དེ་རིང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་བདེན་པའི་མེ་ལྕེ་སྐོར་སྐྱོད་ལས་འགུལ་ཚོགས་ཆུང་གིས་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ་བ་ལྟར་ན། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་བབ་ལ་གཞིགས་ཏེ། ད་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༦ ཉིན་༧གོང་ས་མཆོག་གི་འཁྲུངས་སྐར་དང་བསྟུན་ཏེ། “བདེན་པའི་མེ་ལྕེ་སྐོར་བསྐྱོད” ལས་འགུལ་མགོ་འཛུགས་གནང་ཡོད་པ་དེ། སང་ཉིན་ཕྱི་ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༡༠ སྟེ་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་འཛམ་གླིང་ཞི་བདེ་བཟེངས་རྟགས་ཕུལ་བཞེས་གནང་བའི་དུས་དྲན་དང་བསྟུན་ཏེ་མཇུག་བསྒྲིལ་རྒྱུ་ཡིན་འདུག
བདེན་པའི་མེ་ལྕེ་སྐོར་སྐྱོད་ལས་འགུལ་དེ་འདས་པའི་ཟླ་བ་ལྔ་ལྷག་རིང་རྒྱ་གར་ནང་གཙོས་པའི་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་ ༣༠ ནང་སྐོར་སྐྱོད་ཀྱིས་མཚན་རྟགས་སུམ་འབུམ་ཉིས་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་ ༣༢༡༠༠༠ དང་། དྲ་རྒྱ་བརྒྱུད་མཚན་རྟགས་སུམ་ཁྲི་ ༣༠༠༠༠ ལྷག་བཅས་ཁྱོན་ཐེངས་འདིའི་ལས་འགུལ་ཁྲོད། རྒྱལ་ཁབ་ ༩༠ ལྷག་ནས་མཚན་རྟགས་སུམ་འབུམ་ལྔ་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་ ༣༥༡༠༠༠ ཙམ་རེག་ཡོད་འདུག
མཚན་རྟགས་ཕྱོགས་བསྡོམས་ཀྱི་དེབ་གྲངས་ ༡༡༧ ཡོད་པ་དེ་དག་སང་ཉིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཉིན་མོ་དང་བསྟུན་ཏེ་ནེའུ་ཡོག་རྒྱལ་ཚོགས་ལས་ཁུངས་དང་། ཇི་ནེ་ཝར་རྒྱལ་ཚོགས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས། དེ་བཞིན་རྒྱ་གར་ནང་གི་རྒྱལ་ཚོགས་ཡན་ལག་ལས་ཁུངས་བཅས་ཉིན་བརྒྱ་དུས་གཅིག་ཏུ་ཕུལ་ཏེ་ལས་འགུལ་ཡོངས་སུ་མཇུག་བསྒྲིལ་རྒྱུ་ཡིན་འདུག
མཚན་རྟགས་འགོད་མཁན་ཁུངས་མངའ་སྡེ་སྤྱི་ཁྱབ་བློན་ཆེན་དང་། དབུས་སའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི། གྲོང་ཁྱེར་སྤྱི་ཁྱབ། ཤེས་ཡོན་པ་དང་གསར་འགོད་པ། སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་བ་དང་ལས་འགུལ་བ། སློབ་ཕྲུག་དང་མི་མང་བཅས་སོགས་ཡོད་འདུག
སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་བདེན་པའི་མེ་ལྕེ་སྐོར་སྐྱོད་ལས་འགུལ་གྱི་དགོས་འདུན་དོན་ཚན་ ༣ ནི། ༡༽ ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ དང་། ༡༩༦༡། ༡༩༦༥ བཅས་སུ་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་བོད་དོན་ཐོག་བཞག་པའི་གྲོས་ཆོད་སླར་ཡང་རྒྱལ་ཚོགས་ནས་གླེང་སློང་དང་ལག་བསྟར་མཇུག་གནོན་དགོས་པ། ༢༽ བོད་ནང་གི་ད་ལྟའི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་རྟོག་ཞིབ་སླད་རང་དབང་ཅན་གྱི་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྐུ་ཚབ་ཁག་ཅིག་འཕྲལ་གཏོང་དགོས་པ། ༣༽ བོད་ནང་གི་བོད་མིའི་མངོན་འདོད་བསྒྲུབ་རྒྱུར་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་དམིགས་བསལ་འགན་འཁུར་བཞེས་དགོས་པ།
རྩོམ་སྒྲིག་བ་ལགས། ཁྱི་འཐུས་ལྟ་བུའི་ཚིག་ངན་ཅན་མ་བཀོད་ན་ལེགས། ང་ཚོའི་མི་རིགས་འདི་ལ་རྒན་མོ་མྱི་མེད་ལ་མྱི་ཤ་སྒོ་འདོག་ཙམ་ལས།་དོན་སྙིང་ཡང་མི་འདུག ཞོར་དུ་ཞུ་རྒྱུར། ཕྱུགས་པོའི་རྒྱུ་ན་མེད་པོས་སེར་སྣ་བྱེད་མཁན་ཡང་འདུག་སྣང་ཤར་བས། སྒོར་མོ་གང་གི་ཆེད་དུ་བཙལ་བ་དེར་གཏོང་དགོས་པ་གཡོལ་མེད་རེད། མ་གཞི་ནས་སེར་སྣས་གཏོང་མ་ཕོད་ན་འབྲས་བུ་དེ་བས་ག་ལ་གྲུབ།
བདེན་པའི་མེ་ལྕེར་འགྲོ་སོང་སྒོར་འབུམ་༦༠།༧༠འཆར་གཞི་ལྟོས་པའི་ས་རྟགས་༣༥༡༠༠༠༠མ་བྱུང་ན་ལས་འགན་དང། དམིགས་འདུན་སྒྲུབ་པར་འདོད་པའི་ཁྱི་འཐུས་ཚོའི་བཤད་སྟངས་དང་། ལས་སྟངས་ལ་ལྟོས་ན་གཞིས་ལུད་བོད་མིའི་ཚོའི་རེ་བ་བསྐོངས་ཐུབ་ཞིག་ཡོད་དམ། མ་ཟད་བདེན་པའི་མེ་ལྕེ་བསྐོར་བསྐྱོད་བྱ་ཡུལ་ས་ཁུལ་ཁག་གི་མི་མང་ཚོའི་བསམ་ཚུལ་ལ་རྣ་གཉིས་ཡོད་ན་ཉན་པ་དང། དེ་ཁུལ་བསྐོར་བསྐྱོད་སྐབས་ཁྱི་མཐུས་ཚོས་དངོས་སུ་ས་ཁུལ་ཁུག་འཁྱོག་ཡོང་ཡོད་དམ། དེང་སང་ཆབ་སྲིད་རྣམ་པ་ཚོ་ལས་རྒྱུ་མེད་རུང་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་བྱེད་རྒྱུར་དགའ་བ་ཡིན་ངེས།
འགྲོ་སོང་འཕྲོ་བརླགས་རང་རེད། སྤྱི་འཐུས་ཁོ་རང་ཚོས་རྒྱལ་ཁབ་མི་འདྲ་བ་མང་པོ་ཞིག་ལ་གཟིགས་སྐོར་ཡག་ཐག་ཆོད་བྱུང་ཡོད་རེད། དེ་ཁོ་ཚོའི་ཁེ་བཟང་ཡིན་མོད། བོད་སྤྱི་བའི་གྱོང་རེད། བཀའ་ཤག་ལ་དེ་འདྲའི་དངུལ་ཕངས་མེད་ཞིག་ཡོད་ན། གཞོན་དུ་ལྷན་ཚོགས་སམ། ཡང་ན་མི་དམངས་དཀྱུས་མ་ཚོར་སྤྲད་ནས་བོད་དོན་ཆེད་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཆུག་དང་། སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་སྤྲོ་འཆམ་གཟིགས་སྐོར་ལས་ཡག་ཞིག་ཏན་ཏན་ཡོང་གི་རེད།
སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་སྐོར་སྐྱོད་ཟེར་བ་དེ་ཐོས་ཡོང་དུས་ང་ལ་ཉོབ་སྣང་ཞིག་དང་། སུན་སྣང་ཞིག་མ་གཏོགས་གང་ཡང་མི་འདུག ད་དུང་བོད་ནང་ནས་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་རྣམས་ཀྱིས་བོད་དོན་ཆེད་སྐུ་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཐེངས་རེར་བཀའ་ཤག་གིས། བོད་དང་ནང་པ་ཡིན་པ་རྒྱུ་མཚན་དུ་འདྲེན་བཞིན། རྒན་རྒོན་ཁ་ཤས་རེ་བསྡུས་ནས་མཆོད་འབུལ་སྨོན་ལམ་རེ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་མཐོང་དུས། སུན་སྣང་དང་སྐྱོ་སྣང་བཟོད་མི་ཐུབ་པ་ཞིག་ལས་གཞན་ཚོར་སྣང་གང་ཡང་མི་འདུག་ལ། གཙུག་ལག་ཁང་དུ་སྨོན་ལམ་འདོན་དུ་ཡང་འགྲོ་སྣང་རྩ་བ་ནས་སྐྱེ་གི་མི་འདུག དེ་རིང་ཨ་རིའི་གྲོང་ཁྱེར་ནིའུ་ཡོར་ཁུ་ New York City དུ་རྒྱ་རྒོལ་ལས་འདུལ་ཞིག་སྤེལ་རྒྱུ་རེད་ཟེར། ཐོས་གསལ་ལྟར་ན། བོད་མི་སུམ་སྟོང་ལྷག་མཉམ་འཛོམས་བྱེད་རྒྱུ་རེད་ཅེས་འུད་སྒྲོག་བྱེད་བཞིན་འདུག ནིའུ་ཡོར་ཁུ་གཅིག་པོ་ན་བོད་མི་སུམ་སྟོང་ལྷག་ཡོད་ཚུལ་འདུག དེས་ན་ཨ་རིའི་བོད་མི་རྣམས་ཀྱང་རྡ་སའི་ཁོར་ཡུག་གི་བོད་པ་དང་གཅིག་མཚུངས་རེད་འདུག
་་་་་ ལྷག་པར་དུ། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་བདེན་པའི་མེ་ལྕེ་སྐོར་སྐྱོད་ལས་འགུལ་གྱི་དགོས་འདུན་དོན་ཚན་གསུམ་བཏོན་པ་ནི།
༡༽ ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ དང་། ༡༩༦༡། ༡༩༦༥ བཅས་སུ་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་བོད་དོན་ཐོག་བཞག་པའི་གྲོས་ཆོད་སླར་ཡང་རྒྱལ་ཚོགས་ནས་གླེང་སློང་དང་ལག་བསྟར་མཇུག་གནོན་དགོས་པ།
༢༽ བོད་ནང་གི་ད་ལྟའི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་རྟོག་ཞིབ་སླད་རང་དབང་ཅན་གྱི་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྐུ་ཚབ་ཁག་ཅིག་འཕྲལ་གཏོང་དགོས་པ།
༣༽ བོད་ནང་གི་བོད་མིའི་མངོན་འདོད་བསྒྲུབ་རྒྱུར་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་དམིགས་བསལ་འགན་འཁུར་བཞེས་དགོས་པ།
གོང་གསལ་རེ་འདུན་གསུམ་པོའི་ཐད་ལ་རིགས་མཐུན་དྲ་གྲོགས་ཚང་མས་བསམ་ཚུལ་གང་མང་སྤུངས་རོགས་ཞུ། ་་་་་་ཟེར།
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ཁྲིམས་བཟོ་གཅིག་པོའི་སྒམ་ཚིགས་མ་བཟུང་བར་རྩ་དོན་གྱི་ཆེད་དུ་འཐབ་རྩོད་པའི་ཐུགས་འགན་བཞེས་ཕྱོགས་འདི་ལ་ཡི་རངས་ཞུ།
རྩ་དོན་ཞིག་བཟུང་སྟེ། འཛམ་གླིང་ལ་ཁ་ཕྱོགས་ནས་《བདེན་པའི་མེ་ལྕེ་སྐོར་སྐྱོད་ལས་འགུལ་》གྱིས་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་ངོ་སྤྲོད་དང་གསལ་སྟོན་གནང་བར་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞུ།
《བདེན་པའི་མེ་ལྕེ་སྐོར་སྐྱོད་ལས་འགུལ་》གྱི་ཁ་ཕྱོགས་འཛམ་གླིང་ལ་གཏད་ཅིང་གྲུབ་འབྲས་ནི། གཞིས་བཞུགས་བོད་མིའི་སྙིང་སྟོབས་དང་བློས་གཏོང་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཆེན་པོ་ཞིག་ཆགས་སོང་།
ད་ལྟའི་བོད་མི་རིགས་ནི་ཁ་སྟབས་ཞན་པས། བདེན་པའི་རྒྱབ་ལྗོངས་ཡོད་རུང་བདེན་པའི་མེ་ལྕེ་དེ་འཛམ་གླིང་ལ་མི་མཆེད་རང་མཆེད་ཆགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་ནམ།
གང་ལྟར། གོ་རིམ་དང་དམིགས་ཚད་ཡོད་པའི་རླབས་ཆེ་བའི་ལས་འགུལ་འདི་ལྟ་བུའི་རིགས་མུ་མཐུད་ནས་སྤེལ་རོགས་ཞུ། ད་ལྟའི་ཆབ་སྲིད་འཐབ་རྩོད་པའི་གནས་བབ་ཐོག་ནས་འཛིན་སྐྱོང་དང་ཁྲིམས་བཟོ། ཁྲིམས་འཛིན་སོགས་གཅིག་རྒྱབ་གཅིག་ནོན་གྱིས་མདུན་དུ་བསྐྱོད་རོགས་ཞུ།
ལྷག་པར་དུ། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་བདེན་པའི་མེ་ལྕེ་སྐོར་སྐྱོད་ལས་འགུལ་གྱི་དགོས་འདུན་དོན་ཚན་གསུམ་བཏོན་པ་ནི།
༡༽ ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ དང་། ༡༩༦༡། ༡༩༦༥ བཅས་སུ་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་བོད་དོན་ཐོག་བཞག་པའི་གྲོས་ཆོད་སླར་ཡང་རྒྱལ་ཚོགས་ནས་གླེང་སློང་དང་ལག་བསྟར་མཇུག་གནོན་དགོས་པ།
༢༽ བོད་ནང་གི་ད་ལྟའི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་རྟོག་ཞིབ་སླད་རང་དབང་ཅན་གྱི་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྐུ་ཚབ་ཁག་ཅིག་འཕྲལ་གཏོང་དགོས་པ།
༣༽ བོད་ནང་གི་བོད་མིའི་མངོན་འདོད་བསྒྲུབ་རྒྱུར་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་དམིགས་བསལ་འགན་འཁུར་བཞེས་དགོས་པ།
གོང་གསལ་རེ་འདུན་གསུམ་པོའི་ཐད་ལ་རིགས་མཐུན་དྲ་གྲོགས་ཚང་མས་བསམ་ཚུལ་གང་མང་སྤུངས་རོགས་ཞུ།
བདེན་པའི་མེ་ལྕེ་སྐོར་སྐྱོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་དེ་ལྡི་ལི་ནང་སྤེལ་དུས་ཁྲལ་གྱི་ངོ་བོོ་ཙམ་རེད་འདུག་པས་དེ་དུས་ཀྱང་དགག་བཞག་ནན་མོ་བྱས་ཡིན། ས་ཆ་ཁ་ཤས་སུ་ཡང་གཅིག་མཚུངས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་བྱུང་འདུག
ངས་སྤྱི་མང་འཐུས་མི་དང་། དབུ་ཁྲིད་རྣམས་སུ་བཀྲིན་ཆེ་ཞུ།
ཁྱེད་རྣམས་ལས་དོན་བསྒྲུབས་ཟིན་པ་ད་ཡང་སྒྲུབ་རྒྱུ་སྣ་མང་ཡོང་བཞིན་ཡོད་པས་དགོངས་བཞེས་མཛོད། མ་འོངས་སྲིད་སྐྱོང་ལམ་སྟོན་དང་། མང་གི་བདེ་སྡུག་གཉིས་ཁྱེད་ཚོའི་ཕྲག་པར་ཡོད་པས་ཡིད་ལམ་དུ་མངའ་བ་ཞུ།།།