རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་རང་བཙན་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་བཞི་པ་ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༢༡ ནས་ ༢༣ བར་ཧྥ་རན་སིའི་རྒྱལ་ས་ཕ་རི་སིར་ཚོགས་ཏེ་དོན་ཚན་གཉིས་ཀྱི་ཐོག་གྲོས་འཆམ་བྱུང་ཡོད་འདུག  ་་་

ཆབ་མདོ་ངག་ཕུན། དེ་རིང་དུས་བབ་ཚང་གིས་དམག་མི་རྒན་རབས་ཤིག་གི་ལོ་རྒྱུས་བཀོད་པ་ལས་འཕྲོས་པའི་རང་ཉིད་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་ཞིག་གླེང་བར་འདོད། དེ་ཡང་བོད་མི་རྒན་རབས་རྒྱ་བོད་གཉིས་ཀྱི་དམག་མི་ནང་དུ་འཛུལ་ཞུགས་མྱོང་བའི་དྭང་ཟུར་རྒན་རབས་རྣམས་ཀྱི་སྐོར་ཡིན་ཞིང་། དེ་ཡང་བོད་གངས་ལྗོངས་ཆོས་ལྡན་གྱི་ཞིང་ཁམས་སུ་ཤར་ཕྱོགས་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་རྒྱ་དམར་པོས་དྲག་པོས་བཙན་བཟུང་བྱས་པ་དང་། དེ་ནས་བོད་རིགས་ན་གཞོན་རྣམས་ཀྱི་བློས་བཏང་ཆེན་པོས་དྭང་དམག་ནང་འཛུལ་ཞུགས་ཀྱིས་རང་སྲོག་བློས་བཏང་གིས་རྒྱ་དམག་དང་དམག་འཐབ་བྱས་ཡོད། བཙན་བྱོལ་ལ་སླེབས་པ་དང་བསྟུན་ནས་ད་དུང་རྒྱ་དམར་དང་དམག་འཐབ་བྱེད་བསམ་པའི་དམིགས་ཡུལ་ངེས་ཅན་ཞིག་འཛིན་ནས་རྒྱ་གར་གྱི་དམག་ཁོངས་སུ་འཛུལ་ཞུགས་བྱས་ཏེ་མི་ལོ་མང་པོའི་རིང་ལ་ལས་དོན་རང་ནུས་ཡོད་ཚད་ཀྱིས་གདོང་ལེན་གནང་ཡོད། ཕུགས་བསམ་ནང་བཞིན་རྒྱ་དམག་དང་དམག་འཐབ་བྱེད་པའི་གོ་སྐབས་མ་རག་ཀྱང་རྒྱ་གར་གྱི་དམག་ནང་ལ་གཟེངས་སུ་ཐོན་པའི་བོད་དམག་དེ་དག་གིས་ལས་དོན་གནང་ཡོད། དེ་ནས་ལོ་ན་ཚོད་དབང་གིས་དམག་ཁོངས་ནས་རང་བཞིན་གྱིས་ཐོན་དགོས་བྱུང་བ་དང་། བཙན་བྱོལ་ནང་ལས་དོན་ཆེ་འབྲིང་ཆུང་གསུམ་གྱི་ནང་ལ་ལས་དོན་སྣ་ཚོགས་ཤིག་བྱེད་བཞིན་གནས། དྭང་ཟུར་པ་འགའ་ཤས་ནི་ནང་མི་སྤུན་མཆེད་སོགས་སུ་གང་མེད་པས་སྐུ་ངལ་ཡང་རྒྱ་མི་ཆུང་བ་ཡོད་མཁན་ཡོད་པ་རེད། དེ་དག་ལ་རང་གཞུང་གིས་གང་ཡོང་ཅི་ཡོང་གིས་རོགས་རམ་གནང་དང་གནང་བཞིན་ཡོད་ལ། ལྷག་པར་དྭང་ཟུར་འགའ་ཤས་བཱངྒ་ལཱ་དེ་ཤིའི་དང་རྒྱ་གར་དམག་འཐབ་བྱུང་སྐབས་བོད་དམག་དེའི་ནང་ལ་ཞུགས་ཏེ་ནུས་ཤུགས་བཏོན་ནས་བྱས་རྗེས་ཆེན་པོ་བཞག་ཡོད་ལ། སྐབས་དེའི་བོད་དམག་གི་དམག་སྤྱི་སྐུ་ངོ་བྱམས་དཀར་ལགས་ཀྱི་མི་ཚེའི་ལོ་རྒྱུས་ནང། "ང་ཚོའི་བོད་རིགས་དམག་མི་བྱིངས་རྣམས་ཀ་ཀོར་མེད་པར་ཕྱིན་ཆོག་ཨང་གསར་ཐེ་ཚོམ་སོམ་ཉི་གང་ཡང་མི་འདུག །སྐབས་དེ་དུས་ཀྱི་ང་ཚོའི་བོད་རིགས་དམག་མི་རྣམས་ལོ་ན་ཡར་ཙམ་སོན་པ་དོ་ཏན་དང་། སེམས་ཤུགས་ཅན། བློ་ལྷད་མེད་བསམ་བློའི་སྐྱོན་ཅི་ཡང་མེད་པ་དངོས་གནས་བློས་འགེལ་ཆོག་པ་ཡག་པོ་ཤ་སྟག་ཡོད་"ཅེས་གདེང་ཚད་མཐོ་བོའི་ཐོག་ནས་ཡོད་རབས་བཤད། སྐབས་དེར་དམག་སར་དངོས་སུ་འགྲོ་མྱོང་མཁན་དྭང་ཟུར་བགྲེས་པ་འགའ་ཤས་ཀྱི་ངག་ལས་ཀྱང་ཐོས་མྱོང་། དུས་དེ་ནས་བཟུང་སྟེ་རྒྱ་གར་གྱི་བོད་དམག་ལ་འཛིན་པའི་ལངས་ཕྱོགས་བཟང་དུ་ཕྱིན་ནས་ད་ལྟ་བོད་དམག་རྒྱུན་མཐུད་ནས་གནས་ཐུབ་པ་བྱུང་བ་དེ་རེད། དྭང་ཟུར་བགྲེས་སོང་འགའ་ཤས་ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ལས་དོན་གནང་མྱོང་བ་དེ་དག་གི་སེམས་ཤུགས་དང་།་་་

རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ས་སྐྱའི་སྐབས་ཀྱི་རྙོག་འཛིང་ཆེ་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཉོག་མ་གཏིང་སློག་བྱས་ཏེ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་དངོས་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་དཀའ་བར་གྱུར་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་སོང་་་་

ཨ་རིར་གནས་སྡོད་རྒྱ་ནག་གི་ཁྱིམ་ཚང་འཆར་འགོད་སྐོར་ལ་ཡུན་རིང་ནས་ཞིབ་འཇུག་གནང་མཁན་ཞིག་གིས་རྒྱ་ནག་གི་མི་འབོར་ནི་རྒྱ་གར་ལས་ཉུང་བ་ཡིན་དགོས་པའི་དཔྱད་ཞིབ་བསམ་ཚུལ་བཏོན་འདུག རྒྱ་ནག་ལྷོ་རྒྱུད་ཞོགས་པའི་ཆ་འཕྲིན་གྱིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟར་ན། ཨ་རིར་ཡོད་པའི་ཝིས་ཀོན་སིན་མེ་ཌི་སོན་སྨན་གྱི་སློབ་གྲྭའི་(University of Wisconsin-Madison’s medical school)སྦྲུམ་མ་ལྟ་སྐྱོང་དང་མོ་ནད་གསོ་རིག་སྡེ་ཚན་གྱི་ཚན་རིག་པ་རྒན་གྲས། ལོ་མང་རིང་རྒྱ་ནག་གི་ཁྱིམ་ཚང་འཆར་འགོད་སྐོར་ལ་ཞིབ་འཇུག་གནང་མཁན་ཡས་ཧྥུ་ཞན་(Yi Fuxian)ཞུ་བ་ཞིག་གིས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རྒྱའི་མི་འབོར་གྲངས་ཚད་དངོས་སྦེད་གསང་བྱས་ཏེ། དེའི་སྟེང་དུ་མི་གྲངས་འཕར་མ་ས་ཡ་ ༡༠༠ ལྷག་བསྣན་ཡོད་པ་དང་། དེའི་དམིགས་ཡུལ་ནི་རྒྱ་ནག་ནང་གང་མྱུར་འཆར་ལྡན་བུ་སྐྱེའི་ལས་གཞི་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་ཡོང་བའི་ཆེད་དུ་ཡིན་པ་རེད་ཅེས་བརྗོད་འདུག ཡས་ཧྥུ་ཞན་(Yi Fuxian)གྱིས་འགྲེམ་སྤེལ་མ་བྱས་པའི་ཞིབ་འཇུག་སྙན་ཐོ་གཉིས་ཀྱི་ནང་དུ། རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཡོངས་མི་འབོར་ཞིབ་བཤེར་ཚོགས་པས་ལོ་སྔོན་མར་རྒྱ་ནག་གི་མི་འབོར་ཐེར་འབུམ་ ༡།༣༨ ཡོད་པ་བསྟན་པ་ནི་བདེན་པ་མིན་པ་དང་། དོན་ངོ་མར་གྲངས་བཤེར་བྱས་ན་མི་འབོར་ཐེར་འབུམ་ ༡།༢༨ ལས་མེད་དགོས་སྐོར་བརྗོད་འདུག་་་

དཔེ་སྟོན་སློབ་གྲྭའི་དགེ་ཆེ་བསྟན་འཛིན་ཆོས་སྒྲོན་ལགས་ཀྱིས། སློབ་ཕྲུག་གི་ནོར་འཁྲུལ་ལ་བཙུར་གཅུན་གཏོང་རྒྱུ་མང་དྲགས་ན། སློབ་ཕྲུག་ཚོ་ནོར་འཁྲུལ་བཟོ་བར་ཞེད་དེ། རང་གི་གསར་གཏོད་ཀྱི་ནུས་པ་དེ་ནམ་ཡང་འདོན་ཐབས་ཡོད་པ་མ་རེད། སློབ་ཕྲུག་གིས་ནོར་འཁྲུལ་བཟོ་དུས། ང་ཚོས་གཅར་རྡུང་དང་བཙུར་གཅུན་མི་གཏོང་བར་ནོར་འཁྲུལ་ཡོ་བསྲང་བྱེད་ཐབས་བཟང་སྤྱོད་སློབ་སྟོན་དང་ཐབས་ཤེས་སྣ་ཚོགས་འཚོལ་འདོན་བྱེད་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། ཅེས་བརྗོད་སོང་། དྲི་བ། སྤྱི་ཡོངས་ནས་དཔེ་སྟོན་སློབ་གྲྭ་ངོ་སྤྲོད་མདོར་བསྡུས་ཤིག་གནང་རོགས།  ལན། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནས་ཤེས་ཡོན་སྲིད་ཇུས་གཏན་ལ་ཕབ་པ་ནང་བཞིན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༥ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༡༠ ཉིན་སྐབས་དེའི་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་དཔེ་སྟོན་སློབ་གྲྭ་གསར་འཛུགས་དབུ་འབྱེད་གནང་བ་རེད། དཔེ་སྟོན་སློབ་གྲྭ་ཐོག་མར་དབུ་འཛུགས་གནང་བའི་སྐབས་དེར། སློབ་ཕྲུག་ ༨༤ ལྷག་དང་དགེ་ལས་ ༡༥་་་

ས་རཱ་མཐོ་སློབ་ཀྱི་སློབ་སྤྱི་པ་སངས་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གཙོས་པའི་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་རིག་གཞུང་ཞིབ་འཇུག་དང་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཁག་གིས། བོད་རང་གི་སྐད་ཡིག་རིག་གཞུང་གི་ཆེད་ལས་ཞིབ་འཇུག་མཐར་ཕྱིན་སློབ་གཉེར་བ་ཚོར་ཁོ་ཚོའི་ཆེད་ལས་ཞིབ་འཇུག་དང་འཚམ་པའི་ལས་གནས་ཀྱི་གོ་སྐབས་སྤྲོད་རྒྱུ་ནི་ཁ་ཚ་དགོས་གཏུགས་ཆགས་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་སོང་།་་་

འབུམ་རམས་པའི་སློབ་མ་གཉན་ཐར་ལགས་ཀྱིས། བོད་ཕྱི་ནང་གི་སློབ་གསོའི་གནས་རིམ་གྱི་གོ་མིང་གཅིག་གྱུར་མ་ཡོང་བའི་རྒྱུ་མཚན་གསུམ་སྟེ། འགྱུར་ལ་ངོས་ལེན་མེད་པ་དང་། གསར་གཏོད་ཀྱི་ཁ་ཕྱོགས་མ་འདྲ་བ། བཀོལ་སྤྱོད་མ་ཐུབ་པ་བཅས་ལ་ཐུག་ཡོད་པ་དང་། གཅིག་གྱུར་ཡོང་ཐབས་གཙོ་བོ་གསུམ་ནི་གོ་མིང་གཏན་འབེབས་དང་ཁྱབ་བསྒྲགས། བཀོལ་སྤྱོད་བཅས་ཡིན་སྐོར་བརྗོད་སོང་།་་་

བཙན་བྱོལ་བོད་མི་མང་པོ་ཞིག་གིས་ཤེས་ཡོན་སྲིད་ཇུས་དེ་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ཁོ་ནར་དམིགས་ཏེ་གཏན་འབེབས་བྱས་པ་རེད་བསམ་པའི་ལོག་རྟོགས་འདུག་ཟེར།་་་