དེ་རིང་དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཕྱི་དྲིལ་ལྷག་པ་ཚེ་རིང་ཚོགས་ཁང་དུ། བོད་ཁྱིམ་དབྱིན་ཡིག་སློབ་སྟོན་པ་བསྟན་འཛིན་དཔལ་མོ་ལགས་ཀྱིས་འོ་མའི་ཤོག་སྒམ་དང་། ཤིང་ཏོག་ཁུ་བའི་སྣོད་ཆས་རིགས་ཀྱིས་བཟོས་པའི་སློབ་མའི་མཁོ་ཆས་རིགས་ཁག་ཅིག་འགྲེམས་སྟོན་གནང་བཞིན་འདུག
དེ་རིང་ཕྱི་ཚེས་ ༢༥ ཉིན་དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཕྱི་དྲིལ་ལྷག་པ་ཚེ་རིང་ཚོགས་ཁང་དུ། ངྷ་སྟེང་བོད་ཕྲུག་ཁྱིམ་སྡེའི་དབྱིན་ཡིག་སློབ་སྟོན་པ་རྒན་བསྟན་འཛིན་དཔལ་མོ་ལགས་ཀྱིས་༼གད་སྙིགས་སྐོར་གྱི་ཤེས་ཡོན་འགྲེམས་སྟོན་༽ (Trash for education exhibition ) ཞེས་པ་ཞིག་དབུ་འབྱེད་གནང་སོང་ལ། འགྲེམས་སྟོན་དེ་ནི་ངྷ་སྟེང་བོད་ཕྲུག་ཁྱིམ་སྡེའི་སྤྱི་ཐབ་དང་། བྱིས་གཉོར་ཁྱིམ་ཚང་ ༤༢ ། དེ་བཞིན་དགེ་ལས་དག་གིས་བཀོལ་སྤྱོད་བྱས་པའི་འོ་མའི་ཤོག་སྒམ་དང་ཤིང་ཏོག་ཁུ་བའི་སྣོད་ཆས། འོད་སྡེར་དང་ཧྥི་ལཱོ་པེ་(floppy)ཤེལ་དམ་ཁ་གཅོད། དུས་དེབ་དང་ཚགས་པར་རྙིང་པ་སོགས་བསྡུ་རུབ་ཀྱིས་སློབ་མའི་མཁོ་ཆས་རིགས་སྣ་ཚོགས་ཤིག་བཟོས་ཏེ། བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭ་ཁག་ ༡༧ ནང་འགྲེམས་སྤེལ་གྱིས་བེད་སྤྱོད་གཏོང་བཞིན་ཡོད་ཅིང་། དེ་ནི་གཙོ་བོ་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་དང་ཤེས་ཡོན་སློབ་སྦྱོང་ལ་དམིགས་པ་ཞིག་ཡིན་འདུག
དེ་དག་སྐོར་ལ་བོད་ཁྱིམ་དབྱིན་ཡིག་སློབ་སྟོན་པ་བསྟན་འཛིན་དཔལ་མོ་ལགས་ཀྱིས་ངོ་སྤྲོད་གནང་དོན་ལྟར་ན། ལས་གཞི་དེ་ནི་ ༢༠༠༦ ལོར་ཁོ་མོ་སྒེར་ངོས་ནས་དང་བླང་ཐོག་མགོ་འཛུགས་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་རུང་། ཐོག་མའི་ཀུན་སློང་དེ་༧གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་སློབ་ཅིག་ཏུ། “མི་ཞིག་ཡིན་ན་རང་ཉིད་ལ་གོ་སྐབས་དང་ལས་འགན། ནུས་པ་གསུམ་ ” ཡོད་སྐོར་གསུངས་ཡོད་པ་མཇལ་རྗེས། རང་ཉིད་ལ་ཆ་རྐྱེན་དེ་གསུམ་ཚང་ཡོད་པ་ཤེས་ཏེ། ལས་ཀ་འདི་བསྒྲུབ་རྒྱུའི་སེམས་ཐག་བཅད་པ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་དང་། ད་ཆར་འཛམ་གླིང་སྟེང་ཁོར་ཡུག་གཅེས་ཉར་དང་ཤེས་ཡོན་སློབ་གསོ། བཟང་སྤྱོད་ཡར་རྒྱས་ཐོག་དོ་སྣང་དང་ལས་འགུལ་འདྲ་མིན་སྤེལ་གྱི་ཡོད་སྟབས། བོད་པ་ཚོས་ཀྱང་བོད་པར་ཕྱི་ལ་ངོམས་རྒྱུ་རྩ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་ནང་ཆོས་དང་བཟང་སྤྱོད་གཉིས་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་དུས། ཚང་མས་མཉམ་རུབ་ཐོག་སོ་སོའི་ཁོར་ཡུག་གཙང་ཉར་དང་། མི་སྒེར་གྱི་བཟང་སྤྱོད་ཐོག་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཞབས་ཞུའི་ལས་དོན་བསྒྲུབ་དགོས་སྐོར་སོགས་བརྗོད་སོང་།
འོ་མའི་ཤོག་སྒམ་གཙོས་པའི་གད་སྙིགས་རིགས་གཙང་ཉར་དང་བེད་སྤྱོད་བྱེད་སྟངས་ཐད་ལ་ཁོ་མོས། ཐོག་མར་འོ་མའི་ཤོག་སྒམ་གཙོས་པའི་སྣོད་ཆས་རིགས་བསྡུ་རུབ་གནང་རྗེས་གཙང་མ་ཞིག་བཀྲུས་ཏེ་ཉིན་གཅིག་རིང་ཉི་མར་སྐམ་གྱི་ཡོད་པ་དང་། དེ་ནས་སོ་སོས་རིག་པ་རྩལ་དུ་བཏོན་ཏེ་ཆེ་བ་ཡ་མཚན་དངོས་བྱུང་རིགས་དང་། ༧གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་སློབ་བཞེངས་སྐྲུན། སློབ་མའི་དཔེ་ཁུག་དང་དངུལ་ཁུག་སོགས་བཟོ་བཞིན་ཡོད་འདུག་ལ། ཆུང་བ་སློབ་མའི་སྨྱུག་སྒམ་དང་རྩེད་ཆས་སྣ་ཚོགས། བོད་ཡིག་དང་དབྱིན་ཡིག་གི་དབྱངས་གསལ་དང་། བོད་དབྱིན་གྱི་རྨང་གཞིའི་ཤེས་བྱ། ཨང་རྩིས། ཤིང་ཏོག་རིགས་དང་མེ་ཏོག་རིགས། ཚལ་རིགས། སེམས་ཅན་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲེལ་བཤད་བཅས་བཟོས་ཏེ་སློབ་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་བེད་སྤྱོད་གཏོང་བཞིན་ཡོད་འདུག
གསར་འགོད་པས་བསྟན་འཛིན་དཔལ་མོ་ལགས་སུ་ལས་གཞི་འདིར་སྤྱི་ཚོགས་ནང་རྒྱབ་སྐྱོར་གང་འདྲ་ཡོད་མེད་དྲིས་པར། “ ལས་གཞི་འདིར་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ཐུགས་ཧ་ཅང་མཉེས་པོ་གནང་གི་འདུག བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭའི་ངོས་ནས་ཀྱང་རྒྱབ་སྐྱོར་ཆེན་པོ་གནང་གི་འདུག ལྷག་པར་དུ་ད་ཆར་སོ་སོ་འོ་མའི་ཤོག་སྒམ་བསྡུ་རུབ་བྱེད་དུ་མང་པོ་འགྲོ་དགོས་ཀྱི་མི་འདུག བོད་ཕྲུག་ཁྱིམ་སྡེའི་ཁྱིམ་ཚང་ ༤༢ དང་། དགེ་ལས་ཚོས་འོ་མའི་སྒམ་གཙང་མ་བཟོས་ཏེ་དུས་ཐོག་ང་ལ་སྤྲོད་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། སྔོན་མ་དང་བསྡུར་ན་ལས་ཀའི་ཐོག་སྟབས་བདེ་རུ་སོང་ཡོད། ང་རང་གིས་བཟོས་པ་དེ་ཚོར་སློབ་ཕྲུག་ཚོས་ཧ་ཅང་དགའ་བོ་བྱེད་ཀྱི་འདུག སློབ་ཕྲུག་ཁ་ཤས་ཀྱིས་ང་ཚོར་འོ་མའི་ཤོག་སྒམ་རག་ན་རྒན་ལགས་སྤྲད་ཀྱི་ཡིན་ཟེར་མཁན་ཡང་འདུག སློབ་ཕྲུག་ནང་གད་སྙིགས་རེད་ཟེར་ནས་མི་དགའ་མཁན་དེ་འདྲ་གཅིག་ཀྱང་བྱུང་མ་སོང་ ” ཟེར།
མ་འོངས་པར་ལས་གཞི་འདི་རྒྱ་ཇེ་ཆེར་གཏོང་འཆར་ཡོད་མེད་དྲིས་པར། “ འོ་མའི་གད་སྙིགས་བསྡུས་ཏེ་ཤེས་ཡོན་ཐོག་བེད་སྤྱོད་གཏོང་བ་འདི་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭའི་ཁོར་ཡུག་གཙང་མ་ཡོང་ཆེད་རེད། བོད་ཁྱིམ་གྱི་གད་སྙིགས་ང་ཚོས་གཙང་མ་བཟོ་ཐུབ་དགོས་པ་རེད། ཡིན་ནའང་། སྤྱི་ཚོགས་ནང་འོ་མའི་སྒམ་ང་ཚོར་སྤྲོད་མཁན་ཡོད་ན། འོ་མའི་སྒམ་གཙང་མ་བཟོས་ཏེ་ཕྱི་དྲིལ་ཁོར་ཡུག་སྡེ་ཚན་ལ་ཕུལ་ན་འགྲིག་གི་རེད། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ནི་བཟང་སྤྱོད་ཐོག་བཤད་ན་ང་ཚོའི་ལས་འགན་ལྟ་བུ་ཆགས་ཡོད་དུས། ངས་ལས་གཞི་འདི་བརྒྱུད་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཁོར་ཡུག་ཐོག་གོ་རྟོགས་གསར་པ་ཞིག་ཡོང་བའི་རེ་བ་རྒྱག་བཞིན་ཡོད་ཅེས་ ” བརྗོད་སོང་།
ལས་ཀའི་ཐོག་དཀའ་ངལ་འདྲ་ཡོད་མེད་དྲིས་པར། “ ང་རང་ལས་ཀ་འདི་ལ་དོ་སྣང་ཆེན་པོ་ཡོད་སྟབས། དཀའ་ལས་ག་ཚོད་ཡོད་ཀྱང་ཉོབ་སྣང་ཡོང་གི་མི་འདུག སྔོན་མ་ལས་ཀ་བྱེད་མཁན་ང་རང་ལས་ཡོད་པ་མ་རེད། ད་ཆར་རོགས་པ་མི་གཉིས་ཡོད་པ་རེད། ཁོང་གཉིས་ཀྱི་གཅིག་ལ་བོད་ཁྱིམ་གྱི་གླ་ཆ་སྤྲོད་ཀྱི་ཡོད། གཞན་དེར་བཀྲས་མཐོང་བསྟན་འཛིན་དགེ་བྱེད་ལགས་ཀྱིས་རོགས་ཕོག་གནང་གི་ཡོད་ཅེས་ ” ཅེས་བརྗོད་བྱུང་།
བོད་ཁྱིམ་དབྱིན་ཡིག་སློབ་སྟོན་པ་བསྟན་འཛིན་དཔལ་མོ་ལགས་ནི། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༥ ལོར་སིམ་ལར་སྐྱེས་ཤིང་། ད་ཆར་བོད་ཕྲུག་ཁྱིམ་སྡེའི་དབྱིན་ཇིའི་སློབ་སྟོན་པའི་འགན་འཁུར་བཞིན་ཡོད་འདུག
གསར་འགོད་པ། དཔལ་ལྡན།
བོད་ཁྱིམ་དབྱིན་ཡིག་སློབ་སྟོན་པ་བསྟན་འཛིན་དབལ་མོ་ལགས་ལ་ནམ་ཡང་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ལས་ག་འདི་རིགས་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དུ་དར་སྤེལ་བཏང་བ་ལ་རེ་བ་ཡོད། མུ་མཐུན་དུ་་་་་་་
ལས་ཀ་དེ་དངོས་གནས་ཡག་པོ་ཞིག་རེད་ཕྱིས་སུ་ངས་ཀྱད་ཁོང་དང་འདྲ་བར་འོ་མའི་ཤོག་སྒམ་དག་གིས་ཤེས་ཡོན་ཐོག་ཕན་ཐོག་ཡོད་པའི་རིག་གང་མང་བཟོ་བར་བརྩོན་ངེས་ཡིན། ངའི་ངོས་ནས་ཐད་ཀར་རྒན་ལགས་ཁོང་དང་འབྲེལ་བ་ཞིག་བྱེད་འདོད་བྱུང་བས་གལ་སྲིད་ཁོང་གི་གློག་འཕྲིན་ཁ་སྦྱང་ཤེས་མཁན་འདྲ་ཡོད་ན་ངའི་གློག་འཕྲིན་ཁ་སྦྱང་དེའི་ཐོག་གཏང་རོག་གནང།
tsephel_lama@yahoo.com
མི་རིགས་ཀྱི་ལས་ལ་བརྩོན་པའི་དཔའ་མོ་བསྟན་འཛིན་དཔལ་མོ་མཆོག་ལ་རྟེན་འབྲེལ་ཞུ།
འོན་ཀྱང་འདི་ན་ཡི་གེའི་གད་སྙིགས་སྤུངས་གསོག་བྱེད་བཞིན་པའི་མི་བུ་ཚོར་རྒྱབ་སྐྱོར་མེད།
སློབ་སྟོན་པ་རྒན་བསྟན་འཛིན་དཔལ་མོ་ལགས་ནས་༧གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དགོངས་དངོས་སུ་ལག་ལེན་བགྱིས་པའི་བྱ་བཟང་ལ་ཤིན་ཏུ་ཡིད་རང་ཞུ་རྒྱུ། ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཁྱེད་འདྲ་བའི་སློབ་མ་འབུམ་ཡོད་ན་ཉུང་དྲགས་པ་དང་། བཀའ་དྲིན་བསམ་མེད་ལོག་ཅན་ང་རློམ་པ་གཅིག་ཡིན་ན་མང་དྲག་པའི་སྐྱོན་ཡོད།
སློབ་སྟོན་པ་རྒན་བསྟན་འཛིན་དཔལ་མོ་ལགས་ནས་༧གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དགོངས་དངོས་སུ་ལག་ལེན་བགྱིས་པའི་བྱ་བཟང་ལ་ཤིན་ཏུ་ཡིད་རངས་ཞུ་རྒྱུ། ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཁྱེད་འདྲ་བའི་སློབ་མ་འབུམ་ཡོད་ན་ཉུང་དྲགས་པ་དང་། བཀའ་དྲིན་བསམ་མེད་ལོག་ཅན་ང་རློམ་པ་གཅིག་ཡིན་ན་མང་དྲག་པའི་སྐྱོན་ཡོད།
གད་སྙིགས་མ་ཡིན་པ་ཅིག གད་སྙིགས་ཆགས་འགྲོ་བ་དང་། གད་སྙིགས་ཅིག གད་སྙིད་མ་ཡིན་པ་བཟོ་རྒྱུ་ཡོད་པ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ལས་འབྲས་དང་འཁོར་བ་འགོ་འཇུག་མ་ངེས་པར་གསུངས་ནས། མཐར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཚང་རྒྱ་རྒྱུ་ཡོད་པ་ཐག་བཅད་ནས་གསུངས་པ་རེད། ད་དུང་མང་པོ་བྱ་རྒྱུ་ཡོད་ངེས་རེད་ལགས།
ཤིན་ཏུ་ལེགས། ཁྲིད་ཆས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་ཛ་དྲག་འདུག གསར་བཏོད་ཀྱི་མཁོ་གནད་དེ་བའི་ཆེ། གསར་པ་འདྲ་ཡིན་ན་བོད་ཁྱིམ་སློབ་སྡེ་ཁག་ཚང་མར་འཕྲལ་དུ་མཁོ་སྤྲོད་བྱོས།
ཤེས་རིག་གི་ཕལ་ཆེར་ལེན་མདོག་ཁ་པོ་མ་རེད། ཐུགས་རྗེ་ཆེ།
ངོ་ནས་ཡག་པོ་འདུག. ཚང་མས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་རོགས. ལྷག་པར་ཏུ་བོད་ཁྱིམས་ནང་དུ་སྡོད་མཁན་ཚོས. གད་སྙིགས་རིགས་སོ་སོ་སོ་སོར་གཙང་ཉར་གྱིས་སྤྲོད་བཞིན་པའང་བཀའ་དྲིན་ཆེའོ
གུང་སེང་སྐབས་དེངས་བླངས་སློབ་ཕྲུག་ཚོ་རེས་མས་ཀྱིས་ལས་དེར་བཀོད་དེ. སྦྱོང་བསྡུར་སྤྲད་ན་ཧ་ཅང་ལེགས་པ་ཡོང་སྙམས
དྲི་བ་ཞིག་ནི། ད་དུང་གད་སྙིགས་ཀྱི་ངོ་བོར་སྡད་ཡོད་པས. དེའི་རྗེས་སུ་གང་འདྲ་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་དམ
གསར་གཏོད་པ་བསྟན་འཛིན་དཔལ་མོ་ལགས་ཁྱེད་ཀྱི་མཛད་རྗེས་ཡི་རང་དང་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ།
བོད་མི་ཚང་མས་ཁོང་ལྟར་རང་ནུས་ལ་དཔག་པའི་བློ་གྲོས་ཀྱི་རྩལ་སྟོན་ནས་འབད་བརྩོན་བྱས་ན་འབྲས་བུ་བཟང་པོ་ཐོབ་ངེས་རེད།
ཨ་མ་བསྟན་འཛིན་དཔལ་མོ་ལགས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ།
ཁྱེད་ཀྱིས་དངོས་གནས་རླབས་ཆེན་གྱི་བྱ་བཞག་ཅིག་བསྒྲུབས་ཤག་
ཆབ་བྲག་པ་ཁྱེད་རང་གིས་སྐད་ཆ་ཁྱེད་རང་ཉིད་ལ་སློབ་སྟོན་ཐེངས་གཅིག་བྱས་ན་ག་འདྲ་འདུག
རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱི་གད་སྙིགས་དེ་སུས་བཟོས་སམ། གད་སྙིགས་བཟོ་མཁན་དེ་ཡང་གད་སྙིགས་ཡིན་ནམ།
གད་སྙིགས་གད་སྙིགས་མ་ཡིན་པའི་ཐོན་དངོས་ཤིག་ཏུ་བསྐྲུན་པའི་ལག་རྩལ་འདི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་དང་ཁོར་ཡུག་གྲོན་ཆུང་གི་ངོས་ཐད་བཅས་ནས་ཀྱང་ཕན་ནུས་ཆེ་བ་ཞིག་ཅི་ལ་མིན།
དེ་བཞིན་དུ་གད་སྙིགས་སུ་འགྱུར་བཞིན་པའི་མི་རྣམས་ཀྱང་གད་སྙིགས་མ་ཡིན་པའི་མི་གསར་བ་ཕན་ནུས་ཅན་ཞིག་ཏུ་བསྐྲུན་རྒྱུ་ནི་དེ་བས་ཀྱང་གལ་ཆེ་བའི་བློ་གྲོས་ཀྱི་ཐབས་རྩལ་ཞིག་ངོ་མཚར་ཞིག་ལོས་ཡིན།
ཨ་མ་བསྟན་འཛིན་དཔལ་མོ་ལག་ནས་ལས་ཀ་དེ་ལྟར་བྱས་པ་ཐུགས་རྗེས་ཆེ་ཞུ།།
མི་རིགས་ལ་ཕན་ཐོག་ཡོད་པའི་བྱ་བ་གང་འདྲ་ཞིག་ཡིན་རུང་ཁྱེད་པར་མེད་པས་ངོ་མ་དེ་ནི་ཕན་པའི་བྱ་བ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པས་ཡི་རིང་ཡོད། ད་དུང་འདི་ལྟར་ལམ་བསྟོན་གནང་ཐུབ་ན་དེ་བས་དགེ་མཚན་ཆེ་ན་ཐང་།
རང་ས་ནས་ནུས་བ་གང་ཡོད་ཀྱི་འགུལ་བསྡད་ན་ཡག་པོ་རེད།་་ཡི་རངས་ཡོད