རང་དབང་བརྩོན་ལེན་གྱི་འཐབ་བྱུས་དང་ལག་བསྟར། ༼དང་པོ༽ རྡོ་རྗེ་དབང་རྒྱལ།

  ___ དེ་སྔ་ཕྱོགས་གང་ཅིའི་ཐད་ཉམ་ཆུང་དང་རྗེས་ལུས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཁྲོད་ཡོད་ པའི་རྒྱ་ནག་དེ་ད་ལྟ་དཔལ་འབྱོར་དང་དམག་དོན། ཆབ་སྲིད་སོགས་གང་ ཅིའི་ཐད་དར་རྒྱས་བྱུང་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྟེང་གནས་བབས་ཀྱང་གལ་ཆེན་བཟུང་ཡོད།

  ___ གོ་ལ་གཅིག་གྱུར་དང་ལྷག་དོན་དུ་དཔལ་འབྱོར་གོ་ལ་གཅིག་གྱུར་དང་ཁྱད་ པར་དུ་ད་ལྟའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་དཔལ་འབྱོར་ཉམས་རྒུད་ཆེན་པོའི་རྐྱེན་གྱིས་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོས་རྒྱ་ནག་ལ་བལྟོས་དགོས་པ་ཅན་གྱི་གནས་ཚུལ་ཆགས་ཡོད་པ།
  ___ བོད་དོན་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཅན་དུ་གྱུར་བའི་གནས་བབས་ཁྲོད་བོད་དོན་དེ་ཡང་རྙོག་ འཛིངས་ཅན་དུ་གྱུར་ནས་བོད་དོན་དེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཡུལ་བབ་ སྲིད་བྱུས་གྱི་ངོ་བོར་གྱུར་ཡོད་པས།  བོད་རང་དབང་ལས་འགུལ་ སྤེལ་ སྐབས་ ཕྱོགས་གཅིག་ཁོ་ནར་བསམ་ བློ་བཏན་ན་མི་འགྲིག་པར་ངེས་པར་ དུ་ས་ཁུལ་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་བར་གྱི་གནས་བབས་ཡོངས་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་ དགོས། དཔེར་ན། བོད་དང་རྒྱ། བོད་དང་ཤར་ཏིར་ཀི་སི་ཐན། བོད་དང་སོག་པོ།བོད་དང་རྒྱ་ནག་གི་ཁོངས་སུ་གནས་པའི་གྲངས་ཉུང་མི་ རིགས་གཞན། དེ་བཞིན་བོད་དང་རྒྱ་ནག་རྒྱ་གར།    བོད་དང་རྒྱ་ནག་ཨ་རི། བོད་དང་རྒྱ་ནག་ཐེ་ཝན།བོད་དང་རྒྱ་ནག་དང་པ་ཀི་སི་ཐན།བོད་དང་རྒྱ་ནག་ དང་འབར་མ།འདི་ལྟར་བོད་དོན་ཐད་གོང་གསལ་བཞིན་གནས་སྟངས་འདྲ་ མིན་ཐད་བསམ་བློ་གཏོང་ཐུབ་དགོས༏
–  ____ ༢༠༠༨ ལོའི་ཟླ་ ༣ པའི་ཚེས་ ༡༤ ཉིན་གྱི་དོན་རྐྱེན་ནི་དབྱེ་མཚམས་གསལ་བའི་དུས་ཚིགས་ཤིག་ཡིན་པ་དང། དུས་ཚིགས་དེས་བོད་ཀྱི་ལོ་ རྒྱུས་འཕེལ་རིམ་ ཁྲོད་བོད་མིའི་སེམས་ཁམས་ཀྱི་ཆ་ནས་བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཕེལ་རཻམ་ལ་ བོད་རང་སྟེང་ནས་འགན་འཁུར་སྟེ་རང་སྐྱ་ཐུབ་པའི་བསམ་བློ་གཏོང་མཁན་ གྱི་བོད་ཀྱི་མི་རབས་གསར་བ་ཞིག་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེས་ཡོད་པ་མཚོན་ཡོད་པ་ དང་། ཆབ་སྲིད་ཐད་གཞིས་བྱེས་བོད་མི་ཡོངས་ལ། བོད་རང་དབང་ལས་ འགུལ་གྱི་དམིགས་འབེན་བོད་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གཅིག་ གྱུར་ གྱི་ལས་འགུལ་ སྤེལ་བའི་དུས་ཚེས་བརྩམས་འགོ་བཙུགས་པ།གཞན་ཡང་ཟླ་༣་པའི་ཚེས་ ༡༤དོན་རྐྱེན་གྱིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་དང་སྲིད་དོན་པ་ཚོར་མངོན་གསལ་དོད་པོའི་ སྒོ་ནས་བོད་དོན་གྱིས་རྒྱ་ནག་གི་མ་འོངས་པའི་མདུན་ལམ་བཅས་ཐད་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེན་པོ་ཐེབས་སྲིད་པ་ཐེངས་དང་པོར་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་དུ་བཅུག་པའི་ དབྱེ་མཚམས་ཤིག་ཀྱང་ཡིན་པས།རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ནང་ཁུལ་དུ་དེ་སྔ་བྱུང་ མ་མྱོང་བའི་དམ་དྲག་གི་སྲིད་ཇུས་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཡོངས་ལ་སྤེལ་རྒྱུན་ཡིན་པ་ དང་། ཕྱི་ཕྱོགས་སྟེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྟེང་རྒྱ་ནག་གིས་ཞི་བའི་སྟོབས་ཤུགས་ (Soft Power) བེད་སྤྱད་དེ་བོད་རང་དབང་ལས་འགུལ་ཐད་བཀག་འགོག་དང་ བཙན་གནོན།མི་གླེང་བར་བཟོ་བ་དཔེར་ན་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་ གྲུ་ཁག་གི་ཆིབས་བསྒྲུར་ལ་བཀག་འགོག བལ་ཡུལ་དང་རྒྱ་གར་གཙོ་བོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཏུ་བོད་མིའི་འཚོ་བསྡོད་དང་རང་དབང་ལས་འགུལ་ སོགས་ཕྱོགས་གང་ཅིའི་ཐད་སྟབས་མི་བདེ་བར་བཟོ་བ་དང་བཀག་འགོག་ སོགས་ཀྱི་བྱེད་ཐབས་གང་ཡོད་བེད་སྤྱོད་བྱེད་རྒྱུ་རེད།
–   ___ རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་དགུང་ན་མཐོ་རུ་སོན་པ།

གོང་གསལ་རྒྱུ་རྐྱེན་དེ་དག་གིས་ད་ལྟའི་དུས་སྐབས་འདིར་བོད་མི་དམངས་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་གལ་ གནད་ཆེ་བའི་འགག་མདོ་ཞིག་ཏུ་སླེབས་ཡོད་པ་གསལ་སྟོན་བྱས་ཡོད་པས།ད་ལྟའི་ཆར་བོད་ མི་དམངས་ཀྱིས་སྙིང་སྟོབས་དང་ཤེས་རིག བློ་གྲོས་བཅས་གཅིག་ཏུ་སྒྲིམ་ནས་ངེས་ པར་དུ་དཀའ་ངལ་ལ་གདོང་ལེན་དང་གོ་སྐབས་ཡོད་ཚད་དམ་འཛིན་བྱེད་ཐུབ་པར་བྱས་ནས། བོད་རང་དབང་ལས་འགུལ་གྱི་གནས་བབས་སྔར་ལས་ལེགས་ཅིང་མདུན་ལྗོངས་ལྡན་པ་ཞིག་ ཏུ་བསྒྱུར་དགོས།ཁྱད་པར་དུ་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་དང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ ཀྱིས་བོད་རང་དབང་ལས་འགུལ་ཆེད་གཞིས་བྱེས་བོད་མི་ཡོངས་གཅིག་གྱུར་གྱི་འགོ་ཁྲིད་ འོག།བོད་དོན་བདེན་མཐའ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་ལས་འགན་ཡོད་པས།ངེས་པར་དུ་བཙན་བྱོ ལ་བོད་གཞུང་དམངས་གཉིས་རྒྱུན་མཐུད་གཏན་གནས་ཀྱི་གནས་བབས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ དང་གྱ་ནོམ་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་བར་གནང་རྒྱུ་ནི་བོད་རང་དབང་ལས་འགུལ་གྱི་སྲོག་རྩར་གྱུར་ ཡོད་པ་རེད། དེ་བས་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་དམངས་གཉིས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་དང་། འཕྲོད་བསྟེན། སློབ་གསོ།  ཆབ་སྲིད། རིག་གཞུང་། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་ནུས་ཤུགས། རྒྱལ་སྤྱིའི་ལས་འགུལ་བཅས་མ་འོངས་པའི་བོད་རང་དབང་ལས་འགུལ་གྱི་འཕེལ་རིམ་ཁྲོད་ མེད་དུ་མི་རུང་བའི་གནས་བབས་གལ་ཆེའི་གྲས་ཀྱང་ཡིན།བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་དམངས་ སྤྱི་ཚོགས་དང་བཅས་པ་གཏན་གནས་ཐུབ་མིན་གྱི་འགག་རྩར་ཡང་གྱུར་ཡོད་པས་ངེས་པར་ དུ་ཡར་རྒྱས་གོང་སྤེལ་དུ་གཏོང་དགོས།

བོད་རང་དབང་ལས་འགུལ་གྱི་ལག་བསྟར་རྩ་འཛིན་ནི་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལྟ་གྲུབ་ལ་བརྟེན་ ནས་མི་གཙོ་བོར་(People centered)བྱེད་པ་དང་བོད་མིའི་ནུས་ཤུགས་འཛུགས་ སྐྲུན་བྱེད་པ་གཙོ་གནད་དང་།བོད་མི་ནི་བོད་རང་དབང་ལས་འགུལ་གྱི་འགན་འཁྲི་ མཁན་དང་། ཚན་རིག་དང་དམངས་གཙོ་ནི་བྱ་བའི་རྨང་གཞི།རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་ལུགས་ནི་ ལས་འགུལ་གྱི་རྒྱབ་གཏན།རང་དབང་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་།རིག་གཞུང་དང་ཁོར་ཡུག་ སྲུང་སྐྱོབ་བཅས་ནི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ལག་ཆར་བཟུང་ནས།མཐུན་སྒྲིལ་བྱེད་ཐུབ་པ་ཚང་མར་ མཐུན་སྒྲིལ་བྱེད་ནས་བོད་མི་དམངས་ཀྱི་རང་དབང་ལས་འགུལ་ལ་རྨང་གཞི་བརྟན་པོ་བསྐྲུན་ དགོས།

གཞིས་བྱེས་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་རང་དབང་དང་ཐོབ་ཐང་བརྩོན་ལེན་བྱེད་རྒྱུ་ནི་བཙན་བྱོལ་ བོད་གཞུང་གི་དམིགས་ཡུལ་གཙོ་བོ་ཡིན་པ་མ་ཟད་གཡོལ་ཐབས་མེད་པའི་ལས་འགན་ཡང་ རེད། དམིགས་ཡུལ་དེ་མངོན་དུ་གྱུར་ཆེད་མེད་དུ་མི་རུང་པ་ནི་འཐབ་ཇུས་(Strategy) བཟང་བོ་ཞིག་རེད།བགྲོ་གླེང་གི་ཆེད་དུ་འདིར་བཏོན་པའི་འཐབ་ཇུས་ནི་འདི་ལྟར་དེ། བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ནུས་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏང་རྒྱ་དང་བཙན་བྱོལ་གཞུང་གི་སྒྲིག་གཞི་འཐུས་ཚང་དང་ཚད་ལྡན་ཅན་གྱི་དམངས་ གཙོའི་སྲིད་གཞུང་ཞིག་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་རྒྱུ་དེ་འགུལ་ཤུགས་སུ་ བཟུང་ནས།བོད་ནང་དང་ཕྱི་རྒྱླལ་ཁག་ན་ཡོད་པའི་བོད་མི་བར་གྱི་ གཅིག་སྒྲིལ་དང་མཉམ་འབྲེལ་དམ་ཟབ་དུ་བཏང་སྟེ།གོམ་གང་ མདུན་སྤོས་ཀྱིས་རྒྱླལ་སྤྱི་སྤྱི་ཚོགས་དང་ཕྱི་རྒྱལ་སྲིད་གཞུང་ཁག་ ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་དེ་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་བོད་མིའི་སྲིད་ གཞང་ཡིན་པར་ངོས་ལེན་བྱེད་དུ་འཇུག་རྒྱུ་དེ་ཡིན།

འཐབ་ཇུས་འདི་ལག་བསྟར་དང་ཚད་འཛིན་རྩ་དོན་ནི།
ཀ    ཞིབ་ཕྲ་ཡིན་པ།    (Specific)

ཁ།    གྲངས་ཚད་ལྡན་པ།    (Measurable)

ག    སྒྲུབ་ཐུབ་པ།    (Achievable)

ང་།    དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་དང་མཐུན་པ། (Realistic)

ཅ།    དུས་ཡུན་གྱི་ཚད་ཡོད་པ།    (Timely)

འཐབ་ཇུས་འདི་ལག་བསྟར་བྱེད་ཕྱོགས་ཐོག་ནས་དབྱེ་འབྱེད་བྱེད་ན་ཁག་གསུམ་ཡོད་དེ།

དང་པོ། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་དང་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཁུལ་གྱི་ལེགས་བཅོས།

གཉིས་པ། བཙན་བྱོལ་གཞུང་དམངས་དང་གཞིས་སྲུང་མི་དམངས་བར་གྱི་མཉམ་འབྲེལ།

གསུམ་པ། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྟེང་གི་ལས་འགུལ།

བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་དང་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཁུལ་གྱི་ལེགས་བཅོས།

དང་པོ། བཙན་བྱོལ་བོད་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་གནས་བབས་དུས་བཀག་རྒྱ་བཅད་ནང་ཡར་རྒྱས་སུ་གཏོང་བ།

རྡ་རམ་ས་ལའི་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་དེ་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གྱི་ས་ཐོག་ཏུ་སྐྱབས་བཅོལ་གྱི་ གནས་བབས་ངང་གནས་ཡོད་ན་ཡང་། གཞུང་དེའི་ལས་འགན་ནམ་དམིགས་ཡུལ་གཙོ་བོ་ནི། བོད་མི་དམངས་ཀྱི་རང་དབང་བསྐྱར་གསོ་ཡིན་པ་རེད།ཡིན་ནའང་གཞུང་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་དེ་ཡང་རྒྱུན་ལྡན་གྱི་གཞུང་གཞན་དག་དང་མཚུངས་པར་སྤྱི་ ཚོགས་དང་མི་དམངསདང་གཞུང་བཅས་ཀྱིས་དཔལ་འབྱོར་ཡར་རྒྱས་གོང་འཕེལ་དུ་གཏོང་ རྒྱུ་ནི་གཞུང་འཛིན་པ་ཚོས་ཉིན་མཚན་བར་མེད་དུ་དགོངས་པ་བཞེས་དགོས་པའི་དོན་གནད་ གཙོ་བོའི་གྲས་སུ་ཚུད་དགོས་པ་མ་ཟད།ད་དུང་དཔལ་འབྱོར་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་ལས་གཞིའི་ཁྲོད་ ནས་ཀྱང་གཙོ་བོ་དེ་གཞུང་འཛིན་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་བཙན་བྱོལ་བོད་ཀྱི་མི་སེར་ཚང་མར་ལས་ ཀའི་གོ་སྐབས་བསྐྲུན་ཐུབ་དགོས་པ་དེ་རེད།

དཔལ་འབྱོར་གྱི་རྨང་གཞི་མེད་ན་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་ལ་ཆ་མཚོན་ན་ཡང་བོད་མི་དམངས་ ཀྱི་རང་དབང་བསྐྱ ར་གསོའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་རྒྱུ འི་མ་རྩ་མེད་པར་གྱུ ར་པ་རེད།དཔེར་ན། ཁྱིམ་ཚང་ཞིག་ལ་ཆ་མཚོན་ན་གལ་སྲིད་ཁྱིམ་ཚང་དེར་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ཆ་རྐྱེན་མེད་ཚེ་ནང་ མིའི་འཕྲོད་བསྟེན་དང་བྱིས་པའི་སློབ་གསོ་སོགས་ཕྱོགས་གང་ཅིའི་ཐད་ཉམ་ཆུང་དང་རྗེས་ ལུས་ཀྱི་ངོ་བོར་གནས་ནས།ཁྱིམ་ཚང་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་དམིགས་ཡུལ་འགྲུབ་མི་སྲིད་པ་ནང་ བཞིན་རེད།བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གིས་ཀྱང་དཔལ་འབྱོར་འཛུགས་སྐྲུན་ཐད་ནུས་པ་མ་བཏོན་ཚེ།    བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་འཕྲོད་བསྟེན་དང་སློབ་གསོ།རིག་གཞུང་འཛིན་སྐྱོང་6སྤེལ་གསུམ་སོགས་ཀྱི་ཐད་དཀའ་ངལ་འཕྲད་རྒྱུ་ཡིན་པ་མ་ཟད།དཔལ་འབྱོར་གྱི་དཀའ་ངལ་ འདི་ལེགས་སྒྲིག་གནང་མ་ཐུབ་ཚེ།ཐོག་མར་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་འཐོར་ཞིག་ཏུ་ འགྲོ་རྒྱུ་དང་། རིམ་པས་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་ཡང་མིང་ཙམ་དུ་གྱུར་ཏེ།མཐར་བཙན་ བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་ནུས་ཤུགས་མཐའ་དག་ཉམས་རྒུད་དུ་གྱུར་ནས།གཞུང་དེས་བོད་མི་ དམངས་ཀྱི་རང་དབང་བསྐྱར་གསོའི་ལས་དོན་སྒྲུབ་རྒྱུ་ཕར་ཟད།ཐ་ན་བཙན་བྱོལ་བོད་ གཞུང་རང་ཉིད་ཀྱང་གནས་ཐུབ་མིན་གྱི་འགག་རྩའི་གནད་དོན་ལ་ཐུག་ཡོད་པ་རེད།དེ་བས་ བཙན་བྱོལ་གཞུང་གིས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་དེ་ཁུག་ཀྱོག་དང་ལུང་སྟོང་ནང་ འདུག་ཏུ་མ་བཅུག་པར།སུ་ཊར་སོགས་ཚོང་ལུས་རྒྱུན་སྐྱོང་དང་ཕུགས་ལྡན་མིན་པའི་ལུས་ རིགས་མ་ཡིན་པར།ཉིན་རེ་ལས་ཉིན་རེར་གོང་འཕེལ་དུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་རྒྱ་གར་གྱི་དཔལ་ འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ཆེན་པོའི་རླབས་ཕྲེང་ནང་འཛུལ་ཞུགས་ཀྱིས་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་སྤྱི་ ཚོགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་དང་ནུས་ཤུགས། གཞན་ཡང་། དེའི་གནས་པའི་ཁོར་ཡུག་སོགས་ ཆ་རྐྱེན་ལ་གཞིར་བཟུང་ནས་བཟོ་ལས་ཐོན་སྐྱེད་༼Industry༽ཞིག་བཚོལ་མྱུལ་དང་ འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་དགོས་པ་ནི་བཙན་བྱོལ་གཞུང་དམངས་གཉིས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་ རྒྱས་ཀྱི་ལྡེ་མིག་རེད། དེ་དང་ཆབས་ཅིག་བཙན་བྱོལ་གཞུང་གིས་བོད་མི་གང་ཟག་སྒེར་བའི་ ཚོང་ལས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་མངོན་འདོད་དང་ནུས་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་ཆེད།ཚོང་ལས་ཐད་ཀྱི་ གསར་འཕྲིན་དང་ཚོང་དོན་ཞབས་ཞུ་ལྟེ་གནས་སྒྲིག་གཞིའི་དྲ་བ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱས་ཏེ། བཙན་བྱོལ་བོད་མི་དང་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་རྒྱ་གར་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲོམ་ར་ལ་ མཁོ་བའི་ཆེད་ལས་ལག་རྩལ་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་གསོ་སྐྱོང་གིས་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཚོར་ལས་ ཀའི་གོ་སྐབས་བསྐྲུན་དགོས་པར་བྱེ་བྲག་གི་དཔེར་མཚོན་ལས་གཞི་ཁག་ཅིག་ནི།

ཀ    ཆེད་ལས་ལག་རྩལ་སྦྱོང་བརྡར་གྱི་སློབ་གྲྭ་ཞིག་བཙུགས་པ།

ལོ་རེ་བཞིན་བཙན་བྱོལ་བོད་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ནས་བོད་ཀྱི་ན་གཞོན་གྲངས་མང་པོ་ ཞིག་སློབ་མཐར་ཕྱིན་བཞིན་པའི་སྟེང་།གཞིས་ལུས་བོད་མིའི་ཁྲོད་ནས་ཀྱང་བོད་ཀྱི་གཞོན་ སྐྱེས་དང་ན་གཞོན་མང་པོ་ཞིག་ལོ་རེ་བཞིན་བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་བཞིན་པ་དེ་དག་ཐམས་7ཅད་ལ་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གིས་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ལས་ཀ་མཁོ་སྤྲོད་གནང་མི་ཐུབ་པ་ དང་།ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་ཁོ་ཚོ་རང་སྟེང་ན་ཡང་ད་ལྟའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གནས་བབས་དང་ འཚམས་པའི་རང་འཚོའི་ནུས་པ་མི་ལྡན་པས།འཚོ་བའི་ཐད་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་རྡོག་ འཁྲིས་ཉག་གཅིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་དུས།གལ་སྲིད་ལག་རྩལ་སྦྱོང་བརྡར་གྱི་སློབ་གྲྭ་ཞིག་བཙུགས་ པ་ཡིན་ན།    ན་གཞོན་དེ་དག་རང་སྟེང་ནས་དེང་རབས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་ཁྲོམ་ རའི་དགོས་མཁོ་ཁྲོད་ལག་རྩལ་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ ར་གྱུ ར་ནས།ཐོག་མའི་ཆར་གང་ཟག་སྒེར་ རང་ཉིད་ཀྱི་འཚོ་བའི་དཀའ་ངལ་སེལ་འགྲོ་བ་དང་།གཉིས་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་ རྡོག་འཁྲ ིས་སུ་གྱུ ར་ཡོད་པའི་རྣམ་པར་འགྱུ ར་ལྡོག་བྱུང་སྟེ།སྔར་གྱི་རྡོག་འཁྲིས་དེ་དག་ རྗེས་སུ་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་དང་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཞབས་འདེགས་སྒྲུབ་པའི་དཔུང་ སྡེ་ཞིག་ཆགས་ཐུབ་པ་རེད།

ཁ།    ལག་རྩལ་སྦྱོང་བརྡར་སློབ་གྲྭའི་བསླབ་གཞི་ཁག་ནི།

༡ ཇ་མ།༼མ་ཅན་ཆེན་མོ།༽

༢ འཚེམ་བཟོ།

༣ གློག་རིགས་ཞིག་གསོ་བཟོ་བཅོས་ལག་རྩལ།

༤ འཕྲུལ་འཁོར་ཞིག་གསོ་བཟོ་བཅོས་ལག་རྩལ།

༥ ཨར་ལས་ཞིག་གསོ་ལག་རྩལ་བཅས་གོང་གསལ་ལག་རྩལ་སྦྱོང་བརྡར་སློབ་གསོ་དུས་ཡུན་ལོ་གཉིས་རིང་གང་ཟག་སྒེར་བའི་མོས་ཁམས་ལྟར་ལག་རྩལ་ཁག་བྱང་ཆུབ་པ་ཞིག་ སྦྱོང་བརྡར་སྤྲོད་རྒྱུ་ཡིན་པ་མ་ཟད།སློབ་གཉེར་བ་སོ་སོའི་མ་འོངས་བར་གང་ཟག་རང་སྟེང་ནས་རང་རྐྱ་ཐུབ་པའི་ཚོང་ལས་གཉེར་ཐུབ་པར་འགྱུར་བའི་མཐུན་རྐྱེན་དུ།ལག་རྩལ་སློབ་ གསོ་དང་དུས་མཉམ་དུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོང་དོན་དང་དཔལ་འབྱོར་རིག་པའི་ཐད་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་སློབ་གསོ་ཀྱང་སྤྲད་ནས། མཐར་ཡིག་རྩལ་གྱི་ལམ་ནས་ལག་རྩལ་ཤེས་ལྡན་མི་སྣའི་ཚད་འཛིན་ལག་འཁྱེར་སྤྲོད་དགོས།

ག ལག་རྩལ་སྦྱོང་བརྡར་སློབ་གྲྭའི་མཐར་ཐུག་གི་དམིགས་ཡུལ་ནི།

༡ བོད་གཞུང་དམངས་གཉིས་བཙན་བྱོལ་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་བོད་ཀྱི་གཞོན་སྐྱེས་མི་ རབས་ཚོ་རྒྱ་གར་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་དཔལ་འབྱོར་དང་ཚོང་ལས་ཁྲོམ་རའི་ཁྲོད་བྱང་ཆ་ལྡན་པའི་ ཚད་ལྡན་གྱི་ལག་རྩལ་ཤེས་ལྡན་པ་དང་།དཔལ་འབྱོར་དང་ཚོང་རའི་ཁྲོད་ཀྱི་ཚད་ལྡན་ཞབས་ ཞུ་བར་འགྱུར་རྒྱུ།
༢ བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གིས་བོད་རང་དབང་ལས་འགུལ་ལེགས་འགྲུབ་ཀྱིས་མ་ འོངས་བར་བོད་རང་བདག་རང་སྐྱོང་སྐབས་བོད་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་དང་ཚོང་རའི་འཛུགས་ སྐྲུན་གྱི་རྐང་འགན་འཁུར་མཁན་དུ་འགྱུར་བར་བྱེད་རྒྱུ།
༣ ལག་རྩལ་ལས་རིག་ སྦྱོང་བརྡར་ སློབ་གྲྭས་ཀྱང་སློབ་གྲྭའི་མཐར་ཕྱིན་སློབ་མའི་ནང་ སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་མཉམ་མྱོང་ལེགས་གྲས་ཁག་བསྐྱར་འགུག་གམ་ཡང་ན་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་ ལག་རྩལ་ལས་རིག་སྦྱོང་བརྡར་སློབ་གྲྭ་རང་སྟེང་ནས་གོང་གསལ་ལག་རྩལ་སྦྱོང་ཚན་ཁག་གི་ སྡེ་ཚན་ཆེད་གཉེར་གྱིས་དཔལ་འབྱོར་ཚོང་ལས་ལས་རིགས་གཉེར་ནས།མཐར་ལག་རྩལ་ལས་ རིག་སྦྱོང་བརྡར་སློབ་གྲྭ་རང་ཉིད་གཞན་གྱི་རོགས་དངུལ་ལ་མ་བརྟེན་པར།སློབ་གྲྭ་རང་གིས་ འབྲེལ་ཡོད་ཟ་ཁང་དང་འཕྲུལ་ཆས་ཞིག་གསོ་ཁང་སོགས་བཙུགས་ནས་རང་ཁ་རང་གསོ་བྱས་ ཏེ།སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ལག་རྩལ་ཤེས་ལྡན་ཆེད་ལས་པའི་འབྱུང་ཁུངས་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་བར་བྱེད་རྒྱུ།

ང་། ཁྲོམ་ར་ལ་དགོས་མཁོ་ཆེ་བའི་ཐོན་རྫས་བཟོ་སྐྲུན་བྱེད་པ།

བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་དཔལ་འབྱོར་ལས་ཁུངས་ཀྱི་གཙོ་འགན་འཁུར་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་ མིའི་གཞི་ཆགས་ཁག་དང་གང་ཟག་སྒེར་བར་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་གི་སྲིད་གཞུང་དང་སྒེར་གྱི་ ཚོང་ལས་སྒྲིག་འཛུགས་ཁག་བཅས་ནས་དཔལ་འབྱོར་ཐད་རོགས་རམ་ཞུ་རྒྱུ།འདིར་གལ་ཆེན་ པོའི་སྒོ་ནས་གསལ་བཤད་ཞུ་རྒྱུ་ཞིག་ནི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་རོགས་རམ་འདི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་དངུལ་སློང་རྒྱུ་དེ་མ་ཡིན།རོགས་རམ་འདིར་ངེས་པར་དུ་རྒྱ་གར་དང་རྒྱལ་ སྤྱིའི་ཁྲོམ་ར་ལ་དགོས་མཁོ་ཆེ་བའི་ཐོན་རྫས་རིགས་སྣ་མང་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་གི་སྲིད་ གཞུང་དང་སྒེར་གྱི་ཚོང་ལས་སྒྲིག་འཛུགས་ཁག་བཅས་ལ་འཆར་གཞི་དང་ལྡན་པའི་ཞིབ་ཚག ས་པའི་སྒོ་ནས་མཉམ་འབྲེལ་བྱེད་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་འཚོལ་བ་དང་།ཕན་ཚུན་བར་མཉམ་འབྲེལ་ བྱེད་རྒྱུའི་མཐུན་རྐྱེན་བསྐྲུན་པ།འབྲེལ་མཐུད་བྱེད་པ་སོགས་དངོས་སུ་ལག་བསྟར་གནང་ཐུབ་ པའི་ཐོན་སྐྱེད་འཛུགས་སྐྲུན་ཀྱི་རོགས་རམ་ཡིན་དགོས།དཔེར་ན།ཨ་རི་དང་སྦར་ཛལ་སོགས་ ནུབ་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གིས་སྣུམ་གྱི་དཀའ་ངལ་སེལ་བ་དང་གཅིག    འཁོར་ཡུག་ སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་དམིགས་ཡུལ་འགྲུབ་པར་བྱེད་རྒྱུའི་ཆེད་དུ་བུར་ཤིང་དང་མ་རྨོས་ལོ་ཏོག་༼མར་ རྒན༽སོགས་ཀྱིས་ས་སྣུམ་ཚབ་བྱེད་ཀྱི་རྩི་ཤིང་གི་སྣུམ་རིགས་ (Ethanol) བཟོ་སྐྲུན་བྱེད་ བཞིན་ཡོད་པ་ལྟར། རྒྱ་གར་ལའང་ས་སྣུམ་གྱི་དཀའ་ངལ་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཁོར་ཡུག་ འབག་བཙོག་ཅན་དུ་འགྱུར་བཞིན་ཡོད་པས་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ཏུ་བུར་ཤིང་དང་ ༼མ་རྨོས་ལོ་ཏོག༽མར་རྒན་སོགས་ས་སྣུམ་རིགས་བཟོ་སྐྲུན་གྱི་རྒྱུ་ཆ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡོད་པ།    བཙན་ བྱོལ་བོད་གཞུང་དཔལ་འབྱོར་ལྷན་ཁང་དང་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ ཁག་ནང་བཅའ་བཞུགས་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཁང་བཅས་ཀྱིས་ ཐབས་བརྒྱ་ཇུས་སྟོང་གིས་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་གི་གཞུང་སྒེར་གཉིས་ཀྱི་བུར་ཤིང་དང་༼མ་ རྨོས་ལོ་ཏོག༽མརྒན་སོགས་ཀྱིས་ས་སྣུམ་བཟོ་སྐྲུན་ལས་རིགས་ཁག་ལ་མཉམ་འབྲེལ་གྱི་གོ་ སྐབས་བཙལ་ཏེ།ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་གིས་འཛིན་སྐྱོང་དང་ལག་རྩལདང་མ་རྩ་བཅས་མཁོ་ འདོན་གནང་ཐབས་གྱིས་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གཞིས་སྒར་ཁག་ཏུ་རྩི་ ཤིང་གི་སྣུམ་རིགས་བཟོ་གྲྭ་བཙུགས་ཏེ།བཙན་བྱོལ་བོད་མིས་ལུས་ཤུགས་ངལ་རྩོལ་མཁོ་སྤྲོད་ ཀྱིས་ཟུང་འབྲེལ་ཐོན་སྐྱེད་བྱེད་ཐུབ་པ་བྱུང་ན།གཅིག་ནས་རྒྱལ་སྤྱི་དང་རྒྱ་གར་གྱི་དཔལ་ འབྱོར་ཁྲོམ་རར་ཕན་པའི་ཐོན་རྫས་ལས་སྣོན་དང་།གཉིས་ནས་འཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ལ་ཕན་ པ་དང་ལྷག་དོན་དུ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིར་གཏན་འཇགས་ཅན་གྱི་དཔལ་འབྱོར་ཐོན་ཁུངས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པར་སྲིད།

ཅ། ཚོང་ལས་ཞབས་ཞུའི་སྡེ་ཚན་གསར་འཛུགས།

བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་དཔལ་འབྱོར་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་དམིགས་གསལ་ཚོང་ལས་ ཞབས་ཞུའི་སྡེ་ཚན་ཞིག་གསར་འཛུགས་བྱས་ཏེ།རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་ ཡོད་པའི་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་སྒེར་བའི་ཚོང་ལས་ཡར་རྒྱས་དང་གོང་འཕེལ་ཡོང་ཆེད།
༡  ཚོང་ལས་དོ་དམ་སྐོར་གྱི་སྦྱོང་བརྡར་འཛིན་གྲྭ་བཙུགས་ཏེ། ཁྲོམ་ར་བདག་གཉེར་དང་ཚོང་རྫས་ཕྱིར་གཏོང་ནང་འདྲེན(Logistic)ཚོང་རྫས་འཁོར་ རྒྱུགས། རྩིས་ཁྲལ་རིག་པ་ལ་སོགས་ཚོང་ལས་ཐད་ཀྱི་རྒྱུན་མཁོའི་ཤེས་བྱ་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་རྒྱུ།
༢  དམིགས་གསལ་ཚོང་ལས་ཞབས་ཞུའི་སྡེ་ཚན་དེས་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་གང་ཟག་ སྒེར་བ་ཚོང་ལས་གཉེར་མཁན་ཚོར་ཚོང་ལས་ཐོག་འཕྲད་བཞིན་པའི་དངོས་ཡོད་དཀའ་ངལ་ ལམ་དགོས་མཁོ་ལྟར་ཞབས་ཞུ་ཞུ་རྒྱུ། དཔེར་ན།ཚོང་ལས་ཐད་ཀྱི་ཡིག་ཆ་སོགས་ཡིག་བསྒྱུར་ དང་རྩིས་ཁྲལ་ཐད་རོགས་རམ།དངུལ་རྩིས་བྱུང་སོང་ཐད་དབྱེ་ཞིབ།ཚོང་ལས་ཐད་ཁྱབ་ བསྒྲགས་དང་ལམ་སྟོན་བཅས་ཀྱི་རོགས་རམ་ཞུ་རྒྱུ།ཡིན་ན་ཡང་སྡེ་ཚན་འདིས་ཚོང་ལས་ཐད་ ཚོང་དོན་ཤེས་བྱ་དང་འབྲེལ་བའི་ཞབས་ཞུ་ཁོ་ན་ལས་མ་དངུལ་ཐད་རོགས་སྐྱོར་སྐར་མ་གང་ཡང་བྱེད་མི་རུང་།

མུ་མཐུད་ནས་ཡོད།