ཨ་མའི་བུ་བསྟན་འཛིན་ཚེ་རིང་།(ཧྥ་རན་སི།)
སྔོན་གླེང་།
འདས་ཟིན་པའི་ཀྱག་ཀྱོག་གི་མི་ལོ་ཁ་ཤས་སྔོན་དུ། རྒྱ་སྐད་དང་རྒྱ་ཡིག་ནི་བོད་རྒྱའི་བཀའ་རྙོག་སེལ་བྱེད་ཀྱི་ལྡེ་མིག་ལྟ་བུ་རེད་ཅེས་རྒན་ལགས་གཅིག་གིས་གསུངས་མྱོང་། ད་ལྟའི་ཆར་དགྲ་བོ་རྒྱ་ནག་གི་ཕྱོགས་སུ་འཐབ་རྩོད་མ་བྱེད་སྔོན་དུ། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ང་ཚོའི་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་ཇུས་གང་དང་། ལག་བསྟར་ག་འདྲ་བྱེད་བཞིན་པ་སོགས་དཔྱད་ཞིབ་དགོས། ཐ་ན། བོད་རྒྱ་གཉིས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་སེལ་ཐབས་སུ་བོད་རྒྱ་གཉིས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱང་དེ་བས་ཤེས་དགོས། ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་གནད་དོན་ངེས་པར་དུ་ཉམས་ཞིབ་དང་རྒྱུས་མངའ་བྱ་དགོས་རྒྱུ་ཤིན་ཏུ་གལ་འགངས་ཆེ། ཁ་རྩང་དེ་རིང་འུ་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་མཐོ་དམའ་བར་གསུམ་དུ་མང་པོས་རྒྱ་བོད་གཉིས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ནང་ཐ་སྙད་ཐོགས་ཚུལ་འཕོ་འགྱུར་བྱུང་སྟངས་སོགས་གང་ཡང་མི་ཤེས་ཀྱང་། མི་ཤེས་པ་འདིའི་ཐོག་སློབ་སྦྱོང་དང་དོགས་དྲི་གང་ཡང་མི་འདྲི་བའི་ངང་ནས་ནག་ཁུང་ལ་མདའ་འཕེན་པ་ལྟར་གོ་བ་ཡང་དག་ཅིག་ར་མི་སྤྲོད་པར་གོ་ལོག་ཆེན་པོ་རྩེད་བཞིན་འདུག་སྙམ། དཔེར་ཆ་མཚོན་ན། ཧན་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་དུ། ( 西藏)xingzangཤིས་གཙང་ཞེ་ན། བོད་པ་མ་རེད་ཟེར། ཁ་ཅིག་གིས། “Tibet is not Xingzang.”ཞེས་ཟེར། ཁ་ཅིག་གིས། ཤིས་གཙང་གི་གོ་དོན་དེ་བོད་མི་རིགས་ལ་མཐོང་ཆུང་དང་ཁྱད་གསོད་རེད་ཅེས་གང་བྱུང་མང་བྱུང་བཤད་བཞིན་པའི་སྣང་ཚུལ་དང་གནས་ཚུལ་ཡོད་སྟབས། གཡས་གཡོན་གྱི་མི་སྣ་ཁ་ཤས་ཤིག་གིས་རེ་འདུན་བྱས་པ་བཞིན་རང་ཉིད་ཀྱིས་བློ་གཟུ་བོར་གནས་པའི་ཐོག་སྒྲ་བཤད་དང་འགྲེལ་བཤད་ཚད་ལྡན་ཞིག་ཞུས་ན་ཅི་མི་རུང་ཨང་། ལེགས་ཕན་ཉེན་འགོག་གི་ཚུལ་དུ་དྲན་གཏམ་གསར་བསྐྱེད་དེ་བཀག་ཀྱང་མི་ཁོགས།
དང་པོ། “Tibet”ཞེས་པའི་བརྡ་ཚིག་ནག་བསུབ་གཏོང་ཐབས་བྱེད་པའི་གནས་སྟངས་དང་རྒྱབ་ལྗོངས།
གུང་ཁྲན་ཏང་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་གིས་སྨྱོ་ཧམ་ཆེན་པོའི་ངན་ཇུས་ཀྱིས། Tibetཞེས་པའི་མིང་ཚིག་མེད་པར་བཟོ་ཐབས་བྱེད་བཞིན་པ་ཀུན་ཀྱིས་མཁྱེན་གསལ་ལྟར་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་རྩད་གཅོད་དང་འཚོལ་སྙེག་བྱས་པ་དག་བརྗོད་ན། (Tibet)ཞེས་པའི་མཚན་ཐོག་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆབ་དཔལ་རིག་གསུམ་གྱི་སྡིངས་ཆའི་སྟེང་། བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་ཡར་ངོའི་ཟླ་བཞིན་དར་འཕེལ་གྱི་ལམ་དུ་བསྐྱོད་རྒྱུ་བཀག་འགོག་དང་། ལྷག་པར་དུ་རྒྱལ་སྤྱི་ལ་ས་ཁྱབ་རྡོ་ཁྱབ་ཕྱིན་པའི་གནའ་བོའི་བོད་ཀྱི་རིན་ཐང་འོད་ལྟར་མཚར་བའི་གནའ་རྫས་ཀྱི་མཚན་མཐོང་དང་བདག་དབང་ཡང་བཙན་འཕྲོག་བྱེད་པའི་རྣམ་པ་གསལ་པོར་ཆགས། དེ་ཡང་འདས་ཟིན་པའི་མི་ལོ་ཁ་ཤས་སྔོན་ནས་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་གིས། ཨ་རིའི་གཞུང་ལ་Tibet ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་དེ་Xizang དུ་བརྗེ་འགྱུར་དགོས་པའི་གྲོས་གཞི་བཏོན་ཀྱང་། ཨ་རིའི་མང་གཙོའི་གཞུང་གིས་རྒྱ་གཞུང་གི་འདོད་མོས་ལ་ཁས་ལེན་བྱ་རྒྱུ་ཕར་བཞག་སྟེ། བོད་རྒྱའི་གཉིས་དཀའ་རྙོག་སེལ་བའི་ཆེད་དུ་བོད་རྒྱ་ཞི་མོལ་བྱེད་དགོས་པའི་རེ་འདུན་གནང་། དེ་དེ་བཞིན་ཡོ་རོབ་ཀྱི་སྟོབས་ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཏུའང་རྒྱ་གཞུང་གིས་Tibetཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་འདྲེ་ལག་རྐྱོང་བཞིན་རྐྱོང་ཞིང་། ཐ་ན། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཤེས་ལྡན་པས་དོ་སྣང་བྱེད་སའི་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་ཡང་། རྒྱ་ནག་དམར་གཞུང་གི་ཡིན་ཁུལ་བྱེད། དཔེར་ན། ཉེ་ཆར་བོད་རིག་པའི་མཁས་པ་མང་པོས་སེམས་འཚབ་བྱེད་པའི་གནད་དོན་ཚབས་ཆེན་ཞིག་ནི། གཅིག་ནི། ཧྥ་རན་སིའི་(འགྲེམས་སྟོན་ཁང་ཀས་བོན་ལེ། Quai Branly )འགྲེམས་སྟོན་ཁང་ནང་ཡོད་པའི་བོད་གནའ་བོའི་ཆོས་ལུགས་བོན་ཀྱི་ནང་རྟེན་དང་། རྗེ་བཙུན་མི་ལ་རལ་པའི་སྐོར། ཞྭ་དམར་པའི་སྐོར་སོགས་ཀྱི་དཀར་ཆག་ཏུ་བོད་Tibet.ཞེས་དབྱིན་ཇིའི་མིང་ཚིག་ཆེན་པོ་ཞིག་བྲིས་ཡོད་པ་དེ་ནག་བསུབ་བཏང་སྟེ། ད་ལོ་”China” Région autonome du Xizang བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཞེས་བརྗེ་འགྱུར་བྱས་པ་ནི། ས་གནས་ཀྱི་བོད་རིགས་གཙོས་འབྲེལ་ཡོད་ཚང་མ་སེམས་སྡུག་བྱེད་ཡུལ་དུ་གྱུར།
སྟབས་ལེགས་པ་ཞིག་ལ། སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་དང་ཡོ་རོབ་ཀྱི་སྤྱི་འཐུས་དང་ས་གནས་ཀྱི་བོད་རིགས་ཀྱི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གིས་བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་གི་མགྲིན་ཚབ་བྱས་ཏེ། འགྲེམས་སྟོན་ཁང་གི་བྱ་ལུགས་འདིའི་ཐོག་ངོས་ལེན་མེད་པའི་རྣམ་འགྱུར་དང་ཐབས་བརྒྱ་ཇུས་སྟོང་གི་ལས་འགུལ་སྣ་ཚོགས་འཕེལ་བཞིན་པའི་སྐབས། Musée du Quai Branly ནས་སྐུ་ཞབས་ Clément Tougeron དང་ཧྥ་རན་སིའི་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པ་དྲུག་གི་བར་མཇལ་འཕྲད་དང་བསམ་ཚུལ་བརྗེ་ལེན་གྱི་གོ་སྐལ་བྱུང་། འགྲེམས་སྟོན་ཁང་གི་བྱ་ལུགས་འདིས། བོད་ནང་གི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནས་བབ་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་སེམས་འཚབ་བྱུང་བའི་གནད་དོན་ཁག་ལ་དམིགས་ནས་བགྲོ་གླེང་གནང་ཡོད། འགྲེམས་སྟོན་ཁང་གིས་འཐུས་ཤོར་ཕྱིན་པ་ལ་སྙིང་ཐག་པ་ནས་དགོངས་དག་ཞུས་པ་དང་། ཉེ་ཆར་འགྲེམས་སྟོན་ནང་ལྟ་རྟོག་བྱས་ཏེ་མི་འོས་པ་དེ་དག་ངོས་ལེན་ཆ་ཚང་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད། འགྲེམས་སྟོན་ཁང་གི་བྱེད་ལུགས་ཀྱིས། བོད་ནང་དངོས་སུ་བྱུང་བཞིན་པའི་གནད་དོན་ལ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེན་པོ་ཐེབས་པར་ངོས་འཛིན་བྱེད། Musée du Quai Branly ཡི་ཚོགས་གཙོ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ལས་དོན་གྱི་སློབ་སྟོན་པ་སྐུ་ཞབས་Tougeron ཡིས་ང་ཚོར་གནད་དོན་འདི་དག་གང་མགྱོགས་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་རྒྱུའི་སྐད་ཆའི་ཐོག་ནས་ཁས་ལེན་གནང་། ཁོང་ཚོས་བདུན་ཕྲག་གསུམ་གྱི་ནང་དུ་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་དུ་འགྱུར་བ་གང་ལེགས་ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་གསུངས། དེ་ནི་དྲང་བདེན་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་ཤིག་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཀུན་ལ་རྣག་ཐོག་ཁབ་གཙགས་ལྟ་བུའི་གཏམ་བཟང་ཞིག་ཡིན་པར་དགའ་སྤྲོས་བརྟས།
གཉིས་ནི། (འགྲེམས་སྟོན་ཁང་རྒུས་མིད།Musée Guimet)ནང་ཡོད་པའི་བོད་པའི་གནའ་རྫས་སྡེ་ཚན་གྱི་སྤྱི་མིང་ལ་སྔར་Tibet ཞེས་པ་དེ། monde himalayen་ཧི་མ་ལ་ཡི་འཇིག་རྟེན་ཞེས་བརྗེ་འགྱུར་བྱས་པ་ནི། རྩམ་པ་དང་གྲོ་ཞིབ་མཉམ་དུ་འདྲེས་པ་ལྟར་བལ་ཡུལ་གྱི་གནའ་རྫས་ཁག་དང་བོད་ཀྱི་གནའ་རྫས་ཁག་དཀར་ཆག་གཅིག་གི་འོག་ཏུ་བཞག་འདུག གནམ་ས་མགོ་རྟིང་སློག་པ་ལྟ་བུ་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་གི་དངོས་རིགས་ལ་ཧོབ་ཏེ་འགྱུར་བ་བཏང་ཚེ། འགྲེམས་སྟོན་ཁང་གི་ཆེད་ལས་ཞིག་བརྟན་ནས་མིན། རྒྱུ་མཚན་གང་ལགས་ཤེ་ན། དེང་རབས་ཀྱི་རྒྱབ་ཁབ་གང་དུའང་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་ཚད་ལྡན་ཞིག་ཡིན་ཚེ། མི་རིགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་གྱི་རིན་ཐང་ལྡན་པའི་དངོས་པོ་གང་ཞིག་ཡིན་རུང་། དེ་དག་གི་མིང་དང་། ཁྱད་ཆོས། གཟུགས་དབྱིབས། ལོ་ཚིགས་སོགས་སྔར་གཏན་འབེབས་གནང་པ་དེ། དེང་སང་གི་མི་སྣ་སུས་ཀྱང་འགྱུར་བཅོས་བྱེད་མི་ཆོག །གལ་ཏེ། འགྱུར་ལྡོག་ཕྱིན་སོང་ན། དེ་ནི་ཁང་པའི་ནང་དུ་བཅོས་སྒྲིག་བྱས་པའི་དངོས་པོ་ཤ་སྟག་རེད་མ་གཏོགས་ལོ་རྒྱུས་ཁུངས་ལྡན་གྱི་བཅོས་མིན་གྱི་གནའ་རྫས་མིན། ད་དུང་། དེ་བས་ག་ལ་ཚད། མིང་བྱང་ཏག་ཏག་མི་འབྲི་བའི་རྐྱེན་ཀྱིས། ད་ལྟའི་མི་རབས་གསར་པ་དང་མ་འོངས་པའི་མི་རབས་དེ་དག་གིས་ཀྱང་བསམ་བློའི་ནང་གོ་འཛོལ་ཆེན་པོ་དང་ར་སྤྲོད་ཡང་དག་སོགས་བརྡ་འཕྲོད་མི་ཐུབ་པའི་ཉེན་ཁ་ཡང་འཕྲད་པར་ཐེ་ཚོམ་མེད་ཨང་། མེ་སྟག་ཆུང་དུས་གསོད་དགོས། །དཀའ་ངལ་ཉུང་དུས་སེལ་དགོས། །རྣ་བ་རྣམ་གཡེང་ཤོར་ཚེ། །གྱོང་རྒུད་ཆེན་པོ་བྱུང་ངེས། །
གཉིས་པ། ལོ་རྒྱུས་ནང་འཕོ་འགྱུར་བྱུང་པའི་བོད་ལ་ཐོཌ་པའི་རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་།
དེ་ཡང་དུས་རབས་བདུན་པར་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་སོ་གསུམ་པ་ཆོས་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་སྐབས་ནས་རྒྱ་ནག་ཐང་རྒྱལ་རབས་བར་འབྲེལ་བ་བྱུང་། ཁོང་གིས་བོད་ཡོངས་རྫོགས་སྲིད་དབང་གཅིག་འོག་ཏུ་བསྡུས་ཙང་བོད་ཆེན་པོ་ 大蕃國 618年—842年 ཞེས་ཉན་པའི་མཚན་སྙན་གྲགས། བོད་ཀྱི་མིང་ལ་རྒྱ་སྐད་དུ། ཐུ་བྷོད།(吐蕃)ཞེས་ཟེར། ཐང་གསར་རྙིང་དང་། བཙན་པའི་རྡོ་རིང་གི་ངོགས། ཏུང་ཧོང་གི་ཡིག་རིགས་ལ་སོགས་སུ་ཁྲ་ལྷམ་མེར་མཇལ་བཞིན་ཡོད། གཞིས་བཞུགས་རྒན་དག་སྨྱོན་ལགས་ཀྱིས་དགོངས་པ་བཞིན་གཞིགས་ན། མཐོ་བོད། སྟོད་བོད། མཐོ་བྷོད། བོད་ཆེན་པོ་ལས་སྒྲ་ཕར་སྒྱུར་གནང་པར་བཞེད། རྒྱ་ཡིག་འདིའི་ཚིག་གི་ནང་དོན་ལ་དཔྱད་ཞིབ་བྱས་ན། ནང་དོན་དེ་ཙམ་བཟང་པོ་མེད་པར་ཞིག་རེད་འདུག་བསམ། དཔེར་ན། སྤྱི་ཟུར་གདུགས་དཀར་ཚིང་གིས། ཐུ་བྷོད་རྒྱ་ཡི་ཚིག་མཛོད་ཆེན་མོ།(辞海)བསྔོགས་སྐབས། ཐུ་བྷོད(吐蕃)་ཅེས་པ་འདི་ང་ཚོ་བོད་མི་ཡོངས་ལ་མཐོང་ཆུང་ཁྱད་གསོད་ཚད་ལས་འདས་པ་བྱས་པའི་འབོད་ཚུལ་ཞིག་ཡིན་པ་ད་གཟོད་ཤེས་བྱུང་། ཐུ་吐ནི་ཕྱི་ལ་སྐྱུགས་པའི་དོན་དང་། བྷོད་蕃་ནི་ཤེས་རིག་དཔལ་ཡོན་དར་རྒྱས་མི་བྱུང་མི་རིགས་ཀླ་ཀློ་སྤྱོད་པ་རྩིང་བོ་ལ་གོ་ཡི་འདུག་ཞེས་སེམས་སྡུག་ཆེན་པོའི་ཐོག ཐུ་བྷོད་吐蕃་ཆོལ་ཁ་གསུམ་པོར་གོ་ཐུབ་ཀྱང་དེའི་གོ་དོན་ཧ་ཅང་མི་ལེགས་ཙང་རྒྱུན་སྐྱོང་བེད་སྤྱོད་མ་བྱུང་པར་རེད་ཟེར། འོ་ན། རང་ཉིད་ཀྱིས་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པའི་གྲུབ་ཐོན་ནི། 吐ཞེས་པའི་ཚིག་དོན་ནི། བོད་ཀྱི་ས་གཞི་ལ་གོ། 蕃 ཞེ་ན། ལོ་ཏོག་སྨིན་པའི་དོན། དེ་ཡང་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་སུ་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་དུས་ནས་བཟུང་། ས་གཞིར་སྔོ་ལྗང་གི་ལོ་ཏོག་བཏབ་ཏེ་ཐོན་ཁུངས་ལེན་ཤེས་པའི་བཟོ་རིག་གི་རྣམ་དཔྱོད་འཕེལ་བའི་སྣང་ཚུལ་ལ་མིང་དེ་ཐོགས་འདུག་སྙམ། རྒྱུ་མཚན་གང་ལགས་ཤེ་ན། གདོང་དམར་སྲིན་པོ་གདོད་མའི་བོད་མི་ཚོས་རྔོན་པ་དང་ཁྱི་ར་བརྒྱབས་ཏེ་མི་ཚེ་བསྐྱལ། རྔོན་པའི་འཚོ་བ་ལ་འཕོ་འགྱུར་བྱུང་རྗེས་གཡས་གཡོན་གྱི་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ལ་འབྲེལ་བ་བྱུང་འགོ་བཙུགས། དུས་རབས་དགུ་པའི་གཡས་གཡོན་ཙམ་ནས་བོད་ཀྱི་མིང་ལ(雪域高原)ཾཁ་བའི་མཐོ་སྒང་ཞེས་འབོད་སྲོལ་དར། ལྷག་པར་དུ་དུས་ད་ལྟ་ཡང་བོད་དུ་གཞས་ཚིག་དང་སྙན་ངག་ནང་ཚིག་དེ་ཡང་ཡང་བཀོལ་སྤྱོོད་བྱེད། གང་ལྟར་བརྡ་ཚིག་འདི་ཡིས་བོད་སྤྱི་ཡོངས་ལ་གོ་བ་མ་གཏོགས་ས་ཁུལ་བྱེ་བྲག་ཅིག་ལ་ནམ་ཡང་གོ་སྟངས་མེད།དེ་རྗེས་དུས་རབས་བཅུ་བདུན་ཙམ་གྱི་ནང་(བོད་)ལ་རྒྱ་སྐད་ཐོག་ནང་དོན་གང་གི་ཆ་ནས་ཤིས་གཙང་(西藏)་ཞེས་མིང་ཇི་ལྟར་བྱུང་རེད་དམ་ཞེས་དོགས་དྲི་དེ་ཡང་ཡང་དྲིས་དུས། རྒྱ་རིགས་མཁས་དབང་ཧྲེ་ཏའོ་ཡིས་གསུངས་པར་ལྟར་བྱས་ན། གཙང་པ་སྡེ་སྲིད་ཀྱིས་སྲིད་དབང་འཛིན་པའི་སྐབས་སུ། སྐབས་འདི་དུས་བྱུང་པའི་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་གཙང་བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོ་ནས་རྒྱ་ནག་ལ་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་ཕྱག་ཡིག་ཅིག་བསྐུར་པའི་ནང་། ཤིས་གཙང་ཞེས་ཐོག་མར་བྲིས་ཡོད་པའི་དབང་གིས། རིམ་བཞིན་རྒྱ་ནག་ནས་ཀྱང་西藏ཞེས་ལབ་འགོ་བཙུགས་རེད་ཟེར། དཔྱད་བརྗོད་ལ་མཐའ་མེད་དུས་བཤད་སྲོལ་གང་ཡང་ཡོད་ཀྱང་། བཤད་ལུགས་འདི་ལ་གནད་དོན་ཏོག་ཙམ་ཡིད་ཆེས་པ་ཞིག་འདུག་སྙམ། 西ཞེས་ན་ནུབ་ཕྱོགས་ལ་གོ། 藏ཞེས་ན་དབུས་གཙང་གི་གཙང་དེ་སྒྲ་ཕར་བསྒྱུར་བྱས་རེད་ཟེར། ཁ་ཅིག་གིས། ཞིང་འབྲོག་གཉིས་ཀྱི་འཚོ་བ་ལ་བརྟེན་པའི་མི་རིགས་ལ་གོ་ཟེར། (三大藏区)ཞེས་ན་ཆོལ་ཁ་གསུམ་ལ་གོ། Tibetan autonomy region(西藏自治区)བོད་རང་ལྗོངས་ཞེས་བོད་ལ་བཙན་འཛུལ་བྱས་རྗེས། དུམ་བུར་བགོས་ཏེ་དབང་འགྱུར་བྱེད། འགྲེམས་སྟོན་ཁང་གི་ནས་གསེས་བོད་ཀྱི་གནའ་རྫས་དེ་དག་གི་སྤྱི་མིང་ལ་(Région Autonome du Xizang )ཞེས་བྲིས་པ་དེ། དབུས་གཙང་ཁོ་ན་ལ་གོ་མ་ཏོག་བོད་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་ཚབ་མཚོན་མི་ཐུབ། འོན་ཀྱང་། ད་ལྟའི་ཆར་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་སུ་བོད་ལ་རྒྱ་ཡིག་ཏུ་西藏་ཞེས་པའི་ཡིག་འབྲུ་གཉིས་དེ་ལོངས་སྤྱོད་བྱེད་མཁན་ཤུགས་ཆེའོ། །
གསུམ་པ། ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་དུ་བོད་པའི་གནའ་རྫས་ཇི་ལྟར་རག་པར་ཡིན་ནམ།
ས་སྒང་ཡོད་ཚད་སྨན་རྩྭས་བཞད། ས་གཏིང་ཡོད་ཚད་གཏེར་གྱིས་ཁེངས། ཕ་ས་ཕ་ཡུལ་དགྲ་ལག་ཏུ་ཤོར་བ་ཕངས་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྐྱེས། ཕ་མེས་མ་མེས་ཚོས་སྐུ་ལས་ཚད་མེད་བསྐྱོན་ཏེ་གདོང་དམར་ཚང་གི་མི་རིགས་དེ་ཧ་ཅང་གི་སྙིང་སྟོབས་ཅན་ཞིག་རེད་འདུག །མིའི་རིགས་ཀྱི་རིག་གནས་དང་ཚན་རིག་གི་སྙིང་བཅུད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མངོན། གསེར་དངུལ་ཟངས་གསུམ། གཟི་གཡུ་བྱུ་རུ་དང་། གནའ་བོའི་རྩ་ཆེན་དངོས་པོ་སོགས་རིན་ཐང་ཅན་གྱི་གནའ་རྫས་དུ་མ་ཡོད་པས། ད་ལྟ་ཕྱི་རྒྱལ་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་དུ་བོད་ཀྱི་གནའ་རྫས་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད་དེ་དག་ནི། ཕྱི་རྒྱལ་བས་ཇག་བཅོམ་དང་རྐུ་མ་རྐུས་པ་མ་རེད། ད་ལྟ་ཕྱི་རྒྱལ་བའི་དཔེ་མཛོད་ཁང་དུ་བོན་པའི་རིག་གནས་དང་ཏུང་ཧོང་གི་ཡིག་ཚགས་ལ་སོགས་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད་ནི། ཧྥ་རན་སིའི་མིས་ཧམ་འཕྲོག་བྱས་པ་མ་རེད། ནོར་འཁྲུལ་གཙོ་བོ་ནི། རང་ཉིད་ཁོ་ན་མ་ཏོག་བསམ་རྒྱུ་མེད་པའི་ཚོང་པ་ཁྲོམ་པའི་སྦལ་པ་འགའ་ཞིག་གིས་གསེར་ཀྲང་ལ་བརྗེ་ལེན་བྱས་པ་ཁ་གསལ་གོ་བདེ་རེད། དངུལ་ནི་རྫོགས་ཡས་རེད། གནའ་རྫས་ནི་མི་རབས་ནས་མི་རབས་རྒྱུན་འཛིན་བདག་ཉར་བྱ་རྒྱུ་དེ་རེད། གལ་སྲིད། ཁྱེད་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་གནའ་རྫས་ཤིག་སྒོར་མོ་ཆེད་དུ་ཕྱི་རྒྱལ་བའི་ལག་ཏུ་བཙོངས་སོང་ན། ཁྱེད་ཀྱང་མི་རིགས་ཤིག་གི་ནག་ཉེས་པ་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་ནོ། ། མདོར་ན། མགོ་བོ་རུལ་བ་རྣ་ཡིས་མི་ཚོར་ཞེས་པའི་དཔེ་ལྟར་མི་རིགས་ལ་བསམ་གཞིག་བྱེད་རན།། །།
ཡུལ་མིང་ནག་བསུབ་གཏོང་བ་ནི་བཟོད་ཐབས་བྲལ་བའི་ན་ཟུག་མཆིས། །
སྤུན་ཟླ་ནང་འཁྲུག་རྒྱག་པ་ནི་རང་མེད་མི་མེད་བཟོ་པའི་ལྟས། །
ཤུལ་བཞག་དངུལ་ལ་བརྗེ་བ་ནི་ལུས་པོའི་དབང་པོ་བཙོངས་པར་འདྲ། །
ཕ་སྐད་རང་གིས་བརྗེད་པ་ནི་རང་སྲོག་རང་གིས་གཅོད་པར་མཚུངས། །
