡༦༠༥།༠༠ ཙམ་འཕར་མ་སོང་ཡོད་པ་རེད། ང་ཚོའི་གཞུང་ངོས་ནས་ལས་གཞི་འདི་ཚོང་གི་ངོ་བོ་མིན་པར་མི་མང་ལ་ཁེ་ཕན་སྐྲུན་བཞིན་ཡོད་པ་ཤེས་པར་བྱ་ཆེད་རེད། ཚོང་ཡིན་ན་ཁེ་ཕན་མེད་པར་ཚོང་རྒྱག་མཁན་ཡོད་པ་མ་རེད། ང་ཚོའི་འགྲོ་སོང་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཞིག་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད་ལ་དེ་ལ་དཔག་པའི་མི་མང་ཚོ་ལ་ཕན་ཐོགས་ཀྱང་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡོང་གི་ཡོད་པ་རེད།
དྲི་བ། ད་ལོ་ཨ་རིའི་རོགས་ཚོགས་ཤིག་ལ་བརྟེན་ཏེ་རོགས་དངུལ་བརྒྱ་ཆ་ ༧༠ ཞིག་ཚོགས་མི་ཚོར་ཚོགས་དངུལ་ཕུལ་པ་དེ་བོད་ནས་གསར་དུ་འབྱོར་མཁན་ཚོའི་ནང་ནས་ ༢༠༠༤ ལོའི་ཚུན་ཆད་མ་གཏོགས་རག་མེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་ནམ།
༢༠༠༤ ལོ་ནས་ད་ལྟའི་བར་བོད་ནས་གསར་དུ་འབྱོར་མཁན་ཚོར་རོགས་སྐྱོར་བྱེད་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དེ་ ༢༠༠༤ ལོ་ནས་ཡོང་མཁན་དེ་ཚོ་རྒྱ་གར་ལ་བསླེབས་ནས་ཞེ་དྲགས་ཕྱིན་མེད་སྟབས། འཚོ་བ་དང་གང་ཅིའི་ཐད་ནས་གསར་དུ་གཞིས་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་རེད། དཔལ་འབྱོར་དང་གང་ཅིའི་ཐོག་ལ་དཀའ་ངལ་ཡོད་པ་རེད། བརྒྱ་ཆ་ ༧༠ ཡི་རོགས་སྐྱོར་དེ་སྡེ་ཚན་གཞན་ལྔ་ལ་རག་ཡོད་པ་རེད། རྒན་གསོ་ཁང་དང་ཉམ་ཐག་ཨང་ཐོབ་ནང་མ་ཚུད་པར་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ལྷག་སྡོད་མཁན་དང་། ཁྱིམ་ཚང་ནང་ལ་ཕྲུ་གུ་གསུམ་དང་གསུམ་ལས་མང་པ་སྐྱེས་ཡོད་མཁན། སྔོན་མ་ནས་འཛུལ་ཞུགས་བྱས་ཡོད་པའི་ཚོགས་མི་ཚོར་ལོ་གཅིག་རིང་ལ་བྱ་དགའ། དགོན་སྡེ་ཁག་གི་བོད་རིགས་གྲྭ་བཙུན་བཅས་ལ་བརྒྱ་ཆ་ ༧༠ ཡི་རོགས་དངུལ་དེ་ཐོབ་ཡོད་རེད།
དྲི་བ། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྨན་བཅོས་ལྟ་སྐྱོང་ཚོགས་མིའི་ལག་དེབ་ཀྱི་དོན་ཚན་ ༧ པའི་དུ་རང་སྲོག་གཅོད་མཁན་ལ་ཁེ་ཕན་དེ་སྤྲོད་རྒྱུ་མིན་པ་དང་། དོན་ཚན་ ༨ པའི་ནང་ལ་སྨན་རྩིས་ཁང་དང་བདེ་ལེགས་སྨན་ཁང་གི་སྨན་རིན་ལ་བརྒྱ་ཆ་ ༡༠ གཅོག་རྒྱུ་ཡིན་པ། དེ་བཞིན་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་ཡོད་པའི་སྨན་རིན་བརྒྱ་ཆ་ ༢༠ གཅོག་རྒྱུ་ཡིན་ཟེར་བ་དེའི་རྒྱབ་ལྗོངས་ག་རེ་ཡིན་ནམ།
རང་སྲོག་གཅོད་ཐབས་བྱས་པ་སྨན་བཅོས་ལྟ་སྐྱོང་ནང་མི་ཚུད་པའི་གནད་དོན་རྒྱབ་ལྗོངས་གནས་ཚུལ་དེའི་ནང་ཁ་གསལ་བོར་བྲིས་ཡོད་པ་མ་རེད། ཡིན་ན་ཡང་། ཁ་ཤས་ཤིག་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་དོན་ཆེད་དུ་དེ་འདྲ་བྱུང་སྲིད་པ་དང་། ཡང་ཁ་ཤས་ཤིག་གིས་སོ་སོས་སྒེར་གྱི་སེམས་བཅོས་མ་ཐུབ་པར་རང་ཤི་རྒྱག་མཁན་ཡོང་སྲིད་པ་རེད། དཔེར་ན། བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་ཀྱི་ཆེད་དུ་རང་ལུས་མེ་བསྲགས་གཏོང་བ་སོགས་བྱུང་མི་སྲིད་པ་མ་རེད། དེ་འདྲ་ཡིན་དུས་ང་ཚོས་ལས་གཞིའི་ཁོངས་སུ་མི་ཚུད་ཅེས་ཞུ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་མ་རེད། སྤྱིར་བཏང་གིས་མི་སྒེར་གྱིས་རང་སེམས་རང་གིས་བཅོས་མ་ཐུབ་པར་རང་སྲོག་གཅོད་ཐབས་བྱས་པའི་རིགས་ལས་གཞི་འདིའི་ནང་ཚུད་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད།
རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་ལ་འཕྲོད་བསྟེན་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་ཡོད་པའི་སྨན་ཁང་ ༣༠ ལྷག་ཅིག་ཡོད་པ་དེ་ཚོ་ཕྱི་ལུགས་སྨན་རིན་ལ་བརྒྱ་ཆ་ ༢༠ གཅོག་རྒྱུ་དང་། བདེ་ལེགས་སྨན་ཁང་གི་སྨན་རིན་ལ་བརྒྱ་ཆ་ ༡༠ མ་གཏོགས་གཅོག་རྒྱུ་མེད་པ་དེ་བདེ་ལེགས་སྨན་ཁང་གིས་སྔོན་མ་ནས་སྨན་གྱི་རིན་གོང་མར་བཅག་སྟེ་བཙོང་གི་ཡོད་པ་རེད། དེ་བཞིན། སྨན་རྩིས་ཁང་གི་བོད་སྨན་ལ་བརྒྱ་ཆ་ ༡༠ གཅོག་རྒྱུ་བྱས་ཡོད་པ་དེ། བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་བོད་སྨན་ཟ་མཁན་བརྒྱ་ཆ་མང་པོ་ཡོད་པ་དང་། ཁོ་ཚོ་ཡང་ལས་གཞི་འདིའི་ནང་འཛུལ་ཞུགས་བྱ་རྒྱུའི་ཆེད་རེད།
དྲི་བ། སྨན་བཅོས་ལྟ་སྐྱོང་ལག་དེབ་ནང་གི་དྲི་བ་དྲིས་ལེན་ཁྲོད་ཀྱི་དྲི་བ་ ༢༩ བ་དེ་སྨན་བཅོས་ལྟ་སྐྱོང་ལས་གཞིའི་ནང་ལོ་གཅིག་ལ་འཛུལ་ཞུགས་བྱས་ནས་ལོ་རྗེས་མར་འཛུལ་ཞུགས་མ་བྱས་ན་རྗེས་ཕྱོགས་བསྐྱར་ཞུགས་བྱ་མི་ཆོག་ཟེར་བ་དེའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་ནམ།
སྤྱིར་བཏང་ལས་གཞི་འདིའི་ནང་ཡར་འཛུལ་བ་དང་མར་འཐོན་རྒྱུ་སོགས་རང་དབང་རེད། ཡིན་ནའང་ཐོག་མ་ལས་གཞི་འདིའི་ནང་ཞུགས་ཏེ་ལོ་གཅིག་དང་གཉིས་ལ་ཚོགས་དངུལ་མ་སྤྲད་པར་འཐོན་ཚར་ན། དེའི་རྗེས་ནས་བསྐྱར་ཞུགས་བྱ་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་པ་མ་རེད། དེ་ག་རེ་རེད་ཅེ་ན། མི་ཁ་ཤས་ཀྱིས་ཁྱིམ་ཚང་ནང་གི་མི་ཞིག་ལ་ན་ཚ་བྱུང་ཡོང་དུས་ལོ་དེར་ནང་མི་ཚོ་ལས་གཞིའི་ནང་འཛུལ་ཞུགས་བྱེད་པ་དང་། དེ་ནས་ནང་མི་ནད་པ་དེ་བཤག་བཅོས་བྱས་ནས་དྲག་ཚར་རྗེས། ལོ་རྗེས་མར་ལས་གཞིའི་ནང་ནས་འཐོན་འགྲོ་བ་དང་། ནང་མི་གཞན་ཞིག་ན་བའི་སྐབས་ལ་བསྐྱར་དུ་ཞུགས་རྒྱུ་ཡིན་ཟེར་མཁན་ཡོང་གི་འདུག ཁོ་རང་ཚོའི་བསམ་བློའི་ནང་ལ་ཁེ་ཕན་ལེན་རྒྱུ་མ་གཏོགས་གཞན་གང་ཡང་མེད་སྟབས། དེ་དག་ལ་ང་ཚོས་ཁོ་རང་ཚོའི་འདོད་པ་ལྟར་སྐོང་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད།
དྲི་བ། རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གྱི་གཞུང་གི་སྨན་བཅོས་ཉེན་སྲུང་ལས་གཞིའི་ནང་དང་པོ་ཡར་གཞུང་ལ་ཚོགས་དངུལ་ལོ་མང་རིང་འཇལ་བ་ཡིན་ན། རྗེས་སུ་ཚོགས་མི་དེ་ལོ་ན་གྲས་པོ་ཆགས་དུས་ཁོ་ཚོར་ཕྱིར་དངུལ་ཞིག་སྤྲོད་ཀྱི་འདུག ང་ཚོའི་སྨན་བཅོས་ལྟ་སྐྱོང་ལ་དེ་འདྲའི་འཆར་གཞི་ཡོད་དམ།
ང་ཚོའི་འདི་རྒྱལ་ཁབ་ཡོད་པའི་གཞུང་གི་སྨན་བཅོས་ཉེན་སྲུང་ལྟ་བུ་མིན་པར་འདི་ནི་སྤྱི་ཚོགས་དགེ་རྩ་རང་གི་ཆེད་དུ་རེད། ད་ལྟ་ཚུར་ཡོང་བའི་ཚོགས་དངུལ་གྱིས་ཕར་སྤྲོད་རྒྱུ་འདང་གི་ཡོད་མ་རེད། མི་མང་པོ་ལས་གཞི་འདིའི་ནང་ཞུགས་ཏེ་མ་རྩ་ཡག་པོ་ཆགས་ན་དེ་ལ་འབབ་པའི་བསམ་བློ་གཏོང་རྒྱུ་ཡོད་རེད། དཔེར་ན། ཚོགས་མི་ཚོར་སྨན་བཅོས་ཁེ་ཕན་དེ་ཡང་འབུམ་གཅིག་ནས་གཉིས་དང་གསུམ་ལ་སྤར་ཆོག་གི་རེད། ཡང་ན་མི་གཅིག་ལོ་ལྔ་ནས་བཅུ་ལ་འཛུལ་ཞུགས་བྱས་རྗེས་ཚོགས་དངུལ་འབུལ་བའི་བརྒྱ་ཆ་ཆག་ཡང་གཏོང་རྒྱུ་སོགས་ཡོད་པ་རེད། ད་ལྟ་ང་ཚོར་ཚུར་ཡོང་བ་ལས་ཕར་འགྲོ་བ་མང་པོ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས་འདི་ལས་ལྷག་གི་ཁེ་ཕན་ཞིག་བསྐྲུན་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད།
དྲི་བ། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྨན་བཅོས་ལྟ་སྐྱོང་གི་ལས་གཞི་འདི་མི་མང་ལ་ཕན་ཐོགས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་མིག་མཐོང་ལག་ཟིན་ཡིན་ཡང་། ད་བར་ལས་གཞི་འདིའི་ནང་ཞུགས་མཁན་གྱི་གྲངས་འབོར་དེ་ཙམ་འཕར་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ལ་ངོས་འཛིན་གནང་གི་ཡོད་དམ།
ང་ཚོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཤོར་ནས་ལོ་ལྔ་བཅུ་ལྷག་རིང་གཞན་པའི་རོགས་དངུལ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡོང་པ་ཡིན་སྟབས། ང་ཚོའི་བསམ་བློའི་ནང་གཞན་བརྟེན་དེ་ཤུགས་ཆེན་པོ་རེད། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ལབ་དུས་གཞུང་ནས་མར་ཞུ་རྒྱུ་མ་གཏོགས་གཞུང་ལ་ཡར་འབུལ་རྒྱུའི་ལྟ་བ་སྐྱོ་བོ་ཞེ་དྲགས་རེད། གཉིས་ནས། ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ལ་འཕྲོད་བསྟེན་ཉེན་སྲུང་སྐོར་ལ་གོ་རྟོགས་ཧ་ཅང་དམའ་བོ་རེད། མ་འོངས་པར་ན་ཚ་འདྲ་མིན་ཡོང་སྲིད་པའི་བསམ་བློ་དང་སྔོན་ནས་ཉེན་སྲུང་གི་གྲ་སྒྲིག་དགོས་པའི་བསམ་བློ་དེ་མི་འདུག རྒྱུ་མཚན་གཞན་ཞིག་ནི་ལས་གཞི་འདིའི་ནང་ཞུགས་ཡོད་པའི་ཚོགས་མི་ཁག་ཅིག་གིས་ཁེ་ཕན་ཡག་པོ་ལེན་གྱི་ཡོད་ཀྱང་། ཚོགས་མི་བརྒྱ་ཆ་ ༥༠ ཙམ་ལ་ཁེ་ཕན་ལེན་རྒྱུའི་ན་ཚ་རིགས་ཡོང་གི་མེད་སྟབས། སྤྱི་ཚོགས་ནང་སྒྲུང་སྣ་ཚོགས་བཟོས་ཏེ་ལས་གཞི་འདིའི་མི་ལ་མགོ་སྐོར་གཏོང་གི་ཡོད་པ་དང་། གཞུང་གིས་དངུལ་ཟ་བཞིན་ཡོད་པ་སོགས་ཀྱི་དཀྲོག་གཏམ་སྣ་ཚོགས་བཤད་པ་དེས་ཤུགས་རྐྱེན་ངན་པ་ཐེབས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག རོགས་དངུལ་རག་མཁན་དེ་ཚོས་ཁུ་སིམ་སིམ་ལེན་རྐྱང་བྱེད་པ་ལས། སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཁ་གསང་པོ་བྱས་ཏེ་བཤད་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད།
མི་མང་ཚོ་ལ་གོ་རྟོགས་མེད་པ་མ་རེད །རྣམ་པ་ཚོ་ལས་ཀྱི་སྣེ་མོ་བས་ལྐོག་ཟ་དང་རྒྱབ་མདུན་གྱི་ལས་ཀ་མང་བོ་ལས་ཀྱི་ཡོད་ཙང་ཡིད་ཆེས་མེད་པ་རེད།བྱས་ཙང་དེ་ལུགས་ཀྱི་ལས་ཀ་ལས་དགོས་པ་ལས་ཁྱོད་ཀྱི་བྱ་བ་མི་གྲུབ་དུས་མི་མང་ལ་གོ་རྟོགས་མི་འདུག་ལབ་ནས་མི་མང་གོང་ལ་གཡུག་པ་དེ་ཁྱོད་རང་ལ་གོ་རྟོགས་མེད་བའི་རྟགས་རེད །དེང་སང་མི་མང་ཚོ་སྤྱང་བོ་ཞེ་དྲག་ཆགས་ཚར་བ་རེད