བོད་དོན་ལས་འགུལ་བ་འཇམ་དབྱངས་བསྟན་འཛིན་ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་སྦེལ་ཀོབ་གཞིས་ཆགས་ནས་བཞུགས་སྒར་དྷ་རམ་ས་ལའི་བར་གྱི་བོད་དོན་རྐང་འཁོར་སྐོར་སྐྱོད་ཐེངས་བདུན་པ་མཇུག་བསྒྲིལ་སོང་།
༧གོང་ས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་༧སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་དང་བསྟུན། བོད་དོན་ལས་འགུལ་བ་འཇམ་དབྱངས་བསྟན་འཛིན་ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་སྦེལ་ཀོབ་གཞིས་ཆགས་ནས་མགོ་བཙུགས་ཏེ་གདན་ས་ཆེ་ཁག་སེ་འབྲས་དགེ་གསུམ་དང་། རྒྱ་གར་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེ་ཁག་བརྒྱུད་བཞུགས་སྒར་དྷ་རམ་ས་ལའི་བར་བོད་དོན་ཐོག་རྐང་འཁོར་སྐོར་སྐྱོད་ཐེངས་བདུན་པ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་ལྟར། དེ་རིང་ཕྱི་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་ ༥ པ་ཙམ་ལ་འཇམ་དབྱངས་བསྟན་འཛིན་ལགས་བཞུགས་སྒར་དྷ་རམ་ས་ལའི་མེག་ལོར་དུ་འབྱོར་སོང་། སྐབས་དེར་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་དབུས་ས་གཉིས་དང་། བུད་མེད་ཚོགས་པ། དྷ་ས་ཁུལ་གྱི་མི་མང་བཅས་ནས་བསུ་མ་ཞུས་སོང་།
ཐེངས་འདིའི་རྐང་འཁོར་སྐོར་སྐྱོད་ཁྲོད་དཀའ་ངལ་ཆེ་ཤོས་ག་རེ་འཕྲད་ཡོད་མེད་དྲིས་བར་འཇམ་དབྱངས་བསྟན་འཛིན་ལགས་ཀྱིས་འདི་གའི་གསར་འགོད་པར། ད་ལན་གྱི་རྐང་འཁོར་སྐོར་སྐྱོད་ནང་དཀའ་ངལ་མང་པོ་ཞིག་འཕྲད་བྱུང་། མ་ཧཱ་ར་ཤི་ཌི་ར་མངའ་སྡེའི་ཝེ་ནི་ས་ཆ་འབྱོར་སྐབས་ལམ་ཁར་ཆར་ཆུའི་དཀའ་ངལ་གྱིས་གཟུགས་པོར་ན་ཚ་(Typhoid) བྱུང་བ་དང་། རྐང་འཁོར་གྱི་འཁོར་ལོ་འཕྲོ་བརླག་ཕྱིན་པའི་དཀའ་ངལ་སོགས་མང་པོ་ཞིག་མྱངས་སོང་། ཡིན་ནའང་། རང་ཉིད་ཀྱིས་ཐོག་མར་དཀའ་ངལ་ལ་གདོང་ལེན་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཁས་ལེན་བྱས་ཡོད་པས། ༧གོང་ས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ཞལ་བཞུགས་པའི་སྐབས་སུ་རང་ཉིད་ཀྱི་མི་ཚེ་འདིར་བོད་དོན་ཆེད་གང་བྱེད་ཐུབ་པར་འབད་བརྩོན་ཞུ་རྒྱུ་སེམས་པའི་ནང་དུ་ཡོད། ཅེས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བྱུང་།
མ་འོངས་བར་མུ་མཐུད་བོད་དོན་ལས་འགུལ་སྤེལ་འཆར་ཡོད་མེད་དྲིས་བར་ཁོང་གིས། མ་འོངས་བར་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་རིགས་བྱུང་ཚེ། བོད་དོན་ལས་འགུལ་སྤེལ་བར་བསམ་བློ་གཏོང་རྒྱུ་ཡིན། ང་ཚོ་ལོ་རྒན་པ་ཁ་ཤས་ཀྱིས་མཉམ་དུ་ལས་འགུལ་སྤེལ་བའི་འཆར་གཞི་ཞིག་ཡོད་ཀྱང་། ལས་འགུལ་དེ་ད་དུང་བསྒྲུབ་ཐུབ་མིན་བརྒྱ་ཆ་བརྒྱ་བཤད་ཐུབ་ཀྱི་མི་འདུག གལ་སྲིད་ལས་འགུལ་དེ་བསྒྲུབ་ཐུབ་པ་བྱུང་བ་ཡིན་ན་སྐབས་དེ་དུས་ཞུ་ངེས་ཡིན། ཞེས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བྱུང་།
རྐང་འཁོར་སྐོར་སྐྱོད་ཁྲོད་རྒྱ་གར་གྱི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་བོད་དོན་ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་མེད་སྐོར་དྲིས་བར་ཁོང་གིས། རྒྱ་གར་སྤྱི་ཚོགས་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཡིན་པས་བོད་པའི་སྐོར་ཤེས་ཀྱི་མེད་པ་མང་པོ་ཆགས་འདུག བསམ་བློ་བཏང་ནས་བོད་དོན་སྐོར་གོ་རྟོགས་སྤེལ་དགོས་པ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་ཆགས་འདུག རྒྱ་གར་གྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་དུའང་སློབ་སྦྱོང་ཡོད་མཁན་གྱི་གྲས་སུ་བོད་དོན་ཐོག་གོ་རྟོགས་ཡོད་མཁན་གྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཀྱི་འདུག སྤྱི་ཚོགས་དྲ་ལམ་ཁག་ཏུ་བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་ཀྱི་ཡིག་ཆ་དག་བརྒྱུད་སྐུར་བྱེད་པ་སོགས་རོགས་པ་མང་པོ་བྱས་སོང་། དེ་དག་བརྒྱུད་ནས་རྒྱ་གར་ནང་གི་བཙན་བྱོལ་བོད་པའི་གནས་སྟངས་ཐོག་གོ་རྟོགས་ཡག་པོ་བྱུང་ཐུབ་ཀྱི་འདུག ཅེས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བྱུང་། དེ་བཞིན་ཁོང་གིས། མི་ཡུལ་ག་ཚོད་སྐྱིད་ཀྱང་། རང་ཡུལ་ནམ་ཡང་མ་བརྗེད། བོད་མི་རྣམས་ཆིག་སྒྲིལ་གནང་རོགས་ཞེས་འབོད་སྐུལ་གནང་སོང་།
ཁོང་གི་ཐེངས་འདིའི་རྐང་འཁོར་སྐོར་སྐྱོད་ཀྱི་དམིགས་ཡུལ་ནི་༧གོང་ས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ནས་སྐུ་ཚེ་ཧྲིལ་པོར་བོད་བསྟན་སྲིད་མི་རིགས་སླད་སྐུ་ངལ་ཚད་མེད་སྐྱོན་གནང་མཛད་པར་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞུ་དང༌།ྋསྐུའི་གོ་སྟོན་སྲུང་གཙིར་དམིགས་ཏེ་མཆོད་མཇལ་དང་སྐུ་ཚེ་ཡུན་རིང་བརྟན་ཆེད་སྨོན་ལམ་གསོལ་འདེབས་ཞུ་རྒྱུ། རྒྱ་གར་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེ་ཁག་གི་ཡུལ་མི་རྣམས་ལ་༧གོང་ས་མཆོག་གི་མཛད་པ་འཕྲིན་ལས་དང་། འཕགས་བོད་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་ལམ། བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་སོགས་ཀྱི་ཐོག་གོ་རྟོགས་སྤེལ་རྒྱུ། དེ་བཞིན་རྒྱ་གར་གཞུང་དམངས་གཉིས་ནས་༧གོང་ས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་མཐུན་འགྱུར་རོགས་རམ་ཚད་མཐོ་གནང་བར་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་བཅས་ཡིན་འདུག
དེ་བཞིན་ཁོང་གིས་རྐང་འཁོར་སྐོར་སྐྱོད་ཁྲོད་དགོས་འདུན་དོན་ཚན་གསུམ་བཏོན་ཡོད་པའི་ནང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནས་རྒྱ་ནག་དམར་གཞུང་ལ་གནོན་ཤུགས་སྤྲད་དེ་༸པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གཅིག་པ་མཆོག་གཙོས་ཉེས་མེད་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་རྣམས་གང་མགྱོགས་ཀློད་གྲོལ་ཡོང་བའི་རེ་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་དང་། རྒྱ་གར་གཞུང་དམངས་གཉིས་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་འོག རྒྱ་ནག་དམར་གཞུང་ནས་བོད་རྒྱའི་དཀའ་རྙོག་སེལ་ཐབས་སུ་གྲོས་མོལ་ཡོང་བར་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ། རང་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་ཚོ་གཙོ་བྱས་པའི་ཆོལ་གསུམ་བོད་རིགས་སྤུན་ཟླ་རྣམས་ནས་ཆིག་སྒྲིལ་ངང་བོད་ཀྱི་བདེན་པའི་འཐབ་རྩོད་ཐོག་ནུས་པ་མཉམ་སྤུངས་སྔར་ལྷག་དགོས་པའི་རེ་སྐུལ་བཅས་ཞུས་འདུག
རང་ལོ་ ༦༥ ཡིན་པའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་བ་འཇམ་དབྱངས་བསྟན་འཛིན་ལགས་ནི་རྡེ་ར་ལྡུན་ནས་ཡིན་པ་དང་། ཕ་དམ་པའི་རེ་བ་ལྟར་བོད་སྤྱི་པའི་རྩ་དོན་ཆེད་ཧུར་ཐག་གནང་མཁན་ཞིག་ཡིན་འདུག་ལ། དེ་སྔོན་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་གོ་སྒྲིག་གནང་བའི་བོད་ཀྱི་ས་མཚམས་བར་དུ་སྦག་སྦག་བཞོན་ནས་བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་ཀྱི་ལས་འགུལ་ནང་དུའང་མཉམ་ཞུགས་བྱས་མྱོང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༣ ལོའི་ཟླ་ ༡༠ ནང་ང་ཚོས་བོད་ནམ་ཡང་མ་བརྗེད་ཅེས་པའི་འབོད་ཚིག་འོག བཞུགས་སྒར་དྷ་རམ་ས་ལའི་མེག་གྷན་ཁྲོམ་གཞུང་ནས་རྡོ་རྗེ་གདན་བར་དུ་སྤྱི་ལེ་ ༣༠༠༠ རྐང་འཁོར་སྐོར་སྐྱོད་ཀྱི་ཞི་བའི་ལས་འགུལ་ཐེངས་དང་པོ་སྤེལ་ཡོད་པ་དང་། ལོ་དེའི་ཕྱི་ཟླ་ ༡༢ པའི་ནང་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་ཀར་ན་ཊ་ཀ་མངའ་སྡེའི་སྦེལ་ཀོབ་གཞིས་ཆགས་ནས་ཨུ་ཊར་ཁན་མངའ་སྡེའི་རྡེ་ར་ལྡུན་བདེ་སྐྱིད་གླིང་བར་སྤྱི་ལེ་ ༣༠༠༠ རྐང་འཁོར་སྐོར་སྐྱོད་ཐེངས་གཉིས་པ་སྤེལ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༤ ལོའི་ཟླ་ ༣ པའི་ནང་རྡེ་ར་ལྡུན་བདེ་སྐྱིད་གླིང་ནས་ལྡི་ལི་བར་སྤྱི་ལེ་ ༢༥༠ རྐང་འཁོར་སྐོར་སྐྱོད་ཐེངས་གསུམ་པ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༤ ལོའི་ཟླ་ ༥ པའི་ནང་ལ་དྭགས་མཁར་གདོང་ལ་ནས་དྷ་རམ་ས་ལའི་བར་སྤྱི་ལེ་ ༨༠༠ རྐང་འཁོར་སྐོར་སྐྱོད་ཀྱིས་ལས་འགུལ་ཐེངས་བཞི་བ་སྤེལ། དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༧ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༧ ཉིན་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་མི་རབས་གསར་པས་སྣེ་ཁྲིད་དེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་ཞི་བའི་ངོ་རྒོལ་གྱི་རྔམ་སྟོན་ཁྲོམ་སྐོར་བྱས་ཏེ་མི་ལོ་ཧྲིལ་པོ་ ༣༧ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་དང་སྟབས་བསྟུན། ཨ་རུ་ན་ཅལ་མངའ་སྡེའི་མོན་རྟ་དབང་གི་༧རྒྱལ་དབང་ཚངས་དབྱངས་རྒྱ་མཚོའི་འཁྲུངས་ཡུལ་ནས་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིའི་ཇན་ཏར་མན་ཏར་བར་སྤྱི་ལེ་ ༣༩༠༠ རྐང་འཁོར་སྐོར་སྐྱོད་ཀྱི་ཞི་བའི་ལས་འགུལ་ཐེངས་ལྔ་པ། དེ་བཞིན་རྒྱ་གར་བྱང་ཕྱོགས་རྡེ་ར་ལྡུན་ནས་མགོ་བཙུགས་ཏེ་སིམ་ལ་ནས་མ་ནཱ་ལི་བར་དང་། དྷ་རམ་ས་ལ་ནས་ལྡི་ལིའི་བར་དུ་སྤྱི་ལེ་ ༡༥༠༠ བོད་དོན་རྐང་འཁོར་སྐོར་སྐྱོད་ཐེངས་དྲུག་པ་བཅས་གནང་ཡོད་འདུག
གསར་འགོད་པ། བྱམས་པ་ཚེ་རིང་། རྩོམ་སྒྲིག་བྱེད་མཁན། སྐལ་བཟང་སྦྱིན་པ།
