སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་གིས་དབུས་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཁག་ཅིག་གིས། ཨ་རིའི་རླུང་འཕྲིན་ཁང་དང་ཨེ་ཤ་ཡ་རང་དབང་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གཉིས་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་བར་གྱི་ཟམ་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་གསར་ཁང་དེ་གཉིས་མུ་མཐུད་གནས་ཐུབ་པ་དང་། བོད་མི་ཁག་ཅིག་གིས་གསར་ཁང་དེ་གཉིས་སྒོ་རྒྱག་རྒྱུར་དགའ་བསུ་བྱེད་བཞིན་པ་ནི་བློ་ཕམ་གྱི་གནས་ཤིག་ཡིན་སྐོར་གསུངས་སོང་།
དེ་རིང་སྐབས་ ༡༧ པའི་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་དགུ་པའི་ལས་ཉིན་གསུམ་པའི་ཚོགས་ཐུན་གསུམ་པའི་སྟེང་། བྱང་ཨ་རིའི་སྤྱི་འཐུས་བསྟན་འཛིན་འཇིགས་མེད་ལགས་ཀྱིས། ད་ལྟའི་ཆར་ཨེ་ཤ་ཡ་རང་དབང་རླུང་འཕྲིན་ཁང་དང་། ཨ་རིའི་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གཉིས་ཀྱི་གནས་སྟངས་མཁྱེན་གསལ་རེད། རེས་གཟའ་སྤེན་པ་ནས་བཟུང་ཨེ་ཤ་ཡ་རང་དབང་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་གླ་ཆ་མཚམས་འཇོག་བྱས་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་འདུག ཨ་རིའི་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་ལས་བྱེད་ཁག་ཅིག་ལ་ལས་མཚམས་འཇོག་དགོས་པའི་ཡི་གེ་འབྱོར་བ་བྱུང་འདུག རླུང་འཕྲིན་ཁང་དེ་གཉིས་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་གྱི་ཡོད། བོད་ནང་གི་གནས་ཚུལ་ཕྱི་ལ་ཁྱབ་སྤེལ་དང་། ཕྱིའི་གནས་ཚུལ་དེ་དག་བོད་ནང་དུ་ཁྱབ་སྤེལ་བྱེད་ཐུབ་པའི་ལམ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོས་༧གོང་ས་མཆོག་གི་མཛད་རིམ་དང་། གསུང་ཆོས། བཀའ་སློབ་དེ་དག་མཇལ་བའི་སྐབས། ཁོང་ཚོར་ཁ་ཞེ་གཉིས་མེད་ཀྱིས་སེམས་ཤུགས་དང་རེ་བ་བསླེབས་པའི་གནས་སྟངས་ཡོང་གི་ཡོད། དེ་བཞིན་བཙན་བྱོལ་གཞུང་གི་ཕྱག་ལས་དང་། མི་མང་ཚོས་འཐབ་རྩོད་ཆེད་དུ་སྐུ་ལས་བསྐྱོན་པ་དེ་དག་མཐོང་དུས་ཁ་ཞེ་གཉིས་མེད་ཀྱིས་བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོར་ཐུགས་ཕན་གསོ་བའི་གནས་སྟངས་ཡོང་གི་ཡོད། ད་དུང་བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོས་སྲོག་བློས་བཏང་ནས་ཕྱི་ལ་གནས་ཚུལ་གཏོང་གི་ཡོད་པ་རེད་ལ། གསར་འགྱུར་བརྒྱུད་ལམ་གྱི་ཐོག་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྟེང་གསར་འགྱུར་སྤེལ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། དེར་བརྟེན་བརྒྱུད་ལམ་དེ་དག་གལ་ཆེན་པོ་ཞེ་དྲགས་རེད། ད་ལན་གནས་ཚུལ་བྱུང་བ་འདི་ང་ཚོ་ཚང་མར་གྱོང་ཆེན་པོ་རག་པ་རེད། ཕྱི་དྲིལ་བཀའ་བློན་གྱིས་ཨ་རིའི་དོན་གཅོད་དང་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པ་ཁག་ལ་རོགས་དངུལ་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་ནས་ཞུ་གཏུགས་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད། དེའི་ཐོག་ལ་ངེས་པར་དུ་གསར་འགྱུར་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་དེ་གཉིས་མུ་མཐུད་ནས་གནས་རྒྱུའི་ཐོག་ལ་འབད་བརྩོན་གནང་རོགས་གནང་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་དང་། སྤྱིར་བཏང་ང་ཚོའི་བཙན་བྱོལ་ནང་དུ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལྟ་བ་མཐུན་དང་མི་མཐུན་ཡོང་གི་རེད། འོན་ཀྱང་། གནས་ཚུལ་འདི་འདྲ་བྱུང་བའི་སྐབས་སུ་ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དུ་ཁག་ཅིག་གིས་གཏམ་བཟང་དང་ཡག་པོ་རེད་ལབ་མཁན་ཡོང་གི་འདུག དེའི་རིགས་ལ་བློ་ཕམ་ཡོད་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། དེའི་ཐོག་ལ་ཚང་མས་དགོངས་པ་བཞེས་རོགས་གནང་། ཞེས་གསུངས་སོང་།
དེ་འབྲེལ་ཕྱི་དྲིལ་བཀའ་བློན་ནོར་འཛིན་སྒྲོལ་མ་མཆོག་གིས་གསལ་བཤད་ལན་འདེབས་གནང་སྐབས། ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་གྱི་འཛིན་སྐྱོང་ཐག་གཅོད་འོག་ནས་དངུལ་གྱི་རོགས་སྐྱོར་ལ་དོ་ཕོག་འགྲོ་ཡི་ཡོད་པ་དང་། ཨེ་ཤ་ཡ་རང་དབང་རླུང་འཕྲིན་དང་ཨ་རིའི་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་ལས་དོན་མཚམས་འཇོག་བྱེད་དགོས་པའི་གནས་སྟངས་དེ་བློ་ཕམ་གྱི་གནས་ཚུལ་ཞིག་རེད། རླུང་འཕྲིན་ཁང་དེ་དག་གི་ལས་འགན་གཙོ་བོ་ནི་བོད་ནང་གི་གནས་ཚུལ་ཕྱི་ལ་བསྒྲགས་རྒྱུ་དང་། ༧གོང་ས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་མཛད་འཕྲིན་རྣམས་གཙོ་བྱས་པའི་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་སོགས་བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོར་མཁྱེན་རྟོགས་ཡོད་པའི་ཐོག་ནས་སེམས་འགུལ་ཐེབས་རྒྱུ་སོགས་གནས་སྟངས་མང་པོ་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་རླུང་འཕྲིན་ཁང་དེ་གཉིས་གལ་གནད་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་ཞུ་ཡི་ཡོད། ཨ་རིའི་དོན་གཅོད་བརྒྱུད་ནས་བོད་རིགས་ཚོགས་པ་དང་མཉམ་དུ་ཨ་རིའི་རོགས་སྐྱོར་མཚམས་འཇོག་དང་བཀག་སྐྱིལ་གྱི་གནས་སྟངས་ཡོད་པ་དེ་དག་མུ་མཐུད་ནས་བསྐྱར་གསོ་ཐུབ་རྒྱུ་དང་། རླུང་འཕྲིན་ཁང་གཉིས་མུ་མཐུད་ནས་གནས་ཐུབ་རྒྱུའི་ཐད་འབད་བརྩོན་ཞུས་དང་ཞུ་མུས་ཡིན། ཞེས་ལན་འདེབས་གནང་སོང་།
སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་གིས། བཀའ་ཤག་གིས་ཨ་རིའི་རོགས་དངུལ་མཚམས་འཇོག་བྱས་པའི་གནས་སྟངས་འོག་དོ་ཕོག་བྱུང་བའི་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་གང་མང་མང་ལ་འབྲེལ་བ་གནང་ཐབས་ཀྱི་འབད་བརྩོན་བྱས་པ་ཡིན། གནས་ཚུལ་འདི་བྱུང་བའི་རྗེས་སུ་ཨ་རིའི་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་གནས་སྟངས་གང་འདྲ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་མེད་སྐད་ཆ་དྲིས་པའི་སྐབས་སུ། སྐབས་དེ་དུས་ཨ་རིའི་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ལ་སྤྱི་ཡོངས་ནས་ཨ་རིས་གཞུང་བསྐོས་ལས་བྱེད་ས་ཡ་ ༢ ཡོད་པར་དགོངས་པ་ཞུས་ན་ཞུས་པ་རེད། ཟླ་བ་རྗེས་མའི་གླ་ཆ་སྤྲོད་ཀྱི་ཡིན། དེ་མིན་མ་འོངས་པར་ཕྱིར་ཕུད་གཏོང་དགོས་འབྱུང་ན་ཐོབ་ཐང་གང་ཡང་མེད་པ་ཆགས་ཀྱི་རེད་ཟེར་བའི་ཡི་གེ་དེ་འབྱོར་འདུག ཨ་རིའི་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་ལས་བྱེད་དེ་དག་གཞུང་བསྐོས་ལས་བྱེད་ནང་ཚུད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ཡི་གེ་འབྱོར་ནས་ལས་བྱེད་གཉིས་ཀྱིས་མ་གཏོགས་དང་དུ་བླངས་མི་འདུག དེའི་སྔོན་ལ་ལས་བྱེད་དྲུག་སྤྱིར་བཏང་གིས་ཉུང་དུ་ཕྱིན་པ་རེད། ཆོད་གན་སྒང་ཡོད་པ་བཞི་ཉུང་དུ་བཏང་ཡོད། ད་ལྟའི་ཆར་ཨ་རིའི་རླུང་འཕྲིན་ནང་ལས་བྱེད་ ༢༠ ཙམ་ཡོད་པ་རེད།
ཉིན་མ་བདུན་གྱི་སྔོན་ལ་ཨེ་ཤ་ཡ་རང་དབང་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ལ་སྐད་ཆ་དྲིས་སྐབས། ཁོང་ཚོའི་སྐོར་ལ་གང་ཡང་གོ་རྒྱུ་མི་འདུག་གསུང་གི་འདུག གློ་བུར་དུ་ (DOGE) ཟེར་བས་ཨེ་ཤ་ཡ་རང་དབང་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་འགྲོ་གྲོན་ཟླ་བ་གཅིག་རིང་བཀག་སྐྱིལ་བྱས་པ་རེད། དེར་བརྟེན་ལས་བྱེད་ཚོ་ཟླ་བ་གཅིག་རིང་གུང་གསེང་བཏང་བ་རེད་ཟེར་བའི་སྐད་ཆ་འདུག དེའི་རྗེས་ལ་ག་རེ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་མེད་སུས་ཀྱང་ཤེས་ཀྱི་མེད་པ་རེད། ཨེ་ཤ་ཡ་རང་དབང་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་དབུས་ལས་ཁུངས་སུ་ལས་བྱེད་ཁ་ཤས་རང་འཇགས་འཇོག་སྲིད་པ་དང་ས་གནས་ལས་བྱེད་རྣམས་ལྷག་སྲིད་པ་རེད་ཟེར་གྱི་འདུག གང་ལྟར་གཟའ་པ་སངས་ཀྱི་ཉིན་མོར་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་གྱི་འཛིན་སྐྱོང་བཀོད་ཁྱབ་ཅིག་ཕེབས་ནས། དེའི་ནང་དུ་ཨེ་ཤ་ཡ་རང་དབང་རླུང་འཕྲིན་ཁང་དང་། ཨ་རིའི་རླུང་འཕྲིན་ཁང་། སྒྲིག་འཛུགས་གཞན་ (Radio Cuba) དང་། (Radio Free Europe)། (Radio Middle East) སོགས་ཚོང་པ་སྡེ་ཁག་ཆུང་ཆུང་ལ་རོགས་སྐྱོར་བྱེད་མཁན་གྱི་ཚོགས་པ་ཁག་བདུན་ལ་འཛིན་སྐྱོང་བཀོད་ཁྱབ་འདིའི་འོག་ནས་སྒོ་རྒྱག་དགོས་པའི་བཀོད་ཁྱབ་ཅིག་བསླེབས་པ་རེད། ད་ལྟའི་གནས་སྐབས་ལ་ཕྱི་ཚེས་ ༡༦ ཉིན་ཨེ་ཤ་ཡ་རང་དབང་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་འགན་འཛིན་བྷེ་ཧྥང་ (Bay Fang) གི་མིང་ཐོག་ནས་ལས་བྱེད་རྣམས་ལ་གནད་དོན་གསལ་ཆ་མེད་པའི་འགྲེལ་བཤད་དང་། གཟའ་ཟླ་བར་ལས་ཀ་ཡོང་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་བཤད་འདུག ཕལ་ཆེར་ཨེ་ཤ་ཡ་རང་དབང་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་མ་དངུལ་ནས་ལས་བྱེད་ཚང་མར་གླ་ཆ་སྤྲོད་དགོས་ཀྱི་ཡོད་ན། ཉིན་མ་ཁ་ཤས་མ་གཏོགས་གདང་རྒྱུ་མེད་པའི་གནས་སྟངས་ཤིག་གི་སྒང་ལ་གནས་འདུག ཨེ་ཤ་ཡ་རང་དབང་རླུང་འཕྲིན་དང་ཨ་རིའི་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་ལས་བྱེད་ཚང་མའི་ཁ་པར་ཨང་གྲངས་དང་། གློག་འཕྲིན་ཁ་བྱང་སོགས་བླངས་ཏེ། ཐག་གཅོད་ཅིག་བྱུང་བ་ཡིན་ན་ཐད་ཀར་འབྲེལ་བ་བྱ་རྒྱུ་རེད་འདུག རེས་གཟའ་པ་སངས་ཉིན་ཨ་རིའི་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་ལས་བྱེད་ཚང་མར་འཛིན་སྐྱོང་གུང་གསེང་བཞག་འདུག འཛིན་སྐྱོང་གུང་གསེང་ (Administrative Leave) ཟེར་བའི་ཐ་སྙད་བེད་སྤྱོད་བཏང་འདུག ཁོང་ཚོ་གཞུང་ཞབས་ཡིན་པར་བརྟེན་གཟའ་ཟླ་བ་ནས་ལས་ཀར་ཡོང་རྒྱུ་མེད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་འཛིན་སྐྱོང་གུང་གསེང་ (Administrative Leave) ཟེར་དུས་གླ་ཆ་ཡོད་པའི་ངོ་བོ་ཞིག་ལ་ལྟ་ཡི་ཡོད་པ་རེད། ཨ་རིའི་(DOGE)ལས་ཁུངས་ཀྱིས་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་དང་འདི་འདྲ་བ་ལ་བཀོད་ཁྱབ་མི་འདྲ་བ་བཏང་བའི་ནང་ཐ་སྙད་མང་པོ་ཞིག་བེད་སྤྱོད་བྱས་འདུག ཨ་རིའི་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ལ་བཏང་བའི་ཐ་སྙད་ཏོག་ཙམ་མི་འདྲ་བ་ཞིག་འདུག་སྟེ། ད་ལྟ་ལམ་སང་སྒོ་རྒྱག་གི་མ་རེད། དེའི་བར་དུ་ཞུ་འབོད་བྱེད་པའི་ལས་ཀ་ག་རེ་ཡོད་ཚེ་འགྱོད་པ་མེད་པ་ཞིག་བྱ་དགོས་རྒྱུ་གལ་ཆེན་ཡིན་དུས། གནས་ཚུལ་དེ་ཚོ་ཐོས་པ་དང་བཀའ་ཤག་ནས་ཐག་གཅོད་ཡོད་པ་གཞིར་བཟུང་ཨ་རིའི་དོན་གཅོད་ལ་ཐད་ཀར་མངགས་ནས། ང་ཚོས་ཞུ་གཏུགས་བྱས་པའི་དུས་མཉམ་ལ་རླུང་འཕྲིན་ཁང་དེ་དག་གི་གནས་སྟངས་ཞུ་དགོས་པ་དང་། ས་གནས་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པ་ཚོས་སོ་སོའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཚོ་ལ་ཞུ་གཏུགས་བྱེད་པའི་སྐབས་སུའང་རླུང་འཕྲིན་ཁང་དེ་གཉིས་ཀྱི་སྐོར་ཞུ་དགོས་པའི་བཀོད་མངགས་བྱས་ཡོད། ཅེས་གསུངས་སོང་།
སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས། རྒྱ་ཆེ་ས་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་འཛམ་གླིང་ནང་ལོགས་ལ་འཁྱོག་བཤད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། དེ་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་མཁན་གྱི་བཙན་བྱོལ་ནང་ཡོད་པའི་རླུང་འཕྲིན་ཁང་དང་། གསར་འགྱུར་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་གང་ཡོད་པ་དེ་དག་ང་ཚོས་ཁ་གཏད་གཅོག་པའི་ལག་ཆ་ལྟ་བུ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། དེ་ལ་དོ་ཕོག་ཆེན་པོ་འགྲོ་ཡི་ཡོད་པ་རེད། ཅེས་དང་། ཨ་རིའི་གཞུང་གིས་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་པའི་སྲིད་ཇུས་ལ་བལྟས་པ་ཡིན་ན། རླུང་འཕྲིན་ཁང་དེ་གཉིས་སླར་གསོ་ཡོང་ཐུབ་མིན་དང་། གལ་སྲིད་སླར་གསོ་བྱུང་བ་ཡིན་ན་བོད་པའི་སྡེ་ཚན་གཅིག་པུ་སླར་གསོ་ཡོང་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པ་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་རེད། གནས་ཚུལ་བྱུང་བའི་བརྒྱུད་རིམ་ལ་བལྟས་ཡོང་དུས། ཨ་རིའི་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ལྷག་སྲིད་པ་དང་། སྡེ་ཚན་གཉིས་ནང་ལོགས་ནས་གཅིག་སྒོ་རྒྱག་སྲིད་པ་རེད། གང་ཡིན་ཟེར་ན། དེ་(Heritage Foundation) ནས་བཏོན་གནང་བ་དང་འོས་བསྡུའི་སྔོན་ནས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པའི་ཐབས་ཇུས་སྒྲིག་མཁན་གྱི་མི་སྣས་བཟོས་པའི་ལས་གཞི་ ༢༠༢༥ (Project 2025) ཟེར་བའི་ཡིག་ཆ་གལ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་རེད། དེའི་ནང་དུ་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གཉིས་ཡོད་པ་དེ་ཚོ་འགྲོ་སོང་འཕར་མ་རེད་འདུག གཅིག་སྒོ་རྒྱག་དགོས་ཀྱི་འདུག་ཟེར་ནས་གསལ་པོ་བྲིས་འདུག་ལ། སྔོན་མ་གནས་ཚུལ་གང་བྱུང་བ་གསལ་པོ་བྲིས་འདུག ཨ་རིའི་རླུང་འཕྲིན་ལྷག་སྲིད་པ་དང་། ཨེ་ཤ་ཡ་རང་དབང་རླུང་འཕྲིན་ཕལ་ཆེར་སྒོ་རྒྱག་སྲིད་པ་རེད་ཟེར་བའི་སྐད་ཆ་སྔོན་མ་ནས་འགྲོ་ཡི་འདུག དེ་དག་ཚོད་དཔག་རེད། ད་ལྟའང་ཚོད་དཔག་བྱ་རྒྱུ་མ་གཏོགས་གཞི་བརྟན་པོའི་ཐོག་ནས་འདི་འདྲ་ཞིག་ཡོང་གི་རེད་ཅེས་ཞུ་ཐུབ་རྒྱུ་ཁག་པོ་རེད་འདུག ཅེས་དང་། བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་བསམ་ཚུལ་འདྲ་མིན་ཡོང་གི་ཡོད་པ་རེད། དེར་བརྟེན་འགའ་ཤས་ཀྱིས་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གཉིས་སྒོ་བརྒྱབ་པ་དེ་ཡག་པོ་བྱུང་རེད་ཟེར་བའི་གནས་ཚུལ་སྤེལ་མཁན་ཡོང་གི་ཡོད་ས་རེད། དེ་ཚོའི་གྲས་ཐབས་སྐྱོ་བོ་རེད། འདི་གང་ཟག་གི་སྐད་ཆ་མ་རེད། རྩ་དོན་དང་འབྲེལ་བ་རེད། རྒྱ་ཆེ་ས་ནས་བསམ་བློ་བཏང་ནས་སྐད་ཆ་བཤད་པ་ཡིན་ན། སྐད་ཆ་དེ་འདྲ་བཤད་ཕོད་པ་མ་རེད། དེ་འདྲའི་སྡིངས་ཆ་མང་པོ་བསྐྲུན་པ་ཡིན་ན། དེ་དག་ང་ཚོར་མི་འདོད་མཁན་གྱི་ལག་ཆར་བེད་སྤྱོད་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཆགས་ཀྱི་རེད། མི་དགོས་པ་དེ་དག་མ་གནང་ན་ཡག་པོ་ཡོད་པ་རེད། ཅེས་གསུངས་སོང་།
ཨ་རིའི་གཞུང་གིས་ཨ་རིའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་འགྱུར་ལས་ཁུངས་ (USAGM) ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ཨ་རིའི་རླུང་འཕྲིན་ཁང་དང་ཨེ་ཤ་ཡ་རང་དབང་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གཉིས་ལ་རོགས་དངུལ་བཅད་པའི་གནད་དོན་ཐད། ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༡༧ ཉིན་རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་གསར་ཁང་གོ་ལའི་དུས་བབ་ཟེར་བས་བསམ་ཚུལ་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་སྤེལ་ཏེ། ཨ་རིའི་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་ཤུགས་ཆེན་བྱས་འདུག་ལ། དེ་འབྲེལ་གྱི་གནས་ཚུལ་ནང་། ཨ་རིའི་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ནི་ཡོངས་གྲགས་ཐོག་ནས་ཨ་རིས་གཟབ་ནན་གྱིས་བཟོ་སྐྲུན་བྱས་པའི་ཆབ་སྲིད་དྲིལ་བསྒྲགས་ཀྱི་འཕྲུལ་ཆས་ཤིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་པ་དང་། རླུང་འཕྲིན་ཁང་དེས་འཁྲུག་རྩོད་སློང་བ་དང་། སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཁ་བྲལ་སློང་བ། ཐ་ན་སྲིད་གཞུང་ཞིག་ཁ་བསྒྱུར་བའི་ལས་དོན་སོགས་ཀྱི་ནང་ཞུགས་ཀྱིན་ཡོད་པས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྟེང་གྲགས་ཅན་ཡིན། ཨེ་ཤ་ཡ་རང་དབང་རླུང་འཕྲིན་ཁང་དང་ཡུ་རོབ་རང་དབང་རླུང་འཕྲིན་ཁང་སོགས་ཀྱང་ཨ་རིའི་རླུང་འཕྲིན་ཁང་དང་འདྲ་བ་ལས་འགན་གཙོ་བོ་ནི་ཝ་ཤིང་ཊོན་གྱི་ལྟ་གྲུབ་ཀྱི་དགོས་འདུན་ལ་གཞི་བཅོལ་ནས་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ལ་འཇབ་རྒོལ་བྱེད་དགོས་པའི་དགོས་མཁོ་སྐོང་རྒྱུ་དེ་རེད། ཅེས་བརྗོད་འདུག
ད་དུང་གོ་ལའི་དུས་བབ་ཟེར་བས། ཨ་རིའི་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ལ་རྒྱ་ནག་དང་འབྲེལ་བའི་གསར་འགྱུར་བྲིས་པའི་ལོ་རྒྱུས་འཇིགས་སུ་རུང་བ་ཞིག་ཡོད། དེ་ནི་ཤར་ཊུ་ཀི་སི་ཐན་གྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་གཏོར་བརླག་གཏོང་བ་ནས་ལྷོ་རྒྱ་ནག་རྒྱ་མཚོའི་རྩོད་རྙོག་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་། ཐའེ་ཝན་རང་བཙན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་པ་ནས་ཧོང་ཀོང་གི་དྲག་རྒོལ་ལས་འགུལ་བར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་པ། ད་དུང་རྒྱ་ནག་གི་ནད་དུག་ཅེས་པའི་འགྲེལ་བརྗོད་བཟོས་པ་ནས་རྒྱ་ནག་གི་སྐོར་ལ་རྫུན་གཏམ་ངན་པ་ཕལ་ཆེར་ཚང་མའི་རྒྱབ་ཏུ་ཨ་རིའི་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ཡོད་ཅེས་སོགས་བརྗོད་འདུག་པ་མ་ཟད། ཨ་རིའི་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ནི་རྫུན་བསྒྲགས་ཀྱི་བཟོ་གྲྭ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ད་ལྟ་ཨ་རིས་རང་དབང་གི་འོད་སྣང་དུ་འབོད་པའི་ཨ་རིའི་རླུང་འཕྲིན་ཁང་སྟེ། རང་གི་གསར་ཁང་ཞིག་ཐབ་ཕྱིས་ནང་བཞིན་གཡུགས་སོང་ཞེས་འཕྱ་དམོད་ཀྱང་བྱས་འདུག
ཨ་རིའི་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༢ ལོར་འཛམ་གླིང་དམག་ཆེན་གཉིས་པ་དང་གྲང་དམག་གི་སྐབས་སུ་རང་དབང་གི་ཐོག་ནས་གནས་ཚུལ་ཤེས་རྟོགས་ཆེད་དུ་མགོ་བཙུགས་ཡོད་ཅིང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༦ལོའི་ཟླ་༧ ཚེས་ ༡༢ ཉིན་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་ཟུར་པ་ཇེ་རལ་ཌི་(Gerald R. Ford) མཆོག་གིས་ཨ་རིའི་ཁྲིམས་མཐུན་ཐོག་ནས་ངོས་འཛིན་ཡོད་པའི་མཚན་རྟགས་བཀོད་འདུག ཨ་རིའི་རྒྱང་སྲིང་འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་བཀོད་འདོམས་འོག་སྐད་རིགས་ ༥༠ ཙམ་ལ་རྒྱང་སྲིང་བྱེད་བཞིན་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་ཁང་ཞིག་ཏུ་ཆགས་ཡོད་ལ། ད་ལྟའི་ཆར་བདུན་ཕྲག་རེར་འཛམ་གླིང་ཐོག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་དེར་གསན་གཟིགས་གནང་མཁན་མི་གྲངས་ས་ཡ་ ༣༥༤ ཙམ་ཡོད་འདུག
ཨ་རིའི་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་བོད་སྐད་སྡེ་ཚན་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༠ ཕྱི་ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༡༦ ཉིན་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་གཏན་འབེབས་ཐོག་བོད་སྐད་ཐོག་རྒྱང་སྲིང་བྱེད་མགོ་བཙུགས་ཡོད་པ་དང་། བདུན་ཕྲག་རེར་བོད་སྐད་ཐོག་ཆུ་ཚོད་གཉིས་རེའི་བརྙན་འཕྲིན་གྱི་ལས་རིམ་དང༌། དེ་བཞིན་བོད་ནང་རླུང་འཕྲིན་གྱི་ལས་རིམ་ཁག་ཐད་ཀར་རྒྱང་སྲིང་བྱེད་བཞིན་ཡོད་འདུག
ཨེ་ཤ་ཡ་རང་དབང་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༦ ལོར་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་འགྲོ་གྲོན་འོག་ཨེ་ཤ་ཡའི་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ཅིག་གི་ནང་སྨྲ་བརྗོད་ཀྱི་རང་དབང་མེད་པའི་མི་མང་ཚོར་དངོས་བྱུང་ཁུངས་ལྡན་གྱི་གནས་ཚུལ་གོ་རྟོགས་ཐུབ་པའི་ཆེད་དུ་བཙུགས་པའི་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ཞིག་ཡིན་པ་རེད། བདུན་ཕྲག་རེའི་ནང་འཛམ་གླིང་ཐོག་ཨེ་ཤ་ཡ་རང་དབང་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ལ་གསན་གཟིགས་གནང་མཁན་མི་གྲངས་ས་ཡ་ ༦༠ ཙམ་ཡོད་འདུག ཨེ་ཤ་ཡ་རང་དབང་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་བོད་སྐད་སྡེ་ཚན་ནང་དབུས་གཙང་གི་སྐད་དང༌། ཨམ་སྐད། ཁམས་སྐད་བཅས་ཀྱི་ཐོག་གནས་ཚུལ་རྒྱང་སྲིང་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ཅིང་། གསར་འགྱུར་ལས་རིམ་ནི་རླུང་འཕྲིན་དང་། བརྙན་འཕྲིན། སྤྱི་ཚོགས་དྲ་རྒྱ་དང་དྲ་ཐོག་བཅས་ཀྱི་བརྒྱུད་ནས་རྒྱང་སྲིང་བྱེད་བཞིན་ཡོད་འདུག
གསར་འགོད་པ། བྱམས་པ་ཚེ་རིང་། བསྟན་འཛིན་ཕུར་བུ། རྩོམ་སྒྲིག་བྱེད་མཁན། སྐལ་བཟང་སྦྱིན་པ།
