ཁ་སང་གཅིག་པུར་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་ནང་ཁྱོན་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་འགོས་པའི་ནད་པ་གསར་པ་ ༢,༥༩,༡༧༠ ཐོན་པ་དང་མི་གྲངས་ ༡༧༦༡ ནད་ཡམས་ཀྱིས་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་ཡོད་འདུག
འདས་པའི་བདུན་ཕྲག་གཅིག་ནང་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་ནང་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཛ་དྲག་ཇེ་ཆེར་འགྲོ་བཞིན་པའི་སྐབས་འདིར། རྒྱ་གར་བྱང་ཕྱོགས་མངའ་སྡེ་ཨུ་ཏྲ་ཁན་ཌིའི་གྲོང་ཁྱེར་ལྡེ་ར་རྡུན་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བདེ་སྐྱིད་གླིང་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་ནང་དུའང་བོད་མི་ ༡༣༨ ཙམ་ལ་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་འགོས་ཁྱབ་བྱུང་ཡོད་པའི་རྐྱེན་གྱིས། ནད་པ་ཆ་ཚང་དྲག་སྐྱེད་མ་བྱུང་བར་དུ་གཞིས་ཆགས་ནང་ཁྱིམ་སྡོད་བཀའ་རྒྱ་བསྒྲགས་ཡོད་འདུག
འདི་གའི་གསར་འགོད་པས་ལྡེ་རུ་རྡུན་ཁུལ་ཡོངས་ཀྱི་སྤྱི་ཁྱབ་ས་གནས་མགོ་འཛིན་ནོར་བུ་ལགས་སུ་ས་གནས་ཀྱི་ད་ལྟའི་གནས་སྟངས་སྐོར་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་གིས། སྤྱིར་ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༨ གཡས་གཡོན་ལ་བདེ་སྐྱིད་གླིང་ནང་ཏོག་དབྱིབས་ནད་པ་ ༡༠ ལྷག་ཡོད་ཀྱང་། ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༡༣ ཉིན་ནས་མང་ཚོགས་ནང་འཆམ་ནད་ཕོག་མཁན་མང་པོ་བྱུང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་བརྟག་དཔྱད་བྱས་རྗེས། མི་གྲངས་ ༡༣༨ ལྷག་ལ་ཏོག་དབྱིབས་ནད་ཡམས་འགོས་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་འཕྲལ་ས་གནས་ཀྱི་འགོག་དབྱེ་ཟུར་འཇོག་ཁང་དུ་ཟུར་བཀག་བྱས་ཡོད་པ་དང་། ད་ལྟའི་ཆར་ནད་པའི་ཁྲོད་ནས་ནད་པ་རྒན་གྲས་ ༤ ཙམ་ལ་དབུགས་གཏོང་ལེན་གྱི་དཀའ་ངལ་ཕྲད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྨན་བཅོས་སྲོག་རླུང་སྤྲོད་མུས་ཡིན་པ་ལས། ནད་པ་གཞན་རྣམས་ལ་ནད་རྟགས་ཛ་དྲག་པོ་དེ་འདྲ་གང་ཡང་མེད་སྐོར་བརྗོད་བྱུང་ལ། ནད་པ་ ༡༣༨ ཁྲོད་ནས་མི་གྲངས་ ༡༡ དྲག་སྐྱེད་ཕྱིན་ཏེ་རང་ཁྱིམ་དུ་གནས་སྐབས་རིང་ཟུར་བཀག་བྱེད་མུས་ཡིན་པ་དང་། སྤྱིར་བཏང་གཞིས་ཆགས་ནང་ཉིན་གྲངས་ ༦ རིང་ཁྱིམ་སྡོད་བཀའ་རྒྱ་བསྒྲགས་ཡོད་ནའང་། ནད་པ་ཆ་ཚང་དྲག་སྐྱེད་མ་ཕྱིན་བར་དུ་བཀའ་རྒྱ་གློད་རྒྱུ་མིན་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བྱུང་།
རྒྱ་གར་དབུས་འཕྲོད་བསྟེན་ལྷན་ཁང་ལྟར་ན། ཁ་སང་གཅིག་པུར་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་ནང་ཁྱོན་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་འགོས་པའི་ནད་པ་གསར་པ་ ༢,༥༩,༡༧༠ ཐོན་ཡོད་པ་མ་ཟད། མི་གྲངས་ ༡༧༦༡ ནད་ཡམས་ཀྱིས་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་ཡོད་འདུག འདས་པའི་བདུན་ཕྲག་གཉིས་ཙམ་གྱི་གོང་ནས་རྒྱ་གར་གྱི་མངའ་སྡེ་ཆེ་ཁག་གི་འོས་བསྡུ་སོགས་ཀྱིས་མང་ཚོགས་ཀྱི་འདུ་འཛོམས་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད་པ་མ་ཟད། གཞུང་དམངས་གཉིས་ཀའི་ཕྱོགས་ནས་ཏོག་དབྱིབས་སྔོན་འགོག་གི་བྱེད་སྒོ་ཁག་ལྷོད་གཡེང་ཤོར་བའི་རྐྱེན་གྱིས། འདས་པའི་བདུན་ཕྲག་འགའ་ཤས་གོང་ནས་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་མངའ་སྡེ་མཱ་ཧཱ་ར་ཤི་ཏྲ་ (Maharashtra) གཙོས་པའི་ཨུ་ཏྲ་པར་དྷེ་ཤི་ (Uttar Pradesh) དང་། ནུབ་ཕྱོགས་མངའ་སྡེ་ར་ཇི་སི་ཐན། རྒྱལ་ས་ལྡི་ལི་བཅས་ནང་ཏོག་ནད་འགོས་ཁྱབ་ཤུགས་ཆེར་ཕྱིན་ཞིང་། འདས་པའི་བདུན་ཕྲག་གཅིག་ནང་རྒྱ་གར་གྱི་ཉིན་རེའི་སྤྱི་སྙོམས་ནད་པའི་གྲངས་འབོར་དེ་འབུམ་ ༢ བརྒལ་ཡོད་ལ། ད་ལྟ་རྒྱ་གར་འཛམ་གླིང་ནང་ཨ་རིའི་རྗེས་ཀྱི་ཏོག་དབྱིབས་ནད་པ་མང་ཤོས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་དེར་གྱུར་ཡོད་པ་མ་ཟད། ད་ལན་གྱི་ནད་ཡམས་བསྐྱར་ལོག་འདི་འདས་ལོ་དང་བསྡུར་ན་གནོད་ཚབས་ཆེ་ཞིང་། དུས་ཐོག་ལ་སྟངས་འཛིན་མ་ཐུབ་ཚེ་མི་རྒྱུ་གཉིས་ལ་སྔར་བས་གྱོང་གུད་ཚབས་ཆེན་གཏོང་ངེས་ཡིན་པའི་བློ་འཚབ་བྱེད་ཀྱིན་འདུག
ཁ་སང་རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་གིས་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་དང་བསྟུནགསལ་བསྒྲགས་ཤིག་སྤེལ་ཏེ། འབྱུང་འགྱུར་ཕྱི་ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༡ ཉིན་ནས་རྒྱ་གར་ནང་ལོ་ན་ ༡༨ ཡན་གྱི་གཞོན་སྐྱེས་ཚོར་ཏོག་དབྱིབས་སྔོན་འགོག་གི་ཁབ་རྒྱག་རྒྱུ་ཡིན་པ་ཡོངས་བསྒྲགས་གནང་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་གར་སྲིད་བློན་མུ་དྷི་མཆོག་གིས། ང་ཚོའི་གཞུང་ངོས་ནས་འདས་པའི་ལོ་གཅིག་ལྷག་རིང་འབད་བརྩོན་ཞུས་ཏེ། དུས་ཐུང་རིང་རྒྱ་གར་མི་མང་གང་མང་ལ་ཏོག་དབྱིབས་འགོག་ཁབ་རྒྱག་ཐུབ་ཐབས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཅེས་བརྗོད་ཡོད་པ་དང་། ད་རེས་རྒྱ་གར་དབུས་ཐག་གཅོད་དེ་ནི་སྲིད་བློན་མུ་དྷི་མཆོག་རྒྱ་གར་གྱི་ཚད་མཐོའི་སྨན་པ་དང་སྨན་ལས་བཟོ་གྲྭ་ཁག་གི་འབྲེལ་ཡོད་མི་སྣ་རྣམས་ལ་ཐུག་འཕྲད་བྱས་རྗེས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་རེད།
ད་སྔ་བར་རྒྱ་གར་གཞུང་ནས་ནད་ཡམས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་ཁྲོད་གལ་གནད་ཆེ་བའི་སྨན་པ་དང་སྨན་ཞབས་པ། དེ་བཞིན་ལོ་ན་ ༤༥ ཡན་གྱི་མི་མང་ལ་ཏོག་དབྱིབས་འགོག་ཁབ་རིན་མེད་ངང་བརྒྱབ་ཡོད་པ་ལྟར། ལོ་ན་ ༡༨ ཡན་གྱི་གཞོན་སྐྱེས་ཚོར་ཏོག་དབྱིབས་འགོག་ཁབ་རིན་མེད་ངང་རྒྱག་འཆར་ཡོད་པ་དང་། འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༡ ནང་རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་ཨེས་ཏྲ་ཛེ་ནེ་ཁ་ (AstraZeneca) དང་ཨོག་སི་ཧྥོར་ཌི་གཉིས་ཀྱིས་བཟོས་པའི་ཀོ་ཝི་ཤིལ་ཌི་ (Covishield) འགོག་ཁབ་གཉིས་ཛ་དྲག་བེད་སྤྱོད་ཆོག་པའི་བཀའ་འཁྲོལ་གནང་སྟེ་ད་ལྟའང་མུ་མཐུད་བེད་སྤྱོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཅིང་། ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱ་གར་ནང་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་འགོས་ཁྱབ་ཀྱི་དཀའ་ངལ་ཇེ་ཆེར་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པར་བརྟེན། ད་རེས་དམིགས་བསལ་རྒྱ་གར་གཞུང་ནས་ཨུ་རུ་སུས་བཟོས་པའི་འགོག་ཁབ་ (Sputnik V) ཛ་དྲག་བེད་སྤྱོད་ཀྱི་ཆོག་མཆན་སྤྲད་ཡོད་པ་དང་ཟླ་འདིའི་ཟླ་མཇུག་ཏུ་ཨུ་རུ་སུའི་འགོག་ཁབ་རྒྱ་གར་ནང་འབྱོར་གྱི་ཡོད་པ་ལྟར། ལོ་ན་ ༡༨ ཡན་གྱི་རྒྱ་གར་བ་ཚོར་ཨུ་རུ་སུའི་ཏོག་དབྱིབས་འགོག་ཁབ་རྒྱག་སྲིད་ཀྱི་ཡོད་པའི་ཚོད་དཔག་ཀྱང་བྱེད་ཀྱི་འདུག
ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱ་གར་ནང་ཁྱོན་མི་གྲངས་ས་ཡ་ ༡༢༤ ལ་ཏོག་དབྱིབས་འགོག་ཁབ་རིམ་པ་དང་པོ་བརྒྱབ་ཟིན་ཡོད་པ་དང་མི་གྲངས་ས་ཡ་ ༡༦ དང་འབུམ་ལྔ་ལ་འགོག་ཁབ་རིམ་པ་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་ཆ་ཚང་བརྒྱབ་ཚར་ཡོད་ནའང་། རྒྱ་གར་ནང་ཉིན་རེར་མི་གྲངས་འབུམ་གཅིག་ལྷག་ལ་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་འགོས་ཁྱབ་བྱུང་སྟེ་ནད་པའི་གྲངས་འབོར་འཕེལ་ཚད་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཡིན་སྟབས། མདང་དགོང་ཆུ་ཚོད་ ༡༠ པ་ནས་བདུན་གཅིག་རིང་ལྡི་ལི་རུ་གནས་པའི་རྒྱ་གར་བ་མི་གྲངས་ས་ཡ་ ༣༠ ལྷག་ཁྱིམ་སྡོད་བཀའ་རྒྱའི་བཅུག་ཡོད་པ་དང་། དེ་མཚུངས་སུ་རྒྱ་གར་མངའ་སྡེ་པན་ཇབ་དང་རཱ་ཇི་སི་ཐན། ཨོ་ཊར་སོགས་སུ་དུས་ཡུན་རིམ་བརྗེ་ཡིས་ཁྱིམ་སྡོད་བཀའ་རྒྱ་བཏང་དང་གཏོང་མུས་ཡིན་པ་རེད་ལ། རྒྱ་གར་ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཛ་དྲག་དང་བསྟུན། ཨ་རི་གཞུང་གིས་རང་གི་མི་སེར་རྣམས་རྒྱ་གར་དུ་བསྐྱོད་རྒྱུ་བཤོལ་དགོས་པའི་ལམ་སྟོན་བྱས་འདུག་ལ། དབྱིན་ཡུལ་གཞུང་གིས་རྒྱ་གར་ནས་དབྱིན་ཡུལ་ནང་འགྲིམ་འགྲུལ་བྱེད་རྒྱུ་བཀག་ཡོད་འདུག
གསར་འགོད་པ། པ་སངས་ཚེ་རིང་། སྐལ་བཟང་སྦྱིན་པ།
སྐུ་ངོ་་སྲིད་སྐྱོངས་དང་སྐུ་ངོ་སྐལ་རྡོར་གཉིས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ད་ནད་ཡམ་ཁྱ་ཡག་པོ་ཁྱབ་འདུག