ཀི་ལོ་ཌི་ཨར་པི། (Claude Arpi)
སའི་གོ་ལའི་སྟེང་གི་ཆེས་དབང་ཤུགས་ཅན་གྱི་འགོ་ཁྲིད་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་ཡུན་རིང་པོར་བསྒུགས་པའི་མཇལ་འཛོམས་དེ་ནི། མཐའ་མར་ཟླ་༡༡ ཚེས་༡༥ ཉིན་ཨ་རིའི་གྲོང་ཁྱེར་སན་ཧྥ་རན་སི་སེ་ཀོའི་མཐའ་རུ་ཆགས་པའི་གཞིས་ཁང་ཞིག་ཏུ་ཚོགས་སོང་། ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་རྗོ་བྷའེ་ཌན་(Joe Biden)གྱིས་གསར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིན་(Xi Jinping)ནི་དོན་དངོས་ཐོག་སྒེར་གཅོད་པ་ཞིག་རེད་ཅེས་བརྗོད་པ་དེས་མཇལ་འཛོམས་འདིར་གྲུབ་འབྲས་བཟང་པོ་ཅི་ཞིག་ཐོན་རུང་ཕལ་ཆེར་ནུས་མེད་དུ་བཟོས། སྲིད་འཛིན་བྷའེ་ཌན་ལགས་སུ་ཁོང་གིས་ཟླ་དྲུག་པའི་ནང་གསུངས་པའི་ཞི་ཅིང་ཕིན་སྒེར་གཅོད་པ་ཡིན་པའི་ལྟ་ཚུལ་དེར་འགྱུར་བ་ཡོད་དམ་ཞེས་དྲིས་པར། སྲིད་འཛིན་གྱིས། ལྟོས་དང་། ཁོ་རེད་ལ། ཁོ་ནི་སྒེར་གཅོད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དེའང་ཁོས་ང་ཚོའི་སྲིད་གཞུང་ལམ་ལུགས་དང་ཐ་དད་ཡིན་པའི་དམར་ཤོག་གི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ལ་དབང་བསྒྱུར་བྱེད་བཞིན་པས་ཡིན་ཞེས་ལན་འདེབས་བྱས། ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་ཨན་ཐྲོ་ནི་སྦི་ལིན་ཁེན་གྱིས་སྲིད་འཛིན་གྱི་སྐད་ཆ་དེ་གོ་བ་དང་ངོ་གདོང་འགྱུར་བཞིན། ཁོས་ཡང་བསྐྱར་དེ་ལྟར་བྱས་སོང་ཟེར།
རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་གྱི་མགྲིན་ཚབ་པ་མའོ་ནིང་(Mao Ning) གིས་མི་འགོར་བར་ལན་འདེབས་བྱས་ཤིང་། གཟའ་ཕུར་བའི་དུས་རྒྱུན་གྱི་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་སུ་མོས་གསར་འགོད་པ་རྣམས་སུ། བརྗོད་ཚིག་དེ་ནི་ཧ་ཅང་ནོར་འཁྲུལ་ཅན་དང་། འགན་ཁུར་མེད་པའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གཡོ་ཐབས་ཤིག་རེད་ཅེས་བཤད། འོན་ཀྱང་། མགྲོན་བསུའི་གསོལ་ཚིགས་ཐོག་གི་ཞི་ཅིང་ཕིན་གྱི་གཏམ་བཤད་དེར་རྙོག་གླེང་ཅི་ཡང་བྱུང་མེད་དེ། ཁོང་གིས་རྒྱུད་གཅིག་ལམ་གཅིག་གི་སྐོར་དང་། དེ་བཞིན་གོ་ལའི་ཡར་རྒྱས་ལས་གཞི། གོ་ལའི་བདེ་འཇགས་ལས་གཞི། གོ་ལའི་དཔལ་ཡོན་ལས་གཞི་བཅས་ཀྱི་སྐོར་གླེང་ཞིང་། ཁོས་དགོངས་ཚུལ་བཏོན་པར། རྒྱ་ནག་གིས་ཨ་རི་ཐེ་བའི་རྒྱལ་ཁབ་ཚང་མར་དུས་རྟག་ཏུ་སྒོ་ཕྱེ་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་ནག་ཀྱང་ཨ་རིས་གྲོས་འཆར་བཏོན་པའི་ཕྱོགས་དུ་མའི་མཉམ་འབྲེལ་གྱི་ལས་གཞིའི་ནང་དུ་ཞུགས་རྒྱུར་གྲ་སྒྲིག་ཡོད་ཟེར།
ཞི་ཅིང་ཕིན་གྱིས་རང་ཉིད་ཐོག་མར་ཨ་རིར་ཡོང་དུས་ལ་ཕྱིར་དྲན་བྱས་དོན། ང་ཨ་རིའི་མངའ་སྡེ་ཨ་ཡོ་བའི་ཌོ་ཝར་ཆག་(Dvorchak, Iowa) ཁང་པར་བསྡད་ཅིང་། སྐབས་དེའི་ས་གནས་ཀྱི་ཁ་བྱང་ད་དུང་ཡང་དྲན་བཞིན་འདུག དེ་ནི་བྷོན་ནེ་(Bonnie)སྲང་ལམ་གྱི་སྒོ་ཨང་༢༩༡༡ རེད། ངས་ཁོང་ཚོ་དང་མཉམ་དུ་བསྐྱལ་བའི་ཉིན་མོ་དེ་དག་ནི་བརྗེད་ཐབས་བྲལ་བ་ཞིག་ཡིན། ང་ལ་མཚོན་ན་ཁོ་ཚོས་ཨ་རི་མཚོན་པ་རེད། ང་ཚོའི་མི་རིགས་འདི་གཉིས་ཀ་སེམས་པ་བཟང་པོ་དང་། འཆམ་མཐུན། ལས་ལ་བརྩོན་པ། དོན་དངོས་ལ་བསྟུན་མཁན་ཞིག་ཡིན། འདི་དག་ནི་ལྡོག་ཏུ་མེད་པར་སྣང་བའི་ཁྱད་པར་ཁག་ལ་གདོང་ལེན་བྱེད་པའི་ཐབས་ལམ་མི་འདྲ་བ་ཁག་ཅིག་རེད། ཡིན་ན་ཡང་། མཧཱ་བྷ་ལིས་པུ་རམ་(Mahabalipuram) དྲན་ནམ། མི་ཚང་མས་༢༠༡༩ ལོའི་མོ་རྡི་(Modi) དང་ཞི་ཅིང་ཕིན་གྱི་ཐུག་འཕྲད་དེ་ལ་བསྟོད་བསྔགས་བྱས་མོད། ཟླ་བདུན་གྱི་རྗེས་སུ་མི་དམངས་བཅིངས་གྲོལ་དམག་མིས་ལ་དྭགས་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་ས་ཆར་བཙན་འཛུལ་བྱས་པ་རེད། ཁེ་ལི་ཧྥོར་ནི་ཡའི་(California) ཐུག་འཕྲད་འདི་ཡང་མཇུག་མཐར་འགལ་འདུ་གསར་པ་(ཐེ་ཝན་ནམ་ལྷོ་རྒྱ་ནག་རྒྱ་མཚོ་) ཞིག་ཏུ་འགྱུར་སྲིད། ང་ཚོས་དེང་སྐབས་རྒྱ་ནག་ནང་གི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་དང་། ལྷག་པར་དུ་པེ་ཅིང་གིས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་ས་ཁུལ་དུ་འབོད་པའི་བོད་དང་ཤར་ཏུར་ཀི་སི་ཐན་ནང་བྱུང་བའི་དཀའ་སྡུག་གི་འཚོ་བ་རྣམས་བརྗེད་མི་རུང་།
སྤྱི་ཟླ་༡༡ ཚེས་༡༠ ཉིན་ཤིན་ཧྭ་གསར་ཁང་གིས། རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་དྲིལ་བསྒྲགས་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་“ཞིས་ཙང་”(བོད་)རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་འཛིན་སྐྱོང་སྐོར་གྱི་ཡིག་ཆ་དཀར་པོ་ཞིག་འགྲེམས་སྤེལ་བྱས་པའི་གནས་ཚུལ་སྤེལ། འོ་ན། “ཞིས་ཙང་” (Xizang) ་ཞེས་པ་ནི་ཅི་ཞིག་ཡིན་ནམ།
རྒྱ་ནག་དམར་པོ་གཞུང་ནི་མི་སེར་སྤེལ་བའི་དབང་ཤུགས་ངོ་མ་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས། དུས་ནས་དུས་སུ་མི་དང་ས་ཆ། ཐ་ན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མིང་ཡང་བརྗེས་ཡོད། བོད་ཀྱང་དེ་ལྟར་ཆགས་ཏེ་ད་ལྟ་བོད་(Tibet) ལ་“ཞིས་ཙང་”དུ་བོས། ༼དུས་རབས་གསར་པའི་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པས་“ཞིས་ཙང་”འཛིན་སྐྱོང་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་སྲིད་ཇུས། ཐབས་ལམ་དང་བྱས་རྗེས་༽ ཞེས་ཁ་བྱང་དུ་འཁོད་པའི་ཡིག་ཆ་དཀར་པོ་དེའི་དམིགས་ཡུལ་གཙོ་བོ་ནི་བཙན་བཟུང་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་ས་ཆར་མིང་གསར་པ་བཏགས་པ་འདི་གཞུང་འབྲེལ་བཟོ་རྒྱུ་དེ་ཡིན། ཡིག་ཆ་དེས་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པས་བོད་ལ་འཛིན་སྐྱོང་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་ལམ་སྟོན་གསལ་འདོན་བྱས་ཏེ། པེ་ཅིང་གིས་མངའ་ཁུལ་འདིར་ལས་དོན་སྣ་ཚོགས་ཐོག་ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་གྱི་གྲུབ་འབྲས་བླངས་པ་དང་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཡར་རྒྱས་བཏང་ཡོད་སྐོར་བསྟན།
ཡིག་ཆ་དཀར་པོ་དེས། ཕྱི་ལོ་༢༠༡༢ ལོའི་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་རྒྱལ་ཡོངས་འཐུས་མིའི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་བཅོ་བརྒྱད་པ་འཚོགས་པ་ནས་བཟུང་། བོད་འདིར་སྔོན་ཆད་བྱུང་མ་མྱོང་བའི་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་དུས་སྐབས་ཤིག་དང་། མི་མང་ལ་དངོས་ཡོད་ཀྱི་ཁེ་ཕན་བསྐྲུན་པའི་འགྱུར་བ་ཆེན་པོ་ཞིག་བྱུང་ཡོད་ཅེས་གོང་མ་ཞི་ཅིང་ཕིན་ལ་བསྟོད་བསྔགས་ཕུལ་ཡོད་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། ད་དུང་དེའི་ནང་དུ། ཕྱི་ལོ་༢༠༢༢ ལོར་“ཞིས་ཙང་”གི་རྒྱལ་ནང་ཕྱོགས་བསྡོམས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་འབོར་ཚད་ནི་རྒྱ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་༢༡༣།༢༦ (དེ་ནི་ཨ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་༢༩།༣) ལ་ཐོན་ཡོད་པ་དང། དེས་ཕྱི་ལོ་༢༠༡༢ ལོ་ནས་བཟུང་ལོ་རེའི་ཆ་སྙོམས་ཀྱི་འཕེལ་ཚད་བརྒྱ་ཆའི་༨།༦ ཡིན་པ་མཚོན། སྐབས་དེའི་རིང་ལ་ཁུལ་དེར་མེ་འཁོར་ལྕགས་ལམ་ཀྱི་རིང་ཚད་ཧ་ལམ་ལྡབ་གཉིས་སུ་འཕར་བ་དང་དྲ་རྒྱའི་ཚད་རིམ་ལྔ་པ་ཅན་བཙུགས་ནས་རྫོང་ཁག་དང་གྲོང་སྡེ་ཆེ་ཁག་ཚང་མར་མཐུད་ཐུབ་པར་བྱས་ཡོད། མ་ཟད་ཡུལ་དེའི་ནང་དུ་དབུལ་ཕོངས་ཅན་མེད་པར་བཟོས་ཡོད་ཅེས་བཀོད། དེའི་མཇུག་ཏུ། “ཞིས་ཙང་”མི་མང་གིས་རྒྱལ་ནང་མི་མང་བྱིངས་དང་མཉམ་དུ་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཁབ་གྱེན་དུ་འགྲེངས་ནས་སྟོབས་འབྱོར་ཅན་ཆགས་པའི་འགྱུར་ལྡོག་ཆེན་མོ་དང་། དེང་སྐབས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་དེང་རབས་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་ཏུ་བསྐྲུན་བཞིན་པའི་འགྲུལ་བཞུད་གསར་པ་འདིར་གོམ་ཁ་སྤོས་པ་དངོས་སུ་མཐོང་ཡོད་ཅེས་བསྡོམས་ཚིག་བཀོད། བོད་པ་(Tibetan)ལྟ་བུའི་རྒྱན་ཚིག་དང་བོད་ཀྱི་མཁའ་འགྲུལ་ལྟ་བུའི་ཚོགས་པ་དང་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་མིང་ཁ་ཤས་ལས། ཡིག་ཆ་དེའི་ནང་དུ་བོད་(Tibet) ཅེས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཟུར་ཙམ་ཡང་མཐོང་རྒྱུ་མེད།
བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཏེ། རྡ་རམ་ས་ལར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གིས་ཡིག་ཆ་དཀར་པོ་འདིར་ཁས་ལེན་རྩ་བ་ནས་བྱེད་ཀྱི་མི་འདུག་ལ། ཡིག་ཆ་འདི་ནི་ངོས་ལེན་བྱེད་ཐུབ་མེད་པ་དང་། འདིའི་ནང་དུ་དོན་འཛོལ་དང་འགྲེལ་ནོར། རྫུན་གཏམ་གྱིས་ཁེངས་འདུག་ཅེས་བཤད་པ་མ་ཟད། ད་དུང་མུ་མཐུད་ནས། བོད་ཐོག་བཏོན་པའི་ཡིག་ཆ་དཀར་པོ་ཐེངས་བཅུ་དགུ་བ་དེས་“ཞིས་ཙང་”ངམ་“ཞིས་ཙང་”རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཞེས་ཐ་སྙད་བཀོལ་སྤྱོད་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་ཐུན་མིན་གྱི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ངོ་བོ་རིམ་གྱིས་མེད་པར་གཏོང་བཞིན་འདུག་ཅེས་ནན་བརྗོད་བྱས། བོད་མིིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་མགྲིན་ཚབ་པ་བསྟན་འཛིན་ལེགས་བཤད་ལགས་ཀྱིས། ཡིག་ཆ་དེ་ནི་བོད་མི་མང་ལ་དམའ་འབེབས་བྱས་པ་ཞིག་རེད། ཤོག་གྲངས་སོ་གཉིས་ཅན་གྱི་ཡིག་ཆ་དེས་མི་མང་གི་མངོན་འདོད་བཤད་བཞིན་འདུག་མོད། བོད་མི་མང་དེའི་ནང་ན་མི་འདུག དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཁོང་ཚོས་མངོན་འདོད་ཅི་ཞིག་བཤད་ཀྱི་ཡོད་དམ། སུ་དག་གི་མངོན་འདོད་བཤད་ཀྱི་ཡོད་དམ་ཞེས་དྭོགས་འདྲི་བྱས།
ད་དུང་རྒྱ་གར་གཞུང་ལའང་སེམས་ཁྲལ་སྐྱེད་གཞི་ཞིག་ཆགས་པ་ནི། རྒྱ་ནག་གིས་“ཞིས་ཙང་”ཞེས་པའི་མིང་འདི་གཞུང་འབྲེལ་ཅན་དུ་བསྒྱུར་ཆེད། རྒྱ་གར་གྱི་ཁྱིམ་མཚེས་བལ་ཡུལ་དང་སིངྒ་ལ་གཉིས་སུ་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་དྲུང་ཆེ་ཝང་ཅུན་ཀྲིན་(Wang Junzheng) ཉིན་ལྔའི་རིང་ལྟ་སྐོར་དུ་མངགས་ཡོད། བོད་མི་མེད་པའི་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་པ་དེ་བལ་ཡུལ་གྱི་རྒྱལ་ཡོངས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཞོན་ཨུར་མིས་ལ་ཨར་ཡལ་ལགས་(Urmila Aryal) ཀྱིས་ཀ་ཐི་མན་ཏུའུའི་ཏི་རི་སྦུ་ཝན་(Tribhuvan) རྒྱལ་སྤྱིའི་གནམ་ཐང་དུ་ཕེབས་བསུ་བྱས། རྒྱ་ནག་ཕྱི་སྲིད་ལྷན་ཁང་གིས་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་གསར་འགོད་བརྒྱུད་ལམ་དུ། སྐུ་ཞབས་ཝང་གི་ལྟ་སྐོར་དེ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་ཀྱི་ཚད་མཐོའི་འབྲེལ་ལམ་བཟང་པོ་རྒྱུན་སྐྱོང་བྱེད་རྒྱུའི་ཆེད་ཡིན་པར་བསྒྲགས།
བལ་ཡུལ་དུ་སྡོད་ཡུན་རིང་། སྐུ་ཞབས་ཝང་གིས་སྲིད་བློན་པུའུ་ཞི་པ་ཀ་མལ་རྡ་ཧལ་ལགས་(Pushpa Kamal “Prachanda” Dahal) དང་ཐུག་འཕྲད་བྱས་ཡོད་ལ། སྲིད་བློན་གྱི་ཕྱི་སྲིད་སློབ་སྟོན་པ་སྐུ་ཞབས་རུ་པག་སབ་ཀོ་ཏ་(Rupak Sapkota) ནས་བརྗོད་དོན། བོད་དང་ང་ཚོ་ས་འབྲེལ་ཡིན་པར་བརྟེན། ཁོང་ཚོའི་ལྟ་སྐོར་གྱི་རིང་ལ་ང་ཚོའི་གཞུང་འབྲེལ་མི་སྣ་དང་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་སྐུ་ཚབ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ཇེ་བརྟན་དུ་གཏོང་རྒྱུར་གྲོས་བསྡུར་བྱེད་རྒྱུ་དང་བསྟུན། སྲིད་བློན་མཆོག་རྒྱ་ནག་ཏུ་ཕེབས་དུས་ཀྱི་གྲོས་མཐུན་ཡིག་ཆར་མཚན་རྟགས་བསྐྱོན་པ་ལག་ལེན་དུ་འཁེལ་རྒྱུའི་སྐོར་ཡིན་པར་བཤད། “ཞིས་ཙང་”གི་སྐུ་ཚབ་རྣམས་ཀྱིས་སྲིད་འཛིན་གཞོན་པ་རམ་ས་ཧ་ཡ་པི་ར་ས་རྡི་ཡ་རྡེབ་(Ramsahaya Prasad Yadav) ལ་འཚམས་འདྲིའི་ཐུག་འཕྲད་བྱས་རྗེས་སུ་སྲིད་བློན་གཞོན་པ་དང་ནང་སྲིད་བློན་ཆེན་ན་ར་ཡན་ཀ་ཇི་ཞི་རེ་སི་ཐ།(Narayan Kaji Shrestha) འཛིན་སྐྱོང་དང་མཉམ་སྦྲེལ་བློན་ཆེན་ཨ་ནི་ཏ་དྷེ་ཝི་ས་( Anita Devi Sah) དང་རྒྱལ་ཡོངས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་གྷ་ནེ་ཞི་པིར་ས་རྡི་ཏི་མིལ་སི་ན་( Ganesh Prasad Timilsina) བཅས་སུ་ཐུག་འཕྲད་བྱས་ཡོད། ཝང་ཅིན་ཀྲན་གྱིས་ད་དུང་སྤོག་ར་རུ་རྒྱ་བལ་མཉམ་འབྲེལ་གྱི་ལས་གཞི་དེར་ལྟ་སྐོར་དུ་ཕྱིན་ཡོད་ལ། དེ་ནི་“ཞིས་ཙང་”ཞེས་པའི་མིང་ལ་ངོས་ལེན་ཐོབ་རྒྱུའི་དམིགས་ཡུལ་སྒྲུབ་ཆེད་ཡིན་པ་གསལ་པོ་རེད།
དེའི་ག་ལ་ཚད་དེ། ཉིན་གཅིག་གི་རྗེས་སུ། (ཟླ་བཅུ་གཅིག་པའི་ཚེས་བཅུ་བཞི་ཉིན།) ཝང་ཅུན་ཀྲིན་དང་སིངྒ་ལའི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་ཨ་ལིས་སབ་རིས་(Ali Sabry) གཉིས་ཀོ་ལོམ་སྦོ་རུ་ལྷན་དུ་ཡོད་པ་རེད། སིངྒ་ལའི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་གྱིས་རང་གི་ཨེག་སི་(X)སྤྱི་ཚོགས་དྲ་ལམ་དུ་འགོད་རྒྱུར། རྒྱ་ནག་གི་“ཞིས་ཙང་”རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་དམར་ཤོག་དྲུང་ཆེ་ཝང་ཅུན་ཀྲིན་ལ་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་སུ་ཐུག་པར་དགའ་ཡོད་ལ། རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱི་འབྲེལ་མཉམ་ལས་དང་གནད་དོན་གཞན་དག་ཁག་ལ་གྲོས་བསྡུར་བྱས་ཞེས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་ཁང་དང་སིངྒ་ལའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་གཉིས་ཀྱི་མིང་ལ་འདྲེན་རྟགས་བཀོད་ཡོད། དེས་ཅི་ཞིག་བསྟན་ཡོད་ཅེ་ན། ད་ནས་བཟུང་རྒྱལ་ཁབ་གང་མང་ཞིག་གིས་བོད་ཅེས་པའི་ཚབ་ཏུ་“ཞིས་ཙང་”ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པ་རེད།
གནས་ཚུལ་འདིའི་དོན་སྙིང་ནི། སྐུ་ཞབས་ཞིས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་མ་འོངས་པ་ཐུན་མོང་དུ་ལོངས་སུ་སྤྱོད་ཐུབ་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཤིག་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་དགོས་ཞེས་སྙན་འཇེབས་ལྡན་པའི་གཏམ་བཤད་གནང་ཡོད་ཀྱང་། པེ་ཅིང་གི་འཆར་གཞིའི་ནང་དུ་བོད་ལྟ་བུའི་གནའ་བོའི་རྒྱལ་ཁབ་འདི་དག་ཤོང་མི་འདུག དེ་ནི་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ལ་བཟང་རྟགས་ཤིག་མིན་ལ་བོད་དང་ས་འབྲེལ་ཡུན་རིང་ཡོད་པའི་རྒྱ་གར་ལའང་བཟང་རྟགས་ཤིག་དེ་བས་མིན། གང་ལྟར། སྲིད་འཛིན་བྷའེ་ཌན་གྱིས་རྒྱ་ནག་གི་སྒེར་གཅོད་པ་ཞེས་བཤད་པ་དེ་ཕལ་ཆེར་བདེན་པར་གྲུབ།
འདན་ཀུན་དགས་བོད་ཡིག་ཏུ་བསྒྱུར།
མ་རྩོམ་གྱི་དྲ་ཐག https://www.deccanchronicle.com/opinion/columnists/221123/claude-arpi-as-tibet-becomes-xizang-delhi-faces-a-new-concern.html
