བསོད་
ཐུབ་བསྟན་ལུང་རིགས།
༄༅། །རྒྱའི་དུས་དེབ་༼ཀྲུང་གོའི་བོད་ལྗོངས་༽ཟེར་བའི་ནང་གཞིས་སུ་བོད་བསྟན་སྲིད་མི་རིགས་དང་བཅས་པའི་དོན་དུ་སྐུ་ལུས་གཞུགས་སུ་འབུལ་མཁན་རྒྱལ་གཅེས་པ་དག་ལ་དམའ་འབེབས་ཚད་བརྒལ་དང་སྦྲགས་དོན་དུ་འཇིག་རྟེན་ཞི་བདེའི་དེད་དཔོན་ཆེན་པོ། ཁམས་གསུམ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་བོད་མིའི་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཀྱི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་བླང་དོར་ལམ་སྟོན་པ་ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་དོལ་རྒྱལ་བསྟེན་གསོལ་གྱི་བླང་དོར་ལམ་སྟོན་ལ་བསྙད་དེ་མི་བདེན་རྫུན་སྒྲིག་སྣ་ཚོགས་ཤིག་བྱས་འདུག་པ་ལ་ “ངན་སྐྱུགས་ཁྲོན་པ་སུ་ཞིག་སློང༌།།” གསུངས་པ་བཞིན་གསལ་བཤད་ལན་འདེབས་བྱ་འོས་མ་མཆིས་མོད། འོན་ཀྱང་སྣང་མེད་བཞག་ན་ངན་བྱས་ངོ་སོར་ཁྱེར་ཏེ་བཤད་བཤད་ན་བདེན་པ་ཐོབ་པར་རློམ་སྟེ་ྋགོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་སློབ་ལ་དྲང་ངེས་ཀྱི་འགྲེལ་བརྗོད་རང་སྣང་གང་དྲན་བྱས་ཏེ་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ནས་གནས་ཚུལ་མ་རྟོགས་པས་བསླུ་བྲིད་འོག་ཚུད་ཉེན་དང༌། རྫུན་བསྒྲགས་བདེན་པར་བཟུང་སྟེ་དོལ་རྒྱལ་བཙན་ཤེད་ཀྱིས་དམ་བསྒྲགས་གནང་པ་དང༌། དེའི་དབང་གིས་རྙོག་དྲ་སྣོན་མ་ཞིག་ཆགས་སོང་བ་ལྟ་བུར་ངོས་འཛིན་མཁན་ཡང་ཡོད་པ། ཡང་གཞོན་སྐྱེས་འགའ་ཞིག་གིས་གསལ་བཤད་ལན་འདེབས་མི་བྱེད་པ་ཅི་ཡིན་ཟེར་མཁན་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་བཅས་ཀྱིས་འདིར་ཅུང་ཞིག་གཏམ་པར་བྱ་བ་མ་གཏོགས། ཇི་སྐད་དུ། སྐྱེ་བོ་ཕལ་ཆེར་ཕལ་ལ་ཆགས་ཤིང་ཤེས་རབ་རྩལ་མེད་པས་ན་ལེགས་བཤད་རྣམས། །དོན་དུ་མི་གཉེར་ཁོ་ནར་མ་ཟད་ཁྲག་དོག་དྲི་མ་དག་གིས་སྡང་བ་ཡང༌། །ཡོང་གྱུར་དེས་ན་བདག་ལ་འདི་ནི་གཞན་ལ་ཕན་པ་ཡིན་ཞེས་བསམ་པའང་མེད། །ཅེས་གསུངས་ཤོར་བ་ཇི་བཞིན་ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོས་སྤྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ། སྒོས་བོད་བསྟན་སྲིད་མི་རིགས་བཅས་པའི་འཕྲལ་ཕུགས་ཁེ་ཕན་ཉག་ཅིག་གི་དོན་དུ་སྐུ་སྒེར་ལ་མཛད་དཀའ་ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་ཀྱང་ཐུགས་འགན་གྱི་རལ་པ་ཐུག་པོའི་འཁུར་གྱིས་མཉའ་བ་ཁེབ་སྟེ་མས་བུ་ལ་བརྩེ་བས་གདམས་པ་བཞིན་ལུང་དང་རིགས་པའི་རྒྱབ་རྟེན། ལོ་མང་གི་ཐུགས་མྱོང་ཕྱུག་པོས་རྨོངས་མུན་སེལ་བའི་བླང་དོར་བཀའ་སློབ་མུ་ཏིག་དོ་ཤལ་འཛད་པ་མེད་པ་ཞིག་ཕེབས་ཡོད་ནའང༌། གོ་ཤེས་ཉན་ཤེས་ལྟ་ཅི་དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་ཚོད་རྩིས་དང་ཚད་བརྒལ་སྒྲོ་བཀུར་མཚན་སྨོད་ཁོ་ནས་རང་ཉིད་ལོག་ལམ་དུ་འགྲོ་བ་མ་ཟད། གཞན་དག་ཀྱང་ངན་སོང་དུ་འཁྲིད་པ་ལ་ཡ་ང་བག་ཚ་ཙམ་མེད་མཁན་ལ་ཕན་པའི་རེ་བ་མེད།
ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དོལ་རྒྱལ་བསྟེན་གསོལ་གྱི་བླང་དོར་ལམ་སྟོན་མཛད་པ་ནི་མགོན་པོ་གང་ཉིད་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་བསྟན་པའི་མངའ་བདག་ཡིན་པའི་ཐུགས་འགན་ཡོད་པ་མ་ཟད། བོད་མིའི་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཀྱི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་དང་བླང་དོར་ལམ་སྟོན་པ་ཡང་ཡིན་པ་གོང་དུ་བརྗོད་ཟིན་ལྟར་དང༌། བོད་ཀྱི་ཆོས་བརྒྱུད་ཆེན་པོ་ས་དགེ་བཀའ་རྙིང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དུས་དང་གནས། རྒྱ་གར་མཁས་པའི་སློབ་བརྒྱུད་ཀྱི་མཚན་བཅས་ཀྱིས་མིང་འདོགས་མི་འདྲ་བ་ཙམ་ལས་དོན་དུ་ཆུ་མགོ་གངས་ལ་ཐུག་པ་ལྟར་དཔལ་ན་ལེནྜ་ནས་བྱུང་བའི་སྟོན་པ་བཀའ་དྲིན་ཅན་རྣམ་འདྲེན་བཞི་པ་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་བསྟན་པ་དྲི་མ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པ་ལ་བཟང་ཞན་གྱི་དབྱེ་བ་མེད་ནའང༌། ནང་ཁུལ་འཁྲུག་རྩོད་སློང་བ། ཆོས་བརྒྱུད་དབུ་ཁྲིད་རྣམ་པའི་བར་གཟིགས་ཚུལ་བཟོ་བ། བོད་མི་རིགས་ཀྱི་རྩ་དོན་སྒྲུབ་པའི་སྤྱི་མཐུན་བསོད་ནམས་གསོག་པ་ལ་རིས་མེད་ཆོལ་ཁ་དབྱེར་མེད་མཉམ་འདུས་ཀྱི་དགེ་སྦྱོར་བརྩོམ་པར་བར་དུ་གཅོད་པ། བྱེ་བྲག་ཏུ་འཇམ་མགོན་རྒྱལ་བའི་བསྟན་པར་བསྲེས་ལྷད་དང་རི་བོ་དགེ་ལྡན་པའི་ཆོས་བརྒྱུད་དང་ཆོས་བརྒྱུད་གཞན་དབར་དམ་ཚིག་བསྲེས་ལྷད་བཟོ་བ་སོགས་ཛ་དྲག་གིས་རྐྱེན་པས་ཆོས་དང་ཆབ་སྲིད་གཉིས་ཀའི་ཐོག་དགེ་སྐྱོན་ཡོ་བསྲང་གནང་རྒྱུའི་ཐུགས་འགན་ཡོད་པ་བཞིན་དོལ་རྒྱལ་བསྟེན་གསོལ་གྱི་བླང་དོར་ལམ་སྟོན་གནང་དགོས་བྱུང་བ་ཡིན། དེ་ཡང་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༨ ལོར་གནས་ཆུང་ཆོས་རྒྱལ་ཆེན་པོས་དོལ་རྒྱལ་བསྟེན་པ་མི་འགྲིག་པའི་ལུང་འབུལ་སྐབས་ྋགོང་ས་མཆོག་གི་ཐུགས་དགོངས་ལ་དོལ་རྒྱལ་བསྟེན་མཁན་གྱི་མི་མང་པོའི་སེམས་ཟང་ཟིང་གི་དཀྲོགས་རྐྱེན་འགྲོ་ཡོང་སྙམ་པ་འཁྲུངས་ཏེ། གནས་ཆུང་ཆོས་རྒྱལ་ལ་དེང་སང་ཤུགས་ལྡན་བསྟེན་མཁན་མང་པོ་ཡོད་པས། དེ་ལྟར་གསུངས་ན་མི་མང་པོའི་སེམས་ནང་དམ་ཚིག་བསྲེས་ལྷད་འགྲོ་ངེས་རེད། ཁ་རོག་བཞུགས་ཞེས་ལྷག་བསམ་ཟོལ་མེད་ངང་ཞལ་བཀག་པ་གནང་སྟེ་སྐུའི་ཡོངས་འཛིན་རྣམ་གཉིས་ལ་ཞིབ་པར་སྙན་སེང་དགོངས་སྐོར་དང་དཔྱད་པ་ཞིབ་མཛད་ཀྱིས་སྐུ་སྒེར་གྱི་ཐོག་ནས་ཐུགས་ཐག་ཆོད་པ་གནང་ན་འགྲིག་རྒྱུར་དགོངས་ཏེ་མཛད་ཕྱོགས་དགོངས་བཞེས་གནང་པ་ཙམ་ལས་མང་ཚོགས་ནང་རྒྱ་ཁྱབ་ཀྱིས་དོལ་རྒྱལ་བསྟེན་གསོལ་ཐད་དམིགས་བསལ་དམ་བསྒྲགས་གནང་པ་མེད་ཀྱང༌། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༤ ལོར་ཕ་རྒོད་བླ་མའི་ཞལ་ལུང་ཞེས་པའི་དཔེ་དེབ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་བཀྲམས་པའི་གོང་དུ་བཀོད་པ་ལྟར་ད་སྐབས་གཉན་འཕྲང་ཆེ་བའི་དུས་སུ་ཆོས་བརྒྱུད་ཆོལ་ཁ་བཅས་པ་འོ་ཆུ་གཅིག་འདྲེས་ངང་བོད་བསྟན་སྲིད་སྤྱི་ལ་ཕན་པའི་ཕྱྭར་གྲུ་མཉམ་འདེགས་ཐོག་རྩ་དོན་བསྒྲུབ་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གཞོལ་དགོས་པའི་དུས་ཤིག་ཡིན་ནའང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་དྲི་མ་མེད་པ་དེ་འཛིན་གྱི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཆོས་བརྒྱུད་ནང་ཁུལ་ཕྱོགས་རིས་འཁྲུགས་རྩོད་དང་བཟང་ཞན་དབྱེན་སྦྱོར། ཆོས་བརྒྱུད་བླ་ཆེན་ནང་ཁུལ་དགོངས་ཕྱོགས་བཟོ་བ། རིས་མེད་ལ་དག་སྣང་ཉམས་བཞེས་གནང་མཁན་དགེ་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན་ན་རྗེ་བདག་ཉིད་ཆེན་པོའི་བསྟན་པ་ལ་བསྲེས་འཇུག་མཁན་ཡིན་པས་རྒྱལ་ཆེན་ཤུགས་ལྡན་གྱིས་དཀྲོང་གི་ཡོད་ཚུལ། དེ་ལ་སོགས་པའི་འཇིགས་དངངས་ཅན་གྱི་དཀྲོག་རྐྱེན་གྱིས་མང་ཚོགས་བྱིངས་ཁྱིམ་པའི་ནང་དུའང་ལྟ་ཚུལ་མཐོང་ཕྱོགས་ཀྱིས་འཆམ་མཐུན་ལ་གནོད་པ། དཔེར་ན། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༥ ལོར་ཐེག་ཆེན་ཆོས་གླིང་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་བོད་བསྟན་སྲིད་དོན་དུ་མ་ཧ་གཱུ་རུའི་འབུམ་ཚོགས་གལ་ཆེ་གནད་ཆེན་ལྟ་བུར་མཉམ་ཞུགས་མི་ནུས་པའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་བློའི་ནང་འཇིགས་དངངས་དཀྲོགས་རྐྱེན་བཟོ་བ་ནས་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་སྒྲུབ་པ་ལ་གནོད་པའི་འགོག་རྐྱེན། ཆོས་བརྒྱུད་ནང་ཕན་ཚུན་དབྱེ་འབྱེད་འཁྲུགས་སློང་སོགས་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་སུ་གྱུར་སྐབས། ཐོག་མར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༨ ལོར་རྣམ་གྲྭ་དང་གནས་ཆུང་གྲྭ་ཚང་གི་དགེ་འདུན་པ་ཉུང་ཤས་ཤིག་དང་དྷ་སར་བཞུགས་པའི་རྒྱུད་སྨད་སྟོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་བཅས་ཉུང་བསྡུས་ཤིག་ལ་དོལ་རྒྱལ་སྐོར་གྱི་གནས་ལུགས་གསེད་དཀྲོལ་གནང་བ་ལས་རྒྱ་ཁྱབ་དམ་བསྒྲགས་རིགས་གནང་བ་མེད་མོད། འོན་ཀྱང་ཆེད་དུ་མངགས་ནས་དོལ་རྒྱལ་ཚོགས་པ་འཛུགས་པ་དང་དེ་ཐོག་ནས་ཡིག་ཆ་འདྲ་མིན་སྣ་ཚོགས་ཤིག་མང་ཚོགས་ནང་བཀྲམས་པ། དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ལ་ཁ་མཆུ་འཛུགས་རྒྱུ་ཡིན་ལུགས་བརྗོད་པའི་གནས་ཚུལ་རིགས་སྤེལ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡོངས་ཁྱབ་ཏུ་ལམ་གོལ་ལས་སྐྱོབ་ཐབས་ཀྱི་དམ་བསྒྲགས་ཤུགས་ཆེ་ཙམ་གནང་དགོས་བྱུང་བ་ཡིན། ཞེས་སྤྱི་བཤད་ལྷང་ཙམ་ཞིག་གིས་བསུས་ཏེ་སྐབས་དོན་གཏམ་པར་བྱ་བ་ལ།།
བསོད་རིན་གྱིས་ཀྲུང་གོའི་བོད་ལྗོངས་སུ་གྲགས་པའི་དུས་དེབ་ཏུ་སྤེལ་རྩོམ་ནང་ ྋགོང་ས་མཆོག་ལ་འདི་ལྟར་ ༡༽ “ཁོས་བོད་མི་ཚོར་རྒྱལ་ཆེན་ཤུགས་ལྡན་ལ་མི་མཆོད་པར་བསྐུལ་བ་མ་ཟད་རྒྱ་གར་དུ་རྒྱལ་ཆེན་ཤུགས་ལྡན་ལ་མཆོད་པ་ནི་ཁྲིམས་དང་འགལ་བར་བསྒྲགས།” ཞེས་བཀོད་འདུག་པར་ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོས་དོལ་རྒྱལ་བསྟེན་གསོལ་གྱི་བླང་དོར་ལམ་སྟོན་གནང་ཡོད་པ་ཀུན་ལ་ས་རིས་ཐང་གསལ་ཡིན་གཤིས། དེའི་དགག་དགོས་ཀྱང་གོང་དུ་སྤྱི་བཤད་སྐབས་ཞིབ་བཀོད་ཟིན་པས་འདིར་ཡང་བཤད་ཀྱི་དགོས་པ་མ་མཐོང༌། དེ་ཡང་དོལ་རྒྱལ་བསྟེན་གསོལ་གྱི་སྤང་བླང་ལམ་སྟོན་ནམ་ཕེབས་ལ། ྋགོང་ས་མཆོག་ནས་ “རྣམ་ཀུན་ང་ཚོའི་ཁ་རྒྱུན་ལ། ྋརྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་བཀའ་སྒྲུབ་དགོས་ཞེས་རྒྱུ་མཚན་བཀོད་དེ་གསུང་གི་འདུག ངས་བལྟས་ན་འདི་ནོར་བ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག” ཅེས་དང༌། “ལོ་མང་རིང་བརྟག་དཔྱད་རིམ་པར་བྱས་ཏེ་ཐག་བཅད་པ་ཡིན། སྐྱོན་གནས་མཐོང་བ་དེ་ཤོད་རྒྱུ་ངའི་ལས་འགན་ཡིན། དེ་ཡང་བོད་བསྟན་སྲིད་ཀྱི་དོན་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་རིན་པོ་ཆེ་སྤུས་དག་པོ་ཡོང་མིན་བཅས་ལ་ཐུག་ཡོད་པར་བརྟེན། ངས་འཛེམས་ཟོན་སྤངས་ཏེ་ཧ་ཅང་གསལ་པོ་ཞུས་པ་ཡིན། ཡིན་ནའང་ཁ་ཆེ་ཕ་ལུའི་ནང་བཤད་པ་བཞིན། ཁ་ཆེ་ཕ་ལུའི་སྙིང་གཏམ་བཤད་ཡོད་དོ། ཉན་དང་མི་ཉན་རང་རང་སོ་སོ་རེད། ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་སོ་སོའི་བསམ་བློ་རེད།” ཅེས་དང་ “གང་ལྟར་དགེ་སྐྱོན་མཐོང་ནས་གཞན་ལ་མ་བཤད་ན་ང་ནོར་བ་དང་གསལ་བཤད་བྱེད་རྒྱུ་ངའི་ལས་འགན་ཡིན། བཤད་ནས་མ་ཉན་ན་ཁྱེད་རང་ཚོའི་ནོར་འཁྲུལ་རེད།” ཅེས་དང༌། “སྒེར་སོ་སོའི་ངོས་ནས་བསམ་བཞིན་དུ་དོལ་རྒྱལ་བསྟེན་རྒྱུར་དགེ་མཚན་ཡོད་པ་ཞིག་མཐོང་སྟེ་བསྟེན་པ་ཡིན་ན་སོ་སོའི་རང་དབང་རེད། སོ་སོས་ཤེས་བཞིན་དུ་དུག་ཟས་པ་ཡིན་ན་སོ་སོའི་རང་དབང་རེད་མ་གཏོགས་གང་ཡང་བརྗོད་རྒྱུ་མེད། བསྟེན་དང་མ་བསྟེན་སོ་སོའི་རང་དབང་རེད།” ཅེས་དང༌། “མི་སྒེར་སོ་སོའི་གནས་ཚུལ་ཐ་དད་རེད། ཆོས་བྱེད་དང་མི་བྱེད་སོ་སོ་རང་དབང་རེད། དེ་འདྲ་ཡིན་དུས་སྲུང་མ་ག་འདྲ་བསྟེན་དང་མ་བསྟེན། ཡི་དམ་ག་འདྲ་བསྟེན་དང་མ་བསྟེན་ཟེར་རྒྱུ་དེ་སོ་སོར་རང་དབང་རེད་མ་གཏོགས་དེར་སུ་གཅིག་གིས་རྙོག་ཁྲ་བཤད་མཁན་མེད། བོད་སྤྱི་པའི་དོན་དག་དང༌། བོད་བསྟན་སྲིད་ཀྱི་དོན་དག་ལ་ཐུག་ཡོང་དུས། དཔལ་ལྡན་ལྷ་མོ་གཙོ་བོ་ཡིན། དེ་དང་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་པོ་སྐུ་ལྔ།” ཞེས་སོགས་རང་དབང་གིས་བྱ་ཆོག་པའི་བླང་དོར་འཇུག་ལྡོག་གི་ལམ་སྟོན་དང༌། བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་གྱི་འགག་རྩ་དང་འབྲེལ་བའི་བཀའ་བསྩལ་བ་ལས་བཙན་བཀའ་བཏང་བ་དང་གཞི་མེད་སྒྲོ་བཀུར་གྱིས་དམ་བསྒྲགས་གནང་པ་བློ་གཟུ་བོར་གནས་པ་སུ་ཞིག་ལ་ཤོད་རྒྱུ་མེད། ལྷག་པར་དུ་ཕ་བོང་ཁ་རིན་པོ་ཆེ་དང་སྐྱབས་རྗེ་ཁྲི་བྱང་རིན་པོ་ཆེ་རྣམ་གཉིས་ལ་མཚོན་ནའང༌། “སྐྱབས་རྗེ་ཕ་བོང་ཁ་རིན་པོ་ཆེ་བླ་མ་བསམ་གྱི་མི་ཁྱབ་པ་རེད། དངོས་གནས་ལམ་རིམ་དང་བློ་སྦྱོང་གི་བསྟན་པའི་བདག་པོ་ཧེ་རུ་ཀ་དངོས་གནས་ཧ་ལས་དགོས་པ་ཞིག་ཡིན། འགའ་ཤས་ནས་བསྐུར་འདེབས་ཞུ་གི་འདུག་པ་དེ་ནི་ནོར་འཁྲུལ་རེད།” ཅེས་དང༌། “སྐྱབས་རྗེ་ཁྲི་བྱང་རིན་པོ་ཆེ་ཕལ་ཆེར་ཇོ་བོ་རྗེ་དཱི་པམ་ཀ་རའམ་མར་མེ་མཛད་ཀྱི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་ཡིན་པ་གསལ་པོ་བྱུང༌། བསམ་གྱི་མི་ཁྱབ་པ་རེད། འོན་ཀྱང་དོལ་རྒྱལ་བསྟེན་གནང་བ་དེ་ནོར་བ་ལས་ཡང་དག་པ་རེད་ཅེས་སྒྲུབ་ཐབས་མེད།” ཅེས་དང༌། “བླ་མ་ཡབ་སྲས་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སྐུ་ཆེ་བའི་ཡོན་ཏན་དང༌། མཛད་པ་འཕྲིན་ལས་རྒྱས་ཡུལ་ནི་ལམ་རིམ་བློ་སྦྱོང་དང༌། འཁོར་ལོ་སྡོམ་པའི་ཡབ་བཀའ་ཡུམ་བཀའ་འདི་དག་ཡིན་ཅིང༌། དོལ་རྒྱལ་གྱི་སྐོར་འདི་ཕལ་པ་ཞིག་ལས་མཛད་པའི་གཙོ་བོ་མིན། ཞེས་དངོས་འབྲེལ་གྱི་གནས་སྟངས་གང་ཡིན་པ་ཇི་བཞིན་གསུངས་པ་མ་གཏོགས། མ་ཡིན་ཡིན་ཚུལ་དང་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ཚུལ་གྱི་གཞི་མེད་སྐྱོན་འཛུགས་སྒྲོ་བཀུར་གྱི་མཐའ་དང་བྲལ་བའི་རང་བཞིན་དུ་གསུངས་པ་ནས་རང་དབང་མེད་པའི་བཙན་བསྐུལ་གནང་བར་སྒྲོག་པའི་ཁྱེད་ཀྱི་རུས་སྦལ་གྱི་སྤུ་དེ་གང་ན་གདའ། ཡང་ “རྒྱ་གར་དུ་ཤུགས་ལྡན་ལ་མཆོད་པ་ནི་ཁྲིམས་དང་འགལ་བར་བསྒྲགས་” ཟེར་བའང་བདེན་པ་རྩ་བ་ནས་མིན་གཤིས། དེ་ནི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ྋགོང་ས་མཆོག་ལ་གཞི་མེད་ངན་ཁག་འགེལ་ཐབས་ཀྱི་བྱུས་ངན་བཀྲམས་པ་འབའ་ཞིག་ལས་གནད་དོན་ངོ་མ་དྷི་ལི་རྒྱ་གར་གཞུང་གི་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཁང་ནས་གཞི་རྩ་མེད་པར་ངོས་འཛིན་གྱིས་ཁ་མཆུ་ངོས་བཞེས་མ་གནང་བ་མ་གཏོགས། ལྷ་མི་སྲུང་སྐྱོབ་ཚོགས་པར་(དོལ་རྒྱལ་ཚོགས་པ་) གྲགས་པས་གཞིས་བྱེས་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད། འཇིག་རྟེན་ཞི་བདེའི་དེད་དཔོན་ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ཁྲིམས་སར་བསྐྱལ་བ་ཡོངས་གྲགས་ཡིན། ཁྭ་ཏས་མི་གཙང་ཟོས་པའི་མཆུ། །ས་གཙང་དག་ལ་འབད་ནས་ཕྱིས། །གསུངས་པ་ཅིས་མི་བདེན་ཨང༌།
མགོན་པོ་མཆོག་ནས་བོད་སྐྱོང་ལྷ་སྲུང་གནས་ཆུང་ཆོས་རྒྱལ་ཆེན་མོའི་བཀའ་ལུང་ཙམ་ལ་ཆ་བཞག་མ་གནང་བར་ྋགོང་ས་སྐུ་ཕྲེང་ལྔ་པ་ཆེན་པོས་དབུས་ཁྲི་ཆེན་ངག་དབང་མཆོག་ལྡན། ལྕང་སྐྱ་རོལ་པའི་རྡོ་རྗེ། ཡོངས་འཛིན་ཡེ་ཤེས་རྒྱལ་མཚན། ཕུར་ལྕོག་ངག་དབང་བྱམས་པ། པཎ་ཆེན་ཡོངས་འཛིན་དཀའ་ཆེན་ཨང་ཉི་མ། པཎ་ཆེན་བསྟན་པའི་དབང་ཕྱུག པཎ་ཆེན་བསྟན་པའི་ཉི་མ། རྗེ་གུང་ཐང་རིན་པོ་ཆེ་སོགས་དང༌། དེ་བཞིན་རྒྱལ་བ་ཀརྨ་པ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་དང་བཅུ་དྲུག་པ། སྨིན་གླིང་ལོ་ཆེན་དྷརྨ་ཤྲི། ཆོས་རྒྱལ་གཏེར་བདག་གླིང་པ། རྡོ་བྲག་རིག་འཛིན་པདྨ་འཕྲིན་ལས། ཨེ་ཝྃ་ཁང་གསར་མཁན་ཆེན་ངག་དབང་བློ་གྲོས་གཞན་ཕན་སྙིང་པོ། ཨཝྃ་ཁང་གསར་མཁན་པོ་ངག་དབང་ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ། ངོར་ཀླུ་ལྡིང་མཁན་པོ་འཇམ་དབྱངས་ཐུབ་བསྟན་ལུང་རྟོགས་རྒྱལ་མཚན་སོགས་ཆོས་བརྒྱུད་རིས་མེད་ཀྱི་ཚད་ཐུབ་བླ་མ་སྐྱེ་ཆེན་དུ་མ་ཞིག་གིས་དོལ་རྒྱལ་དམ་བསྒྲགས་མཛད་པའི་གསུང་རྣམ་སོགས་ལོ་རྒྱུས་གཞིར་མཛད། མགོན་པོ་གང་ཉིད་ནས་ཀྱང་ལོ་ནས་ལོ་སྦྲེལ་ཏེ་བརྟག་ཐབས་སྣ་ཚོགས་པ་ནས་རྟོག་ཞིབ་མཐིལ་ཕྱིན་གནང་སྟེ་དཔྱད་གསུམ་རྣམ་དག་གིས་བོད་བསྟན་སྲིད་དང་སྐྱེ་འགྲོ་སྤྱི་སྒེར་གང་ལའང་དོལ་རྒྱལ་བསྟེན་པས་ཕན་ལས་གནོད་ཆེ་བ་འཁྲུལ་བྲལ་ངེས་པ་བརྙེད་པ་བྱུང་སྟེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་རིན་པོ་ཆེ་སྤྱི་དང༌། བོད་ཀྱི་བསྟན་སྲིད་སྐྱེ་འགྲོའི་འཕྲལ་ཕུགས་བདེ་ཐབས་ཁོ་ནར་དགོངས་ཏེ་ྋརྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་ལྔ་པ་དང་བཅུ་གསུམ་པའི་མཛད་འཕྲིན་གྱི་འཕྲོ་བདེན་སྤོབས་ཀྱིས་སྐྱོང་གནང་བ་ཞིག་ཡིན།
༢༽ཡང་བསོད་རིན་གྱིས་ “ཁོས་ (ྋགོང་ས་མཆོག) དེ་ལྟར་བསྒྲགས་ཏེ་དུས་ཚོད་རིང་པོ་མ་སོང་བར་བོད་དུ་ཁོའི་རྗེས་འབྲངས་པས་ཆོས་རྒྱལ་ཤུགས་ལྡན་གྱི་སྐུ་ཁ་ཤས་གཏོར།” ཞེས་ཟེར་བ་ནི། བོད་ནང་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་དོན་དུ་རྒྱལ་གཅེས་པ་དག་གིས་སྐུ་ལུས་གཞུགས་སུ་འབུལ་བས་མཚོན་ལས་འགུལ་གང་ཞིག་བྱས་པ་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཏྭ་ལའི་བླ་མ་དང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་བརྒྱུད་བསྐུལ་བྱས་པ་ཞེས་བསྙོན་འཛུགས་བྱས་པ་དང་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་ལས་དོན་ངོ་མ་རྒྱ་གར་ནང་ཡོད་པའི་དོལ་རྒྱལ་ཚོགས་པས་བོད་ནང་འབྲེལ་བ་བྱས་ཏེ་བོད་ནང་གི་དོལ་རྒྱལ་བསྟེན་མཁན་ཚོ་དང་མཉམ་དུ་རྒྱ་ནག་གུང་ཁྲན་ཏང་ལ་རྒྱབ་རྟེན་བཅོལ་ཏེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དོལ་རྒྱལ་བསྟེན་མཁན་ཚོ་བདག་པོ་དང་དམིགས་བསལ་ལྟ་རྟོག་ཀྱང་བྱེད་པ་མ་ཟད། དགོན་པ་ཁག་ལ་ཏཱ་བླའི་བླ་མས་ཆོས་དད་རང་མོས་གཏོར་བཤིག་གཏོང་གི་ཡོད། དོལ་རྒྱལ་བསྟེན་དགོས་ཆོས་དད་རང་མོས་རེད། ཅེས་རྒྱུད་སྐུལ་དང༌། ལྷག་པར་བསམ་ཡས་སུ་ལོ་ཤས་གོང་གཱུ་རུ་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་གསར་དུ་བཞེངས་པ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་དང་དེ་བཞིན་གྱི་གཱུ་རུའི་སྐུ་གཞན་དག་བཤིག་པ་དང་རྫས་མེས་གཏོར་བའི་གནས་ལུགས་ར་འཕྲོད་འཕེར་ངེས་ཡོད། རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་གྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་པ་ཐེངས་དྲུག་པ་ཐུག་འཕྲད་སྐབས་ཀྱང་ཏཱ་བླའི་བླ་མས་ཤུགས་ལྡན་དམ་བསྒྲགས་བྱས་པ་དེས་ཆོས་དད་རང་མོས་གཏོར་བཤིག་གཏོང་གི་ཡོད་རེད་ཅེས་སྐྱོན་བརྗོད་ཞུས་ཡོད། གཞན་ཡང་མཁས་དབང་ཚེ་བརྟན་ཞབས་དྲུང་གིས་མཛད་པའི་ཨ་ལགས་འཇིགས་མེད་དམ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་མཐར་ནང༌། “སྐུ་ཞབས་ཕ་བོང་ཁ་རིན་པོ་ཆེའི་ཞལ་སློབ་ཁ་ཤས་ནས་གསར་རྙིང་གི་གྲུབ་མཐའ་ཆེན་པོ་རྩོད། པདྨ་འབྱུང་གནས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཞི་ཁྲོའི་ལྷ་བཤིག བཛྲ་གཱུ་རུ་བཏོན་ན་ཕན་ཡོན་མེད་ཚུལ། པདྨ་བཀའ་ཐང་སོགས་མེ་ཆུར་སྦྱངས་པ་ལ་སོགས་པའི་ལོག་སྤྱོད་མང་པོ་དང༌། མ་ཎི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དང་གཤིན་པོའི་བདུན་ཚིགས་འཛིན་རྒྱུ་སོགས་དགོས་པ་མེད་ཚུལ་མང་པོ་བཤད་ནས་སྐྱེ་བོ་དག་ལོག་ལྟའི་གནས་ལ་འགོད་པ་དང༌། རྒྱལ་པོ་ཤུགས་ལྡན་སྐྱབས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་འཛིན། ལྷོ་རྒྱུད་ཀྱི་དགོན་ཆུང་འགའ་ཞིག་གི་གྲྭ་པ་མང་པོས་ཤུགས་ལྡན་བབས་པ་ཡིན་ཞེས་ཕྱོགས་མཐའ་དག་ཏུ་སྨྱོ་རྒྱུགས་བྱས་ནས་རྟེན་གསུམ་བཤིག་བཅོམ་རང་མཚང་མང་ཞིང༌། ྋརྗེ་རྒྱལ་བ་གཉིས་པ་ཙོང་ཁ་པའི་བསྟན་པ་ལ་རྨ་འབྱིན་ཆེན་པོར་འདུག” ཅེས་སོགས་འཁོད་ཡོད་པ་བཅས་ནས་གཏོར་བཅོམ་བྱེད་མཁན་སུ་ཡིན་དངོས་ར་འཕྲོད་ཐུབ་པ་ཡིན། རྒྱ་གར་ནང་གསོད་སྲེག་རྡུང་རྡེག་འཇིགས་སྐུལ་ཅི་འདྲ་ཞིག་བྱས་པ་སྦ་ཐབས་མེད་པས་ཀུན་གྱིས་མ་ཤེས་པ་མེད༌། ད་དུང་ྋམགོན་པོ་མཆོག་ལ་ཞལ་འཕང་ལག་ཕྱིས་བྱེད་པ་ནི་ལེགས་བཤད་དུ། སྐྱེ་བོ་ངན་པས་རང་གི་སྐྱོན། །གང་ཡིན་གཞན་ལ་འགོད་པར་བྱེད། །གསུངས་པ་ལ་ངེས་པ་བརྙེད་པ་བྱུང༌།
༣༽བསོད་རིན་གྱི་རྩོམ་ཡིག་དེ་གའི་ནང་ “ཏཱ་ལའི་བླ་མས་ད་དུང་རྒྱལ་ཆེན་ཤུགས་ལྡན་བསྟེན་མཁན་ཚོ་རྒྱ་གར་གྱི་བོད་མིའི་སྨན་ཁང་དུ་ཡོང་མི་ཆོག་པར་བྱས།” ཞེས་འདུག་པ་ནི་དངོས་གནས་ཟེར་རྒྱུས་འཕོང་སྟེ་མུན་ནག་འདོམ་འཇལ་ལྟར་ྋམགོན་པོ་མཆོག་ལ་ཞལ་འཕངས་བྱེད་པ་ལས་མ་འདས་གཤིས། ཤུགས་ལྡན་བསྟེན་མཁན་རང་ཉིད་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ལས་འགན་མ་སྒྲུབ་པས་ཐོབ་ཐང་ལོངས་སུ་སྤྱོད་དབང་འདོད་པ་དང་ལེན་གྱིས་དོར་བ་དང༌། རང་བློ་རང་ལ་ལྐོག་ཏུ་མ་གྱུར་པས་ངོ་ནོངས་ཏེ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཁེ་ཕན་ལེན་སྤོབས་མ་བྱུང་བ་ཡིན་ན་དེ་དག་གི་འགན་དཀྲི་ྋགོང་ས་མཆོག་དང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་འགེལ་སྟངས་མེད། སྤྱི་སྒྲིག་ལྟར་ཡོང་ན་སུ་ཞིག་ལ་བོད་མི་སྤྱི་མཚུངས་ཐོབ་ཐང་སྤྲད་པ་མ་གཏོགས་དོལ་རྒྱལ་བསྟེན་མཁན་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་སྨན་བཅོས་ལྟ་ཅི། ཤེས་ཡོན་སོགས་ཐོབ་ཐང་གང་ཡང་བཀག་པ་བྱུང་མྱོང་མེད། ཁྱེད་ཀྱིས་མ་ཤེས་པ་ག་ལ་ཡིན་ནའང་མ་ཤེས་པའི་དབང་དུ་བཏང་སྟེ་དཔེ་མཚོན་ཙམ་དུ་བརྗོད་ན། དོལ་རྒྱལ་བསྟེན་མཁན་སྤྱི་བཏང་བ་ལ་བོད་མིའི་ཁེ་ཕན་བཀག་པ་ག་ལ་ཡོད། མཐའ་ན་འཆི་མེད་ཚེརིང་ལགས་སུ་ཞིག་ཡིན་པ་ཡོངས་གྲགས་ཡིན་ནའང་ཕྱི་བསྐྱོད་ལག་ཁྱེར་སེར་པོ་བཟོ་རྒྱུའི་བཀའ་ཤག་གི་རྒྱབ་གཉེར་ཞུས་སྐབས་སྤྱི་མཚུངས་སྤྲད་པ་མ་གཏོགས་ཀ་ཀོར་གང་ཡང་བྱས་མེད་པ་དོ་བདག་ནས་དོན་རྟོགས་ཡིན།
༤༽ ཡང་བསོད་རིན་གྱིས་ྋགོང་ས་མཆོག་ལ་ “ཁོས་ད་དུང་ཁྲིམས་བཏོན་ཏེ་རྒྱལ་ཆེན་ཤུགས་ལྡན་མཆོད་མཁན་དག་བོད་མི་གཞན་ལས་དགར། ” ཞེས་ཟེར་བ་འདི་ནི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་འགྲོ་སྟངས་ཡེ་ནས་མ་ཤེས་ཐོག་གང་དྲན་མུན་ནག་མདའ་འཕེན་གྱིས་ྋགོང་ས་མཆོག་ལ་གཞི་རྩ་བྲལ་བའི་མཚན་སྨོད་ཞུ་བ་དང་དམིགས་ཡུལ་ད་ལྟའང་འཇིགས་སྣང་གིས་དོལ་རྒྱལ་འཇོག་མ་ནུས་ཏེ་ཁུ་སིམ་མེར་བསྟེན་སྡོད་མཁན་གྱི་རིགས་ཤིག་ཡོད་སྲིད་པ་དེ་དག་མགོ་བོ་རྨོངས་སུ་འཇུག་པ་ནས་བསླུ་བྲིད་ཐུབ་ཐབས་ཡིན་ངེས།
ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་སྐུ་རྐྱང་གིས་ཐུགས་བརྩོན་ལྷོད་མེད་མུ་མཐུད་གནང་པ་ཁོ་ནའི་དྲིན་ལས་ད་ལྟ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དོན་དམ་གྱི་རང་དབང་དང༌། འདྲ་མཉམ། དྲང་བདེན། ཆིག་སྒྲིལ་ལྡན་པའི་མང་གཙོའི་ལམ་སྲོལ་ཚད་ལྡན་བྱུང་བ། ལྷག་པར་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་གཏན་ལ་ཕབ་པ་ནས་བཟུང་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་རང་འདོད་ཀྱིས་ལོགས་སུ་ཐོན་པ་ཕུད་གཞན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་ཁྱབ་པའི་ཁྲིམས་གཏན་ལ་འབེབས་རྒྱུའི་དབང་ཚད་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ལ་མ་གཏོགས་ྋགོང་ས་མཆོག་ལ་མེད། དེས་ན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་དོན་ཚན། ཚིག་གཞི་གང་དུ་དོལ་རྒྱལ་བསྟེན་མཁན་བོད་མི་གཞན་ལས་དགར་བ་ཞིག་གསལ་འདུག་གམ། ཡང་ན། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་དོལ་རྒྱལ་དང་འབྲེལ་བའི་ཕྱི་ལོ་༡༩༩༦ ལོར་དོན་ཚན་ ༨ ཅན་ཞིག་དང༌། ༡༩༩༧ ལོར་དོན་ཚན་ ༡༡ ཅན་གྱི་དྲོས་ཆོད་ཁག་གཉིས་བཞག་ཡོད་པ་ནི་ཁྲིམས་མིན་གཤིས། དེ་གཉིས་ཀྱི་དོན་ཚན་གང་དུའང་དངོས་དོན་ངོ་སྤྲོད་དང་ལམ་སྟོན་ཞུ་ཕྱོགས་ཚད་ལྡན་ཡོངས་ཐབས་ལས་དོལ་རྒྱལ་བསྟེན་མཁན་བོད་མིའི་ཁོངས་ནས་ལོགས་སུ་དགར་བ་ཞིག་ཚིག་ཟུར་ཙམ་ལའང་མེད་པ་ཀུན་གྱི་བློ་ཆོད་ཡིན། ཡོད་ན་ཀུན་ལ་ར་སྤྲོད་ཐུབ་པ་ཞིག་དགོས་པ་མ་གཏོགས་སྟོང་གཏམ་བྱེད་པ་ནི་བཞད་བགད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན།
༥ གཞན་ཡང་ཅ་ཅོ་མང་དག་ཅིག་འདུག་པ་ནི་བྱེ་མའི་ཕྱང་བུ་འདྲ་བར་གཏམ་རྙོག་འབའ་ཞིག་དང༌། ཞེ་སྡང་མི་བཟོད་པའི་ཚིག་ངན་ཞེ་ཅིག་སྐྱུག་པ་ལས་ཤེས་པ་རང་བཞིན་པའི་མུ་ཅོར་ཙམ་གྱི་གསལ་བཤད་ལན་འདེབས་འོས་པའི་གོ་རྒྱུ་ཞིག་མ་མཆིས་མོད་ཀྱང༌། དེ་ལ་རྗེ་ས་པཎ་གྱིས། སྐྱེ་བོ་དམ་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས། །སྐྱེ་བོ་དམ་པ་ལྷག་པར་སྒྲོག །མ་ལ་ཡ་ཡི་ཙནྡ་དྲི། །རླུང་གིས་ཕྱོགས་བཅུར་རྒྱས་པར་བྱེད། །ཅེས་དང༌། ཡོན་ཏན་ལྡན་ན་སྐྱེ་བོ་ཀུན། །མ་བསྡུས་པར་ཡང་རང་ཉིད་འདུ། །དྲི་ལྡན་མེ་ཏོག་རྒྱང་རིང་ཡང༌། །བུང་བ་སྤྲིན་གྱི་ཚོགས་བཞིན་འཁོར། །ཞེས་ལེགས་བཤད་དུ་གསུངས་པ་ལན་གྱི་ཚུལ་དུ་བྱས་ན་ཅིས་ཀྱང་དོན་མཐུན་པར་སྣང༌། འོན་ཀྱང་ཀློག་པ་པོ་རྣམས་ཀྱི་མཁྱེན་རྟོགས་སུ་བསོད་རིན་གྱི་ངན་སྐྱུག་ཇི་བཞིན་པ་འདིར་འགོད་པར་བྱ་བ་ལ་ “ཁོས་(ྋགོང་ས་མཆོག)ནུབ་ཕྱོགས་དང་ཨེ་ཤ་ཡའི་གསར་འགྱུར་ལས་ཁུངས་ལེགས་པར་སྤྱད་དེ་བོད་མི་སྤུན་ཟླ་ཚོ་དང་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་ཁ་ལོ་བསྒྱུར། ཏཱ་ལའི་བླ་མས་བོད་མི་ཚོ་དང་ནུབ་ཕྱོགས་པ་ཚོར་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྐོར་གྱི་ཆ་འཕྲིན་བརྒྱུད་སྤེལ་བྱས་པ་མི་འདྲ། ནུབ་ཕྱོགས་གསར་འགྱུར་ལས་ཁུངས་དག་གིས་གནས་ཚུལ་འདི་རིགས་མི་ཤེས་པ་ག་ལ་སྲིད། འོན་ཀྱང་ནུབ་ཕྱོགས་གསར་འགྱུར་ལས་ཁང་དག་གིས་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་པ་མ་གཏོགས་ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་དམར་རྗེན་དུ་མི་གཏོང་བ་གང་ཡིན་མ་ཤེས། ཏཱ་ལའི་བླ་མར་ནོ་པེར་ཞི་བདེའི་བྱ་དགའ་ཐོབ་དོན་ཀྲུང་གོའི་སྲིད་གཞུང་གིས་གནམ་བདེ་སྒོ་མོ་ཆེའི་ཐང་ཆེན་དུ་སློབ་མའི་ཟིང་འཁྲུག་གཞོལ་འཇགས་སུ་བཏང་པས་ཡིན་པ་དང༌། ཨ་མེ་རི་ཁས་ཁོ་(ྋགོང་ས་མཆོག)ལ་རྒྱལ་ཚོགས་གསེར་གྱི་རྟགས་མ་སྤྲད་དོན་ཀྲུང་གོ་འཕེལ་རྒྱས་ཕྱིན་པར་རྡུང་གདེག་གཏོང་ཆེད་ཡིན་པ་ཀུན་གྱིས་མཁྱེན་གསལ་ལྟར་རེད། འདི་དག་ཡོད་ཚད་ལས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་ནུབ་ཕྱོགས་སྟོབས་ཤུགས་ཀྱིས་ཁ་ལོ་བསྒྱུར་པ་གསལ་བཤད་བྱས།” ཞེས་པ་འདི་ལགས།
སྐབས་ཀྱི་རྩོམ་དུ་གྲགས་པ་དེར་མ་གསལ་རུང་ཞར་བྱུང་ཚུལ་དུ་ཅུང་ཞིག་གླེང་བར་བྱ་བ་ལ། ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོའི་ཚད་མ་གསུམ་སྐྱོན་དང་བྲལ་བའི་མ་རིག་རྨོངས་མུན་གསལ་བའི་བླང་དོར་ལམ་སྟོན་ལ་ཡི་རངས་བློ་གཏད་མེད་ནའང་གཤམ་དུ་འགོད་རྒྱུ་འདི་ལ་ལན་ཅི་ཞིག་ཡོད། ཕ་བོང་ཁ་རིན་པོ་ཆེས་ྋགོང་ས་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་ཞུ་སྙན་འདི་ལྟར། “གུས་འབངས་ཕ་བོང་ཁའི་སྐྱེས་མིང་པ་ནས་ཞུ་བ།” ཞེས་སོགས་ནས་ “གུས་འབངས་པའི་མ་རྒན་དེ་ཉིད་ནས་ཤུགས་ལྡན་སྐྱེས་མའི་བརྒྱུད་ཀྱི་ལྷ་ཡིན་ཚུལ་གྱིས་ད་བར་བསྟེན་གསོལ་བྱ་དགོས་བྱུང་ཡང༌། ཕྱིན་ཆད་རང་ནོངས་ལ་འགྱོད་སྡོམ་དྲག་པོས་བསྟེན་གསོལ་བསྐང་འཕྲིན་ནམ་ཡང་མི་ཞུ་བ་ཞེ་དམ་ཤུགས་དྲག་སྙིང་དབུས་སུ་གུས་བཅངས་ཞུས་ཆོག་པ།” ཞེས་ཕ་བོང་ཁ་རིན་པོ་ཆེ་རང་ཉིད་ནས་གང་གི་སྐྱེས་མའི་སྐྱེས་ལྷ་ཡིན་ཚུལ་གྱི་བསྟེན་པ་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པ་མ་གཏོགས། རི་བོ་དགེ་ལྡན་པའི་བསྟན་སྲུང་ཡིན་པ་ཞིག་ཚིག་གི་ཟུར་ཙམ་དངོས་ཤུགས་བརྒྱུད་གསུམ་དུ་གསུངས་པ་ཞིག་མེད་ན། དགེ་ལྡན་པའི་བསྟན་སྲུང་དུ་ཕ་བོང་ཁ་རིན་པོ་ཆེས་བཀའ་བསྒོས་གཉེར་དུ་གཏད་མེད་པ་རིན་པོ་ཆེའི་རྣམ་ཐར་དོན་ལྡན་ཚངས་པའི་དབྱངས་སྙན་ཞུ་བ་དེ་ཉིད་དུ་གསལ་བའི་སྙན་ཞུའི་ཚིག་དོན་འདི་ནས་རྟོགས་ཐུབ། འོ་ན་རྗེ་རྒྱལ་བ་ཙོང་ཁ་པའི་བསྟན་པ་སྲུང་བར་ཚད་ཐུབ་ཀྱི་བླ་མ་སྐྱེ་ཆེན་དམ་པ་སུ་ཞིག་གིས་བཀའ་བསྒོས་གཉེར་དུ་གཏད་པའི་རྒྱབ་རྟེན་ཚད་མ་ཞིག་ཡོད།
ལྷག་པར་དོལ་རྒྱལ་བསྟེན་སྟངས་འདི་རིགས་ཀྱིས་སྐྱབས་འགྲོའི་བསླབ་བྱ་དང་འགལ་བ་ཡང་ཕ་བོང་ཁ་རིན་པོ་ཆེ་རང་ཉིད་ནས་ཞུ་སྙན་དེ་གའི་ནང་དུ་ “སྐྱབས་འགྲོའི་བསླབ་བྱ་དང་ནང་འགལ་བྱུང་བ་སོགས་དེང་ཕན་ཞུ་འཛོལ་ཅི་མཆིས་དམན་ལ་ལྷག་པར་བརྩེ་བའི་མགོན་པོ་མཆོག་ནས་བརྩེ་ཆེན་བྱམས་གཟིགས་ཀྱིས་ལྷ་དགོངས་གསལ་དྭངས་བརྩེ་བས་གཟིགས་པ་མཁྱཻེཻན། མཁྱེན། ཞེས་ངོས་བཞེས་གཙང་མ་གནང་འདུག་ན་དེ་བས་ལྷག་ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོའི་བཀའ་སློབ་ལམ་སྟོན་གྱི་རྒྱབ་རྟེན་ཅི་ཞིག་དགོས། དེ་བས་ན་ལེགས་པར་སོམས་དང་སོམས་དང་ཕྱི་མའི་ལམ་བུ་མ་ནོར་ཡང་དག་འཚོལ་དང་ཨང༌། ཞེས་ཐུབ་བསྟན་ལུང་རིགས་འབོད་པ་ཡིས།། །།
སྐུ་ངོ་ཐུབ་ལུང་གློ་བུར་དུ་གཉིད་ལས་སད་དེ། བོད་ཞེན་དང་༧གོང་ས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་གུས་བརྩི་ཡོད་མདོག་གིས། ཅིག་ཅིག་མིག་མིག་བཤད་ཀྱིན་ཡོད་པ་དེ། མཐར་དེད་ན་ལོ་གཉིས་ཀྱི་རྗེས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་ངམ་བཀའ་ཁྲིའི་འོས་ཤོག་གི་རྨི་ལམ་སྐྱིད་པོ་ཞིག་རྨིས་བཞིན་ཡོད་པ་གསལ་བོ་རེད།
དེ་ལ་ཁྱད་པར་མི་འདུག་མོད། བོད་མི་མང་གི་སྐུ་ཚབ་ཅིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་ཁ་དྲང་ཁོག་དྲང་ཞིག་བྱེད་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེ་སྙམ་མོ།།
བསོད་རིན་གྱི་སྐོར་ལ་མང་ཙམ་ཤེས་འདོད་ཡོད་པས་་་་་
༑འཕགས་ཡུལ་རང་བཞིན་སྐད་ཀྱི་སྒྲ་ཕབ་གུ་ཡངས་སུ་བརྗོད་ན་འདི་ལྟ་སྟེ།
ཨདྷརྣིཡམནྟིརིཇི། རཱཇནིཏིམེཧོཀར། བིདྦནཀིཀརྱམེཤམིལཧོཀར། ལེཁཨུལེཁཀརནམཱཧཀརྱཧཻ། སཱདྷུ། སཱདྷུ། པུཇརིཅནྡ།།
ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་བཀའ་ཟུར་མཆོག །
སྲིད་ལ་འཇུག་བཞིན་རྩོམ་འབྲི་སོགས།།
མཁས་པའི་བྱ་བ་རྒྱུན་སྐྱོང་མཛད།།
གུན་ཌ་བིད་བན་རྣམ་དབྱེ་འབྱེད།།
(གུནྜབིདྦན)
༸དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ནང་ན།། སྟག་འདྲ་གཟིག་འདྲ་མང་ཡང།། སྟག་ཁྲོས་གཟིག་ཁྲོས་གནང་རྒྱུར།། ཐུགས་སྤོབས་ཡོད་ས་མ་རེད།།
༸རྒྱལ་བའི་ཞབས་སུ་བཅར་དུས།། ཡིན་མདོག་སྣ་ཚོགས་ཞུ་ཡང།། གསལ་བཤད་གནང་དགོས་ཐུག་དུས།། གང་ག་ཐུགས་བྲེལ་མིན་འགྲོ།
༸རྒྱལ་བའི་ཆིབས་ཞིབས་འབྲངས་དུས།། སྐྱ་སེར་འཚང་ཁ་ཤིག་ཤིག། རྒྱ་དང་འདྲེ་ལ་ཐུག་དུས།། འཚང་ཁ་རླུང་གིས་འཁུར་འདྲ།།
༸རྒྱལ་མཆོག་དགོས་འདོད་ཀུན་འབྱུང།། བཞེས་ཀྱང་འཛད་དུ་མེད་པས།། སྟག་གཟིག་དོམ་དྲེལ་དཀྱིལ་ནས།། ད་ནི་ཐར་ས་མ་རེད།།
དོལ་རྒྱལ་དམ་སྲི་འབྱུང་བོ།། དགག་པ་བསྟན་པའི་དོན་ཡིན།། སྟག་གཟིག་དོམ་དྲེལ་གསོས་ཀྱང།། ཕན་པའི་བྱས་རྗེས་མ་མཐོང།།
དང་པོར་བཀའ་ཟུར་མཆོག་ལ་འཚམས་འདྲི་དང་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་འདོད་ཡོད། དོལ་རྒྱལ་འདྲེ་ངན་འདིའི་སྐོར་༸གོང་ས་མཆོག་དང་སྐྱེས་ཆེན་དག་གི་ལམ་སྟོན་ལས་གསལ་བོར་ཤེས་རང་མགོ་ཐོན་ཙམ་ཡོད། ཡིན་ནའང། ང་ལ་དོགས་པ་ཟེར་ན་མི་འདོད་པ་ཞིག་ཡོད། དེ་སོར་སྐྱེས་ཟེར་ན་འདྲ། མི་ཕལ་བ་ཡིན་པས་ནམ་ཡང་དེ་ལྟར་འདོད་ཀྱི་ཡོད།
ངས་བལྟས་ན་༸རྒྱལ་བ་བཅུ་གསུམ་དང་བཅུ་བཞི་པ་གཉིས་ཀའི་སྐུ་རིང་ལ་དོལ་རྒྱལ་སྐོར་རྙོག་དྲ་ཚ་རུ་གཏོང་ཕ་བོང་ཁ་དང་ཁྲི་བྱང་གཉིས་རེད། ཁོང་གཉིས་ངེས་པ་དོན་ལ་ཅིག་ཅིག་རེད། ཉིག་ཉིག་རེད་ཟེར་ཡོང་དུས་དེ་རྩ་བ་ཉིད་ནས་ཁས་ལེན་འདོད་མེད། ཕ་བོང་ཁས་བཅུ་གསུམ་པ་ཆེན་པོ་གཤེགས་རྗེས་གཟས་ནས་ཁྱད་གསོད་བྱས་པ་ལྷ་སའི་པར་མར་གསལ་བ་དེ་དང། དེའི་རྐྱེན་ཁོང་གི་སྐུ་ཚེ་སྨད་ཙམ་མ་ཟད། སྤྱིར་སངས་རྒྱས་བསྟན་པར་བཀྲ་མ་ཤིས་པ་བྱུང་བ་ཚང་མས་ཁས་མི་ལེན་རང་ལེན་རེད། དེ་བཞིན་ཁྲི་བྱང་རེད། ཁྲི་བྱང་འདི་ངས་བསམས་ན་དོལ་རྒྱལ་གཅིག་པུ་མ་རེད། ཕྱོགས་མང་པོར་མི་རྙོག་དྲ་ཚ་བོ་ཞེ་དྲག་ཅིག་འདུག དཔེར་ན་སྡེ་པ་གཞུང་གི་སྐུ་དྲག་རྒྱལ་ཚོང་བ་རེ་འགའ་དང་མཉམ་དུ་འཁྲབ་བཞག་པ་མང་པོ་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཡོན་ཏན་ཅན་དང་མཁས་པར་ཕྲག་དོག་བྱེད་པ། བྱ་བྱེད་མང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་གསལ་བས་མ་ཟད། ད་ལྟ་ད་དུང་ཡང་ཁོང་གི་གྲིབ་ནག་གིས་༸རྒྱལ་བ་བཅུ་བཞི་པའི་བསྟན་པ་སེམས་ཅན་བརྩེ་བར་སྐྱོང་བའི་མཛད་འཕྲིན་ལ་གནོད་ཀྱི་ཡོད་པ་འདིའང་མིག་མཐོང་རེད། དེའི་ཕྱིར་ཧེ་རུ་ཀ་འདི་འདྲ་ཞིག་ཡོང་ཤེས་ཀྱི་མ་རེད་ལ། ང་ཚོ་ཕལ་བ་བློ་གཟུ་བོར་གནས་པ། ཤེས་ཡོན་ལ་དགའ་བ་དག་གིས་ཀྱང་དོལ་རྒྱལ་གྱི་སྐོར་འདི་ནས་༸གོང་ས་སྐུ་ཕྲེང་སྔ་ཕྱི་གཉིས་དང། ཁྲི་ཆེན་ངག་དབང་མཆོག་ལྡན་སོགས་ཚད་མའི་སྐྱེས་བུ་འདི་དག་ལ་ཅ་སུན་པོ་དང་བར་ཆད་མང་པོ་བཟོ་མཁན་གཏེ་བོ་ཕ་བོང་ཁ་དང་ཁྲི་བྱང་གཉིས་ཡིན་བསམས་བསྡད་ཡོད། ཁྲི་བྱང་གི་གྲིབ་ནག་གིས་ལྡན་པ་བློ་ཆོས་ཀྱིས་ཀྱང་འདྲ་མིན་གནང་སྟེ་༸གོང་ས་ཆེན་པོ་ཐུགས་ཕམ་བྱུང་བ་ཡོངས་གྲགས་རེད། གནད་དོན་འདི་འདྲ་མང་པོར་བལྟ་དུས། ངེས་པ་དོན་ལ་ཅིག་དང། ཅིག་ཅིག་ཅིག་ལ་ཅིག་གསུངས་པ་དེ་རྩ་བ་ཉིད་ནས་ཁས་ལེན་གནང་ཐུབ་ཀྱི་མི་འདུག དཔེར་ན་ཁྲི་བྱང་གིས་ཕ་བོང་ཁའི་ལོ་རྒྱུས་བཟོ་བཅོས་བྱས་པ་དེ་གཅིག་པུས་ཀྱང་སེམས་བརྒྱུད་ལ་ཞེད་སྣང་ལངས་པ་ཞིག་མ་རེད་དམ། ངས་བསམས་ན། བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་སྐྱེས་བུ་དམ་རིམ་བྱོན་ནང་དངོས་གནས་དྲང་གནས་ཆོས་དོན་སེམས་ལ་སིམ། ཉམས་ལེན་གནད་ལ་སྨིན། བླ་མ་དང་ཡི་དམ་གྱིས་ཐུགས་བརྩེས་མ་དོར་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་བདག་མེད་དང། སྟོང་ཉིད། བྱང་སེམས་སོགས་ལ་ཁ་ཙམ་མིན་པར་མྱོང་བ་རང་སྟེང་ནས་ངེས་ཤེས་རྙེད་པའི་སྐྱེས་བུ་དག་གིས། ནམ་ཡང་འདི་ལྟར་གནང་མི་འདུག་ལ། ཞེ་ས་མ་ཞུས་ན་རྙོག་དྲ་ཚ་བོའི་གནང་སྟངས་འདི་འདྲ་རྩ་བ་ནས་གནང་གི་མ་རེད། དེ་ནི་དཔེར་ན་ཡོངས་གླིང་རྡོ་རྗེ་འཆང་ཆེན་པོ་དཔེ་མཚོན་གཅིག་རེད། ཁྲི་བྱང་དང་མཉམ་དུ་བཞུགས་ཀྱང་འདམ་ལས་སྐྱེས་ཀྱང་འདམ་གྱིས་མ་གོས་པ་བཞིན། འཇིག་རྟེན་ཆོས་བརྒྱད་ལ་ག་དུས་ཡིན་ནའང་འབྲེལ་མཚམས་གཙང་མ་བྱས་ཏེ་བཞུགས་པ་རེད། དེའི་རྐྱེན། ངའི་བླ་མ་རྡོ་རྗེ་འཆང་༸རྒྱལ་མཆོག་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ་རེད། ཁོང་གི་བླ་མ་ཕ་བོང་ཁ་དང་ཁྲི་བྱང་ཡིན་སྟབས་བརྒྱུད་པའི་བླ་མ་ཡིན་ནའང། མི་འདི་གཉིས་ལ་ཕྱོགས་གང་ནས་བསམ་བློ་ཅི་ལྟར་བཏང་ཡང་དད་པ་ཆུ་ཐིག་ཙམ་ཡང་སྐྱེས་མ་མྱོང་བས། རྙོག་དྲ་ཚ་བོ་འདི་གཉིས་ཅིག་རེད་གསུངས་ན་མགོ་འཐོམས་འགྲོ་ཡི་འདུག ང་ནི་སོར་སྐྱེས་ཕལ་བ་ཞིག་ཡིན།་ཅི་ཡང་མི་ཤེས། རང་གི་སེམས་ལ་དྲན་པ་དེ་དྲང་མོར་ཞུས་པ་ཡིན། གཞན་གང་ཡང་མེད།། མདོ་དོན་ཕ་བོང་ཁ་དང་ཁྲི་བྱང་གཉིས་མཁས་པ་ཡིན་ངེས་མོད། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཧེ་རུ་ཀ་དང་ཅིག་ཅིག་ཅིག་རྣམ་སྤྲུལ་ཟེར་བ་དེ་ཁས་ལེན་ཐུབ་ཀྱི་མི་འདུག ༸རྒྱལ་མཆོག་བཅུ་བཞི་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཛད་འཕྲིན་ལ་བར་ཆད་དང་དཀའ་ལས་ཁག་པོ་ག་ཚོད་བཟོས་འདུག་པ་འདིས་ཀྱང་ཤེས་ཐུབ་ཀྱི་འདུག། །།
་་་་་ བསོད་རིན་གྱིས་ཀྲུང་གོའི་བོད་ལྗོངས་སུ་གྲགས་པའི་དུས་དེབ་ཏུ་སྤེལ་རྩོམ་ནང་ ྋགོང་ས་མཆོག་ལ་འདི་ལྟར་ ༡༽ “ཁོས་བོད་མི་ཚོར་རྒྱལ་ཆེན་ཤུགས་ལྡན་ལ་མི་མཆོད་པར་བསྐུལ་བ་མ་ཟད་རྒྱ་གར་དུ་རྒྱལ་ཆེན་ཤུགས་ལྡན་ལ་མཆོད་པ་ནི་ཁྲིམས་དང་འགལ་བར་བསྒྲགས།” ཞེས་བཀོད་འདུག་་་་་་་་་ ཟེར།
བསོད་རིན་གླེན་པ་བསད་ཀྱང་མི་ཕན་མོད།།
བླུན་པོ་མགོ་འཁོར་དག་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར།།
ལུང་རིགས་མེ་ཏོག་ཕངས་མེད་གཏོར་བ་འདིས།།
ཐུབ་བསྟན་འཛིན་མའི་མཛེས་སྡུག་རྒྱས་བར་ཤོག།
སྐུ་ངོ་བཀའ་ཟུར་མཆོག་བཀའ་དྲིན་ཆེ། མཐོ་རིམ་མི་སྣ་མང་པོ་ཞིག་འཇམ་པོ་བལ་ལས་ཀྱང་འཇམ་པས་གནད་འགག་གི་སྐབས་སུ་གར་སོང་གང་བཞུགས་རྩ་ནས་ཤེས་ཀྱི་མི་འདུག་མོད། སྐུ་ངོ་རང་ནས་ཐད་ཀར་མངོན་ལྐོག་མེད་པར་༸གོང་ས་མཆོག་གི་དབུ་འོག་དཔུང་འདེགས་གནང་བ་འདི་ཞེ་དྲག་གཟི་བརྗིད་ཆེན་པོ་རེད།