བོད་
ཨ་རིའི་ནེའུ་ཡོག་ཀོ་ལུམ་པི་ཡཱ་གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་ལོ་རིམ་གཉིས་པའི་སློབ་བུ་ཚེས་བཅུ་སྒྲོལ་མ་ལགས་སུ། ཐེངས་འདིར་ཨ་རི་ནས་རྒྱ་གར་ནང་ཡོང་དོན་གང་ཡིན་དང་ཟབ་སྦྱོང་ཐོག་མྱོང་ཚོར་གང་བྱུང་སྐོར་དྲིས་པར་ཁོང་མོས་ལན་འདེབས་གནང་དོན། ང་ཆུང་ཆུང་ཡིན་པའི་སྐབས་ནས་ཕ་མ་གཉིས་ཀྱིས་ང་ཚོ་བོད་པ་ཡིན་ཟེར་ནས་ཡང་ཡང་གསུང་གི་ཡོད། རྗེས་སུ་སློབ་གྲྭར་སྐྱོད་སྐབས་ཨ་རིའི་གཞུང་གི་འགྲོ་སྟངས་མང་པོ་ཞིག་བསླབས་ཡོང་གི་འདུག ན་ནིང་དགུན་ཁ་ཞིག་ལ་ང་རང་གི་སེམས་ལ། ང་རང་བོད་པ་ཞིག་རེད། འོན་ཀྱང་བོད་པའི་གཞུང་གི་འགྲོ་སྟངས་དང་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད། ཐ་ན་བོད་གཞུང་དང་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཤིག་མིག་གིས་ཀྱང་མཐོང་ཡོད་པ་མ་རེད་དྲན་ཏེ་སེམས་མ་སྐྱིད་པ་ཞིག་བྱུང་སོང་། གནས་ཚུལ་དེའི་སྐོར་ལ་བསམ་བློ་ཞིབ་ཏུ་བཏང་ན། ང་གཅིག་པུ་ཡང་ཡིན་རྒྱུ་མ་རེད། ང་དང་ང་ལྟ་བུའི་ཕྱི་རྒྱལ་དུ་སྐྱེས་པའི་བོད་ཕྲུག་མང་པོ་ཞིག་བོད་གཞུང་དང་འབྲེལ་ཐག་རིང་པོ་རེད། ངས་བསམ་བློ་མང་པོ་བཏང་མཐར་ད་ལོ་བོད་རྒྱལ་ཡོངས་ཚོགས་ཆེན་དང་བསྟུན་ཏེ་ངྷ་རམ་ས་ལར་ཡོང་བ་ཡིན། ངྷ་སའི་མཐོང་སྣང་ཟེར་ན་འདྲ། ང་གསར་དུ་འབྱོར་སྐབས་ཞེད་སྣང་འདྲ་ཞིག་བྱུང་སོང་། རྒྱུ་མཚན་ནི་ང་ད་ལྟ་ལོ་ ༡༧ ཡིན། ས་འདིར་གཉེན་ཉེ་ངོ་ཤེས་སོགས་གཅིག་ཀྱང་མེད་པའི་ཁར། ངྷ་རམ་ས་ལའི་སྒྲུང་འདྲ་མིན་གོ་རྒྱུ་འདུག དང་ཐོག་ས་ཆ་འདིའི་འགྲོ་འདུག་མ་ཤེས་པ་དང་། དེ་བཞིན་མི་སུ་ལ་ཡིད་ཆེས་བྱ་ཆོག་པ་དང་སུ་ལ་ཡིད་ཆེས་བྱ་མི་རུང་པ་ཤེས་ཀྱི་མི་འདུག ད་ལྟ་གང་ལ་གང་འཚམ་ཞིག་ཤེས་ཡོང་གི་འདུག ཟབ་སྦྱོང་འདི་རྫོགས་རྗེས་རྒྱ་གར་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་ཁག་ཏུ་འགྲོ་རྒྱུ་ཡིན། དམིགས་བསལ་གཞིས་ཆགས་སྐྱོ་བོ་ཡོད་ས་དེ་དག་ལ་འགྲོ་དགོས་ཀྱི་འདུག་བསམ་ཡོད། ང་རྒྱ་གར་དུ་མ་ཡོང་སྔོན་ལ་མི་དེ་ཚོས་བོད་གཞུང་ལ་ཁ་གཏོང་གི་ཡོད་པ་ཐོས་སྟབས། བོད་གཞུང་ནང་དངུལ་གྱི་རྙོག་དྲ་དང་ལས་དོན་ཚགས་ཚུད་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་ས་རེད་བསམ་བསྡད་ཡོད། འོན་ཀྱང་འདིར་བསླེབས་ཏེ་རྒྱུས་ལོན་བྱས་སྐབས་དེ་འདྲ་རེད་མི་འདུག ལས་བྱེད་ཚོར་མཚོན་ན་ལོ་སུམ་བཅུ་བཞི་བཅུར་ཞབས་ཞུ་བསྒྲུབས་མྱོང་མཁན་གྱི་སེམས་ཤུགས་ཅན་མང་པོ་འདུག ཅེས་བརྗོད་བྱུང་།
བྷིང་ལོ་རྒྱ་གར་མཐོ་སློབ་ཏུ་ཚོང་ལས་རིག་པའི་སྟེང་སློབ་གཉེར་བྱེད་བཞིན་པའི་སློབ་བུ་བསྟན་འཛིན་རབ་གསལ་ལགས་སུ། བོད་པའི་གཞོན་སྐྱེས་ཤིག་གི་ངོས་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་མཚན་དང་རྒྱལ་རྟགས་སོགས་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་བཏང་བ་དང་། དེ་ལ་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ངོས་ལེན་གནང་མེད་པ་སོགས་ལ་དགོངས་ཚུལ་གང་འདྲ་ཡོད་མེད་དྲིས་པའི་ལན་དུ་ཁོང་གིས། ང་རང་བོད་མི་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་གནད་དོན་དེ་འདྲའི་ཐད་བསམ་ཚུལ་དང་ཚོར་བ་ཡོད་ཡོད་པ་རེད། དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། སྔོན་མ་བཙན་བྱོལ་གཞུང་ཞེས་འབོད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། ད་ལྟ་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་མེད་པར་བཏང་སྟེ། སྒྲིག་འཛུགས་ཤིག་ལ་འགྱུར་པ་བཏང་ཡོང་དུས་སེམས་ནང་དོགས་པ་འདྲ་མིན་ཞིག་འཁོར་ཡོང་གི་འདུག་ལ། བློ་ཕམ་ཡང་ཡོང་གི་འདུག འོན་ཀྱང་། ཐེངས་འདིའི་ཟབ་སྦྱོང་སྐབས་བཀའ་ཁྲི་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་དང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་གཉིས་ཀྱིས་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་དང་། གཞུང་གི་མིང་དང་རྒྱལ་རྟགས་སོགས་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཞིབ་ཏུ་གསུངས་ཡོང་དུས། སྔོན་མ་ང་རང་གི་བསམ་བློ་གཏོང་ཕྱོགས་དེ་ནོར་འཁྲུལ་ཡིན་པ་ཧ་གོ་སོང་། གཞུང་གི་མིང་ལ་འགྱུར་པ་བཏང་པ་ཙམ་རེད་མ་གཏོགས། ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་སྔོན་མ་དང་གཅིག་པ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག བཅའ་ཁྲིམས་ལ་བསྐྱར་བཅོས་འགྲོ་དགོས་པ་དེ་ཡང་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐུགས་འགན་མ་བཞེས་པར་བརྟེན་ཏེ་བྱུང་བ་ཞིག་རེད། འདི་ལ་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ངོན་ལེན་གནང་གི་མེད་པ་དེ་བཤད་ཤེས་མ་སོང་། ཁོ་རང་ཚོར་དགོངས་པ་བཞེས་ཕྱོགས་ཤིག་ཡོད་རྒྱུ་རེད། གང་ལྟར་བོད་གཞུང་གི་མིང་ལ་འགྱུར་པ་བཏང་པ་ནི་དེ་ཙམ་གནད་འགག་ཅིག་ལ་མཐོང་གི་མི་འདུག་ཟེར།
ལྡི་ལི་ཇམ་ཡཱང་མཐོ་སློབ་ནང་སྨན་ཞབས་ལོ་རིམ་བཞི་བ་འདོན་བཞིན་པའི་སློབ་བུ་བསྟན་འཛིན་ཟླ་མཛེས་ལགས་སུ། བོད་རང་བཙན་དང་དབུ་མའི་ལམ་གཉིས་ལས་གང་ལ་ཡིད་ཆེས་ཡོད་མེད་དྲིས་པར་ཁོང་མོས། སྐད་ཆ་དྲང་མོར་བཤད་ན་ང་སྔོན་མ་ནས་དབུ་མའི་ལམ་ལ་ཡིད་ཆེས་དང་འདོད་པ་ཡོད། གཞན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ལ་མིག་ཅེར་ཏེ་ང་ཚོར་རྒྱལ་ཁབ་དགོས་ཟེར་ན་ཡོང་ཐབས་ཡོད་པ་ཞིག་མ་རེད། རང་བཙན་ལ་འཐབ་རྩོད་བྱས་ན་རྒྱ་ནག་གཞུང་དང་མང་ཚོགས་སུ་ཞིག་ཡིན་རུང་འདོད་པ་རྩ་བ་ནས་ཡོད་པ་མ་རེད། འདོད་པ་མེད་པ་ཞིག་ལ་ང་ཚོས་ཨུ་ཚུགས་རྒྱག་དགོས་ན། དེ་ལ་འབབ་པའི་ང་ཚོར་མི་འབོར་དང་དམག་མི། དཔལ་འབྱོར་སོགས་ཕྱོགས་མང་པོ་ཞིག་ནས་སྟོབས་ཤུགས་དང་མཐུན་རྐྱེན་ཚང་དགོས་པ་རེད། ཁ་ཡོད་ལག་ཡོད་དུ་ཕན་ཚུན་བར་ཞི་མོལ་འགྲིག་མཐུན་ཡོང་པར་བྱས་ཏེ། དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ཐོག་ནས་བོད་རྒྱའི་དཀའ་རྙོག་སེལ་ཐབས་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཡག་ཤོས་སུ་མཐོང་གི་ཡོད། ངས་སྔོན་ཆད་༧གོང་ས་མཆོག་དང་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ། དེ་བཞིན། གངས་སྐྱིད་དུ་བོད་གཞུང་གི་ལས་ཁུངས་ཁ་ཤས་ཡོད་པ་ཙམ་ལས་གང་ཡང་ཤེས་ཀྱི་མེད། ཐེངས་འདིར་གང་འཚམ་ཞིག་ཤེས་སོང་། མ་འོངས་པར་མུ་མཐུད་ཤེས་རྟོགས་བྱས་ཏེ་ཆ་ཚང་བ་ཞིག་ཤེས་སུ་འཇུག་དགོས་བསམ་ཡོད། ཅེས་བརྗོད་བྱུང་། ཡང་ཁོང་ལ་བོད་ཀྱི་མཛེས་མའི་འགྲན་བསྡུར་ལ་ལྟ་སྟངས་གང་ཡོད་དྲིས་པར། བོད་ཀྱི་མཛེས་མའི་འགྲན་བསྡུར་དེ་ཡག་པོ་མཐོང་གི་ཡོད། དེང་སང་ཨ་རིའི་ནང་ཡོད་པའི་བོད་པ་ཚོས་ཀྱང་བོད་ཀྱི་མཛེས་མ་ཙམ་མ་ཟད། བོད་ཀྱི་ཕོ་གསར་འགྲན་བསྡུར་ཞིག་ཀྱང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། གང་ལྟར་གར་སྟེགས་འདི་དག་བརྒྱུད་དེ་འཛམ་གླིང་མི་མང་ལ་བོད་དོན་ཁྱབ་སྤེལ་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཐབས་ལམ་གཅིག་རེད། ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ལས་དོན་འདིའི་རིགས་ལ་དགག་པ་རྒྱག་མཁན་ཡོང་གི་ཡོད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་། དུས་ཚོད་ལ་འགྱུར་པ་ཐེབས་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་སྟབས། ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱང་འཛམ་གླིང་སྤྱི་ཚོགས་དང་བསྟུན་ནས་འགྱུར་པ་འགྲོ་དགོས་ངེས་ཤིག་རེད། དེ་ལྟར་མ་ཕྱིན་ན་ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་རྗེས་སུ་ལྷག་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་ཟེར།
རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་མ་ངྷ་རཱ་སིར་ཚོང་ལས་རིག་པའི་ཐོག་ཆེས་མཐོའི་རིག་གནས་རམས་འབྱམས་པ(M.Phil) ལོ་རིམ་དང་པོའི་འདོན་བཞིན་པའི་སློབ་བུ་བསྟན་འཛིན་དབང་རྒྱལ་ལགས་སུ། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་མིང་བྱང་གིས་མཚོན་པའི་ཐ་སྙད་གལ་ཆེན་འགར་འགྱུར་བ་བཏང་བ་འདིར་སྤྱི་ཚོགས་ནང་བསམ་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་ཡོང་གི་ཡོད་སྟབས། ཆིག་སྒྲིལ་དང་གོང་བུ་གཅིག་གྱུར་ལ་དོ་ཕོག་འགྲོ་སྲིད་མིན་དྲིས་པར་ཁོང་གིས། དེ་སྔའི་བོད་གཞུང་ཞེས་པའི་མཚན་བྱང་དེ་སྒྲིག་འཛུགས་ཙམ་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་བཏང་བ་དེའི་ཐད་ད་ཆར་སྤྱི་ཚོགས་ནང་གླེང་སློང་ཆེན་པོ་ཡོང་གི་འདུག འོན་ཀྱང་། བསམ་བློ་ཞིབ་ཏུ་བཏང་ན། རྒྱ་གར་ནང་ཟེར་ན་འདྲ་ལུང་པ་གཅིག་གི་ནང་གཞུང་གཅིག་ལས་གཞུང་གཉིས་ཡོང་ཆོག་གི་མ་རེད་ལ། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཞེས་པ་འདི་ཡང་མིང་གསར་དུ་བཏགས་པ་དེ་འདྲ་ཞིག་མ་རེད། སྔོན་མ་ནས་དབྱིན་ཡིག་ནང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་(Central Tibetan Administration) ཞེས་བྲིས་ཡོད་པ་རེད། གཙོ་བོ་ང་ཚོས་ལས་དོན་གང་བསྒྲུབས་ཀྱང་། སོ་སོའི་གཞུང་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་ཡོང་རྒྱུ་དེ་གལ་ཆེ་ཤོས་རེད། དེ་འདྲ་བྱས་ན་གཞུང་གི་ལས་དོན་དང་བོད་མིའི་ཆིག་སྒིལ་ལ་དཀའ་ངལ་འཕྲད་རྒྱུ་མ་རེད་དྲན་གྱི་ཡོད། ངས་བསམ་ན་ད་བར་ང་ཚོར་གཞུང་ཞེས་པའི་མིང་འདིའི་འོག་ནས་ཁེ་ཕན་དམིགས་བསལ་གང་ཡང་ཐོབ་ཡོད་པ་མ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག ད་ཆར་སྤྱི་འཐུས་དང་བཀའ་ཤག་གསར་པ་བདམས་ཐོན་བྱུང་ཟིན་པ་རེད། གཞོན་སྐྱེས་ཚོའི་བསམ་བློ་གཏོང་ཕྱོགས་ལ་གཞིགས་པ་ཡིན་ན། མི་རབས་གསར་པ་ཚོས་ཁུར་ལེན་དགོས་ཀྱི་འདུག་བསམ་པའི་ཐོག་ནས་བློ་བཟང་སེང་གེ་བཀའ་ཁྲིར་བདམས་ཐོན་བྱུང་པ་རེད། འབྱུང་འགྱུར་ལོ་ལྔ་དེ་ང་ཚོའི་རེ་བ་རྒྱག་ས་ཞིག་ཆགས་ཡོད་ལ། བཀའ་ཁྲི་དང་སྤྱི་འཐུས་གསར་པ་ཚོའི་ལས་དོན་སྒྲུབ་ཕྱོགས་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱ་དགོས་པ་ཞིག་ཀྱང་ཆགས་ཡོད། ཅེས་བརྗོད་བྱུང་།
ཅན་ངྷི་གྷར་མཐོ་སློབ་ཏུ་ལོ་རིམ་གཉིས་པ་འདོན་བཞིན་པའི་སློབ་བུ་ཚེ་རིང་མཚམས་ཆོད་ལགས་སུ། ཐེངས་འདིའི་ཟབ་སྦྱོང་གིས་ཕན་ཐོག་གང་འདྲ་བྱུང་ཡོད་མེད་དང་། བོད་གཞུང་ལས་ཁུངས་ཁག་ལ་རྒྱུས་ལོན་བྱས་པ་བརྒྱུད་མྱོང་སྣང་ག་རེ་བྱུང་ཡོད་མེད་དྲིས་པའི་ལན་དུ། སྔོན་མ་ང་རང་འཛིན་གྲྭ་དགུ་བ་ཡིན་དུས་ངྷ་སར་ཡོང་པ་ཡིན། སྐབས་དེར་ངའི་གཅེན་མོ་རྩིས་ཞིབ་ལས་ཁུངས་ནང་ཡོད་སྟབས། ཁོང་གིས་ང་ལ་བོད་གཞུང་གི་ལས་ཁུངས་ཁག་དང་དེ་དག་གི་ལས་འགན་གང་ཡིན་ངོ་སྤྲོད་གནང་བྱུང་། ཡིན་ན་ཡང་སྐབས་དེར་ངས་དེ་ཙམ་དོ་སྣང་བྱས་མི་འདུག ད་ལྟ་མཐོ་སློབ་ཏུ་བསླེབས་སྐབས་རྒྱ་གར་བའི་སློབ་གྲོགས་ཚོ་དང་། རང་ལས་ལོ་ཚོད་ཆུང་བའི་བོད་རིགས་སློབ་གྲོགས་ཚོས་བོད་གཞུང་སྐོར་ལ་སྐད་ཆ་དྲིས་ཡོང་སྐབས། འདི་རེད་དེ་རེད་ཅེས་གསལ་པོ་ཞིག་བཤད་ཐུབ་ཀྱི་མི་འདུག ད་ཐེངས་ང་ལ་གོ་སྐབས་ཡག་པོ་རག་སོང་། ཟབ་སྦྱོང་འདིར་བོད་གཞུང་གི་གནད་ཡོད་མི་སྣ་ཁག་གིས་བོད་གཞུང་དང་ལས་ཁུངས་ཁག་བཅས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་དང་ལས་དོན་སྒྲུབ་ཕྱོགས་ངོ་སྤྲོད་གང་ལེགས་གནང་བྱུང་པ་མ་ཟད། ལྷན་ཁང་ཁག་རེ་རེ་བཞིན་ལྟ་སྐོར་བྱེད་པའི་གོ་སྐབས་བྱུང་སྟེ་སྔར་ལས་མང་བ་ཞིག་ཤེས་སོང་། ང་རང་གི་ཚོར་སྣང་ལ། བོད་གཞུང་ལས་ཁུངས་ཁག་གི་ལས་གནས་མང་པོ་ཞིག་ཏུ་ལས་ག་དེ་ལ་འཚམ་པའི་ལས་བྱེད་མི་འདུག་བསམ་སོང་། ལྷག་པར་དུ་ལས་དོན་གལ་ཆེན་པོ་སྒྲུབ་མཁན་ཀྱི་རྐུབ་སྟེགས་སྟེང་དུ་ཆེད་ལས་པ་དཀོན་པོ་རེད། སྟོང་ཆ་དེ་དག་ནི་གཞུང་ཞབས་འདེམས་ཕྱོགས་དང་ལས་བགོ་རྒྱག་སྟངས་ཀྱིས་མི་འགྲིག་པ་ཡིན་ནམ། ཡང་ན་ལས་སྣེ་དང་འཚམས་པའི་མཐོ་སློབ་ཐོན་མཁན་མེད་པའི་དཀའ་ངལ་ཡིན་གསལ་པོ་བཤད་ཤེས་མ་སོང་ཟེར།
ས་རཱ་བོད་ཀྱི་མཐོ་རིམ་རིག་གནས་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་ལོ་རིམ་གཉིས་པའི་སློབ་བུ་ཚེ་དབང་མགོན་པོ་ལགས་སུ། ཁོང་ལ་ཐེངས་འདིའི་ཟབ་སྦྱོང་བརྒྱུད་དེ་རྒྱ་གར་ནང་འཚར་ལངས་བྱུང་བོད་རིགས་མཐོ་རིམ་སློབ་མ་ཚོའི་སྟེང་ལ་མཐོང་སྣང་གང་འདྲ་བྱུང་ཡོད་མེད་དྲིས་པར། སྤྱིར་མི་ཞིག་གི་ངོ་བོའི་ཐད་ནས་བཤད་ན། བཙན་བྱོལ་དུ་སྐྱེས་ཤིང་འཚར་ལོངས་བྱུང་སྟེ་རྒྱ་གར་མཐོ་སློབ་ལ་སྐྱོད་བཞིན་པའི་བོད་རིགས་སློབ་མ་འདི་དག་ནི། བསམ་བློ་གཏོང་སྟངས་དྲང་པོ་དང་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་འདྲ་བོ་ཞིག་ཏུ་མཐོང་གི་ཡོད། འོན་ཀྱང་། རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས། ཆབ་སྲིད་བཅས་ཀྱི་རྩ་དོན་དང་འབྲེལ་ནས་བལྟས་ཡོང་དུས། ཁོང་ཚོར་མི་རིགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གོ་རྟོགས་ཞན་པོ་འདུག ལྷག་པར་དུ་བོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་དང་། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་རིག་གཞུང་ཐད་ཤེས་ཚད་སྐྱོ་བོ་རེད། དེ་ནི་ཁོར་ཡུག་དང་སློབ་སྦྱོང་གི་ཁ་ཕྱོགས་ཏག་ཏག་ཅིག་བསྡད་མེད་པས་ཡིན་རྒྱུ་རེད། དཔེར་ན། ཁོང་ཚོའི་སློབ་ཚན་ཕལ་ཆེ་བ་རྒྱ་གར་དང་ནུབ་ཕྱོགས་པའི་རིག་གཞུང་ཆགས་ཡོད་སྟབས། ཁ་ཕྱོགས་འདིའི་འོག་ནས་འཚར་ལོངས་བྱུང་མཁན་ཞིག་ལ་མཚོན་ན་ཁག་ཡོད་རྒྱུ་མ་རེད། ཅེས་བརྗོད་བྱུང་། ཡང་ཁོང་ལ་ད་ལྟའི་དུས་ཚོད་འདི་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་ལ་འགྱུར་བ་ཆེན་པོ་ཞིག་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པའི་ཐོག་གཟིགས་ཚུལ་གང་ཡོད་དྲིས་པར། བོད་གཞུང་གི་རྒྱལ་རྟགས་ “བདེན་པ་ཉིད་རྣམ་པར་རྒྱལ་གྱུར་ཅིག” ཟེར་པ་དེ་དོན་ལ་གནས་པ་ཞིག་རེད་དྲན་གྱི་ཡོད། རྒྱ་མཚན་ནི། རྒྱ་ནག་གིས་ ༡༩༥༩ ལོར་བོད་བཙན་བཟུང་མ་བྱས་གོང་བོད་འདི་རང་བཙན་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་པ་དེ་བདེན་པ་རེད། ད་ལྟ་བོད་ནང་ལ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་མེད་པ་དང་གནས་སྟངས་ཛ་དྲག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་པ་དེ་ཡང་བདེན་པའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་རེད། དོན་དངོས་ཀྱི་བོད་ལ་བདེན་པ་གང་ཡོད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་བདེན་པའི་མཐའ་གསལ་རྒྱུ་དེ་རྣམ་པར་རྒྱལ་དགོས་པ་རེད། ཅེས་བརྗོད་བྱུང་།
གསར་འགོད་པ། བནྡེ་སྐྱབས།
བཟང་གི་བཟང་གི་་་་རྟ་རྒྱུག་ན་འདོད་ན་བདེ་མོའི་ཐང་རྒྱ་ཆེ་ནི་རེད
ཅི་བཤད་ལ་མ་བལྟ་ཅི་བྱས་ལ་བལྟོས་ཟེར་བ་འདི་ལ་ཉམས་ལེན་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན
ང་ཚོས་རང་རིགས་ན་གཞོན་རྣམས་ལ་མི་རིགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང་། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གོ་རྟོག་མ་སྤེལ་བའི་དབང་གིས། ད་ནི་ཁྱེད་ཚོས་བོད་དོན་ལ་དོ་སྣང་བྱེད་རོགས་ཞེས་ཞུ་བ་བྱེད་དགོས་པའི་ཚད་ལ་སླེབ་འདུག
ན་གཞོན་འདི་དག་ལ་གོ་སྐབས་ཤིག་ཐོབ་ན་རེ་བ་ཅན་གྱི་མི་སྣ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་རེ་ཆེ། ཁོ་ཚོས་ལན་འདེབསསྟངས་དྲང་མོ་ཡིན་པར་མ་ཟད། ཁ་གསལ་ལ་་གནད་འགག་ཀྱང་ངོས་ཟིན་འདུག
“བོད་གཞུང་ལས་ཁུངས་ཁག་གི་ལས་གནས་མང་པོ་ཞིག་ཏུ་ལས་ག་དེ་ལ་འཚམ་པའི་ལས་བྱེད་མི་འདུག་བསམ་སོང་། ལྷག་པར་དུ་ལས་དོན་གལ་ཆེན་པོ་སྒྲུབ་མཁན་ཀྱི་རྐུབ་སྟེགས་སྟེང་དུ་ཆེད་ལས་པ་དཀོན་པོ་རེད།”ཅེས་པ་འདི་གནད་འགགག་འདྲ་ཆེན་པོ་མ་རེད་དམ།
ཁྱེད་ཅག་གིས་མུ་མཐུད་དེ་བོད་དོན་ཐད་ལ་དོ་སྣང་དང་འབད་བརྩོན་གནང་རྒྱུར་རེ་བ་ཡོད།