དཀར་མཛེས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་དར་རྩེ་མདོ་རྫོང་དུ་ཆར་ཞོད་དང་ས་ཉིལ་སོགས་རང་བྱུང་གནོད་འཚེ་ཚབས་ཆེན་འོག མི་ ༤ རྐྱེན་ལམ་དུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་དང་མི་ ༥༣ གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་ཡོད་འདུག
རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་ཞིན་ཧྭ་གསར་ལམ་དུ་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟ་ན། ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༢༣ ཉིན་གྱི་ཞོགས་པར་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་འོག་གི་ས་ཁུལ་ ༡༡ ནང་དྲག་ཆར་བབས་ཡོད་པ་དང་། རང་སྐྱོང་ཁུལ་ ༣ ཙམ་ནང་ཉིན་འགའི་སྔོན་བསྟུད་མུར་ཉིན་གྲངས་གཉིས་རིང་དྲག་ཆར་དང་ས་ཉིལ་སོགས་ཀྱི་རང་བྱུང་གནོད་འཚེ་ཚབས་ཆེན་བྱུང་སྟེ། དཀར་མཛེས་བོད་རིགས་སྐྱོང་ཁུལ་དར་རྩེ་མདོ་རྫོང་གི་མི་ ༤ རྐྱེན་ལམ་དུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་དང་། མི་གྲངས་ ༥༣ གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་པ། མི་གྲངས་ ༩༧ ལྷག་གནོད་འཚེ་ཁྲོད་ནས་སྲོག་མཐར་ཙམ་བྱུང་ཡོད་འདུག
ཐེངས་འདིར་དྲག་ཆར་དང་ས་ཉིལ་སོགས་ཀྱི་རང་བྱུང་འི་དོན་རྐྱེན་བྱུང་ཡུལ་དེ་དག་ནི། སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་ཁུལ་གྱི་བོད་མི་འདུས་སྡོད་ཆེས་མང་བའི་ས་ཁུལ་དག་ཡིན་པ་དང་། ས་ཁུལ་དེ་དག་ཏུ་རྔ་པ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་དང་དཀར་མཛེས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་སོགས་སུ་འཁེལ་ཡོད། འོན་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས། ད་ལྟའི་ཆར་བོད་མིི་ཤི་གསོན་གྱི་གནས་ཚུལ་གང་ཡང་བཤད་མེད་པར། ཐེངས་འདིའི་དོན་རྐྱེན་དེ་གློ་བུར་དུ་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། རྐྱེན་ལམ་དུ་ཕྱིན་པ་དེ་དག་དཀར་མཛེས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་དར་རྩེ་མདོ་རྫོང་གི་ཉེ་འགྲམ་གྱི་ཆུ་རགས་གསར་རྒྱག་གི་ལས་བཟོ་བ་ཡིན་པའི་གནས་ཚུལ་ཕྱིར་བསྒྲགས་བྱས་འདུག
![Uyghur Scholar Rahile Dawut [Photo: Uyghur Human Rights Project]](https://tibettimes.net/wp-content/uploads/2023/09/Uyghur-Scholar-Rahile-Dawut-Photo-Uyghur-Human-Rights-Project-360x180.jpg)
འདི་ཡི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་རྒྱ་ནག་གིས་རྟོགས་དགོས་པའི་གོད་ཆག་ཅིག་རེད་སྙམ།
དངོས་ཡོད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་འདི་ལ་གྲ་གྲོགས་ཚོས་སེམས་ཁུར་བླངས་ནས་གླེང་སློང་བྱས་པ་ཙམ་གྱིས་བོད་པའི་ལ་རྒྱ་མཚོན་ཐུབ།ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་འདོད་བྱུང་།
རང་བྱུང་གི་དངོས་ཁམས་རིག་པའི་གཤིས་ལུགས་ལ་སུས་ཀྱང་འགྱུར་བ་གཏོང་མི་ཐུབ། ཚ་བ་མེ། གྲང་བ་ཆུ། ལྕི་བ་ས། གཡོ་བ་རླུང། སྟོང་བ་མཁའ་སོགས་འབྱུང་ལྔས་སྐྱེས་པའི་ཆོས་གང་ཞིག་ལ་སྟེང་གི་ལྷ། བར་གྱི་བཙན། འོག་གི་ཀླུ་སོགས་གང་གིས་ཀྱང་ཆོས་དེའི་ངོ་བོར་འགྱུར་བ་ཡེ་ནས་གཏོང་ཐབས་བྲལ།
༡༩༥༩ ལོར་བོད་ས་ཡོངས་རྫོགས་ཤོར་དུས་བོད་ཀྱི་ལྷ་འདྲེ་ཚོས་ཅི་ཡང་བྱེད་ཐུབ་མེད། རིགས་གནས་གསར་བརྗེའི་སྐབས་སུ་ལྷ་ཁང་གི་མགོན་པོ་དང་། དགོན་པའི་སྲུང་མ། གྲོང་ཚོའི་ཡུལ་ལྷ་སོགས་ཀྱིས་ཀྱང་སཀྱབས་ཐུབ་མེད།
དེ་ནི་ལས་འབྲས་ཡིན་ལ་རང་བྱུང་གི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པས་སུས་ཀྱང་བཟློག་ཐབས་བྲལ། ནང་པས་དེ་ལ་མི་རྟག་པ་ཟརེ་བ་དང་། དེང་རབས་ཚན་རིག་པ་ཚོས་ ”law of natural phenomena” ཞེས་བརྗོད་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིན།
སའི་གོ་ལ་ལ་གཡོ་སྐྱོམས་ཐེག་པར་སུ་ལ་ཁག་སྐྲུ།
རེད་ ད་ཡིན་ན་ ཡུལ་ལྷ་གཞིས་བདག་གིས་མགོན་སྐྱོབས་དེ་ རླུང་གིས་ཁུར་པ་མིན་འགྲོ་་་་་་་་
བོད་ཀྱི་ཡུལ་ལྷ་གཞི་བདག་དེ་ཚོས་ཕྱི་མགོ་ནང་གཙང་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་ས་རེད་ད།
ངོ་མ་གོད་ཆག་ཇེ་མང་རེད།
ཚན་རིག་གི་ཆ་རྐྱེན་ངན་པ་མཐའ་མེད་དུ་འཕེལ་བཞིན་པའི་དུས་རབས་འདི་
འདྲའི་ནང་ལ་ཡོང་རྒྱུ་འདི་མ་ཏོག་ཡོད་མ་རིད།
འདི་ལྟ་བུའི་གནས་ཚུལ་སྡུག་པོ་ཇེ་མང་རེད།