ད་ལམ་སྐབས་གསུམ་པའི་བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་སྔོན་འགྲོའི་འོས་བསྡུ་དང་སྐབས་བཅོ་ལྔ་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་སྔོན་འགྲོའི་འོས་བསྡུ་སྔ་རྗེས་ལ་དཔྱད་པ་བྱས་སྐབས། ཡ་མཚན་པའི་གནས་ཚུལ་འགའ་མཐོང་ཐོས་བྱུང་བ་འདིར་མདོར་ཙམ་གླེང་འདོད་བྱུང་།
དེ་ཡང་འདི་ལོའི་བཀའ་སྤྱི་གཉིས་ཀྱི་སྔོན་འགྲོའི་འོས་བསྡུའི་སྐབས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གྲངས་འབོར་ཆིག་འབུམ་ལྔ་ཁྲི་ལྷག་ཡོད་པ་ནས་རང་ལོ་ ༡༨ ཡན་ལོན་པའི་འོས་འཕེན་གྱི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་མཁན་གྱི་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་གྲངས་ ༩༠༠༠༠ ལྷག་ཡོད་པ་ནས་གྲངས་ ༧༩༤༤༩ ནས་འོས་བསྡུའི་དེབ་སྐྱེལ་བྱས་ཡོད་པ་དང་། སྔོན་འགྲོའི་འོས་བསྡུའི་སྐབས་དངོས་སུ་འོས་འཕེན་བྱེད་མཁན་བོད་མི་གྲངས་ ༤༧༠༠༠ ལས་བྱུང་མེད། དེ་ཡང་བོད་མི་བརྒྱ་ཆ་ ༤༠ ལ་ཉེ་བས་ཐེངས་འདིའི་འོས་བསྡུའི་སྐབས་དེབ་སྐྱེལ་བྱས་ཀྱང་འོས་འཕེན་གྱི་ཆ་ཤས་བླངས་བ་ཞིག་བྱུང་མེད།
སྐབས་གསུམ་པའི་བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་སྔོན་འགྲོའི་འོས་བསྡུའི་སྐབས་འོས་གྲངས་མང་ཤོས་ཐོབ་མཁན་གྱི་འོས་མིར་འོས་གྲངས་ ༢༢༤༨༩ ཐོབ་པ་བྱུང་ཡོད་ཀྱང་། དེབ་སྐྱེལ་བྱས་པའི་འོས་མིའི་གྲངས་འབོར་ལས་གཞིགས་ན་བརྒྱ་ཆ་ ༢༥ ལས་འོས་ཐོབ་བྱུང་མེད། ཡང་དངོས་སུ་འོས་འཕེན་བྱས་མཁན་ལས་གཞིགས་ན་བརྒྱ་ཆ་ ༤༨ ལས་འོས་ཐོབ་མེད། དེ་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་སྔོན་འགྲོའི་འོས་བསྡུའི་སྐབས། འོས་མི་མང་བས་རྐྱེན་གྱིས་འོས་ཁ་ཐོར་དུ་སོང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་སྨོས་མེད་ཀྱང་། བཀའ་ཁྲིའི་དངོས་གཞིའི་འོས་བསྡུའི་སྐབས་འོས་མི་གསུམ་ལས་མང་བ་བཏོན་ཚེ་རང་བཞིན་གྱི་སྔོན་འགྲོའི་འོས་བསྡུ་དང་འདྲ་བ་འོས་གྲངས་ཁ་ཐོར་ཏེ་འོས་འཕེན་བྱས་མཁན་གྱི་གྲངས་འབོར་ནས་བརྒྱ་ཆ་ ༥༠ ལས་འོས་ཐོབ་ཉུང་བའི་བཀའ་ཁྲི་ཞིག་ཕལ་ཆེར་སླེབས་རྒྱུར་ངེས།
དེ་འདྲའི་བརྒྱ་ཆ་ལྔ་བཅུ་ལས་འོས་ཉུང་བར་ཐོབ་མཁན་གྱི་བཀའ་ཁྲི་དེ་འོས་མིའི་གྲངས་འབོར་ལས་འོས་གྲངས་མང་ཤོས་ཐོབ་མཁན་གྱི་བཀའ་ཁྲིར་འདེམས་ཐོན་ཞིག་བྱུང་ཡང་། དོན་དངོས་ཐོག་འོས་འཕེན་གྱི་བརྒྱ་ཆ་ནས་ཉུང་མོས་ཀྱི་བཀའ་ཁྲི་ཞིག་ཐོན་རྒྱུར་ངེས། དེ་ལྟར་བྱུང་ན་འབྱུང་འགྱུར་གྱི་བཀའ་ཁྲི་སྐབས་གསུམ་པ་དེ་བཞིན་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གྲངས་འབོར་ལས་མང་མོས་ཀྱིས་བཀའ་ཁྲི་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་དཀའ་རྒྱུ་མ་ཟད། དེ་འདྲའི་འདེམས་ཐོན་བྱུང་བའི་བཀའ་ཁྲི་དེས་ཀྱང་བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་གི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་འགན་འཁུར་བླང་རྒྱུར་གདེང་སྤོབས་ཤིག་ཡོང་མིན་ཡང་སོམ་ཉི་ཡི་རང་བཞིན་དུ་སྣང་། དེས་ན་རབ་བྱུང་ན་དབུས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁུངས་ནས་བཀའ་ཁྲིའི་དངོས་གཞིའི་འོས་མིར་འོས་གཞི་གསུམ་ལས་མ་མང་བ་ཞིག་འདོན་ཐུབ་ཚེ་འོས་གྲངས་མི་ཐོར་བའི་དགེ་མཚན་ཡོང་རྒྱུ་མ་ཟད། དངོས་གཞིའི་འོས་འཕེན་རྗེས་འདེམས་ཐོན་བྱུང་བའི་བཀའ་ཁྲི་ཡང་འོས་འཕེན་པའི་བརྒྱ་ཆ་ ༥༠ ཡན་ལོན་པའི་བཀའ་ཁྲི་ཞིག་འོས་འདེམས་ཐུབ་ངེས་ཡིན།
ཡང་ད་ལན་སྐབས་བཅོ་ལྔ་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་སྔོན་འགྲོའི་འོས་བསྡུའི་སྐབས། ཆོས་ལུགས་ཀྱི་སྤྱི་འཐུས་འོས་མིའི་ཁོངས་འོས་མི་ཞིག་ལ་ཆོས་ལུགས་ཁག་གཉིས་ཀྱི་འོས་གཞིའི་ཁོངས་ཚུད་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་པ་དང་། འོས་མི་དེར་ཡང་རང་མོས་ཀྱིས་ཆོས་ལུགས་གཅིག་གི་འོས་མིའི་ཁོངས་འཛུལ་ཆོག་པའི་གནང་བ་བསྩལ་བ་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཐོན་པ་ནི་ཆེས་མི་འོས་པ་ཞིག་ཏུ་སྣང་། གང་ལ་ཟེར་ན་སྤྱིར་ཆོལ་ཁའི་ནང་སྐྱ་བོ་གང་ཞིག་ཆོལ་ཁ་གང་ནས་ཡིན་ཀྱང་དེའི་ཁོངས་འོས་གཞིར་ལངས་ཆོག་པ་དང་། ཆོས་ལུགས་སྤྱི་འཐུས་ཁོངས་ཀྱང་དེ་ལྟར་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་དགོས་པར་སྙམ། ཆོས་ལུགས་ཁོངས་གཅིག་བྱས་ན་དེ་འདྲའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་ཁ་གསལ་མེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡིན་སྲིད་མོད། འོན་ཏེ་སྔར་མེད་ལམ་སྲོལ་དེ་རིགས་ཁྲིམས་སྒྲིག་གསལ་པོ་མི་འདུག་ཅེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ཕྱག་བསྟར་གནང་ཡོད་པ་ཞིོག་ཡིན་ན། དེ་ནི་མང་གཙོའི་འགྲོ་ལུགས་དང་མི་མཐུན་པ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། དེས་མང་གཙོའི་ལམ་ལུགས་ལ་འགོག་རྐྱེན་གྱི་གཞིེར་འགྲོ་ཉེན་མཐོང་།
ལྷག་པར་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་སྤྱི་འཐུས་ནང་ཆོས་ལུགས་སོ་སོའི་ཆོས་སྡེ་ཁག་ནང་གི་གྲྭ་བཙུན་གང་ཞིག་ཡོང་དགོས་ངེས་མཐོང་། རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་ཟེར་ན། མི་སྐྱ་རྣམས་ལ་རང་ཉིད་ཆོལ་ཁ་གང་གི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་ཀྱང་དེ་གཅིག་པུའི་ཁོངས་འོས་འཕེན་གྱི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་པ་དང་། སེར་མོ་བ་ཚོར་རང་ཐོབ་ཀྱི་ཆོལ་ཁ་དང་ཆོས་རྒྱུད་བཅས་གཉིས་ལ་འོས་འཕེན་གྱི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་པ་འདིས་གསལ་པོ་རྟོགས་ཐུབ། ད་བར་གྱི་བརྒྱུད་རིམ་ནང་གཅིག་བྱས་ན་འོས་བསྡུའི་སྒྲིག་གཞི་ཁ་གསལ་མེད་པའི་དབང་གིས་ཆོས་ལུགས་ཁག་གཅིག་གི་ནང་མི་སྐྱས་ཀྱང་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་སྤྱི་འཐུས་ཁོངས་འཛུལ་ཆོག་པའི་ལམ་སྲོལ་དེ་འདྲ་ཞིག་དར་ཡོད་པ་དང་། ཡང་ཕྱོགས་གཞན་ནས་ཆོས་སྡེ་ཁག་གི་ནང་དེ་འདྲའི་ཤེས་འཇོན་ལྷག་བསམ་དང་འགན་འཁུར་འོས་པའི་གྲྭ་བཙུན་གྱི་མི་འདང་པའི་གནས་ཚུལ་ནི་ཡིན་ག་ལ་སྲིད། དེ་མིན་ཡང་དག་པའི་མང་གཙོ་ཞིག་བསྐྲུན་རྒྱུར་དགོངས་བཞེས་ཀྱིས་དེའི་ཐད་ཁྲིམས་སྒྲིག་ཁ་གསལ་ཞིག་བཟོ་དགོས་པ་མཐོང་།
དེ་ལྟར་ན་གོང་གི་དོན་གནད་གཉིས་ཐད་འགན་བབས་ཡོད་པའི་འབྲེལ་ཡོད་དབུས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁུངས་དང་། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་གཉིས་སོ་སོ་ནས་འོས་བསྡུའི་ལས་རིམ་དང་། ལྷག་པར་མང་གཙོའི་འགྲོ་ལུགས་དང་མི་མཐུན་པའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་ཁག་ལ་དགོས་ངེས་ཀྱི་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་གལ་ཆེ་བ་དང་། ལྷག་པར་སྔོན་འགྲོའི་འོས་བསྡུའི་སྐབས། བོད་མི་རྒྱ་ཆ་ ༤༠ ལ་ཉེ་བས་འོས་བསྡུའི་དེབ་སྐྱེལ་བྱས་ཀྱང་འོས་འཕེན་གྱི་ཆ་ཤས་མ་ལེན་མཁན་ཚོས་བོད་བསྟན་སྲིད་ཀྱི་བདེ་རྩར་ཐུགས་བསམ་བཞེས་ཐོག་མང་གཙོའི་འགན་དབང་ལོངས་སུ་སྤྱོད་ཐབས་སུ་འཆར་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༢༠ ཉིན་གྱི་སྐབས་གསུམ་པའི་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་དང་། སྐབས་བཅོ་ལྔ་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་བཅས་ཀྱི་དངོས་གཞིའི་འོས་བསྡུའི་སྐབས་ངེས་པར་དུ་འོས་འཕེན་གྱི་ཆ་ཤས་བླང་རོགས་ཞེས་ཤུགས་དྲག་ཆེན་པོས་སྐུལ་མ་ཞུ་རྒྱུ་བཅས་ཀྱི་རྨོངས་འཆར་དུ་བཀོད་པ་ལགས།
བསྟན་འཛིན་ཀུན་མཁྱེན་ལགས་ནས་དཔྱད་རྩོམ་ཡིག་ཡག་པོ་བྲིས་འདུག་པས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ༎
འབྱུང་འགྱུར་གྱི་བཀའ་ཁྲི་དེ་དམངས་གཙོ་སྒྲིག་གཞིའི་ལམ་ནས་དམངས་
མོས་ཀྱི་བརྒྱ་ཆ་ལོན་དགོས་པ་ནི་བོད་མིའི་རྩ་དོན་དང་། འཛམ་གླིང་དམངས་གཙོའི་ལམ་སྲོལ་ལས་མི་བརྒལ་བར་དམངས་མོས་ཐོག་བཀའ་ཁྲི་འདེབས་དགོས་པ་ནི་བོད་མིའི་མདུན་ལམ་ཡིན།
བོད་མི་དང་བོད་གཞུང་གི་ཁ་གཏད་རྒྱ་དམར་ནས་བོད་བཙན་བྱོལ་གཞུང་གི་འོས་བསྡུས་ཆེ་མོའི་སྐབས་དང་བསྟུན་ནས་ངན་བྱུས་སྣ་ཚོགས་ཤིག་གི་བརྒྱུད་་འོས་ཁ་འཐོར་དང་བརྒྱ་ཆ་མི་ལོན་པ་བྱ་རྒྱུ།
བོད་མིའི་ནང་འཛིང་སོགས་ཡོང་ཐབས་ལ་འབད་བཞིན་པ་ནི་ཀུན་གྱིས་མཁྱེན་
གསལ་བཞིན་རེད། དེས་ན་སྔོན་འགྲོའི་སྐབས་འོས་གྲངས་ཉུང་ཤས་ལས་མ་ཐོབ་པའི་འོས་མི་རྣམས་ནས་དྲང་བདེན་གྱི་ཐུགས་བསམ་བཞེས་ནས་ངེས་པར་དུ་དགོངས་པ་ཞུ་དགོས་པ་ནི་བོད་ཀྱི་མ་འོང་གི་རྒྱལ་ཁ་ཡིན།་བོད་མིའི་གནས་བབས་ལ་གཞིགས་ན་དུས་རབས་འདི་དང་ལོ་རབས་འདི་ནི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དབང་ཆ་རྩོད་ལེན་དང་དཔལ་འབྱོར་རྩོད་ལེན་ཞིག་ག་ལ་ཡིན།་བོད་ཀྱི་
སྲི་ཞུ་བ་དང་ཆབ་སྲིད་པ་རྣམས་ཀྱིས་་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ནང་མི་འོས་པའི་འཁྲབ་སྟོན་གྱི་ལས་དོན་རྩམས་པ་ནི་གདོང་པ་སྐམ་པོ་ལ་མིག་ཆུ་་ཟག་དགོས་པ་ཞིག་རེད།
དུས་ཚོད་ཅེས་མ་འཐོབ་ན་མ་གཏོགས་ཆོས་བརྒྱུད་སྤྱི་འཐུས་མེད་པ་བཟོ་དགོས་རབས་དང་ཡག་པོ་མེད་རབས་རྐྱང་བཤད་བསྡད་པ་བོད་པ་ཁ་ཤས་ཡོད། མ་ཟད་ཁོང་ཚོས་ལག་ལེན་གྱི་ཐོག་ནས་ཀྱང་དེ་ལྟར་ཡོང་ཐབས་ལ་འབད་པ་ཉུང་ཉུང་མིན། ཡིན་ནའང་ཁོང་ཚོའི་སྐད་ཆ་དེ་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་བདེ་སྡུག་གི་འབྲེལ་བ་ཞིག་མིན་པ་མི་རེ་གཉིས་ཀྱི་འཚོལ་བ་དང་ཁ་སྐྱེངས་ཆེད་ཀྱི་ཁོ་ན་ཡིན་པ་ལས་དམིགས་གསལ་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡང་མི་འདུག་དེས་ནས་གནས་ཚུལ་དེའི་རིགས་ལ་དོ་སྣང་བྱ་འདོད་མི་འདུག
ངའི་སྐད་ཆ་འདི་དག་གོང་གི་རྩོམ་ཡིག་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་མེད་གང་ལྟར་ཀྱང་ངས་འདི་ནས་ངས་འདི་ནས་ཚར་མར་ཡོ་རོབ་ཁུལ་གྱི་འོས་བསྡུའི་སྐོར་གྱི་དཀའ་ངལ་དང་འཐུས་ཤོར་དུ་གཏོང་བཞིན་པའི་ངོས་གཅིག་བཤད་ན་འདོད། སྤྱི་ལོ་༢༠༠༠་ཡས་མས་ནས་ཡོ་རོབ་ཁུལ་དུ་བོད་པ་ཇེ་མང་དུ་སོང་ནས་ད་ལྟའི་ཆར་སུད་སི་ཕུད་པའི་ཧྥ་རན་སི་དང་འཇར་མན། དབྱིན་ལན་སོགས་སུ་བོད་ཆིག་སྟོང་ལྷག་རེ་ཡོད་ཀྱང་། ༼བྷེལ་འཇེམ་ལ་བོད་པ་༢༠༠༠་ལྷག་ཡོད༽ལག་དེབ་ཡོད་མཁན་བརྒྱ་ནས་ཉིས་བར་ལས་མེད།
ཁོ་བོས་འཇར་མན་ཁུལ་དུ་གནས་ཚུལ་རྒྱུས་ལོན་བྱས་བ་ལྟར་ན་བོད་པ་༩༠༠ལྷག་ཡོད་ཀྱང་ལག་དེབ་ཡོད་མཁན་བརྒྱ་ལྷག་ལས་མེད་ལ་འོས་བསྡུའི་ཆ་ཤས་ལེན་མཁན་༣༠ལྷག་ཙམ་ལས་མི་འདུག ལག་དེབ་མེད་མཁན་མང་པོ་ལ་སྐད་ཆ་དྲིས་སྐབས། མང་པོ་ཞིག་གིས་ལག་དེབ་གསར་བཟོའི་འགེངས་ཤོག་བསྒྱངས་ནས་ལོ་ཤས་འགོར་ཀྱང་ལག་དེབ་མ་རེགས་མཁན་པོ་འདུག དེའི་གྲས་ཀྱིས་འགེངས་ཤོག་མཉམ་དུ་དངུལ་སྤྲད་ཚར་ཀྱང་དེབ་མ་རེགས་པའི་སྒང་ལ་དངུལ་ཡང་ཕྱིར་སློག་མི་འདུག འབྲེལ་ཡོད་དོན་གཅོད་ལ་སྐད་ཆ་དྲིས་སྐབས་རྒྱ་གར་ནས་ལན་མ་སླེབས་ན་ཁོ་ཚོར་ཐབས་ཤེས་ཅི་ཡང་ཡོད་པ་མ་རེད་ཟེར། ད་ལོའི་ཚོགས་ཆེན་སྐབས་ལག་དེབ་བཟོ་མ་ཐུབ་པར་ལུས་བའི་ཐོ་གྲངས་ཉིས་བརྒྱ་ལྷག་ལས་མེད་སྐོར་གསལ་བསྒྲགས་ནང་གསལ་འདུག་ཀྱང་། འཇར་མན་གཅིག་བུར་གྲངས་ཚད་དེ་བས་མང་བ་ཡོད་པར་སྙམ་པས། རྒྱལ་ཁབ་གང་ཞིག་ཏུ་གཏན་བསྡོད་ཡིག་ཆ་རེགས་ཟིན་པའི་མི་ལ་ལག་དེབ་མ་སྤྲད་ན་གཞུང་དམངས་ཀྱི་གྱོང་ཞིག་ཆག་གིན་འདུག་ཀྱང་། འདིའི་ཕྱོགས་ལ་ད་ལྟའི་འཆར་གཞུང་ངོས་ནས་གྲགས་འགུལ་ཅི་ཡང་མི་འདུག
རེད་རེད།
ངའི་ཁ་སྔོན་ཞིག་ནས་བཤད་ཡོད་་་་་་་་་ངོ་མ་བཤད་ན་ལྟས་ངན་རང་རེད་་་་ཆོས་རྒྱུད་ཁག་གི་སྤྱི་འཐུས་དེ། དེ་ལ་སྐྱོན་ཆེན་པོ་གཉིས་ཡོད་་་་་གཅིག་་་་བླ་སྤྲུལ་མཁན་ལས་ཟུར་རྒན་གྲལ་སོགས་ཀྱི་མངའ་འོག་དུ་མ་འདུས་པའི་གྲྭ་བཙུན་ཧ་ལམ་མེད། དེར་བརྟེན་ཁོ་པ་ཚོ་ག་གེ་མོ་རེ་སྤྱི་ལ་མི་སེམས་པ་ཕྱོགས་ལྷོང་ཁོ་ན་ལས་རང་གི་འོག་མི་དག་ལ་བཀའ་གཏོང་བ་དེ་རེད། གཉིས་་་གྲྭ་བཙུན་རང་ངོས་ལ་གོ་རྟོགས་དེ་ཙམ་མེད་ཁར་དོ་སྣང་ཡེ་ནས་མེད་པའི་རེད་འདོད