ཁ་བ་ནག་པོ།
བོད་མི་ཚོས་མི་ལོ་ལྔ་བཅུའི་ཡར་སྔོན་ཏེ། བོད་ས་ཡོངས་སུ་རྒྱ་ནག་གི་དྲག་པོའི་དམག་དཔུང་གི་འཇིགས་སྣང་ཧ་ཅང་ཆེ་བའི་དུས་ཚོད་དེར། བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་ལས་ཀྱི་སྣེ་མོ་བ་ཚོས་དགུང་ལོ་བཅུ་དྲུག་ལས་སོན་མེད་པའི་གོང་ས་ཏྰ་ལའི་བླ་མར་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་ཆེས་མཐོའི་དབང་ཆ་སྟེ་ཆོས་སྲིད་ལུགས་གཉིས་ཀྱི་སྐུ་དབང་ཆ་ཚང་ཕུལ་བ་རེད། དེ་དུས་ལ་མཚོན་ན་ཡང་ད་ལྟའི་དུས་ཚོད་འདི་དང་ཧ་ཅང་འདྲ་བར་བོད་ནང་དུ་སྤྱི་ཚོགས་ཡོངས་རྫོགས་ཡོ་འཁྱོམ་ཆེ་བའི་ཛ་དྲག་གི་དུས་ཚོད་ཅིག་རེད།
ཡིན་ན་ཡང་དེ་དུས་ད་དུང་བོད་གཞུང་དམངས་གཉིས་ཀར་གོང་ས་ཏྰ་ལའི་བླ་མས་བོད་འདི་འཇིགས་སྐྲག་ཆེ་བའི་རྨི་ལམ་ཞིག་ལས་སྐྱོབ་ཐུབ་པའི་གདེང་ཚོད་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ཡོད་པ་དང་། རེ་བའི་མེ་སྟག་ཆུང་ཆུང་དེ་ལ་གཞི་བཅོལ་ནས་ལོ་ན་བཅུ་དྲུག་ལས་སོན་མེད་པའི་ན་གཞོན་ཞིག་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཡོ་ལང་དྲག་ཏུ་འཁྲུགས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་གམ་སྲིད་གཞུང་ཞིག་གི་དབུ་ཁྲིད་དུ་བསྐོས་པ་རེད།
ཆབ་སྲིད་ཐད་ཉམས་མྱོང་ཉི་མ་གཅིག་ལ་ཡང་གསོག་མ་མྱོང་བའི་གསར་བུ་འདིས་དུས་དེ་ནས་བཟུང་སྟེ་ཆད་ཆད་མཐུད་མཐུད་ཀྱི་བོད་པའི་ལས་དབང་འདི་ལ་ཁ་ལོ་སྒྱུར་མགོ་བརྩམས་ཤིང་། ཁོང་གི་ངོས་ནས་མི་དམངས་ཀྱི་རེ་བ་སྟོང་ཟད་དུ་བཏང་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཤིག་སྟོན་རྒྱུ་མེད་ན་ཡང་། དྲག་པོའི་གདོང་གཏུག་རེ་རེའི་ཁྲོད་དུ་བོད་ལ་ནུས་པ་མེད་པ་དེས་ཁོང་ཡང་ནུས་པ་མེད་པར་བྱས་ཤིང་། བོད་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་མེད་པ་དེས་ཁོང་ཡང་སྐུ་རྐྱང་དུ་ཕུད་པ་ལན་གཅིག་ག་ལ་ཡིན།
བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་དུ་ཐད་ཀར་མི་དམངས་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེན་པོ་སྤྲོད་ཐུབ་པའི་མི་སྣ་རེ་ཟུང་ཡོད་པ་ནི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་དུ་མཚན་སྙན་ཆེན་པོ་ཡོད་པའི་ཀརྨ་པ་དང་ས་སྐྱ་གོང་མ་སོགས་ཡིན་མོད། བླ་ཆེན་འདི་རིགས་ཀྱིས་ཀྱང་བོད་མི་སྤྱིའི་ལས་དབང་བཙན་པོ་དེ་དག་བདག་གིར་བཞེས་དགོས་བྱུང་སྟེ། གོང་ས་མཆོག་ལ་ཐད་ཀར་མིག་མཐོང་ལག་ཟིན་ཡོད་པའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགྱུར་འགྲོས་ཅན་གྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཞིག་གནང་ཐུབ་མེད་པ་དང་། སྲིད་དོན་མི་སྣ་རྒྱལ་ལོ་དོན་གྲུབ་དང་འཇུ་ཆེན་ལྟ་བུ་ཡང་གོ་ས་བརྗེ་དགོས་པའི་དམངས་གཙོའི་ལམ་ལུགས་ཁྲོད་དུ་རེས་མཐོང་རེས་ཡིབ་ལྟ་བུ་ཞིག་ལས་ཅི་ཞིག་བྱེད་ཁོམ་ཡོད་དམ།
མི་དམངས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཞེན་ཁོག་ནག་པོ་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འཐེན་འཁྱེར་འཇིགས་པོ་དག་གིས་མི་རྣམས་ཀྱི་རྩ་ལམ་ཡོངས་རྫོགས་བསྡམས་ཚར་བའི་རྗེས་སུ། ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་ཕྱོགས་ནས་བལྟས་ཀྱང་རང་ཤུགས་ཀྱིས་དགག་ཕྱོགས་ཀྱི་ཞན་ཆ་དང་མེད་མུག་གི་རྒྱབ་ལྗོངས་ཡིད་སྐྱོ་དགོས་པ་དེ་མཐོང་ཡོང་བ་དང་། གོང་བརྗོད་བཞིན་ཆོས་ལུགས་མི་སྣའི་ཁྲོད་དུ་དགོས་ངེས་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེན་པོ་ཞིག་འཐོབ་རེ་མེད་པ་དང་། སྲིད་དོན་པ་ཚོ་ཡང་ཅི་བྱ་གཏོལ་བྲལ་དུ་གྱུར་པའི་དུས་སུ། གོང་ས་ཏྰ་ལའི་བླ་མ་ཁོང་གཅིག་པོ་ནི་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་དང་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་གཉིས་ཀའི་ཆ་ནས་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་དབུ་ཁྲིད་ཅིག་ཏུ་མི་འགྱུར་རང་འགྱུར་ཆགས་སོང་བ་དང་། ཇི་སྲིད་ཁོང་གི་སྐུ་ཚེའི་འཕེན་པ་མ་རྫོགས་དེ་སྲིད་དུ་ཁོང་གི་ཚབ་བྱེད་ཐུབ་པ་དང་ཁོང་གི་གཟི་བརྗིད་འདིའི་རྒྱུན་མཐུད་ཐུབ་པའི་མི་སྣ་ཞིག་རྙེད་དུ་མེད་པར་དམིགས་ནས། ཁོང་གིས་བོད་ཀྱི་མ་འོངས་པའི་ལས་དོན་གང་ཅིར་ཉམས་མྱོང་གསོག་པ་དང་ཚོད་བགམ་ཐེག་ཆེད་སོགས་དགོངས་པ་ཆེ་བཞེས་ཀྱིས་མར་གནང་བའི་དགོངས་ཞུའི་ཡི་གེ་དེ་འུ་ཐུག་དང་འཇིགས་སྐྲག རེ་བ་དང་དད་པ་སོགས་བསམ་བློ་གཏིང་ཟབ་མང་པོ་ཞིག་གིས་བཏེགས་ཏེ་ཡང་ནས་ཡང་དུ་ཁོང་ལ་ཡར་མི་འབུལ་རང་འབུལ་ཆགས་པ་ཞིག་རེད།
འདི་ནི་མི་དམངས་ལ་དམངས་གཙོའི་ལྟ་གྲུབ་མེད་པའི་སྐྱོན་ཆ་ཞིག་མ་རེད་ལ་དབུ་ཁྲིད་དེའི་སྲིད་དབང་སྒེར་སྤྱོད་པའི་ཀུན་སྤྱོད་ལས་བྱུང་བ་ཞིག་ནི་དེ་བས་ཀྱང་མ་རེད། འདི་ནི་གོང་ས་མཆོག་གི་ཚབ་བྱེད་ཐུབ་པའི་མི་ཞིག་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་མེད་པའི་གནད་འགག་དེར་ཐུག་འདུག རྒྱལ་ཁབ་ཡོད་པའི་མི་དམངས་དག་ལ་སྲིད་འཛིན་གཅིག་ལས་དུས་འཕོ་བའི་སྐབས་སུ་དེའི་ཚབ་བྱེད་ཐུབ་པའི་སྐྱེ་བོ་ག་ཚོད་དགོས་དགོས་ཡོད་ཀྱང་། ང་ཚོར་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པར་གོང་ས་མཆོག་གི་ཚབ་བྱེད་ཐུབ་པའི་དབུ་ཁྲིད་ཅིག་མེད་སོང་བས། ད་ནི་ཆོས་གཞུང་དུ། འཇིགས་སར་སྐྱེལ་མས་བོར་བ་འདྲ་ཞིག་འབྱུང་རྒྱུ་ཡིན་པའི་འཇིགས་སྐྲག་ཁོ་ནའི་དབང་གིས་གོང་ས་མཆོག་ལ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྐུ་དབང་བཞེས་མཚམས་མི་འཇོག་རྒྱུའི་གསོལ་བ་འདེབ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།
ང་ཚོས་བདུན་ཕྲག་ཁ་ཤས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མི་དམངས་ཀྱིས་དམངས་གཙོའི་ལམ་ནས་རང་གི་ཁེ་དབང་ལོངས་སུ་སྤྱད་དེ་བདམས་པའི་བཀའ་ཁྲི་གསར་བ་དེ་རྙེད་རྒྱུ་ཡིན་ཞིང་། བཀའ་ཁྲི་གསར་བ་དེས་ཀྱང་རང་གི་དབང་ཆ་བེད་སྤྱོད་ཀྱིས་སྲིད་གཞུང་རྙིང་པ་འདིའི་ནང་སྙིགས་འདོར་བཅུད་ལེན་སྣ་ཚོགས་ཤིག་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་མོད། དེ་ནི་གོང་ས་མཆོག་གི་ཚབ་བྱེད་ཐུབ་པའི་ལས་ཀ་ཞིག་སྒྲུབ་པ་མིན་པར་ཁོང་གིས་བཞེངས་པའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དེའི་ཕྱོགས་ག་གེ་མོ་ཞིག་ནས་རྔ་རྡུང་སྦུབ་དཀྲོལ་སད་སུད་བྱས་པ་ཙམ་ཞིག་རེད།
བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་འདི་ནི་ད་ཆ་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་སྣང་ཚུལ་ཞིག་དང་འདྲ་བར་གོང་ས་ཏྰ་ལའི་བླ་མའི་རླབས་ཆེན་དགོངས་བཞེད་ཀྱི་བྱིན་རླབས་དེ་མེད་ཐབས་མེད་པར་གྱུར་ཡོད་པས། ཁོང་གིས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐུགས་འགན་མ་བཞེས་པའི་ཕྱི་ཉིན་ནས་བཟུང་སྟེ་བོད་པའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལས་ཀ་འདི་ནི་ཚྭ་མེད་པའི་ཚོད་མ་དང་མར་མེད་པའི་རྩམ་པ་ཇི་བཞིན་བྲོ་བ་ཅང་ཅང་ཞིག་ལས་ཡོད་མི་སྲིད་ལ། མི་ལོ་ལྔ་བཅུའི་རིང་གི་གོང་བུ་གཅིག་གྱུར་གྱི་ཆབ་སྲིད་བསམ་བློའི་འདུ་ཤེས་དེ་ཡང་སྐྱོབ་ཐབས་མེད་པར་འཐོར་ཞིག་ཏུ་འགྲོ་རྒྱུ་རང་རེད།
དེང་སྐབས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་འཚོལ་བ་དེ་ནི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་དག་གི་མཚན་སྙན་དང་ཆེ་མཐོང་སོགས་དང་འབྲེལ་བ་ཧ་ཅང་དམ་པོ་ཡོད་པས། རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་གི་དབུ་ཁྲིད་དང་མཇལ་འཕྲད་བྱེད་པའམ། ཚོགས་འདུ་ཆེན་པོ་ཞིག་ལ་ཞུགས་པ་དང་བརྙན་འཕྲིན་ཁང་ཆེན་པོ་ཞིག་གི་བཅར་འདྲ་དང་ལེན་བྱེད་པ་སོགས་གང་ལྟར་གོང་ས་ཏྰ་ལའི་བླ་མའི་ཚབ་བྱེད་ཐུབ་པའི་མི་ཞིག་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་དུ་གང་ནས་འཚོལ་རྒྱུ་ཡིན།
རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་གི་དབུ་ཁྲིད་དེ་མི་དམངས་ཀྱི་སེམས་ཁོང་སུ་རླབས་ཆེ་བའི་མི་སྣ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཚར་བའི་རྗེས་སུ་དབུ་ཁྲིད་དེ་མི་བཟང་ངན་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ཡང་ཁོང་ཅག་སྲིད་སྟེགས་ལས་ཡལ་བའི་རྗེས་སུ་ཡུལ་དེར་དམག་འཁྲུག་སོགས་མི་བདེ་བ་སྣ་ཚོགས་ཤིག་ཡོང་དང་ཡོང་བཞིན་ཡོད་པ་མཐོང་ཆོས་སུ་ཡོད་པ་དང་། དེ་ནི་དབུ་ཁྲིད་དེས་མི་དམངས་ཀྱི་གོང་བུ་གཅིག་སྒྲིལ་གྱི་བསམ་བློར་འགྲན་ཟླ་མེད་པའི་སྟོབས་ཤུགས་ཤིག་སྦྱིན་ཡོད་པས་རེད་ལ། ནམ་ཞིག་སྟོབས་ཤུགས་འདི་ཡལ་ཚར་བའི་རྗེས་སུ་དེའི་ཚབ་བྱེད་མི་ཐུབ་པའི་སྟོང་ཆ་ཞིག་ལྷགས་པའི་དུས་དེར་དོན་དག་ཚབས་ཆེན་འདྲ་མིན་འབྱུང་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། འདི་དག་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཡོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་དག་གི་ནང་དུ་ཡང་དེ་ལྟར་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པས། ང་ཚོའི་བཙན་བྱོལ་བའི་སྤྱི་ཚོགས་དང་གཞིས་ལུས་མི་དམངས་ཀྱི་དད་པ་དང་དམ་ཚིག་རྡོག་རྩ་གཅིག་སྒྲིལ་ལ་བསམ་བློ་བཏང་ན་གོང་ས་མཆོག་ཇི་སྲིད་འཛམ་གླིང་འདིའི་སྟེང་དུ་གསེར་ཞལ་དྲོན་པོར་བཞུགས་པ་དེ་སྲིད་དུ་ཁོང་གིས་བོད་མིའི་ལས་དབང་ལ་ཁ་ལོ་སྒྱུར་ནས་བཞུགས་དགོས་རྒྱུ་འདི་ལས་ལྷག་པའི་གངས་ཅན་པའི་དོན་ཆེན་ཞིག་རྙེད་རྒྱུ་མི་འདུག
བོད་མི་ཅོལ་ཆུང་རེ་ཟུང་མ་གཏོགས་བོད་མི་བརྒྱ་ཆ་དགུ་བཅུ་གོ་དགུ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་གོང་ས་ཏྰ་ལའི་བླ་མས་ད་དུང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐུགས་འགན་བཞེས་པ་འདིར་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གྱི་སྲིད་འཛིན་ཁག་ཅིག་ལྟར་སྲིད་དབང་སྒེར་སྤྱོད་པ་ཞིག་གི་འདུ་ཤེས་ནམ་ཡང་འཛིན་མྱོང་མེད་པ་དང་། བོད་མི་དམངས་ཀྱི་སེམས་ནང་གི་གོང་ས་ཏྰ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གིས་ད་དུང་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ལྡིང་ཆའི་སྟེང་དུ་བོད་མི་དམངས་ཀྱིས་རྡུང་བའི་དམ་པ་དང་དམ་ཚིག་གི་རྔ་སྒྲ་དང་མཉམ་དུ་དབུ་མའི་ལམ་དང་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལྡེམ་མྱུར་ཅན་གྱི་སྐུ་འཆམ་གནང་རྒྱུ་དེ་ནི་བོད་མི་རྣམ་དཔྱོད་དང་ལྡན་པ་ས་ཡ་དུ་མའི་རེ་བ་ཡིན་པས། འོད་འཚེར་བའི་རེ་བ་འདི་ཚོ་ཁོང་གིས་ནམ་ཡང་ཐུགས་ནས་མི་འདོར་བའི་ཡིད་ཆེས་གཙང་མ་ཞིག་ཡོད་དོ།།
བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པ་ཞིག་ངོ་མ་རེད། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་བཤད་ན་དོན་རྟོགས་ཐུབ་པ་ཞིག་རེད་མི་འདུག དེང་གི་འཛམ་གླིང་འདིའི་སྟེང་དུ་དཔོན་བརྒྱུད་པའི་ལག་ནས་དཔོན་གནས་མི་མང་ལ་མ་ཐོབ་པརམི་མང་གི་ལག་ཏུ་དམངས་གཙོའི་འབོད་ཚིག་བཟུང་ནས་མི་གསོད་ཁག་སྦྱོར་གྱི་དོན་རྐྱེན་མང་པོ་བྱུང་དང་འབྱུང་བཞིན་ཡོད།
བོད་ལ་མཚོན་ན་གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་དབང་མི་མང་ལ་ཕུལ་ཀྱང་མི་མང་ཕྱིར་གོང་ས་མཆོག་ལ་ཨུ་ཚུགས་རྒྱག་བཞིན་ཡོད།
ཧང་སང་བའི་གནས་སྟེངས་དེར་འཛམ་གླིང་མི་གིས་སློབ་སྦྱོང་ནན་ཏན་གནང་རྒྱུ་གལ་འགང་ཆེན་རེད།
(གོང་ས་མཆོག་ཇི་སྲིད་འཛམ་གླིང་འདིའི་སྟེང་དུ་གསེར་ཞལ་དྲོན་པོར་བཞུགས་པ་དེ་སྲིད་དུ་ཁོང་གིས་བོད་མིའི་ལས་དབང་ལ་ཁ་ལོ་སྒྱུར་ནས་བཞུགས་དགོས་)ཁྱེད་ཀྱི་བཞེད་ཕྱོགས་གཙོ་བོ་འདི་རེད་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་བཏང་བའང་ཧ་ཅང་བཟང་། འོན་ཀྱང་མི་རྟག་པ་ནི་སུས་ཀྱང་བཟློག་ནུས་པ་ཞིག་མིན་པས་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ཀྱང་སྐུ་མི་བཞུགས་པའི་ཚུལ་ནི་སྔ་ཕྱི་ཙམ་མ་གཏོགས་སྟོན་ངེས་ཡིན་པས་ང་ཚོས་ཁོང་གི་ཞལ་མཇལ་དུ་ཡོད་ལ་གསུང་མཉན་དུ་ཡོད་ཐོག་འདིར་རང་མགོ་ཨེ་ཐོན་གྱི་ཚོད་ལྟ་ཞིག་བྱས་ན་གལ་ཏེ་དཀའ་ངལ་ཅིག་བྱུང་བའི་དབང་དུ་བཏང་ན་ཡང་སྐྱབས་འཇུག་ལམ་སྟོན་ཞུ་སར་༧གོང་ས་མཆོག་ཡོད་ཡོད་པ་ཡིན་དུས་ད་ལྟ་ནས་གོམ་པ་རྒྱག་དགོས་ཟེར་གྱིན་པ་ལས་༧གོང་ས་མཆོག་གི་ཚབ་བྱེད་ཐུབ་དགོས་སུས་ཀྱང་ཟེར་གྱི་མེད་ལ་ཐུབ་ཀྱི་ཡང་མ་རེད། ཁྱོད་དང་ཁྱོད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཏོགས་པ་ཚོས་གནད་འགག་གི་སྐབས་ལ་སླེབས་དུས་༧གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་ཡང་དང་ལེན་མི་ཞུ་དོན་ཅི་ཡིན་ནམ། དཀའ་ངལ་ལ་གདོང་གཏུག་བྱེད་རྒྱུར་སྐྲག་པ་རེད་དམ། ཡང་ན་ད་དུང་༧གོང་ས་མཆོག་གི་སྟེང་ན་བེད་རེ་ལེན་རྒྱུ་འདུག་བསམ་པ་ཡིན། ངོ་མ་ཡིད་སྐྱོ་ཀི
དྲ་གྲོགས་ཁ་བ་ནག་པོས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་བསྟོད།།