རྩོམ་ཁུངས། བོད་ཀྱི་དུས་བབ།
བོད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཉམས་ཞིབ་པ་འབུམ་རམས་པ་ཚེ་རིང་སྒྲོལ་མས་བརྩམས།
ཚེ་རིང་དོན་གྲུབ་ཀྱིས་དབྱིན་ཡིག་ནས་བོད་ཡིག་ཏུ་བསྒྱུར།
བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ནང་སྤྲུལ་སྐུ་མང་དག་ཅིག་ཡོད་མོད་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གི་ཡང་སྲིད་ལ་དམིགས་བསལ་གྱིས་དོ་སྣང་བྱེད་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་ཤེས་རྟོགས་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེ་ཆགས་ཡོད། ང་ཚོས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཟིན་ཐོར་ལྟ་ཞིབ་བྱས་ཚེ་བོད་ཀྱི་སྤྲུལ་སྐུའི་ལམ་སྲོལ་ནི་སྟོན་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་མཆོག་གིས་གསུངས་པའི་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་འཆད་ཁྲིད་རྒྱུན་གནས་ཐུབ་ཐབས་དང་། ཕ་མེས་ནས་བརྒྱུད་པའི་རིག་གཞུང་གི་ཤུལ་བཞག་ཕྱུག་པོ་རྣམས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་རྒྱུར་གཙོ་བོར་དམིགས་ཏེ་གསར་གཏོད་བྱས་པ་ཡིན་པ་ཁ་གསལ་རེད། སྤྲུལ་སྐུའི་ལམ་ལུགས་དེ་ནི་ཆོས་འཆད་ཉན་གྱི་རྒྱུད་པ་ཟམ་མི་ཆད་པའི་སྒོ་ནས་ཆོས་ལུགས་རྒྱུན་གནས་དང་སྒྲིག་འཛུགས་སྲ་བརྟན་ངང་སྐྱོང་བྱེད་ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་ཆགས་ཡོད།
ལོ་ངོ་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མའི་རིང་དབུས་ཨེ་ཤ་ཡ་དང་། ཧི་མ་ལ་ཡ། སོག་པོ། ལྷོ་ཤར་ཨེ་ཤ་ཡའི་ས་ཁུལ་ཁག་ཅིག་དང་། ལྷག་པར་དུ་འབྲུག་དང་། ལཱའོ་སི། མཱའི་མར་ཡུལ་གྱི་བྱ་ཕྱོགས་མངའ་ཁུལ་བཅས་ཀྱི་ས་ཁྱོན་ཁག་ཏུ་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ནི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཆགས་ཡོད། རྒྱ་ནག་གོང་མའི་ནང་ནས་དམིགས་བསལ་དུ་མན་ཇུས་དབང་བསྒྱུར་བའི་ཆིང་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་གོང་མ་ཚོས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཐོག་སྟངས་འཛིན་བྱ་རྒྱུ་ནི་འཇམ་པོའི་སྟོབས་ཤུགས་གལ་ཆེན་ཞིག་གི་འབྱུང་གནས་སྟེ། ཆོས་ལུགས་ཀྱི་དབང་ཆ་བཀོལ་སྤྱོད་བྱས་པ་བརྒྱུད་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་མཚམས་གྱི་ཕྱི་རོལ་དུ་ཡོད་པའི་ནང་པའི་མི་རིགས་རྣམས་ལ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་སྦྱིན་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ཡོད།
དེང་གི་དུས་རབས་གསར་པའི་ནང་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་དབང་ཆ་བཀོལ་སྤྱོད་དེ་ནི་༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལག་ཆར་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་སྒྱུར་བཞིན་ཡོད། ཉེ་ཆར་བོད་ནང་འགྲེམས་བསྒྲགས་བྱེད་བཞིན་པའི་གསར་འགྱུར་གསར་ཤོས་ཁག་གི་ནང་༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐུ་ཕྲེང་བཅོ་ལྔ་པ་ངོས་འཛིན་ཞུ་རྒྱུའི་དབང་ཆ་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་ཚུལ་བརྗོད་པ་དང་། བརྗོད་ཚུལ་དེ་ལ་དག་ཐེར་གྱི་ཚུལ་དུ་ངོས་འཛིན་དེ་ཡང་ཕྱི་ལོ་ ༡༧༩༣ ལོར་ཐོག་མར་གཏན་འབེབས་བྱས་པའི་གསེར་བུམ་དཀྲུག་འདོན་གྱི་ལམ་ལུགས་གཞིར་བཟུང་བྱེད་དགོས་པ་བརྗོད་ཡོད། རྒྱ་ནག་གིས་༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐད་མཐའ་མའི་ཐག་གཅོད་བྱ་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་ནི་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་ལ་ཡོད་པ་བརྗོད་བཞིན་ཡོད།
དེ་ལྟར་ནའང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་གོ་སྒྲིག་འོག་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༥ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༢ ཉིན་བསྐོང་ཚོགས་ཞུས་པའི་བོད་མིའི་ཆོས་ཚོགས་ཐེངས་ ༡༥ པའི་སྐབས་༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཁོང་གི་ཡང་སྲིད་ངོས་འཛིན་གྱི་ཐག་གཅོད་བྱ་རྒྱུའི་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་འགན་དབང་ནི་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་བླ་བྲང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཡིད་ཆེས་དགེ་རྩ་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་པའི་གཞུང་འབྲེལ་གསལ་བསྒྲགས་བསྐྱངས་གནང་ཡོད།[1] གསལ་བསྒྲགས་དེའི་ཐོག་ནས་༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གི་ཡང་སྲིད་ནི་རང་དབང་ཅན་གྱི་ལུང་པ་ཞིག་ལ་འཁྲུང་རྒྱུ་ཡིན་པ་གཏན་འཁེལ་བྱུང་ཡོད་ཅིང་། དེ་ཡང་གསལ་བསྒྲགས་དེའི་ནང་ད་དུང་ ”བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཆོས་བརྒྱུད་ཁག་གི་དབུ་ཁྲིད་བླ་ཆེན་རྣམ་པ་དང་། ༸རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་ན་རིམ་དང་ལུས་དང་གྲིབ་བཞིན་འགྲོགས་པའི་དམ་ལྡན་ཆོས་སྲུང་ཁག་ལ་སྐབས་བསྟུན་ལམ་སྟོན་ཞུས་ཏེ་ཡང་སྤྲུལ་རྩད་གཅོད་ངོས་འཛིན་སྔོན་སྲོལ་བཞིན་བྱ་རྒྱུ་” ཡིན་པ་གསུངས་ཡོད།
སྤྲུལ་སྐུལ་ལམ་སྲོལ་དང་ཆོས་ལུགས་དབུ་ཁྲིད།
ནང་བསྟན་གྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ཁྲོད་བླ་མའི་ཡང་སྲིད་ངོས་འཛིན་གྱི་ལྟ་ཚུལ་ཐད་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ནང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པ་ཁྱད་པར་བ་ཞིག་ཐོན་ཡོད་པ་ནི། བླ་ཆེན་རྣམས་དགོངས་པ་རྫོགས་རྗེས་སྒོམ་སྒྲུབ་དང་། དག་སྣང་དང་། རྟགས་དང་མཚན་མ་སོགས་ལ་བརྟེན་ནས་བླ་མའི་ཡང་སྲིད་འཚོལ་བའི་ལམ་སྲོལ་བྱུང་བ་དེ་རེད། ངོས་འཛིན་བྱུང་བའི་ཕྲུ་གུ་དེ་རང་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་སྐྱེ་གོང་མའི་གདན་སར་གདན་འདྲེན་ཞུས་ཏེ་ནང་ཆོས་ལ་གསན་བསམ་དང་སྐུ་སྐྱེ་གོང་མའི་མཛད་འགན་གྱི་རྒྱུན་སྐྱོང་དུ་འཇུག་གི་ཡོད་པ་རེད། བོད་ནང་བླ་ཆེན་ཁག་གི་ཡང་སྲིད་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་འབྱུང་རབས་རྣམས་ཡིག་ཐོག་ཏུ་གསལ་འཁོད་ཡོད་ཅིང་རིག་གཞུང་གི་ཆ་ནས་ཀྱང་གལ་འགངས་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད།
བོད་ཀྱི་སྤྲུལ་སྐུའི་ལམ་སྲོལ་དེ་ནི་དུས་རབས་ ༡༣ པའི་ནང་ཀརྨ་པའི་སྐུ་སྐྱེ་ནས་འགོ་ཚུགས་པ་རེད། དེ་ཡང་ཕྱི་ལོ་ ༡༢༨༨ ལོར་གྲུབ་ཆེན་ཨོ་རྒྱན་པས་(༡༢༣༠-༡༣༠༩)ལོ་ན་བཞིར་སོན་པའི་ཕྲུ་གུ་ཞིག་རང་ཉིད་ཀྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཀརྨ་པ་པཀྵིའི་(༡༢༠༤-༡༢༨༣)ཡང་སྲིད་དུ་ངོས་འཛིན་བྱས་པ་དེ་ནི་ཀརྨ་པ་སྐྲུ་ཕྲེང་གསུམ་པ་རང་བྱུང་རྡོ་རྗེ་(༡༢༨༤-༡༣༣༩)ཆགས་ཡོད་པ་དང་། ཁོང་གི་སྐུ་སྐྱེ་ཐོག་མ་ནི་ཀརྨ་པ་དུས་གསུམ་མཁྱེན་པ་(༡༡༡༠-༡༡༩༣)ལ་གཏུགས་ཡོད་པས། དུས་གསུམ་མཁྱེན་པ་ནི་ཀརྨ་པ་སྐྲུ་ཕྲེང་དང་པོར་ངོས་འཛིན་བྱེད་པ་རེད། ངོས་འཛིན་དེ་ནི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཀྱོག་མཚམས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཆགས་ཡོད། རང་བྱུང་རྡོ་རྗེ་ནི་ཀརྨ་པའི་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་ནང་ནས་གྲགས་ཆེ་ཤོས་གཅིག་ཡིན་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད། ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་གྲུབ་ཆེན་དང་། རྟོགས་ལྡན། མཁས་པ་ཞིག་ཏུའང་ངོས་འཛིན་བྱེད་པ་རེད།[2]
ཀརྨ་པ་སྐུ་གོང་མ་གཉིས་དང་མ་འདྲ་བར་ཀརྨ་པ་སྐུ་ཕྲེང་གསུམ་པས་སྐུ་ན་ཆུང་དུས་ནས་རང་ཉིད་བླ་སྤུལ་ཞིག་ཡིན་ཚུལ་གྱི་སྔོན་གནས་དྲན་པའི་གསུང་མང་དུ་གནང་བ་ལ་གྲགས་ཆེ་ཞིང་། གྲགས་ཚུལ་དེ་དག་ཁག་ཅིག་ནི་ཕྱིས་སུ་བཏགས་པའི་ཁྱད་ཆོས་ཤིག་ཡིན་སྲིད་ཀྱང་། དེ་དག་གིས་སྐྱེ་སྤྲུལ་ངོས་འཛིན་གྱི་གསར་བརྗེ་རང་བཞིན་གྱི་བསམ་བློའི་རྨང་གཞི་བཏིང་ཡོད། སྤྲུལ་སྐུའི་ལམ་སྲོལ་གྱི་རྩ་བ་དེ་ཀརྨ་པའི་སྐུ་སྐྱེ་ལ་ཁུངས་གཏུགས་པ་དང་། དེ་ཡང་རྒྱ་གར་གྱི་གནའ་བོའི་ནལེནྜའི་ཤེས་རིག་གི་ཤུལ་བཞག་ལ་འབྲེལ་བ་བཏགས་པ་དེས། བོད་ཀྱི་སྤྲུལ་སྐུ་ངོས་འཛིན་གྱི་ལག་ལེན་དེ་རིག་གཞུང་དང་ལྟ་གྲུབ་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་སྒྲོམ་གཞི་ཆེ་བ་ཞིག་གི་ནང་བཞག་ཡོད། སྒྲོམ་གཞི་འདིང་སྟངས་དེས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་ཆོས་འབུར་དུ་བཏོན་པ་དང་སྦྲགས། ཆབ་སྲིད་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དུས་འགྱུར་ཡོ་ལང་འཚུབ་ནའང་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ལམ་སྲོལ་དང་ཤེས་རིག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་ཡིན་པའང་གསལ་སྟོན་བྱས་པ་རེད།[3]
སྤྲུལ་སྐུའི་ལམ་ལུགས་དང་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ།
བོད་ཀྱི་སྤྲུལ་སྐུའི་ལམ་ལུགས་ནི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཕྱག་བཞེས་ལས་འདས་ཏེ་རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ལག་ཆ་ནུས་ལྡན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད། ༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དབུས་པའི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་རྣམ་པས་རང་ཉིད་ཀྱི་མཚན་གནས་བཀོལ་སྤྱོད་གནང་སྟེ་བོད་གཞིས་བྱེས་གཉིས་སུ་རིག་གཞུང་གི་ངོ་བོ་སྲུང་སྐྱོབ་དང་། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ལྗགས་རྩོམ། དེ་བཞིན་ཤེས་ཡོན་ཁྱབ་སྤེལ་ཐོག་མཛད་འཕྲིན་སྐྱོང་བཞིན་ཡོད་པ་ལྟར། ༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གི་རང་རྣམ་གསར་ཤོས་བོད་དང་བོད་མིའི་མགྲིན་ཚབ་ཀྱི་ནང་དུའང་ཁོང་གིས་བོད་དང་བོད་མིའི་བདེ་དོན་གྱི་ཆེད་དུ་ལོ་ངོ་བདུན་ཅུ་དོན་ལྔ་ལྷག་གི་རིང་རྒྱ་ནག་གི་ཐོག་ལ་འཚེ་བ་མེད་པའི་འཐབ་རྩོད་གནང་བའི་ལོ་རྒྱུས་དང་། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་། ལྟ་གྲུབ། སྒྱུ་རྩལ། ཆོས་ལུགས། ཁོར་ཡུག་བཅས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་རྒྱུའི་དོན་དུ་ཐ་ན་འགོག་རྐྱེན་ཚད་ལས་བརྒལ་བ་འཕྲད་ནའང་ཁོང་གིས་སྐུ་ངལ་འཛེམས་མེད་ཀྱི་སྒོ་ནས་མཛད་འཕྲིན་བསྐྱངས་གནང་བ་རྣམས་གསལ་སྟོན་གནང་ཡོད། བྱམས་བརྩེ་དང་། གྲོས་མོལ། དྲང་བདེན་བཅས་ལ་བཅངས་པའི་ཁོང་གི་རྨ་མེད་པའི་ལྷག་བསམ་གྱི་ཐོག་ནས་ཁོང་ནི་གོ་ལའི་ཞི་བདེའི་མཚོན་རྟགས་ཤིག་དང་། རང་དབང་སྒོ་ནས་སྨྲ་བརྗོད་བྱེད་དབང་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་མགྲིན་ཚབ་ཅིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད།[4]
༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་དང་དགོན་སྡེའི་སྒྲིག་འཛུགས།
༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གིས་དབུས་པའི་བླ་སྤྲུལ་མང་དག་ཅིག་གི་མཛད་འཕྲིན་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་བསམ་བློ་དང་ངོ་བོ་ནི་བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ལས་བརྒལ་ཏེ་དར་འཕེལ་གཏོང་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད་ཅིང་། ཁོང་རྣམས་ཀྱིས་སྐུ་ཚེ་གང་བོར་ནང་ཆོས་ལ་གསན་བསམ་ཉམས་ལེན་དང་། འཆད་ཁྲིད་གནང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ཐ་ན་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཡུལ་གྱར་གནས་བབས་ནང་དུའང་་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་འཕེལ་རྒྱས་དེ་ཉིད་རྒྱུན་གནས་ཐུབ་རྒྱུར་ཕན་ཐོགས་ཅི་ཆེ་ཞིག་འབྱུང་བཞིན་ཡོད།
དགོན་སྡེའི་ཤེས་ཡོན་ནི་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་གི་ཤུལ་བཞག་རིག་གནས་སྐྱོང་བའི་གལ་ཆེའི་རྨང་རྡོ་ཞིག་གི་ཚུལ་དུ་འཕེལ་རྒྱས་ཕྱིན་ཡོད། དུས་རབས་ ༡༢ པའི་ནང་ནལེནྜའི་དགོན་པ་རྩ་འཐོར་དུ་སོང་རྗེས། རྒྱ་གར་ནང་ནང་པའི་བསྟན་པ་ཧ་ལམ་མེད་པ་ལྟ་བུར་གྱུར་ཡོད་པས། བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་དགོན་སྡེ་ཁག་གིས་གནའ་བོའི་ནལེནྜ་དགོན་དང་འདྲ་བར་ནང་བསྟན་ལ་སློབ་གཉེར་དང་ཉམས་ལེན་གྱི་བྱ་གཞག་བདག་སྐྱོང་བྱེད་མཁན་གྱི་བསྟི་གནས་ཤིག་གི་ཚུལ་དུ་བྱེད་ལས་སྤེལ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། དེ་ཡང་བླ་སྤྲུལ་རྣམས་ཀྱི་མཛད་འཕྲིན་ལ་བརྟེན་ནས་དཔལ་ནལེནྜའི་ཤེས་རིག་ནི་བོད་དང་། འབྲུག བལ་ཡུལ། སོག་པོ་བཅས་སུ་འཚོ་གནས་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད།
དེ་ལྟར་བོད་ཀྱི་སྤྲུལ་སྐུའི་ལམ་ལུགས་དང་དགོན་སྡེའི་ཤེས་ཡོན་ལམ་སྲོལ་ནི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་རིག་གཞུང་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུ་མཁན་གྱི་ཀ་བ་ཆ་གཅིག་ཆགས་ཡོད། ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཡིད་ཆེས་ཙམ་དུ་མ་ཟད། བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་སྤྲུལ་སྐུའི་ལམ་སྲོལ་དེས་དབུ་འཁྲིད་ནུས་པ་དང་ཤེས་ཡོན་གྱི་བྱ་གཞག་མཐོར་འདེགས་དང་རྒྱུན་སྐྱོང་བྱ་རྒྱུར་ཁ་ཡོད་ལག་ཡོད་ཀྱི་ནུས་པ་ཞིག་འཐོན་གྱི་ཡོད། དེ་ལྟར་ནའང་མི་རྟག་པ་ནི་བདེན་པའི་གནས་ལུགས་ཀྱི་ཆ་ཤས་གཙོ་བོ་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་པའི་ཆོས་ལུགས་ཤིག་གི་ནང་སྤྲུལ་སྐུའི་ལམ་ལུགས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ལྟར་སྣང་དུ་འགལ་བར་སྣང་བའི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུན་ཞིག་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་པ་དེས། མི་རྟག་པ་ལ་བརྟན་པའི་རང་བཞིན་དང་། འཆི་བའི་རྟེན་ཐོགས་པའི་གང་ཟག་དུས་ངེས་མེད་དུ་རྒྱུན་གནས་ཐུབ་པའི་སྣང་ཚུལ་ཞིག་སྦྱིན་གྱི་ཡོད།
བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་དེ་ཉིད་གྲ་རྒྱས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་གནས་ཐུབ་པ་དེ་ནི་གཙོ་བོར་བླ་སྤྲུལ་ཁག་གི་ཡང་སྲིད་དང་དགོན་སྡེའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་རྒྱུན་ཆད་མེད་པའི་ཕན་ནུས་ལ་བརྟེན་ཡོད་ཅིང་། བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་སྤྲུལ་སྐུའི་ལམ་ལུགས་ཀྱིས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བརྒྱུད་འཛིན་པ་སྤེལ་རྒྱུའི་ཐབས་ལམ་ཙམ་མ་ཟད། ད་དུང་རིག་གཞུང་དང་ཤེས་རིག་གི་རླབས་རྒྱུན་སྐྱོང་བྱེད་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞི་ཞིག་ཀྱང་མཁོ་སྤྲོད་བྱས་ཡོད། དེར་བརྟེན་སྤྲུལ་སྐུའི་ལམ་ལུགས་དེ་ནི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱིས་འཛམ་གླིང་གི་ཆོས་ལུགས་དང་རིག་གཞུང་གི་ཤུལ་བཞག་རིག་གནས་ལ་ཕུལ་བའི་ལེགས་སྐྱེས་གལ་ཆེན་ཞིག་དང་། དུས་སྐབས་གང་དུའང་རིན་ཐང་ཉམས་པ་མེད་པའི་གནའ་བོའི་ཤེས་རིག་དང་དེང་དུས་ཀྱི་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་བཞིན་པའི་དགོས་མཁོ་གཉིས་པོ་ཕན་ཚུན་མཚམས་སྦྱོར་བྱེད་པའི་ཟམ་པ་ཞིག་ཀྱང་ཆགས་ཡོད། ལམ་ལུགས་དེ་ནི་བོད་མི་ཁོ་ན་ཙམ་མ་ཡིན་པར། འཛམ་གླིང་ཁྱོན་ཡོངས་སུ་ཡོད་པའི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་རྗེས་འབྲངས་པ་ས་ཡ་མང་པོ་ལ་གལ་འགངས་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད་ན། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གིས་ངེས་པར་དུ་མདུན་དུ་ཐོན་ཏེ་མི་འབོར་ཕོན་ཆེ་དེ་དག་གི་ཡིད་ཆེས་དང་དད་མོས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་དགོས།།
[1] Gaden Phodrang official website.2nd July 2025.
[2] Kontrul Lodro, Jamgon,” Enthronement, ”the recognition of the reincarnated masters of Tibet and the Himalayas. Translated and introduced by Ngawang Zangpo. Snowline Publication, Ithaca, 1997.pp. pp. 11-19.
[3] Wylie (Seattle), Turrell V,” Reincarnation: A political innovation in Tibetan Buddhism in Proceedings of the Csoma De Koros Memorial Symposium Held at Matrafured, Hungary, edited by Louis Ligeti, Published by Akadémiai Kiadó, Budapest 1978.p.579.
[4] Voice for the voiceless, over seven decades of struggle with China for my land and my people by His Holiness The Dalai Lama, published by Harper Collins, 2025.
དབྱིན་ཡིག་མ་རྩོམ་གྱི་སྦྲེལ་ཐག https://southasiamonitor.org/indo-pacific-china-watch/tibetan-buddhist-reincarnation-system-and-chinas-political-weaponization