བལ་ཡུལ་གཞུང་གིས་རྒྱ་ནག་གི་ཊིག་ཊོག་དེས་གཞོན་སྐྱེས་ཚོར་ཤུགས་རྐྱེན་ངན་པ་དང་སྤྱི་ཚོགས་འཆམ་མཐུན་ལ་གནོད་འཚེ་གཏོང་གིན་ཡོད་པའི་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་ཏེ་བཀག་སྡོམ་བྱས་ཡོད་འདུག
འདས་པའི་ལོ་ཤས་རིང་རྒྱ་གར་གཙོས་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བཟོས་པའི་མཉེན་ཆས་མང་དག་ཅིག་བཀག་སྡོམ་དང་ནག་གསུབ་ཏུ་གཏོང་མུས་ཡིན་པ་ལྟར། ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༡༣ ཉིན་བལ་ཡུལ་གཞུང་གིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་བཟོ་སྐྲུན་བྱས་པའི་ཊིག་ཊོག་ (Tiktok) མཉེན་ཆས་དེས་གཞོན་སྐྱེས་ཚོར་ཤུགས་རྐྱེན་ངན་པ་དང་སྤྱི་ཚོགས་འཆམ་མཐུན་ལ་གནོད་འཚེ་གཏོང་གིན་ཡོད་པའི་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་ཏེ། མཉེན་ཆས་དེ་བལ་ཡུལ་རྒྱལ་ཡོངས་སུ་བཀག་སྡོམ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པའི་གསལ་བསྒྲགས་བྱས་འདུག
དེའི་ཐད་བལ་ཡུལ་གྱི་འབྲེལ་མཐུད་དང་བརྡ་འཕྲིན་བློན་ཆེན་རེ་ཀ་ཤར་མ་(Rekha Sharma) ཡིས། མཉེན་ཆས་དེས་བལ་ཡུལ་ནང་འཆལ་གཏམ་སྣ་མང་ཞིག་བཟོ་བཞིན་ཡོད་པས། ཊིག་ཊོག་དེ་གང་མགྱོགས་བལ་ཡུལ་རྒྱལ་ཡོངས་སུ་བཀག་སྡོམ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་བརྗོད་འདུག་ཀྱང་། བལ་ཡུལ་དམངས་གཙོ་ཚོགས་པའི་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་འཐུས་མི་གྷ་གྷན་ཐཱ་པ་(Gagan Thapa) ཟེར་བས་བལ་ཡུལ་གཞུང་གིས་མཉེན་ཆས་རིགས་བཀག་སྡོམ་བྱས་པ་ལས། རྒྱུན་ལྡན་གྱི་འཚོ་བ་དངོས་ཀྱི་གནས་སྟངས་སོགས་ཀྱི་ཐད་ལ་ལྟ་ཞིབ་བྱ་དགོས། ད་ལན་བལ་ཡུལ་གཞུང་གིས་མཉེན་ཆས་བཀག་སྡོམ་བྱས་པ་དེས། འགྲོ་བ་མིའི་གཞི་རྩའི་སྨྲ་བརྗོད་ཀྱི་རང་དབང་ལ་བཙན་སྐུལ་བྱས་པ་ཡིན་སྐོར་སོགས་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་འདུག
སྤྱིར་ཊིག་ཊོག་ནི་བལ་ཡུལ་ནང་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་མཁན་ཆེས་མང་བའི་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་ལམ་གསུམ་པ་དེ་ཆགས་ཡོད་ཅིང་། འདས་པའི་ལོ་བཞི་ཙམ་རིང་ཊིག་ཊོག་དྲ་ལམ་མཉེན་ཆས་བརྒྱུད། བལ་ཡུལ་གཞུང་ལ་ཁ་མཆུ་གྲངས་ ༡༦༠༠ ལྷག་ཞུ་གཏུགས་བྱས་ཡོད་ཅིང་། མཉེན་ཆས་དེ་བརྒྱུད་བལ་ཡུལ་གྱི་མང་ཚོགས་ཁྲོད་ནང་འཁྲུག་ཀྱང་མང་དག་ཅིག་འབྱུང་འཇུག་གི་ཡོད་འདུག
བྷི་བྷི་སི་གསར་ཁང་གིས་བལ་ཡུལ་ནང་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་ལམ་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་མཁན་གྱི་མི་གྲངས་སོགས་ཀྱི་ཐོག་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པ་ལྟར་ན། བལ་ཡུལ་གྱི་མི་འབོར་གྱི་བརྒྱ་ཆ་ ༩༠ ལྷག་གིས་ལག་ཐོགས་ཁ་པར་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་པའི་ཁྲོད། བརྒྱ་ཆ་ ༦༧ ལྷག་གིས་དེང་རབས་ལག་ཐོགས་ཁ་པར་དང་། བརྒྱ་ཆ་༢༨ ལ་འཆར་དངོས་མེད་པའི་ཁ་པར་རིགས (feature phone) ། བརྒྱ་ཆ་ ༥ ཙམ་གྱིས་དེང་རབས་ལག་ཐོགས་ཁ་པར་དང་འཆར་ངོས་མེད་པའི་ཁ་པར་གཉིས་ཀ་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཅིང་། བལ་ཡུལ་ནང་ལོ་ ༡༦ ནས་ ༢༤ བར་ཊིག་ཊོག་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་མཁན་བརྒྱ་ཆ་ ༨༡ དང་། ལོ་༢༥ ནས་ ༣༤ བར་བརྒྱ་ཆ་༧༤། ལོ་ ༣༥ ནས་༤༤ བར་བརྒྱ་ཆ་ ༥༩། ལོ་ ༤༥ ནས་༤༩ བར་བརྒྱ་ཆ་ ༤༨། དེ་བཞིན་ལོ་༦༠ ཡན་བརྒྱ་ཆ་ ༣༤ བཅས་ཡོད་འདུག
སྤྱིར་འདས་པའི་ལོ་ཤས་རིང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཆེད་གཉེར་བྱས་པའི་ཊིག་ཊོག་བརྒྱུད་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གྱི་ཚན་རིག་ལག་རྩལ་རྐུ་ཁྱེར་དང་ཉུལ་ཞིབ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་མང་དག་ཅིག་ཐོན་ཡོད་སྟབས། ཨ་རི་དང་། རྒྱ་གར། དབྱིན་ཡུལ། ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་ནང་གི་རྒྱལ་ཁབ་སོགས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོའི་བདེ་འཇགས་དང་བརྟན་བརླིང་སོགས་ལ་དམིགས་ནས་ཊིག་ཊོག་སོགས་བཀག་སྡོམ་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་སུ་མི་གྲངས་ས་ཡ་མང་པོས་སྤྱོད་བཞིན་པའི་རྒྱ་ནག་གི་མཉེན་ཆས་ ༢༧༣ བཀག་སྡོམ་བྱས་ཡོད།
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ལོའི་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༣ ཉིན་ཨིན་དྷུ་ནི་ཤེ་ཡ་ (Indonesia) རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་ཉིན་གྲངས་ ༨ རིང་མཉེན་ཆས་དེ་བཀག་སྡོམ་བྱས་པར་བརྟེན། མཉེན་ཆས་གཙོ་གཉེར་བས་ཁྲིམས་ཁང་གི་བཀའ་རྒྱ་ཇི་བཞིན་མཉེན་ཆས་ལ་བསྐྱར་བཅོས་བྱས་ཏེ་བསྐྱར་དུ་བཀོལ་སྤྱོད་ཆོག་པ་བཟོས་ཡོད་འདུག ཕྱི་ལོ་༢༠༡༩ ཟླ་ ༢ པའི་ཚེས་ ༢༧ ཉིན་ཨ་རིའི་ཚོང་དོན་ལྷན་ཁང་ (The Federal Trade Commission) གིས། བྷའེ་ཊི་ཌན་སི་འཕྲུལ་རིག་བཟོ་ཚོང་ཁང་གིས་ཊིག་ཊོག་བརྒྱུད་མཉེན་ཆས་བཀོལ་སྤྱོད་པའི་གནས་ཚུལ་བསྡུ་ལེན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པའི་ནག་ཉེས་བཙུགས་ཏེ། བཟོ་ཚོང་ཁང་དེར་ཨ་སྒོར་ས་ཡ་ ༥།༧ གྱི་ཉེས་ཆད་བཅད་ཡོད་པ་རེད།
ཊིག་ཊོག་ཅེས་པའི་དྲ་ལམ་མཉེན་ཆས་དེ་ནི་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ས་པེ་ཅིན་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བྷའེ་ཊི་ཌན་སི་(Bytedance) དྲ་ལམ་འཕྲུལ་རིག་བཟོ་ཚོང་ཁང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ལོར་དོ་དབྱིན་ (Douyin) ཞེས་པའི་མིང་ཐོག་ནས་རྒྱ་ནག་ནང་ཐོག་མར་འགྲེམས་སྤེལ་བྱས་ཡོད་པ་དང་། ལོ་གཅིག་གི་རྗེས་སུ་ཊིག་ཊོག་ཅེས་པའི་མིང་ཐོག་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོམ་རའི་ནང་འགྲེམས་སྤེལ་བྱས་ཏེ། རྒྱ་གར་དང་ཨ་རི་གཙོས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོའི་ནང་དར་ཁྱབ་ཆེན་པོ་ཆགས་ནས་ད་ལྟའི་ཆར་དངོས་སུ་མཉེན་ཆས་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་མཁན་ས་ཡ་ ༥༠༠ ལྷག་དང་། འཛམ་གླིང་གི་སྐད་ཡིག་ ༧༥ ཙམ་ནང་ཕབ་བསྒྱུར་བྱས་ཚར་ཡོད་འདུག
གསར་འགོད་པ། དཔལ་ལྡན།
རྩོམ་སྒྲིག་པ། པདྨ་མཚོ།
