དབྱིན་བོད་ཤན་སྦྱར་བརྡ་ཆད་ ༡༥༠༠ གཏན་འབེབས །

གོང་དུ་ཁང་གསར་རྡོ་རྗེས་དགེ་སྐྱོན་གཉིས་ཀ་མཐོང་བའི་སྒོ་ནས་གླེང་དགོས་ཞེས་བཤད་པར་མོས་མཐུན་ཡོད། ཁ་ཤས་ཀྱིས་དྲྭ་རྒྱའི་ཐོག་ནས་དེབ་ཀྱི་ཁ་ཤོག་གཅིག་པུར་བལྟས་ནས་གཏན་འབེབས་ ༡༥༠༠ ཆ་ཚང་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད་བཞིན་འདུག་པ་དེ་མི་ལེགས།

ད་ཐེངས་གཏན་འབེབས་བྱས་པའི་ཐ་སྙད་ཁོངས་དེ་སྔོན་བོད་གཞིས་བྱེས་གཉིས་ཀ་ན་བེད་སྤྱོད་ཐུན་མོང་དུ་བྱེད་པ་འདུག་ལ། གཞིས་བྱེས་གཉིས་ན་བེད་སྤྱོད་མི་མཐུན་པར་བྱེད་པའང་འདུག དེ་བཞིན་རིག་ཚན་བྱེ་བྲག་པའི་ཐ་སྙད་དེ་སྔོན་བོད་སྐད་ནང་རྩ་བ་ནས་མེད་པ་དེ་འདྲ་ཡང་འདུག

ངས་འདིར་ཚིག་ཁ་ཤས་སྐོར་བརྗོད་འདོད་བྱུང།
༡༽ བོད་ནང་རྫས་འགྱུར་ཟེར་བ་དེ། གཏན་འབེབས་འདིའི་ནང་རྫས་སྦྱོར་ཞེས་བཀོད་འདུག དེ་ལ་དགོས་པ་རྒྱུ་མཚན་དེ་ཙམ་མ་མཐོང།
༢༽ རྫས་འགྱུར་སྐབས་ཀྱི་དབྱིན་ཡིག་མ་ཚིག་ element ཞེས་པ་དེར་བོད་ནང་ཡོངས་གྲགས་སུ་༼རྩ་རྫས་༽ཟེར་བ་རེད། ད་ཐེངས་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་དེབ་འདིའི་ནང་༼ཁམས་རྫས་༽ཞེས་བཀོད་འདུག ཁམས་རྫས་ཞེས་པ་དེ་ཐོག་མར་ཐོན་ས་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཀརྨ་སྨོན་ལམ་ལགས་ཀྱི་ཚིག་མཛོད་《དབྱིན་བོད་ཚིག་མཛོད་གསར་མ》ཟེར་བ་དེའི་བཀོད་འདུག
༣༽ ཐ་སྙད་གཏན་འབེབས་ཀྱི་ལམ་སྟོན་དོན་ཚན་ཁ་ཤས་ཤིག་བཀོད་འདུག་པའི་ནང་། ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་སྒྲ་རང་སོར་བཞག་སྟེ་འབྲི་སྐབས་བོད་སྐད་ཀྱི་གོ་དོན་མི་སྟེར་བ་གཙོ་འདོན་བྱེད་དགོས་ལུགས་བཤད་འདུག འོན་ཀྱང་དབྱིན་བོད་ལ་ཨིན་བོད་བྲིས་པ་ཏག་ཏག་དེའི་ལྡོག་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་འདུག བོད་སྐད་ནང་༼ཨིན་ཙམ་མ་གཏོགས་བསད་སོང་༽ལྟ་བུར་མཚོན་ན།ཨིན་ལ་གོ་དོན་ཡོད་པ་རེད། དབྱིན་ལ་གོ་དོན་མེད་པར་མ་ཟད་ཡོངས་གྲགས་ཡིན་པས་འཁྲུལ་བ་མེད་པར་གོ་ཐུབ།

སྤྱི་ཡོངས་ནས་བཤད་ན། གཏན་འབེབས་བྱས་པའི་ཐ་སྙད་བརྒྱ་ཆ་ ༨༠ ཙམ་ཡག་པོ་བྱུང་འདུག དེ་ང་རང་གི་གདེང་འཇོག་ཡིན།

འོན་ཀྱང་རིགས་གཅིག་ཡག་པོ་བྱུང་མེད་པ་དཔེར་ན་གོང་གི་རྩ་རྫས་ཞེས་པ་དེ། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་དང་མཚོ་སྔོན། ཀན་སུའུ། སི་ཁྲོན། ཡུན་ནན་བཅས་ཀྱི་བོད་ཁུལ་དུ་ཡོངས་སུ་གཅིག་གྱུར་རེད། བཙན་བྱོལ་ནང་གི་ཚན་རིག་སློབ་དེབ་ནང་དུའང་ཐ་སྙད་དེ་རྒྱ་ཁྱབ་ཏུ་བཀོལ་སྤྱོད་བྱས་ཏེ་ལོ་ཤས་སོང་ཟིན་པས། ཡོངས་གྲགས་ཆགས་ཚར་བ་ཞིག་ཡིན་པ་རང་སོར་མ་བཞག་པར། ཁམས་རྫས་ཞེས་གཏན་འབེབས་བྱས་པ་དེ་ཡག་པོ་བྱུང་མི་འདུག ནང་དོན་གྱི་ཆ་ནས་བཤད་ནའང་མ་ཚིག་ element ཞེས་པའི་གོ་དོན་ནི་ CHEMISTRY basic unit of matter: any substance that cannot be broken down into a simpler one by a chemical reaction.
Elements consist of atoms with the same number of protons in their nuclei, and 92 occur naturally on Earth.
ཞེས་བཤད་འདུག དེའི་དོན་ནི་༼དངོས་པོའི་རྩ་བའི་ཚད་དེ། རྫས་ཀྱི་འགྱུར་འབྱུང་༼ reactionའདི་ལ་བོད་ནང་འགྱུར་འབྱུང་དང་བཙན་བྱོལ་ནང་རྫས་ཀྱི་འགྱུར་བ། རྫས་ཀྱི་རྣམ་འགྱུར་ཞེས་བསྒྱུར་མི་འདྲ་བ་གསུམ་ཡོད༽གིས་དེ་བས་སྟབས་བདེ་བའི་ཆ་ཤས་སུ་བཤིག་ཏུ་མི་རུང་བའི་རྫས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ལ་ཟེར་ཞིང། རྩ་རྫས་ཀྱི་ལྟེ་དཀྱིལ་དུ་ཕོ་རྡུལ་གྱི་གྲངས་ཚད་གཅིག་པ་ཡིན་པའི་རྡུལ་ཕྲན་ལྡན། རྩ་རྫས་ཀྱི་བརྒྱ་ཆ་ ༩༢ སའི་གོ་ལའི་ཐོག་རང་བྱུང་དུ་ཐོན་པ་ཞིག་ཡིན་༽ཞེས་བཀོད་འདུག གོང་གི་དེ་ངས་རོབ་སྒྱུར་བྱས་པ་ཡིན། གོ་དོན་འདི་ལ་གཞིགས་ན་བོད་ནང་ནས་རྩ་རྫས་ཞེས་བཏགས་པ་དེ་དོན་དང་ཧ་ཅང་ཉེ་པོ་བྱུང་འདུག ད་ཐེངས་ཁམས་རྫས་ཞེས་བཀོད་པ་དེར་གོ་རྒྱུ་ཡོད་ཀྱང་། མ་ཚིག་གི་གོ་དོན་དང་འབྲེལ་བ་དེ་ཙམ་བྱུང་མི་འདུག

ངའི་བསམ་ཚུལ་ལྟར་ན། གཞུང་གིས་ཐ་སྙད་གཏན་འབེབས་དང་འབྲེལ་བའི་དྲ་རྒྱ་ཞིག་བཟོས་ཏེ། ཟླ་རེ་བཞིན་གཏན་ལ་དབབ་རྒྱུའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ས་བོན་བརྒྱ་སྐོར་ཞིག་གསལ་བསྒྲགས་གནང་སྟེ། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་བསྡུས་རྗེས་གཏན་འབེབས་གནང་ཐུབ་ན་ཡག་པོ་ཡོང་ས་རེད།

ཡང་གོང་དུ་ཁག་ཅིག་གིས་ད་ཐེངས་ཀྱི་ཐ་སྙད་གཏན་འབེབས་གནང་མཁན་རྣམས་རྒྱ་གར་ནང་གི་མཁས་པ་ཡིན་པ་དང། དེ་ཚོས་བོད་ནང་གི་མཁས་པར་ཆེད་དུ་བརྩིས་མེད་གནང་གི་ཡོད་པ་འདྲ་པོ་ཞིག་གསུངས་འདུག དེ་ཚོ་བདེན་པ་ཨེ་ཡིན་སྙམ། གཏན་འབེབས་ཀྱི་ལས་དོན་ནང་ཨ་ཚོགས་བསྟན་འཛིན་འཇམ་དབྱངས། བློ་བཟང་བསྟན་དར་སོགས་བོད་ནས་ཕེབས་པ་འདུག

ལར་ནས་འདི་བོད་གཞུང་གིས་གནང་བ་ཡིན་སྟབས་དེ་འདྲའི་ཕྱོགས་ལྷུང་རྩ་བ་ནས་གནང་གི་མ་རེད་སྙམ།

ང་ཚོས་རང་གཞུང་ལ་ཡིད་ཆེས་འགྱུར་མེད་ཀྱིས་དགེ་སྐྱོན་གཉིས་ཀ་གླེང་འོས།

འཇོག་མཁན་

དེབ་འདིའི་ཁ་བྱང་གཅིག་པུ་ན་དབྱིན་བོད་ཡོད་བཞིན་དུ་མཁས་མདོག་གིས་ཨིན་བོད་ཅེས་བཀོད་འདུག་པར་བསམ་ན་འདི་ནི་བརྡ་ཆད་གསར་དུ་གཏན་འབེབས་ཡིན་དང་། བརྡ་ཆད་དམར་གསོད་ཡིན་བཤད་དཀའ་གི།
བཙན་བྱོལ་ནང་གི་མཁས་པ་ཡིན་ཟེར་མཁན་འདི་ཚོར་དངོས་གནས་མི་ཤེས་ཤེས་ཁུལ་བྱེད་རྒྱུར་དགའ་བའི་ནད་ཅིག་ཏག་ཏག་ཡོད་ཀི།
ཡ་མཚན་རེད་ཡ་་་་་་་་་་་་་་་་་་

དཔེ་དེབ་འདི་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་གི་ཞབས་འདེགས་ཞིག་མིན་པར་གཏོར་བཅོམ་གྱི་ཐོ་བ་ཞིག་ཡིན་པར་སྙམ། མིང་བྱང་གཅིག་པོ་འདི་ལྟར་ཡིན་ན་གཞན་་་་་་་་་་ཧ་་་་་ཧ

དེབ་འདིའི་མིང་བྱང་ལ་ལྟོས་ན་ནང་དོན་བརྡ་ཆད་ཡིན་པ་ཤེས་ཐུབ ། ནམ་རྒྱུན་ང་ཚོས་དབྱིན་ཞེས་འབྲི་བ་ལས་ཡིན་ཞེས་འབྲི་སྲོལ་ཞིག་མེད་མོད ། འདི་ཡང་བརྡ་ཆད་རེད ། ཁྱོད་ཚོས་མིང་བྱང་འདི་ལ་འདི་ལ་འབྲེལ་བཤད་ཅིག་རྒྱོབ་དང་། ཡིནབོད་ཤན་སྦྱར་གཏན་འབེབས་བརྡ་ཆད། ངོ་མའི་དགོད་བྲོ་བ་ཞིག་རེད།

འབའ་པ་ཡིས་བཤད་པར་གནས་ལུགས་འདུག

རེད། དཔེ་ཆ་དེ་ང་ལའང་སྐུ་ངོས་གཅིག་གནང་སོང༌། ཁབྱང་དུ་༄༅། །ཨིན་བོད་ཤན་སྦྱར་གཏན་འབེམས་བརྡ་ཆད༎”ཅེས་བྲིས་འདུག

ད་དུང་སྟངས་འཛིན་ལ་བཏང་འཛིན་ཟེར་དགོས་པ་བཀའཁྲི་ཟམ་གདོང་གིས་གྲོས་ཚོགས་སུ་གསུངས་སོང༌བ་མ་ཟད། བོད་རྒྱ་ཚིག་མཛོད་ཆེན་མོ་རྗེས་འབྲངས་དང་བཅས་པས་འདི་ལྟར་བེད་སྤྱོད་བྱེད་ཀྱང༌། མ་དག་རྒྱུན་འབྱམས་ཟེར་བ་ཞིག་ཀྱང་ཡོད་ནི་རེད་ཟེར། བཏང་དེ་འཛིན་པས་ན་བཏང་འཛིན་ཟེར་བ་ལས། སྟངས་འཛིན་ཞེས་ན་གོ་རྒྱུ་ཅང་མི་འདུག སྟངས་སྟབས་སོགས་ཟེར་སྲོལ་ཡོད་ཀྱང་སྟངས་འཛིན་དངམི་འདྲ་ཚུལ་དགག་སྒྲུབ་གནང་སོང༌། དྲ་གྲོགས་ཚོར་དགོངས་ཚུལ་ཅི་ཡོད་ན།

མི་འདི་ཚོར་ལས་རྒྱུ་མང་དྲགས་པས་བོད་ནས་འབྱོར་བའི་ཤེས་ཡོན་ཅན་ཚོའི་ཤེས་ཡོན་དེ་གོ་ཅི་ཡང་མི་ཆོད་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། ལོས་ཡིན། མོན་ཡུལ་རྡོར་གཅོད་ཟེར་བ་དེ་ཡང་འདི་འདྲ་རང་རེད།

རྒྱབ་སྐྱོར་བརྒྱ་ཆ་བརྒྱ་ཡོད། དུས་ཡུན་རིང་མོའི་གོང་ནས་ཁ་སྦྱང་ལག་སྦྱང་དུ་གྱུར་ཅིང་བོད་ཡུལ་ཆོལ་ཁ་གསུམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་ཡོངས་གྲགས་ཀྱི་ཐ་སྙད་ལས་འདས་ཏེ། དབྱིན་ཇི། ཟེར་བའི་ཚབ་ཏུ་ཨིན། ཞེས་གསར་བཟོ་བྱེད་པ་དེ་རིགས་རྦད་དེ་ནོར་འཁྲུལ་རང་རེད། དེས་ན་ཐ་སྙད་གསར་བཟོ་བ་དང་འབྲེལ་ཡོད་རྣམས་ཀྱིས་གཟབ་གཟབ་མཛད་དགོས་པ་ལས། གང་བྱུང་ཕྱག་རིང་བརྐྱང་དྲགས་ན། ལ་ཞེན་དང་ཤེས་འཇོན་གཉིས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཕྱུག་པའི་བོད་བཞུགས་མཁས་པའི་ཚོགས་རྣམས་དང༌། ལོ་ཙྭ་བའི་ཁྱུ་ཚོགས་རྣམས་ཀྱི་དགོངས་ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཡོང་བསམ་གཞིག་བྱེད་དགོས་སོ།།

འདི་ལ་གསར་འགོད་པས་དབྱིན་བོད་ཅེས་དང་ཚིག་མཛོད་དུ་ཨིན་བོད་ཅེས་བཀོད་འདུག དོན་ལ་གཏན་འབེབས་བྱས་ཡོད་པ་དེ་གང་རེད།